Morgunblaðið - 16.08.1989, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 16. ÁGÚST 1989
9
Hjartans þakkir til allra vina og vandamanna,
sveitarstjórnar Vatnsleysustrandarhrepps,
björgunarsveitarinnar Skyggnis, Vogum, og
annarra, ncvr og fjœr, er sendu mér heillaóskir
og geröu mér 100 ára afmœlisdaginn ógleym-
anlegan, þann 8. ágúst sl.
Bið ég ykkur öllum guös blessunar.
ErlendsínaHelgadóttir.
UTSALA - UTSAIA
Mikil verðlækkun
GLUGGINN,
Laugavegi 40
Blaðberar
óskast
Símar 35408 og 83033
MIÐBÆR
Laugavegur efri

Umhyggja
fyrir hverjum?
Fréttabréf Verðbréfa-
viðskipta Sainvinnubank-.
ans birtir nokkuð ítar-
lega uinfjöllun um það
hvort tímabært sé að af-
nema verðtryggingu
Qárskuldbindinga og seg-
ir meðal annars: „Að
undanfomu hefur mikil
umræða verið hjá stjóm-
málamönnum um verð-
tryggingu Qárskuldbind-
inga hérlendis. Sú um-
ræða hefiir einkum ein-
kennst af umhyggju fyrir
þeim sem hafa fengið
fjármagn að láni en
minna skeytt um þá sem
leggja til fjármagnið, þ.e.
sparifjáreigendur."
Þá segir einnig: „At-
hyglisverð er hin já-
kvæða fylgni milli spam-
aðar og raunvaxta.
Spamaður mimikar með
lækkandi raunvöxtum.
Arin 1973-1983 ein-
kenndust af neikvæðum
raunvöxtum, allt frá 9,5%
til 28,7%. Hlutfall spam-
aðar af landsframleiðslu
var nálægt 40% i lok sjö-
unda áratugarins en fór
siðan stöðugt lækkandi
og var 1978 komið i
20,6% en þá vom raun-
vextir neikvæðir um 20%.
Mikið ójafiivægi var á
Qármagnsmarkaðinum á
þessum tima og innlend-
ur spamaður gat engan
veginn staðið undir Qár-
munamynduninni. Til að
spoma við útlánum bank-
anna á þessum áriun, var
m.a. sett þak á útlán
þeirra. Skýringar á litl-
um imdendum spamaði
á þessum tíma em aða^-
lega mjög neikvæðu-
raunvextir og leiddu þeir
til verulegs eignatilflutn-
ings frá spariQái'eigend-
um til skuldara. Það má
með sanni segja að þegar
hér var komið sögu, hafi
legið við hmni banka-
kerfisins."
vv FRÉTTv
ncrniimci/inrri ■ ■ ■■■ ■ ■•
DBRÉFflWÐSKIPri
SAMVINNUBANKANS
UM VERÐBRÉFAVIÐSKII
8. tbl. 3. árg. Ágúst 1989,
Er tímabært að afnema
iðtr^ggingu fjárskuldbindingí
Hvers vegna verðtrygging
Á undanfömum mánuðum hefur mikil umræða átt sér stað um
verðtryggingu. Sumir hafa átt erfitt með að átta sig á því hvers
vegna verðtrygging er nauðsynleg og að hún er aðeins afleiðing
mikillar verðbólgu en ekki öfugt. Fréttabréf Verðbréfaviðskipta
Samvinnubankans fjallar um þetta í síðasta tölublaði ritlingsins
og er fjallað um það í Staksteinum í dag.
Heil króna
til baka
„Lánskjaravísitalan
var tekin upp 1979.
Henni var ætiað að
tryggja að sá sem leggur
inn krónu í banka eða
lánar hana, fái heila
krónu en ekki aðeins brot
af henni þegar hann feer
hana til baka. Fyrstu
verðtryggðu innláns-
reikningamir komu til
sögunnar um mitt ár
1980, bundnir til 2ja ára,
en 1982 höfðu bæst við
reikningar með 3ja og 6
mánaða bindingu. Það ár
gætti mikillar tregðu þjá
stjóravöldum að hækka
nafiivexti i takt við verð-
Iagsþróunina. Vinsældir
óverðtryggðra innláns-
reikninga vom litiar, sem
leiddu m.a. til þenslu
vegna aukinnar eftir-
spumar. Ef verðtryggðir
innlánsreikningar hefðu
ekki komið til, sem nutu
vinsælda strax í upphafi,
má ætla að geigvænlegt
peningaútstreymi hefði
átt sér stað úr bankakerf-
inu.
Með auknu freisi bank-
anna til ákvörðunar
vaxta hafa raunvextir
bankaimdána hækkað
hin siðari ár og er áætiað
að þeir hafi verið jákvæð-
ir um 1,2% 1988. Með
verðtryggingu og hærri
raunvöxtum en áður, hef-
ur spamaður sem hlut-
fall af landsfi'amleiðslu
aukist jafht og þétt frá
1978 og var komhm í
32,5% 1988. Það hefur
því tekist að varðveita
sparifé og þannig stuðla
að auknu framboði láns-
Qár.“
Skilyrði fyrir
afiiámi
Þessum hugleiðmgum
í fréttabréfi Verðbréfa-
viðskipta Samvinnubank-
ans lýkur með þessum
orðum: „Það hlýtur að
vera markmið stjóm-
valda að fyrirbyggja að
hér skapist svipað ástand
og i lok 8. áratugarins
þegar háir neikvæðir
raunvextir orsökuðu
hmn peningalegs spam-
aðar og eftirspum eftir
lánsfé var allt að því tak-
markalaus.
Eins og áður er getið,
var almenn verðtrygging
tekin upp meðal annars
til að ýta undir peninga-
legan spamað og draga
úr greiðslubyrði skuld-
ara á fyrstu gjalddögum
lána. Ef algjörlega væri
horfið frá verðtryggðum
lánum, liggur fyrir að
greiðslubyrði þyngdist í
upphafi lánstimans...
Hvað sem öðm líður
hlýtur skilyrði fyrir af-
námi verðtryggingar að
vera stöðug verðlags-
þróun í a.m.k. 2-3 ár þar
sem verðbólgan er ckki
meiri en 5-8% eins og
gerist í okkar helstu við-
skiptalöndum. Verð-
stöðvun í 3 til 6 mánuði
er ekki nægjanlegur
grundvöllur til að afhema
verðtryggingu því verð-
bólguskriður hafa alltaf
fylgt að henni lokinni.“

30-40%
afsláttur
af öllum vörum
í báðum búðunum

HKRRADKID>
Kringlan 4,
s. 689789.
Opiðkl. 10-19,
10-16 laugardaga.
Austurstræti 14J
s. 12345.
Opið kl. 9-18,
10-14 laugardaga.