Morgunblaðið - 30.06.1989, Side 16

16
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 30. JÚNÍ 1989
Aðsókn að Kennara-
háskólanum tvöfald-
ast frá fyrri árum
UMSÓKNIR um almennt kennaranám við Kennaraháskóla íslands
næsta vetur eru nú ríflega tvöfalt
rektors, Jónasar Pálssonar, bárust
umsækjendum synjað um skólavist.
Jónas segir að húsnæði og mann-
afli skólans leyfi ekki fleiri nýnema
en 130 til almenns þriggja ára kenn-
aranáms. Sá fjöldi hafi byijað í slíku
námi undanfarin ár og hámarksíjöldi
samkvæmt bréfi menntamálaráðu-
neytis sé 120 manns. Nú hafi hins
vegar miklu fleiri sótt en verið hefur
Norræna mynt-
sambandið þing-
ar í Reykjavík
DAGANA 30. júní og 1. júlí verður
haldinn hér í Reykjavík fundur
Norræna myntsambandsins. Að
myntsambandinu standa sambönd
myntsafnarafélaga á Norðurlönd-
um og einstök myntsöfn.
Fundir myntsambandsins eru
haidnir annað hvert ár og nú í fyrsta
skipti í Reykjavík. Á fundinum hér
verða haldin nokkur erindi. Anton
Holt safnvörður á Myntsafni Seðla-
bankans og Þjóðminjasafnsms og
formaður Myntsafnarafélags íslands
mun ræða um íslenska vöru og
brauðpeninga. Aðrir fyrirlesarar
verða Dr. Kolbjöm Skaare prófessor
og forstöðumaður norska myntsafns-
ins, Jörgen Steen Jensen forstöðu-
maður danska myntsafnsins, Anne
Kroman safnvörður í Danmörku,
Pekka Sarvas forstöðumaður finnska
myntsafnsins, Lars 0. Lagerqvist
forstöðumaður konunglega sænska
myntsafnsins og Brita Malmer frá
myntrannsóknadeild Stokkhólms-
háskóla. Auk þess verða flutt 4 stutt
erindi þar sem fjallað verður um
mynt í þjóðsögum og^ galdratrú.
Myntsafnarafélag íslands gerðist
aðili að Norræna myntsambandinu
árið 1983 og Myntsafn Seðlabankans
og Þjóðminjasafnsins árið 1987.
Myntsafnarafélag íslands hefir látið
slá minnispening úr bronsi í tilefni
af 20 ára afmæli félagsins og þessum
fundi Norræna myntsambandsins
hér á landi.
fleiri en undanfarm ár. Að sögn
280 umsóknir í vor og var 150
og nauðsynlegt hafi reynst að vísa
frá rúmum helmingi umsækjenda. í
fyrra sóttu 160 manns um að verða
kennaranemar en megnið af þeim
30 sem ekki komust að heiltist úr
lestinni fyrir haustið.
Rætt var við alla umsækjendur
nú að sögn Jónasar en mestmegnis
stuðst við einkunnir úr framhalds-
skólum auk starfsreynslu. Bréf hafa
verið send til fólksins sem sótti um
að komast í kennaranám. 130 um-
sækjendum var veitt skólavist, upp
undir 30 sem ekki komust að var
greint frá að þeir væru á biðlista,
en 120 fengu synjun.
Að sögn Jónasar eru fjórir af
hveijum tíu umsækjendum búsettir
utan höfuðborgarsvæðisins, gömul
hefð er fyrir að Norðlendingar sæki
talsvert í kennaranám og er svo einn-
ig nú. Konur eru í miklum meirihluta
umsækjenda, einungis 12% umsækj-
endanna eru karlkyns. Meðalaldur
umsækjenda hefur verið 24 ár og
mun það lítið hafa breyst. Undanfar-
in ár hafa þeir sem útskrifast úr
kennaranámi skilað sér betur í
kennslustörf en fyrr var, eða 70 til
80 af hundraði.
Tveggja ára framhaldsnámi við
Kennaraháskólann fyrir stjórnendur
skóla lýkur í desember næstkom-
andi. Fýrsta hópinn sem fer í slíkt
nám skipa tuttugu skólastjórar og
yfirkennarar. Þeir hafa sótt stjórnun-
arnámskeið við KHÍ í sumar og
fyrrasumar. Segir Jónas að þetta
kunni að vera vísir að formlegu fram-
haldsnámi og háskólagráðu fyrir
stjórnendur grunnskóla hérlendis.
Endurmenntun og símenntun
verður að sögn Jónasar æ mikilvæg-
ari þáttur kennarastarfsins. Þá eru
nú nálægt 150 leiðbeinendur við
grunnskóla og framhaldsskóla í rétt-
indanámi . við Kennaraháskólann.
Kennaraháskólinn býður auk þessa
upp á nám í sérkennslufræðum til
BÁ gráðu og nýlega útskrifuðust lið-
lega 30 sérkennarar af Austurlandi
og úr höfuðborginni. Um 30 manns
eru við nám í sérkennslufræðum á
Akureyri.
Eru
þeir að
fá 'ann
"?
■

Langá nánast dauð
„Þetta hefur verið afar lélegt það
sem af er . Það er eitthvað komið
í ána af fiski, en ekki mikið og
hann tekur bæði grannt og illa,“
sagði Runólfur veiðivörður við
Langá í gærdag. Það sem skiptir
mestu máli er, að menn hafa séð
ört vaxandi laxatorfu fyrir neðan
Sjávarfoss að undanförnu. Var
búist við því að eitthvað af henni
gengi upp með Jónsmessustraum-
unum, en það gekk ekki eftir og
einblína menn nú á 4. júlí þegar
næst verður stórstreymt. Það voru
aðeins 12 laxar komnir á land úr
Langá í gærdag.
Glæðist í Þverá og Kjarrá
Þær upplýsingar fengust í
veiðihúsinu að Helgavatni við
Þverá, að veiðin væri loks að
glæðast. Um miðjan dag í gær
voru komnir um 185 laxar á land,
allt að 19 punda, 115 í Þverá, en
70 í Kjarrá. Hollin í báðum ár-
hlutunum höfðu aflað þokkalega
og var nýgenginn lax þar á ferð-
inni. Nú er farið að bera aðeins
á smálaxi. Sá stóri, 19 pundarinn,
veiddist í Skiptafljóti í Þverá,
veiðimaðurinn, Sigurður Sigurðs-
son, veiddi laxinn á flugu.
Sæmilegt í Grímsá
„Þetta er enginn mokstur, en
má heita sæmilegt. Það eru komn-
ir um 150 laxar á land og það
hefur verið líflegt hjá hollinu sem
nú er að veiðum. Þá er laxinn
aðeins farinn að ganga fram ána,
ég taldi fimm fiska undir brúnni
yfir Hörgshyl og það veiddust
tveir í efri Gullberastaðastrengn-
um í morgun,“ sagði Sturla Guð-
bjarnarson um veiðina í Grímsá.
Stærstu laxarnir til þessa vógu
16 og 17 pund, en all mikið hefur
veiðst af 9 til 12 punda fiski. Nú
er farið að bera á smálaxi, allt
niður í 3 pund.
Góð byrjun í Selá
„Veiðitíminn var færður fram
tii 28. júní og það veiddust 5 lax-
ar fyrsta daginn. Það verður að
teljast gott þótt maður vilji alltaf
sjá fleiri Jaxa á bakkanum," sagði
Hörður Óskarsson sem um árabil
hefur séð um sölu veiðileyfa í
Selá í Vopnafirði fyrir veiðiklúbb-
inn Streng. Hörður sagði laxana
hafa verið á bilinu 10 til 12 pund.
Hafnar íj ör ður:
Foreldrarekið
barnaheimili
NÝTT barnaheimili, Hraunkot,
sem rekið er sameiginlega af
Ilafnarfjarðarbæ og félagi for-
eldra í bænum, er tekið til starfa.
Markmiðið með heimilinu er, að
sögn forsvarsmanna, að mæta
þörfiim ijölskyldna þar sem báðir
foreldrar vinna úti.
Örn Ólafsson formaður foreldra-
félagsins sagði að Hafnarfjarðarbær
hefði óskað eftir nýjum hugmyndum
um barnaheimilarekstur og var for-
eldrafélagið stofnað upp úr því.
Félagið samdi við Hafnarfjarðarbæ
og lagði bærinn til gamalt hús við
Flatahraun, innréttaði það og bjó
húsgögnum, og greiðir ákveðna
upphæð mánaðarlega til reksturs
heimilisins. Foreldrafélagið sér svo
um reksturinn að öðru leyti.
Örn sagði að hingað til hefði gift
fólk, eða fólk í sambúð, ekki átt
rétt á að hafa börn sín á dagheimil-
um og væri reynt væri að koma til
móts við óskir þessa fólks í rekstri
Hraunkots. Það hefði í för með sér
að að gjöldin væru nokkuð há. Þó
yrði reynt að fara ekki yfir dag-
mæðrataxta og veita um leið mun
betri þjónustu.
Forstöðumaður er Kristín Karls-
dóttir, en auk hennar vinna 3 fóstr-
ur á heimilinu og matráðskona. 30
pláss eru í Hraunkoti og eru enn
nokkur laus fyrir eidri börn.
Opnun Hraunkot s verður haldin
hátíðleg í dag og er börnum og for-
eldrum þá boðið í griliveislu.
Jarðgöng við Fljótsdalsvirkj-
un yrðu þau lengstu á Islandi
VERÐI Fljótsdalsvirkjun byggð með jarðgöngum, eins og Landsvirkjun
er nú að skoða, yrðu göngin þau lengstu á Islandi, eða rúmir 33 kíló-
metrar allt í allt. Þau yrðu einnig
yrðu með sérstökum borvélum, en
verið sprengd.
Áætlanir um Fljótsdalsvirkjun
gera ráð fyrir að 47 ferkílómetra
uppistöðulón verði myndað við rætur
Eyjabakkajökuls, norðaustur af
Vatnajökli. Þaðan yrði vatninu veitt
í stöðvarhús í Teigsbjargi, milli Val-
þjófsstaðar og Hóls í Norðurdal.
Fyrri áætlanir voru um að vatninu
yrði veitt eftir skurðum að stöðvar-
húsinu. En nú hefur Verktakafyrir-
tækið Krafttak sf. gert tillögu um
að vatninu verði veitt frá uppistöðul-
óninu að stöðvarhúsinu gegnum jarð-
göng.
Þessar tillögur hefur verkfræði-
deild Landsvirkjunar yfirfarið ásamt
Verkfræðistofu Sigurðar Thoroddsen
hf. og Electrowatt í Zurich, og bend-
ir athugunin til þess að þessi kostur
sé mun hagstæðari en skurðveita.
þau fyrstu hér á landi, sem grafin
hingað til hafa jarðgöng að mestu
Landsvirkun gerir ráð fyrir því að
stærstur hluti ganganna, eða um 27
kílómetrar, verði heilboruð með
tveimur borvélum, en frárennslis-
göng verði sprengd. Önnur vélin
byrji neðst og hin í miðjum göngun-
um og bori í sömu átt þannig að
vatn renni undan þeim. Jarðgöngin
yrðu að jafnaði um 100 metra undir
yfírborði jarðar.með 3,5° halla.
Borvélarnar, sem notaðar yrðu,
eru mikil flykki. enda yrði þvermál
ganganna 5,4 metrar. Slíkar vélar
kosta um 300 milljónir króna.
Ekki hafa verið gerar sérstakar
jarðfræðirannsóknir á svæðinu með
tilliti til borunar, en bergið á að vera
álíka gott og í Ólafsfjarðarmúlanum
og mun betra en við Blöndu.
Krafttak setti stöðvarhúsið í
Teigsfjalli nokkru ofar en fyrri áætl-
anir gerðu ráð fyrir. Landsvirkjun
gerir áfram ráð fyrir að stöðvarhúsið
verði á sama stað og áður, og næst
þannig meiri fallhæð, eða 581 meter
í stað 577 metra. Með þessu sparast
einnig rannsóknarkostnaður.
Með því að nota jarðgöng í stað
skurða telur Landsvirkjun að Fljóts-
dalsvirkjun myndi kosta um 15 millj-
arða króna, 3 milljörðum minna en
ef aðveituskurðir yrðu notaðir.
Sparnaðurinn skapast meðal ann-
ars af því að hægt er að vinna að
gangagreftrinum allt árið, en aðeins
á sumrin að skurðgreftrinum. Þá á
ísmyndun í vatninu ekki að hafa
áhrif á aðrennslið og einnig hafa
jarðgöngin mun minni umhverfis-
spjöll i för með sér en skurðirnir.
Landsvirkjun gerir ráð fyrir því
að aflgeta virkjunarinnar verði 240
megawött og orkugetan verði 1.420
gígawattstundir á ári. Virkjunin yrði
því ívið aflmeiri en Búrfellsvirkjun.
Forsetar Alþingis telja nafti
á nýjum veitingastað vanvirðu
Veitingahúsið „Á Alþingi“ að líkindum opnað á hádegi
„Á ALÞINGI" stendur á skilti veitingahúss sem líklegt er að verði
opnað í Mjóddinni í Breiðholti á hádegi í dag. Forsetar hins eina og
sanna Alþingis hafa lýst andstöðu sinni við þetta nafh á veitingastað
og kveðst Friðrik Ólafsson, skrifstofustjóri Alþingis, vona að eigend-
ur staðarins sjái sóma sinn í að reka hann undir öðru nafni, þetta
sé smekklaust. Einn eigenda fyrirtækisins „Þingrofs“ sem reka mun
veitingastaðinn segir að naftiinu verði ekki breytt nema þess gerist
brýn þörf. Sótt var um leyfi til veitingarekstursins undir firmaheitinu
„Þingrof‘.
Friðrik Ólafsson segir að ekki
hafi verið ákveðið til hvers verði
gripið ef staðurinn verði opnaður
undir nafninu „Á Alþingi". Hann
telji slíkt vanvirðu og til einskis
sóma. Aðspurður segir Friðrik að
málsókn vegna þessa sé ekki útilok-
uð, hann vonist þó til að eigendur
staðarins sjái að sér.
Eigendur veitingahússins fá
líklega veitingaleyfi í dag eða á
mánudag að sögn Signýjar Sen, á
skrifstofu lögreglustjóra. Signý seg-
ir að sótt hafi verið um leyfi fyrir
veitingastaðinn „Þingrof", en þann-
ig er fyrirtækið skráð í hlutafélaga-
skrá, og leyfið verði veitt því fyrir-
tæki. Sér komi á óvart að eigendur
hyggist kalla hann öðru nafni.
Segir Signý að með slíku ætti
auðvitað að vera eftirlit, en svo sé
vart í raun. Veitinga- og gistihús
sem heita erlendum nöfnum hafi til
dæmis fengið rekstrarleyfi út á
íslensk nöfn, a.m.k. íslensk orð í
fyrri hluta nafnsins. En svo noti
staðirnir oft aðeins erlendu nöfnin
og það hafi yfirleitt verið látið af-
skiptalaust.
Eiður P. Sv. Kristmannsson er
einn fjögurra eigenda fyrirtækisins
Þingrofs hf. Hann segir að hug-
myndin um nafnið „Á Alþingi“ hafi
kviknað við lestur íslendingasagn-
anna. „Ég var að lesa um þingstörf-
in til foma,“ segir Eiður, „og því
fer fjarri að við' viljum vanvirða
Alþingi og störf þess með nafngift-
inni.“
„Þetta er alíslenskur veitinga-
staður, þar sem seldar verða flat-
bökur en ekki pizzur, salurinn heitir
Lögrétta og básamir eftir búðunum
á hinu foma Alþingi. Alþingi er
nokkuð sem við eigum öll og það
er ólíkt betra nafn en eitthvert út-
lent afskræmi. Við höfum sent skrif-
stofustjóra Alþingis bréf þar sem
þessari skoðun er lýst og honum
boðið að koma og kynna sér aðstæð-
ur á veitingahúsinu."