Morgunblaðið - 30.12.1989, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 30. DESEMBER 1989
29
Fjólmundur Karls
son — Kveðjuorð
Það mun hafa gerst á árunum
kringum 1950 að fundum okkar
Fjólmundár Karlssonar bar saman.
Ég vann þá hjá vélsm. Atla hf. á
Akureyri, þar sem ég hafði lært iðn
mína. Kom meistari minn til mín
dag einn, með Fjólmund sér við
hlið og sagði hann vera með hug-
mynd um að smíða véldrifna
R-steinavél, en þetta var vel þekkt
tæki norður þar þá, en að sjálf-
sögðu handdrifið.
Fjólmundur var vélsmiður eins
og það hét þá og ætlaði að smíða
þetta fyrir bróður sinn, sem var
múrari. Mótin voru í tvennu lagi,
ytra og innra mót, og þurfti að
færa þau upp og niður (ekki
samtímis) og var þetta gert af ein-
um manni, en nú skyldi vökvakerfí
sjá um færsiuna. Mér fannst þetta
áhugavert og fékk strax áhuga á
verkefninu og seinna á manninum.
Teikningar og verklýsingvar í heila
Fjólmundar og skilaði sér þaðan
eftir hendinni, ekki kannski þrauta-
laust en að lokum varð úr þessu
véldrifin R-steinavél og vann eins
og til stóð. Vél þessi var komin til
Ólafsfjarðar þegar ég síðast vissi
og var búið að smíða í hana annað
mót, þar sem R-steinar heyra nú
fortíðinni til.
Þessi óskólagengni maður með
þessa miklu innsýn í tæknimálin
fínnst mér vera á borð við tón-
skálds sem semur tónverk.
Síðan þetta gerðist er mikið vatn
runnið til sjávar en við Fjólmundur
höfum haldið kunningsskapinn
síðan og hist af og til, jafnvel á
þorrablótum á Hofsósi. Kona mín
hafði einnig miklar mætur á Fjól-
mundi, enda voru þau náskyld, afar
þeirra voru bræður.
Fjólmundur fæddist að Garði í
Ólafsfirði, stundaði vélsmiðanám á
Siglufírði, fór þaðan á Sauðárkrók
en settist síðar að á Hofsósi og rak
þar vélsmiðju, en hvarf frá því með
góðum orðstír og byggði upp púst-
röraverksmiðjuna Stuðlaberg og
þar naut hugvit þessa mæta manns
sín vel, en það er erfítt að keppa
við innflutning utan úr heimi. Óg
nú stóð Fjólmundur frammi fyrir
því að taka sjálfvirknina í þjónustu
sína, en það kostar mikið fyrir lítinn
markað hér innanlands og útflutn-
ingur erfíður. En nú er Fjólmundur
til feðranna genginn og aðrir taka
við vandamálunum. Lífsgátan er oft
undarleg og torráðin.
Ofan við Hofsós er bærinn Enni
sem ég oft sótti heim en þar býr
frænka konu minnar og hennar
maður sem vann hjá Fjólmundi í
vélsmiðjunni, og einnig dóttir þeirra
síðar. En þegar ég þurfti að kom-
ast í smiðju, stóðu allar dyr opnar
og vélar og efni að jafnaði til reiðu.
Við Fjóli ræddum þá oft vandamál-
in sem alltaf er nóg af. En oft kom
ég auga á ný tæki og verkfæri sem
Fjóli hafði hannað .og framleitt til
að fullkomna verk sín.
Kynni okkar Fjólmundar urðu
aldrei mjög náin en sönn og traust
svo aldrei bar skugga á. Við áttum
sameiginleg áhugamál, höfðum
báðir gaman af stangveiði og höfð-
um báðir sérstakt dálæti á urriða-
svæði Laxár í Þingeyjarsýslu upp
við Mývatn. En eftir að stofnað var
veiðifélag og bannað að veiða á
annað en flugu, þá hætti Fjóli. „Ég
kann bara að veiða með spún,“
sagði kappinn. Þetta segir heilmikið
um Fjólmund. Persónuleiki hans var
sterkur og ákveðinn gat hann verið.
Fjólmundur skilur eftir djúp spor
í iðnsögunni en hann var ekki fjöl-
miðlamatur, hann var maður sköp-
unar og framkvæmda.
Kæra Steinunn Karlsdóttir, eig-
inkona Fjólmundar, ég sendi þér
og börnum þínum hugheilar samúð-
arkveðjur við hið snögglega fráfall
vinar okkar og bið honum og ykkur
guðsblessunar.
Jóhann Indriðason
Þann 10. desember síðastliðinn
andaðist af slysförum Fjólmundur
Karlsson vélsmíðameistari, Berg-
landi 2, Hofsósi.
Hann fæddist í Garði í Ólafsfírði
þann 16. júlí 1922. Faðir hans var
Karl Guðvarðarson og móðir Sól-
veig Rögnvaldsdóttir, og bjuggu
þau allan sinn búskap í Garði, Ólafs-
fírði. Fjólmundur var fímmta barn
af sjö systkinum og eru öll hin á
lífi. Hann stundaði nám í Bama-
og unglingaskóla Ólafsfjarðar, en
fór síðan til Grímseyjar og var þar
var sjóróðra sem véistjóri. Þaðan
lá leið hans til Siglufjarðar í iðnnám
og að því loknu vann hann bæði í
Grímsey og Siglufirði við vélstjóm
og vélavinnu. Skólagöngu lauk
hann í Reykjavik. Árið 1946 giftist
hann eftirlifandi konu sinni, Stein-
unni H. Traustasdóttir frá Grenivík,
Grímsey, og eignuðust þau fjögur
börn: Trausta Bergland, fæddan 28.
september 1945, Fjólmund Berg-
land, fæddan 4. október 1947,
Kristínu Ruth Bergland, fædda 17.
júní 1950 og Valbjörgu Bergland,
fædda 1. september 1955.
Kjarkur og dugnaður voru aðals-
merki Fjólmundur og að vera sinn
eiginn húsbóndi var það sem hlaut
að verða. Hann flutti til Hofsóss
1950 til að búa í haginn fyrir fjöl-
skylduna og ári seinna fylgdu kona
og börn á eftir. Þeir byrjunarerfið-
leikar sem urðu á vegi þeirra þessi
fyrstu ár vom óteljandi, sem aðeins
einbeitni og styrk hönd, sem aldrei
missti sjónar á stefnunni, gat sigr-
að, ásamt því að eiga lífsfömnaut
sem alltaf gat búið til úr litlum efni-
við það sem til þurfti. Vélaverk-
stæði Hofsóss byggði hann í félagi
við annan en keypti síðan hlut fé-
laga síns í fyrirtækinu og rak það
einn í nokkur ár en seldi síðan.
Árið 1965 stofnaði hann hljóðkúta-
verksmiðjuna Stuðlaberg hf. Rekst-
ur Stuðlabergs þótti til fyrirmyndar
bæði utan dyra og innan, og bera
þær viðurkenningar er hann hlaut
þess vegna, því glöggt vitni. Síðasta
viðurkenningin var er hann í októ-
ber síðastliðnum var sæmdur æðsta
heiðursmerki Landsamband iðnað-
armanna úr gulli fyrir framúrskar-
andi störf í þágu iðnaðar og iðnað-
arsamtaka á íslandi. Hann taldi veg
iðnaðar á Islandi bæði grýttan og
torsóttan og það hugvit sem við
ættum í fómm okkar á íslandi ætti
sér enga hliðstæðu og við gætum
verið stolt af. Seinustu árin var
hann farinn að gefa sér meiri tíma
til að sinna sínum hugðarefnum og
hvíldi þá allur daglegur rekstur á
herðum Gunnlaugs Steingrímsson-
ar. Áhugamálin sem vom mörg tók
hann sömu tökum og allt annað sem
gert var, með eldmóði.
Sumarbústaðurinn í Fljótum var
byggður upp og þar var myndarleg-
ur bústaður sem var sannkallaður
unaðsreitur fyrir alla, bömin,
barnabömin, ættingjana og vinina
sem vom margir og allir velkomnir.
Söfnin hans vom orðin mörg og
margþætt og alltaf var ánægjan
mikil þegar eitthvað bættist við, en
mesta ánægjan var þó þegar auka-
eintak barst og hægt var að láta
vinina í safnarahópnum hafa líka.
Honum voru falin ýmis trúnaðar-
störf á vegum hrepps og félagasam-
taka og engum dúRtist að hann
hafði skoðanir á mönnum og mál-
efnum og fór ekki leynt með hveij-
ar þær vom.
Heimilið á Berglandi ber þeim
fagurt vitni sem það sköpuðu, og
hlýjan og persónuleikinn tala þar
til okkar.
En hann pabbi okkar er dáinn.
Hann sem taldi alltaf að árstíðimar
væm unaðstími hver fyrir sig, en
jólin sú ljóssins hátíð sem væri
kraftaverkið mikla. Hann pabbi var
kletturinn okkar sem alltaf upp úr
stóð í boðaföllum og brimi lífsins.
Hann kenndi okkur að elska nátt-
úmna og virða. Hann sýndi okkur
með sínu fordæmi, að mesta gleðin
væri fólgin í því að gleðja aðra.
Hann lét okkur skilja að viðskilnað-
ur væri það sem koma skyldi, en
ást hans til okkar allra mundi alltaf
lifa og að hinsta kveðja milli ástvina
væri ekki til. Við hittumst öll aftur
og hann er enn sem fyrr að búa í
haginn. Með ást og þakklæti.
Trausti, Fjólmundur,
Kristín Ruth og Valbjörg.
Minning:
Sigurbjörg Gísla-
dóttir, Höfh
Fædd 21. október 1894
Dáin 25. desember 1989
í hugarfylgsnum hálftíræðrar
konu leyndust dýrmætar minning-
ar. Á fallegum haustdegi rakti hún
hluta lífssögu sinnar fyrir dóttur-
syni. Minntist ferðalags úr Öræfum
austur í Suðursveit er hún, sex ára
gömul, var látin ríða einsömul yfír
Jökulsá. Áin var ekki nema í kvið
en þó þótti vissara að binda barnið
á hestinn. Hún leit með söknuði tjl
frumbernsku á Hnappavöllum, þar
var skemmtun á hveiju einasta
laugardagskvöldi í stofunni hjá Þor-
steini í Vestur-Hjáleigunni en hann
var mikill fjörkálfur og þar var
dansað dátt. Einbýlið í Hestgerði
var ólíkt þorpinu á Hnappavöllum
og víðar í Öræfum, en þó var þar
gestagangur afar mikill, bærinn lá
í þjóðleið og pabbi hennar, Gísli
Þorsteinsson, var svo gestrisinn að
við lá að það gengi nærri heimilinu.
Hver einasti fjárrekstur úr Öræfum
stoppaði við Hestgerði til að hvfla
féð og þá fengu rekstrarmennirnir
kaffísopa eða aðra hressingu.
Hún minntist fyrstu kaupstaðar-
ferðarinnar, 18 ára gömul í hópi 5
annarra ungra kvenna er litu í
fyrsta sinn kauptúnið unga á Höfn
vorið 1913. Það hittist svo á að
verslunin var lokuð því kaupmaður-
inn og flestir aðrir íbúar kauptúns-
ins og sveitarinnar fylgdu ástkær-
um sóknarpresti, sr. Benedikt Eyj-
ólfssyni, til grafar þann dag. Séra
. Benedikt var með þeim fyrstu er
jarðsunginn var í nýju kirkjunni við
Laxá og grafínn í kirkjugarði þar
hjá. Stúlkunni ungu sem aldur-
hnigin hlýtur nú hvíld í sama graf-
reit þótti mikið um að fá boð frá
prestsekkjunni að koma til erfís-
drykkju í kirkjukjallaranum eftir
útförina. Þær héldu til í fjárhúsum
handan árinnar, stúlkumar úr Suð-
ursveit, á leið í kaupstað og hún
sendi eftir þeim, ekkjan unga, áð
koma í kaffí.
Hún kynntist Sverri sínum á
prestsetrinu á Kálfafellsstað en
hann var ráðsmaður hjá séra Pétri
í mörg ár og það var nú ekki rokið
saman á einu kasti. Þau urðu ein
af frumbyggjum á Höfn og nutu
góðra nágranna sem allt byggist
á. Sverrir saknaði búskaparins þó
og eitt ár bjuggu þau í Haukafelli
á Mýrum en við alltof þröngan kost
og einangrun. Þeir byggðu snoturt
lítið hús, bræðumir Sverrir og
Hannes á Höfn, og eftir að Sverrir
féll frá var Hannes stoð og stytta
heimilisins.
Sigurbjörg Gísladóttir fæddist á
Hnappavöllum í Öræfum 21. októ-
ber 1894 en fluttist með foreldrum
sínum, Gísla Þorsteinssyni og Ólöfu
Stefánsdóttur, að Hestgerði í Suð-.
ursveit sex ára gömul. Hún flutti
til Hafnar 1922 með eiginmanni
sínum, Sverri Halldórssyni frá
Syðri-Fljótum í Meðallandi, og bjó
þar til dauðadags, 25. desember
1989. Sverrir lést 13. september
1932. Þau eignuðust 6 börn: Gísla
er dó 18 ára gamall 1941. Halldór
fiskmatsmann á Höfn, sem kvæntur
er Sigrúnu Ólafsdóttur og eiga þau
5 böm. Ingibjörgu sjúkraliða á
Landspítalanum í Reykjavík. Ólöfu
húsmóður á Höfn sem gift var Þór-
halli Dan Kristjánssyni hótelstjóra
en hann lést árið 1975. Böm þeirra
eru 3. Sveinbjöm verkstjóra hjá
Fiskimjölsverksmiðju Hornafyarðar
á Höfn. Hann er kvæntur Ásdísi
Ólsen og eiga þau 4 böm. Og Svövu
húsmóður á Höfn sem gift er Áma
Stefánssyni hótelstjóra. Þau eiga 5
böm.
Sigurbjörg lifði systkini sín öll
en þau voru 13. Henni tókst að
standa af sér sorgir og erfíðleika.
Ung ekkja með 5 lítil böm og það
sjötta undir belti hefur kynnst erfið-
um tímum en einnig náungakærleik
eins og hann getur bestur verið.
Hún fær hvíldina langþráðu við hlið
eiginmanns síns og sonar eftir 57
ára aðskilnað.
Hvfli hún í friði. '
Gísli Sverrir Árnason
t
Bróðir minn,
KRISTMUNDUR S. SNÆBJÖRNSSON,
andaðist á heimili sínu 26. desember.
Fyrir hönd vandamanna,
Jón S. Snæbjörnsson.
_____________Brids__________________
Arnór Ragnarsson
Bridsfélag- Vestur-
Húnvetninga,
Hvammstanga
Þann 3. desember var hinn árlegi
vinabæjatvímenningur milli
Hvammstanga og Skagastrandar, hon-
um lauk með öruggum sigri Jóns Inga
Ingvarssonar og Ingibergs Guðmunds-
sonar, en úrslit urðu:
Jón Ingi Ingvarsson -
IngibergurGuðmundsson, Skagaströnd 189
Eðvarð Hallgrimsson -
Stefán Lárusson, Skagaströnd 173
Bjarki Tryggvason —
KonráðEinarsson.Hvammstanga 166
Súsanna Þórhallsdóttir —
Sólveig Róarsdóttir, Skagaströnd 158
Eggert Karlsson -
Sigurður Þorvaldsson, Hvammstanga 156
Gunnar Stefánsson —
Rúnar Jóhannsson, Skagaströnd 154
Karl Sigurðsson -
Kristján Bjömsson, Hvammstanga 154
.
5.12. Jólaeinmenningur:
Aðaljólasveinn félagsins varð Guð-
mundur Haukur Sigurðsson með 105
stig. Önnur úrslit:
Sigurður Þorvaldsson 102
Eggert Ó. Levy 97
Bj arney Valdimarsdóttir 9 5
Eggert Karlsson 94
12.12. Jó/atvímenningur:
Bjarki Tryggvason — Konráð Einarsson sigr-
uðunokkuðörugglegameð 109
Sigurður Sigurðsson — Sig. H. Sigurðsson 92
Erlingur Sverrisson — Eggert Levy 87
19.12. Jófahraðsveitakeppni:
Sigurður / Sigurður Hallur
— Erlingur / Eggert Ó. Levy 72
Flemming Jessen / Bjamey Valdimarsdóttir
— Bjarki Tryggvason / Rúnar Einarsson 62
Flest bronsstig frá sept. til des.:
Erlingur Sverrisson 110
Bjarki Tryggvason 94
Eggert Ó. Levy 91
Öm Guðjónsson 83
Konráð Einarsson 69
Einar Jónsson 68
Stjórn bridsfélagsins þakkar sam-
starfið og óska ykkur gleðilegra jóla.
Bridsfélag Kópavogs
Um leið við sendum spilurum jóla-
og nýarsóskir vekjum við athygli á því
að keppni hefst á nýja árinu 4. janúar
nk. með eins kvölds tvímenningi. Þá
er einnig stefnt að eins kvölds tvímenn-
ingi 11. janúar en aðalsveitakeppni fé-
lagsins hefst svo 18. janúar. Keppnis-
stjóri er Hermann Lárusson
t
Ástkær eiginkona mín,
ÁGÚSTA HARALDSDÓTTIR,
Hásteinsvegi 9,
andaðist í sjúkrahúsi Vestmannaeyja þann 27. desember.
Fyrir hönd barna, barnabarna og langömmubarna,
Trausti Jónsson.
t Maðurinn minn,
BENEDIKT SVEINBJARNARSON,
Austvaðsholti,
Landsveit,
andaðist 29. desember. Fyrir hönd barna okkar og tengdabarna, Ólöf Helgadóttir.