Morgunblaðið - 22.06.1989, Blaðsíða 22

Morgunblaðið - 22.06.1989, Blaðsíða 22
8S 22 CPC' fV'lI'. .22 flT7r)ArTMTVrm ?I3Aiar/TIDR0y MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 22. JÚNÍ 1989 Rúmenía; Gaddavírs- girðing við ungversku landamærin París. Reuter. RÚMENSK stjórnvöld eru að reisa gaddavírsgirðingn meðfram landamærunum að Ungveijal- andi. Sir Anthony Williams, full- trúi Breta á ráðstefhu 35 þjóða um mannréttindamáf í París, héit þessu fram í gær. Williams sagði að hann hefði bo- rið þetta mál undir rúmensku fulltrú- ana á lokuðum fundi á þriðjudag. „Þeir svöruðu engu. Þeir gera það sjaldnast nema þá til að segja að þetta sé innanríkismál.“ Hann sagð- ist hafa gert rúmensku fulltrúunum grein fyrir þeirri skoðun breskra stjómvalda að ekki væri þörf á nýj- um Berlínarmúr í Evrópu. Ungverska MT/-fréttastofan skýrði frá því á þriðjudag að bygg- ingu tveggja metra hárrar gaddavírsgirðingar væri því sem næst lokið. Ungverskur landamæra- vörður sagði að rúmensk stjórnvöld hefðu einnig helgað sér öryggis- svæði við landamærin sem er yfir 25 km breitt. Bygging girðingarinnar er í hróp- legu ósamræmi við aðgerðir ungver- skra stjórnvalda sem létu rífa niður girðingu við landamærin að Aust- urríki í síðasta mánuði. „Það er einna líkast sem Járn- tjaldið hafi staðið upp og fært sig vestur á bóginn,“ sagði ónefndur vestrænn stjórnarerindreki. Noregur; Halvorsen játar Ijárdrátt Skien. Reuter. Fyrrverandi neytendamálaráð- herra Noregs hefur játað að hafa dregið sér fé úr sjóðum verkalýðs- féfags þar sem hún gegndi gjald- kerastöðu. Einfrid Halvorsen sagði af sér ráðherraembætti í apríl, þegar farið var að rannsaka hvort hún hefði dregið sér 80.000 norskar krónur, eða 640.000 ísl. kr., á meðan hún var gjaldkeri verkalýðsfélags í suður- hluta Noregs. Að sögn lögreglunnar mun Halvorsen verða kærð fyrir fjár- drátt. Reuter Farþegar af Maxím Gorkíj á leið yfir ísinn frá björgunarbátunum til norska strandgæsluskipsins Senju. „Þegar búið var að láta bátana síga niður og þeim hafði verið siglt á brott frá Maxím Gorkíj vorum við umlukin ís og enginn annar farkostur í augsýn,“ sagði einn farþeganna. Farþegar og skipveijar um borð i bátunum notuðu stengur til að ýta ísspöngum, sem ella hefðu getað molað bátana, frá. Eng- in teljandi slys urðu á fólki við áreksturinn eða björgunaraðgerðimar. Bleyjum breyttí blómapotta New York. Daily Telegraph. RANNSÓKNIR em hafiiar á því hvort endurvinna megi notaðar bleyjur og búa til úr þeim blóma- potta eða ruslapoka. I Bandaríkjunum einum eru not- aðir um 16 milljarðar bleyja á hveiju ári. Umhverfisverndarmenn hafa lýst áhyggjum af því að plast- húðaðar einnota bleyjur eyðist ekki og að þar skapist gróðrarstía fyrir sýkla og veirur sem geti valdið lömunarveiki, lifrarbólgu og fleiri sjúkdómum. Þvi hefur stærsti bleyjuframleiðandi Bandaríkjanna hafið rannsóknir á því hvort nýta megi plastið úr bleyjunum og búa til úr því blómapotta, ruslapoka og jafn vel garðbekki. Pappírs- hlutann má svo e.t.v. nota í bygg- ingarefni og til að búa til pappa- öskjur. Norskir sjómenn gagnrýna skipstjóra Maxím Gorkíj; Sagður hafa siglt skipinu allt of hratt imiaii um ísinn Skipinu siglt á hægri ferð til Svalbarða eftir að steypt var í rifurnar Ósló. Frá Rune Timberlid, fréttaritara MorgTmblaðsins. Reuter. LJÓST vlrðist að sovéska skemmtiferðaskipið Maxím Gorkij hafi ver- ið á of mikilli ferð miðað við aðstæður er það rakst á lagnaðarís suðvestur af Svalbarða aðfaranótt þriðjudags. Óbreyttir skipveijar sögðu starfsbræðnim sínum á norska strandgæsluskipinu Senju að hraði skemmtiferðaskipsins hefði verið um 19 sjómílur er það fyrst rakst á rekís. Þegar það skömmu síðar rakst á samfellda breiðu af Iagnaðarís, 2-3 metra þykka, var aðeins búið að minnka hraðann í 17 sjómílur. Skipveijum á Maxím Gorkíj tókst að steypa upp í rifurn- ar á bóg skipsins í gær og var því siglt með 4,5 sjómílna hraða í átt til sovéska námabæjarins Barentsbúrg þar sem það var væntanlegt í gærkvöldi. Þar verður gert við skipið til bráðabirgða en fúllnaðar- viðgerð er fyrirhuguð í Bremerhaven í Vestur-Þýskalandi. Vestur-þýskur fararstjóri, sem var um borð í Maxím Gorkíj, stað- festi upplýsingar sovésku sjómann- anna um hraða skipsins. A blaða- mannafundi var Sigurd Kleiven, skipherra á Senju spurður hvað hann hefði talið hæfilegán hraða við áðurgreindar aðstæður. „Tvær til þijár sjómílur,“ svaraði hann. Klei- ven skýrði frá því að Maxím Gorkíj hefði ekki rekist á ísjaka eins og fyrstu fréttir af slysinu hermdu; áhöfn Senju hefði enga jaka séð. Óvenju stór lagnaðarísbreiða hefði hins vegar verið á svæðinu, tvær sjómílur að breidd og 12 - 15 mílur að lengd, og skemmtiferðaskipið hefði siglt á hana. Senja þurfti að bijótast í gegnum 2- 3 metra þykk- an lagnaðarís til að komast að skip- inu sem var þá komið á auðan sjó. „Olduhæðin var tveir til þrír metrar í nánd við skipið þegar við komum á staðinn á þriðjudagsmorgun. Uzbekístan: Margir björgunarbátanna brotnuðu í spón á milli ísspanganna og ég var sannfærður um að þetta myndi enda með skelfingu," sagði Kleiven. Áhöfn Senju er um 50 manns og heppnaðist þeim með aðstoð sex þyrlna að bjarga öllum fraþegunum og þeim hluta áhafnarinnar sem sendur var í bátana á aðeins sex stundum. Alvarlegasta slysið var beinbrot og er það talið undravert hve vel björgunaraðgerð Norðmann- anna tókst. Norsku sjómennirnir hafa gagn- rýnt skipstjóra soveska skipsins, Marat S. Galímov, harkalega fyrir að láta 188 skipveija vera eftir um borð enda þótt hætta væri talin á að skipið sykki. Að sögn sovéska sendiráðsins í Ósló var þetta fyrsta ferð Galímovs sem æðsta ráða- manns skemmtiferðaskipsins í ferð um Norðurhöf. Maxím Gorkíj hefur farið margar ferðir um Norðurhöf. Vitað er að eitt sinn var hætt við að sigla skipinu frá Reykjavík fyrir Horn til Akureyrar vegna hættu á rekís enda þótt Veðurstofa Islands teldi leiðina færa. Mads Gilbert, yfirlæknir frá Tromso, sem flaug í þyrlu til Senju fyrir hádegi á þriðjudag, segir að margir sovésku sjómannanna hafi augljóslega verið drakknir er þeim var bjargað. Að sögn hans vora skipveijar á Senju lítt hrifnir af við- brögðum Sovétmanna eftir árekst- urinn, m.a. hafi einn björgunarbát- urinn hangið lengi utan á skipssí- ðunni, fullur af fólki, af því að sjó- mennirnir gátu hvorki dregið hann upp eða látið hann síga. „Það var fyrst og fremst áhöfn Senju að þakka að allt gekk svona vel,“ sagði Gilbert. Öfgahreyfingu múslima kennt um óeirðirnar Moskvu. Reuter. SOVÉSKUR embættismaður segir að herferð fyrir stofiiun Breið- fylkingar múslima af ólíku þjóðerni í Úzbekístan hafi hrundið af stað óeirðunum í Sovétlýðveldinu að undanförnu. I þeim hafa að minnsta kosti 99 manns látið lífið fram að þessu. Edúard Dídor- enko, sem er varainnanríkisráðherra Úzbekístan, sagði einnig að leiðtogar herferðar þessarar hafi viljað íslamskt ,jihad“ eða heilag stríð gegn þeim íbúum Sovétlýðveldisins, sem hneigjast til annarra trúarbragða. Dagblað sovésku ríkisstjórnar- innar, Izvestíja, hermir að enn sé verið að drepa fólk í nágrannalýð- veldinu Kazakhstan en þó hafi mik- ið dregið úr róstunum þar. Mikið er enn um mótmælaaðgerðir í Úz- bekístan, en í Ízvestíju sagði þó að flestar hefðu þær farið friðsamlega fram. Dmítríj Seljeznov, talsmaður sov- éska innanríkisráðuneytisins í Moskvu, segir að um 100 manns hafi tjaldað fyrir utan höfuðstöðvar kommúnistaflokksins í Novíj Úzen, sem er miðstöð olíu- og gasfram- leiðslu í Úzbekístan. Fólkið krefst þess að fólk, sem upprannið er frá Kákasus, verrði gert brottrækt frá héraðinu. „Það væri of snemmt að segja að friður væri kominn á að nýju,“ sagði Seljeznov. Didorenko sagði í viðtali við dag- blaðið Krasnaja Zvezda skoðun sína á ástæðum róstanna: „Síðastliðið haust gripu ýmsir hópar til mjög ákveðinna ráðstaf- ana til þess að mynda sameinaða íslamska fylkingu, en helsta hlut- verk hennar skyldi vera að endur- lífga þjóðernismóðursýki miðalda, misrétti og brottrekstur þeirra þegna lýðveldisins, sem eru af evr- ópskum uppruna." Dídorenko sagði, að þegar mesh- ketar, sem er minnihlutahópur mú- slima af tyrkneskum uppruna, hefðu neitað að taka þátt í þessari breiðfylkingu múslima, hefðu átök þegar blossað upp. Flestir þeirra, sem látist hafa í óeirðunum, hafa verið meshketar. Meshketar koma upprunalega frá Georgíu, en árið 1944 lét Jósef Stalín, þáverandi einræðisherra Sovétríkjanna, flytja þá nauðungar- flutningum til Úzbekístan. Míkhaíl Gorbatsjov, Sovétforseti, hefur sagt að íslömsk öfgastefna hafi „sýnt vígtennurnar" í óeirðun- um og sovéskir fjölmiðlar hafa greint frá því að óeirðaseggirnir hafi borið hinn græna fána íslams og hrópað nafn Khomeinis heitins, fyrrverandi erkiklerks Irans. Þetta er í fyrsta skipti, sem sov- éskur embættismaður viðurkennir að íslömsk öfgastefna hafi valdið vanda innan Sovétrikjanna. Talið er að Kremlarherrar hafi miklar áhyggjur af sovéskum mús- limum og að þeir kunni að smitast af öfgum þeim, vart hefur orðið í íran. Múslimir í Sovétríkjunum eru tæplega 40 milljónir og fjölgar mjög ört. Það sem Kremlveijar hljóta þó að telja öllu alvarlegra að þessu sinni er að margt _ bendir til að embættismenn í Úzbekístan og ýmsir flokksleiðtogar séu viðriðnir áðurnefnda breiðfylkingu.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.