Morgunblaðið - 22.02.1990, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 22. FEBRUAR 1990
19
Hrífandi og stórbrotið verk
- segir einleikarinn Selma Guðmundsdóttir um Píanókonsert Khatsatúríans
eftirRafh Jónsson
TÍUNDU áskriftartónleikar Sin-
fóníuhljómsveitar Islands verða
í Háskólabíói í kvöld og hefjast
kl. 20.30. Á efnisskrá verða þrjú
verk: Kamarinskaya eftir Mik-
hail Glinka, Píanókonsert eftir
Khatsatúrían og að lokum Sin-
fónía í C-dúr nr. 9 eftir Schu-
bert. Einleikari verður Selma
Guðmundsdóttir en hljómsveit-
arstjóri er James Lockhart.
Um tónskáldin
Hljómsveitarverkið Kamarinsk-
aya skrifaði Glinka 1848 er hann
bjó um tíma í Evrópu og ferðaðist
þar um. Verkið er byggt á hefð-
bundnum rússneskum brúðkaups-
dansi.
Rússneska tónskáldið Mikhail
Glinka var af auðugu fólki kominn
og til þess ætlast að hann yrði
embættismaður í rússneska keis-
aradæminu. Hann var mikill unn-
andi tónlistar, en það var ekki fyrr
en hann hitti ítölsku óperuskáldin
Bellini og Donizetti, að hann snéri
sér af fullum krafti að samningu
tónverka. í þeim kemur fram andi
rússneskrar þjóðlagatónlistar og
kannski ekki síst í Kamarinskaya,
en sagt er að það verk geymi í
hnotskurn allt rússneska tónamál-
ið.
Píanókonsertinn skrifaði Khats-
atúrían árið 1936 og var hann
frumfluttur í Leningrad 1937.
Khatsatúrían var Armeni, fæddur
árið 1903 í nágrenni Tiflis. Hann
var meðal þeirra tónskálda ásamt
Sjostakovitsj og Prokofíeff, sem
miðnefnd sovéska Kommúnista-
flokksins gagnrýndi harðlega fyrir
að semja of nútímalega tónlist.
Khatsatúrían hóf ekki samningu
James Lockhart,
hljómsveitarstjóri.
tónverka fyrr en hann var nokkuð
við aldur, en stíll hans þróaðist
hratt og vel. í verkum hans gætir
austrænna áhrifa frá tónlist Kákas-
us-héraðanna, án þess að hann
noti þá tónlist beint. Khatsatúrían
stjórnaði flutningi verka sinna víða
í útlöndum, m.a. íReykjavík 1951.
Lokaverkið á tónleikunum verð-
ur Sinfónía í C-dúr nr. 9 eftir Schu-
bert, sem hann lauk við 1826. Þetta
er eitt rúmlega þúsund tónverka,
sem hann samdi og jafnframt
síðasta sinfónían, en hann lést að-
eins 31 árs að aldri 1828. Þótt hún
sé nr. 9, samdi hann ekki nema 8
sinfóníur; lengi var talið að sú 7.
hefði glatast.
Einleikarinn
Einleikari á tónleikunum verður
Selma Guðmundsdóttir. Þetta er í
fyrsta skipti sem hún leikur með
Sinfóníuhljómsveitinni á tónleikum
í Reykjavík, en fyrir tveimur árum
Selma Guðmundsdóttir,
píanóleikari.
flutti hún einmitt Píanókonsert
Khatsatúríans á tónleikum hljóm-
sveitarinnar úti á landi. Einnig
hefur hún flutt verkið með Sin-
fóníuhljómsveit Þrándheims á tón-
leikum í Noregi.
Selma hefur sagt um Píanókon-
sertinn:
„Það er hægt að lýsa honum
þannig að hann sé rómantískur og
nútímalegur í senn. Hann er einnig.
talinn mjög erfiður í flutningi og
gerir miklar kröfur til bæði einleik-
ara og hljómsveitar. Verkið skiptist
í þijá þætti, fyrsti og þriðji þáttur
er mjög hraðir og glæsilegir. Þeir
eru i-yþmískt mjög spennandi og
flóknir með tíðum takttegunda-
skiptum. Miðkaflinn er hreinasta
peria — hægur og alveg yndislega
fallegur — tregablandinn með aust-
rænu ívafi. Allur konsertinn, sér-
staklega miðkaflinn, er undir sterk-
um áhrifum frá heimalandi tón-
skáldsins, Armeníu."
Selma hóf píanónám á ísafirði
en að afloknu einleikaraprófi frá
Tónlistarskólanum í Reykjavík hélt
hún til framhaldsnáms í Salzburg
í Austurríki og Hannover í V-
Þýskalandi. Hún hefur haldið
marga tónleika hérlendis sem er-
lendis. í fyrra kom hún m.a. fram
á tónleikum í Englandi ásamt
Sigríði Ellu Magnúsdóttur, söng-
konu, og einnig tók hún þátt í tón-
leikaferðalagi Kammersveitar
Reykjavíkur þangað sl. haust. Þá
hélt hún einleikstónleika í íslensku
óperunni og einnig í Hollandi á
vegum Evrópusambands píanó-
kennara í fyrrasumar og hefur
fengið boð um að koma aftur fram
á vegum þess á hátíð sambandsins
í Englandi næsta sumar. Þá hefur
Selmu m.a. einnig verið boðið að
halda einleikstónleika í Þýskalandi
og Bandaríkjunum í sumar.
Hljómsvéitarstjórinn James
Lockhart er af skoskum uppruna,
fæddur í Edinborg. Hann lauk prófi
frá Tónlistarháskólanum þar og
stundaði framhaldsnám í Konung-
lega tónlistarháskólanum í Lund-
únum. Árið 1959 var hann ráðinn
til starfa í Konunglega óperuhúsinu
í Covent Garden í Lundúnum og
fékk fyrstur manna Solti-skóla-
styrkinn fyrir að vera efnilegasti
tónlistarmaður Breta. Hann er nú
tónlistarstjóri Ríkishljómsveitar-
innar í Þýskalandi, Fílharmóníu-
sveitar Rínarhéraða og Operunnar
í Koblenz, auk þess sem hann er
yfirmaður Nýja óperuskólans í
Lundúnum. Hann hefur á löngum
ferli sínum stjórnað stærstu hljóm-
sveitum Evrópu við tónleikahald
og óperuflutning.
Höfundur er kynningarfulltrúi
Sinfóníuhljómsveitar Islands.
■ ■ ■ ■'

BÓMULLAR-
HNOÐRAR/
SKÍFUR
Notid Jófó
bómullarskífur til
ad fjarlœgja
andlitsfardann.
Fást í 80 ogSO stk.
pakkningum.
Einnigfrá Jófó:
Snyrtipinnar í 200 og
100 stk.pakkningum.
w

Dreifing:
0. Johnson og Kaaber
Sambandið
■ T
& Ármúla 29 simar 38640 - 686100
Þ. Þ0RGRIMSS0N & C0
Armstrong LDFTAPLETrUR
KORk O PLA5T GÓLFFLÍSAR
^jfABMAPLAST EINANGRUN
VINKLARÁTRÉ
Nú tekur að styttast í vorið og hafa aðildarfélög Samvinnuferða-Landsýnarákveðið
söludaga á hinum skemmtilegu orlofsferðum sínum. Þau félög sem hér um ræðir eru:
ASÍ, BSRB, VR, KÍ, SÍB, BHMR og Orlofsnefnd sjómanna*.
Allar upplýsingar um brottfarardaga, verð, sumarhús, bílaleigur og annað það sem
ferðunum viðkemur f ást á söluskrifstofum Samvinnuferða-Landsýnar og hjá umboðs-
mönnum.
Salan ferfram á eftirtöldum dögum:
VR 25. febrúar kl. 13:00 áskrifstofuSL
ASÍ 19.mars kl. 09:00-17:00 áskrifstofuSL
BHMR 19.mars kl. 17:00-19:00 áskrifstofuSL
SÍB 28. mars kl. 17:00-19:00 á skrifstofu SL
KÍ 31. mars kl. 13:00 áskrifstofuSL
BSRB 31. mars kl. 10:00 á skrifstofu BSRB
Orlofsnefndsjómanna 03. apríl kl. 09:00 áskrifstofuSL
Fólk utan höfuðborgarsvæðisins getur
hókað í ferðir á söludögum sinna
félaga með því að hringja í eftirtalin
númer:
(91)691041 -(91)691042
(91)691043 - (91)691044
BSRBfélagar:
(91)26688 - (91)29644
* FFSÍ, SSl og aðildarfélög.
■fc étk Æb AÉfc Mjfc
VR félagar athugið,
söludagur ykkar er
á sumiudag!
w..W '"W.w'"
Samvinnuferöir - Landsýn
Reykjavík: Austurstræti 12, s. 91-691010, Innanlandsferðir, s. 91 -691070,
póstfax 91 -27796, telex 2241, Hótel Sögu viö Hagatorg,
s. 91 -622277, póstfax 91 -623980.
Akureyri: Skipagötu 14, s. 96-27200, póstfax 96-27588, telex 2195.