Morgunblaðið - 05.04.1989, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐÍÐ MIÐVIKUDAGUR 5. APRÍL 1989
35
lok. Við á Skattstofu Reykjanesum-
dæmis kveðjum Jón með virðingu
og þökk, biðjum honum Guðs bless-
unar og vottum eiginkonu hans og
öðrum ástvinum samúð.
Sigmundur Stefánsson
Sigurbjörn Sveinsson
járnsmiður - Minning
Það var fyrir röskum átta árum,
þegar ég hóf störf á skattstofu
Reykjanesumdæmis, að fundum
okkar Jóns Áskelssonar bar saman.
Jón var þá deildarstjóri söluskatt-
deildar skattstofunnar. Jón hafði
unnið í áratugi á skattstofunni þeg-
ar ég kom þangað og var öllum
hnútum kunnugur. Áður hafði hann
reyndar einnig starfað um skeið á
Skattstofu Reykjavíkur. Við Jón
urðum fljótt góðir kunningjar þótt
við störfuðum við nokkuð ólík verk-
efni á skattstofunni og mikill ald-
ursmunur væri á okkur.
FVá því að söluskattur var tekinn
upp hérlendis annaðist Jón álagn-
ingu hans í Reykjanesumdæmi allt
þar til að hann lét af störfum deild-
arstjóra vegna aldurs fyrir' hálfu
þriðja ári. Eftir það var hann i
hlutastarfi til dauðadags. Oftast
hafði Jón aðeins einn til tvo aðstoð-
armenn eða jafnvel engan við sölu-
skattsvinnsluna, og segir það raun-
ar allt sem segja þarf um vinnusemi
hans og dugnað. Það er því óhætt
að segja að söluskattsvinnslan í
öðru stærsta skattumdæmi landsins
hafi þannig að mestu hvílt á herðum
eins manns.
Á síðustu árum breyttist sölu-
skattsvinnslan verulega með auk-
inni tölvunotkun. Þótt Jón væri
kominn nálægt sjötugu þegar það
átti sér stað reyndist honum létt
verk að tileinka sér þær róttæku
breytingar sem þá urðu, og lét hann
oft í ljós ánægju með þær breyting-
ar. Þrátt fyrir að gjaldendum fjölg-
aði stöðugt varð ekki teljandi fjölg-
un starfsmanna í söluskattsdeild.
Vinnudagur Jóns var því stundum
langur og þá reið á að greina á
milli aðalatriða og aukaatriða og
að safna ekki upp flóknum vand-.-
málum. Slíkt vafðist ekki fyrir Joni.
Eftir rúmlega tveggja ára veru
okkar beggja á sama vinnustað fór
ég til starfa hjá embætti ríkisskatt-
stjóra og sinnti þar ákveðnum þætti
söluskattsmála. Ekki skildu leiðir
þrátt fyrir það þar sem ég leitaði
iðulega í smiðju hans hvað varðaði
skýringar og túlkun á ýmsum vafa-
málum. Þekking Jóns á framkvæmd
söluskattsinnheimtu var einstök,
hvergi var komið að atriðum sem
Jón kunni ekki skil á til hlítar.
Fyrir sjö árum veiktist Jón af
krabbameini. Honum tókst þá að
komast yfir erfið veikindi og var
ákveðinn í því að komast aftur til
vinnu. Það tókst og Jón var alla tíð
sannfærður um að hann væri búinn
að yfirstíga sjúkdóminn en fyrir
tveimur árum fór að bera á aftur-
för. Alltaf var Jón þó bjartsýnn og
síðast þegar við hittumst fyrir
nokkrum mánuðum var engan bil-
bug á honum að finna. Hann kvaddi
samstarfsmenn sína í nóvember sl.
þegar hann fór á sjúkrahús, stað-
ráðinn í því að hitta þá aftur. Hon-
um varð ekki að þeirri ósk sinni.
Hann andaðist á St. Jósepsspítalan-
um í Hafnarfirði að morgni páska-
dags.
Jón var mikið prúðmenni og
stældi ekki við fólk. Hann naut al-
mennra vinsælda og virðingar sam-
starfsmanna sinna sakir hlýlegrar
framkomu og látleysis. Hann var
félagslyndur maður og kímni hans
og framkoma öll var með þeim
hætti að hann átti ekki í vandræð-
um með að mynda kunningja-
tengsl. Hann kom til dyranna eins
og hann var klæddur, hreinskiptinn,
hispurslaus, glaðvær og gaman-
samur. Malalengingar og orðagjálf-
ur áttu ekki við hann.
Mér þótti alltaf vænt um Jón og
það á áreiðanlega við um flesta
samferðamenn hans. Sta.fsstaður
hans verður ekki samur, þar sem
Jón verður ekki lengur meðal
starfsfélaga sinna eftir störf á sama
vinnustað í nær 3 áratugi. Ég kveð
hann með virðingu og söknuði.
Eftirlifandi eiginkona Jóns er
Ingibjörg Sæmundsdóttir og áttu
þau 4 börn. Þeim votta ég mína
dýpstu samúð.
Skúli Eggert Þórðarson
Sigurbjörn Sveinsson, járnsmið-
ur, vistmaður á Hrafnistu í
Reykjavík. Hann var fæddur að
Staðarhöfða í Innri-Akraneshreppi
þann 12. júní 1894, en lést að
kveldi laugardagsins 25. mars
1989, á Dvalarheimili aldraðra sjó-
manna að Hrafnistu í Reykjavík.
Sigurbjöm hefði orðið 95 ára á
þessu vori, ef líf hefði enst. Það eru
því tæp 10 ár frá því, að ég skrif-
aði stutta afmælisgrein um hann
85 ára. Það sem þar er sagt eru
hans eigin heimildir mun ég enn,
að mestu styðjast við þær svo, sem
réttast verði farið með staðreyndir.
Foreldrar hans vom Sveinn
Eiríksson jámsmiður og kona hans
Sigurbjörg Sigurðardóttir. Sveinn
var fæddur á Eystra-Miðfelli á
Hvalfjarðarströnd; þar bjuggu for-
eldrar hans, Eiríkur Sveinsson og
kona hans Ingiríður Einarsdóttir.
Eiríkur var af svonefndri Stóra-
Botnsætt, ætt Bjarna Helgasonar
og þeirra systkina. Þess má geta,
að Steinunn Eiríksdóttir kona Hall-
steins Ólafssonar bónda í Skorholti
var systir Sveins járnsmiðs, föður
þess sem hér er minnst.
Þau Sveinn og Sigurbjög eignuð-
ust 9 böm, stúlkubarn dó fljótt eft-
ir fæðingu, 2 stúlkur dóu um alda-
mótin úr bamaveiki, Sigurður
dmkknaði milli Kjalarness og
Reykjavíkur 1907, 19 ára gamall,
Sigríður dó 1939. Eiríkur og Sófan-
ías í Stóm-Býlu og Magnús í
Kirkjubæ á Akranesi em fyrir löngu
dánir. Sigurbörn var yngstur sinna
systkina.
Foreldrar þeirra fluttu frá Stað-
arhöfða 1897, að Skálatanga, em
þar í 9 ár, en flytja þaðan 1906
suður á Seltjarnames og em þar í
9 ár. Sveini leiddist syðra, þráði að
komast upp á Akranes. Þangað
flytja þau að Kirkjubæ, sem þeir
feðgar kaupa af Guðjóni Þórðar-
syni. Sigurbjörn bytjaði ungur á
sjónum, um eða innan við ferm-
ingu, á opnum bátum. Síðar varð
hann sjómaður á einum 3 skútum
og síðan á mótorbátunum, þá lengst
sem vélamaður. Einnig hafði hann
formannsréttindi og var meðeigandi
í mótorbát sem Höfrúngur hét.
Samtals var hann 40 ár sjómaður.
Ungur að ámm fékk Sigurbjöm
áhuga fyrir smíðum, vann oft í
smiðju föður síns og gerðist læri-
sveinn hans. Árið 1936 tók hann
sveinsstykkið. Sigurbjörn byggði
húsið Hlíð við Bámgötu 22, Akra-
nesi, og einnig smiðju þar, þetta
var um 1920. Þar átti hann heima
til 1946, þar til að hann flytur til
Reykjavíkur. Við Hlíð hefur Sigur-
björn lengi verið kenndur á meðal
Akurnesinga. Hann vann í vél-
smiðju í Reykjavík í 2 ár en flutti
aftur til Akraness 1948. Byggði
hann þá stórt tveggja hæða stein-
hús að Suðurgötu 89. Árið 1955
selur hann það hús og flytur til
Reykjavíkur. Á þessum ámm vann
Sigurbjörn í eldsmiðju Hvals h/f í
Hvalfirði, rétti skutlana í hvalabyss-
umar, smíðaði mannbrodda á plan-
menn og ótal margt fleira, sem
hann smíðaði og lagfærði. Þarna
vann hann í 8 ár samfleytt. Tíminn
var oft stuttur milli þess að hann
vann inn frá, en þess á milli í
smiðju á Akranesi.
Árið 1937 giftist Sigurbjörn,
Sigríði Jónsdóttur, hún var dóttir
Jóns Þorsteinssonar bónda á
Glammastöðum og víðar, og konu
hans Guðbjargar Jóhannsdóttur frá
Grafardal. Sigríður var lærð sauma-
kona á karlmannaföt og kvenna,
einnig fékk hún tilsögn í listmálun,
en hún var fæddur listamaður.
Sigríður var einstaklega ijölhæf og
vel gefin kona, til hugs og handa,
hvers manns hugljúfi, vel greind
og skáldmælt. Sambúð þeirra hjóna
var eins og best getur orðið. Þau
áttu ekki böm, en kjördóttur sína,
Guðlaugu, ólu þau upp, sem sitt
bam. Sigríður lést 14. júlí 1976,
varð bráðkvödd á heimili sínu. Eftir
Svava J. Guðjóns-
dóttir - Kveðjuorð
Fædd 20. ágúst 1903
Dáin 20. mars 1989
Þá er hún dáin, blessuð gamla
konan hún amma mín, Svava Jónea
Guðjónsdóttir frá Kýrunnarstöðum.
Eins og nærri má geta koma
margar minningar upp í hugann.
Ég var í sveit hjá ömmu og afa í
11 sumur. Það má því með sanni
segja að amma hafi verið mamma
mín á sumrin. Ég sé hana alltaf
fyrir mér við pottana í funheitu eld-
húsinu en hún var alltaf fyrst á
fætur á morgnana til að kveikja
upp.
Eitt er það sem mér er öðru frem-
ur minnisstætt. Það er þegar hún
var að gefa mér eitthvað í gogginn
á kvöldin eins og hún kallaði það.
Þegar því var lokið bar hún mig á
bakinu að stiganum svo að ég
þyrfti ekki að labba eftir köldu
steingólfinu.
Amma var kennari að mennt og
það veit ég að hún hafði marga
hæfileika til að _ bera til að vera
góður kennari. Ég man til dæmis
ekki eftir því að hún hafi skammað
mig eða verið reið við mig. Hún
þurfti þess ekki, hún gerði það
öðruvísi en með hávaða, enda leiddi
af því að aðrir komu fram við hana
eins og hún kom fram við þá.
Amma fæddist þann 20. ágúst á
Kýrunnarstöðum í Hvammssveit í
Dalasýslu. Foreldrar hennar voru
Guðjón Ásgeirsson og Sigríður
Jónsdóttir. Arið 1940 giftist hún
afa Jens Karvel Hjartarsyni sem
lifir konu sína. Þau tóku við búi
að þau hjón fluttu alfarin til
Reykjavíkur bjuggu þau í eigin
húsi að Kleppsmýrarvegi 3. Sigur-
bjöm vann í 3 ár í Vélsmiðjunni
Keili og í 8 ár í Vélsmiðjunni
Tækni. Einnig hafði hann aðstöðu
við sitt heimili til að smíða, þegar
stund gafst. En seinni árin mátti
heita að sjónin væri farin af öðru
auganu og hann orðinn sjóndapur.
Að öðru leyti var heilsa hans jafnan
góð. Eftir lát konu sinnar, eða 8.
mars 1977 flytur hann á Hrafnistu
í Reykjavík, þar líkaði honum vel
að vera og bar starfsfólki og vist-
mönnum góða sögu.
Sigurbjörn var með ýmsum
þekktum mönnum til sjós t.d. 7 ár
á m/b Val með Einari Ingjaldssyni
á Bakka, þekktum sjógarpi. Hann
var vélstjóri á m/b Kveldólfi með
Skafta Jónssyni og fleirum. Hann
mundi marga eftirminnilega sam-
tíðarmenn, margt hafði minnisstætt
skeð á langri ævi, hann var minnug-
ur og sagði vel frá. Við sem þekkt-
um Sigurbjöm vissum að hann var
lítt fyrir að sýnast, eða villa á sér
heimildir, maðurinn var annarrar
gerðar, heilsteyptur og formfastur,
hreinn og beinn gekk hann fyrir
hvem mann. Hann hafði orð fyrir
að geta sagt meiningu sína, um-
búðalaust, þegar þess hefur þurft.
Lundin var stór en viðkvæm, nær-
gætnina vantaði ekki þegar vinir
stóðu höllum fæti. Sigurbjöm var
mikill völundur í höndunum, sem
frægt er. Hver hlutur, sem hann
hefur lagt list sína við, ber hand-
bragð meistarans vitni. Hann var
iðinn og samviskusamur, reyndar
hamhleypa til verka og húsbónda-
hollur. Honum mátti alltaf treysta,
fyrir smáu sem stóm. Þeir eru
margir smíðagripirnir sem úr hönd-
um hans hafa komið og víða farið.
Eldsmiðju hans og fleira mun
Byggðasafnið að Görðum geyma.
Þótt starfsævin yrði löng og vinnu-
stundimar margar, gekk þessi mikli
eljumaður beinn í baki og réttur sem
ungur væri. Það er ekki ýkja langt
síðan hann kom í heimsókn til okk-
ar hjóna, hress i anda sem áður.
Hugurinn var skýr sem forðum og
minnið trútt, hagmælskan á sínum
stað og maðurinn einn sá skemmti-
legasti í allri viðræðu, reyndar
greindur fróðleiksbmnnur. Sigur-
björn var vinur okkar hjóna og
auðfúsugestur, við vomm vinnufé-
lagar í Hvalstöðinni um árabil, svo
vom þau hjón okkar næstu ná-
grannar á Akranesi og vinafólk,
sem tengjast ljúfum minningum lið-
ins tíma. Ég frétti að Sigurbjöm
hefði sofnað svefninum eilífa í stóln-
um sínum. Guð gefi góða endur-
fundi.
Valgarður L. Jónsson
foreldra ömmu og hafa búið þar
síðan.
Böm þeirra em: Ásgeir Salberg,
ókvæntur, Sigríður Guðborg gift
Þorsteini Ingimundarsyni, Hjördís
gift Jóni Má Guðmundssyni, Hrafn-
hildur, ókvænt og Bjarni Ásberg,
kvæntur Magneu Einarsdóttir. Alls
áttu þau afi og amma 9 barnaböm.
En þó að amma sé dáin skildi
hún sitt eftir hér á meðal okkar.
Minningin lifir og allt það sem hún
gaf mér í veganesti. Hún kenndi
mér að bæta og breyta rétt og er
þaðmér óborganleg gjöf.
Að lokum bið ég Guð að blessa
minningu hennar og styrkja afa um
ókomin ár.
Ingimundur Þór Þorsteinsson
/fétt
ÚÓS
OSRAM
SNYRTIVÖRU-j
l$YNNING
A MORGUN
fimmtud. 6. apríl
kl. 13-18
JötÁyj
PARIS
SNYRTIVÖRUR
SEM FAGFOLKIÐ VELUR
TOPPTÍSKAN
snyrtivöruverslun
Aöalstrœti 9
Flísar í
alla íbúðina
- ítölsk hönnun og gæði
flísarnar frá Portúgal
- og allt til flísalagna.
# ALFABORG ?
BYGGINGAMARKAÐUR
SKÚTUVOGI 4 - SÍMI 686755
V^terkur og
Ll hagkvæmur
auglýsingamiöill!