Morgunblaðið - 08.04.1990, Side 31

MORGUNBLAÐIÖ SAMSAFNIÐ -sunnudagur 8. APRÍL 1990
C 31
að því leyti að hún sýnir einn skipverja í lausu lofti. Myndin birtist meðal annars í breskum dagblöðum
þar sem greint var frá þessum atburðum.
Breski togarinn D.B. Finn strandaður rétt innan við brimgarðinn.
Örin bendir á einn skipverja í björgunarstól, þegar verið er að
draga hann til lands og björgunarsveitarmenn tilbúnir að taka á
móti honum í fjörunni.
SIMTALID...
ER FIÐ ÓLAF Þ. HARÐARSON, LEKTOR í
STJÓRNMÁLAFRÆ DI
SkoÖanakannanir gefa
694300
Háskólinn, góðan dag.
— Já, er Ólafur Þ. Harðarsson,
lektor í Félagsvísindadeild, við?
Halló.
— Ólafur?
Sá er maðurinn.
— Andrés Magnússon, blaðamaður
á Morgunblaðinu, hérna megin.
Mig langar til þess að spyijast ei-
lítið fyrir um skoðanakannanir. Nú
fara kosningar senn í hönd og vafa-
laust eiga skoðanankannanir eftir
að flæða yfir fólk. -
Þær skoðanakannanir, sem við
gerum, byggjast yfirleitt á 1.500
manna úrtaki, sem valið er af
handahófi úr þeim hópi manna í
þjóðskrá, sem eru á aldrinum 18-80
ára. Af þessu úrtaki svara oftast
um 70-80% eða um 1.000-1.200
manns. Við athugum alltaf hvort
aldur, kynferði og búseta úrtaksins
komi ekki vel heim við þjóðina og
fram til þessa hefur svo verið.
— 70-80% prósent. Þið kvartið þá
ekki undan heimtunum?
Nei, alls ekki. Og reyndar hefur
það komið mér á óvart hvað íslend-
ingar eru ófeimnir við að tjá sig
um allt milli himins og jarðar, hvort
sem það er um pólitík, tekjur sínar,
málfar eða hvað annað.
— En er eitthvað að marka þetta?
Skoðanakannanir gefa vísbend-
ingu um strauma
og stefnur hverju
sinni, en vika getur
verið langur tími,
sem margt getur
gerst á, eins og
dæmi um skoðana-
kannanir fyrir
kosningar hafa
glögglega sýna.
— En hvað með
það, sem nefna
mætti „föst frávik“
— sumir flokkar fá
iðulega meiri
stuðning í skoðana-
könnunum en þeg-
ar talið er upp úr kössunum og
aðrir öfugt?
Það er efni, sem við stjórnmála-
fræðingar keppumst nú við að
skýra, þó misjafnlega gangi. Við
höfum til dæmis rekið okkur á það
að Sjálfstæðisflokkurinn fær alltaf
mun meira fylgi í skoðahakönnun-
um en kosningum, enda vitum við
að óráðið fylgi fer síður ti! hans
en annarra flokka. Til þess að „leið-
rétta“ þetta spyijum við nú hvort
óráðnir kynnu að kjósa Sjáifstæðis-
flokkinn, því oft er það svo að ór-
áðnir vita að þeir ætla ekki kjósa
hann, en eiga eftir að ákveða hvern
hinna flokkanna þeir kjósa.
— Óráðna fylgið skiptir orðið sköp-
um?
Það getur gert það. Það hefur
aukist mjög á undanförnum árum
og um þriðjungur kjósenda ákveður
sig þegar innan við vika er til kosn-
inga. 10-20% segjast ekki ákveða
sig fyrr en á kjörstað, þannig að
það er farið að slá í vikugamla
könnun.
— Þið viljið ekki gera skoðana-
kannanir fyrir utan kjörstað?
Ég er altjent á móti því. Aðal-
lega af því að það kynni að stefna
í voða þessari rammíslensku
skemmtan, að menn orni sér í
taugatitringi fyrir framan sjón-
varpstækið um kosninganóttina.
Síðan er nú bara hitt, að talning
gengur yfirleitt
mjög hratt fyrir sig
hérna. Fyrstu tölur
koma mjög fljót-
lega eftir að kjör-
stöðum er lokað og
þá er hægt að gera
tölvuspár, sem gera
að minnsta kosti
sama gagn og
skoðanakannanir á
kjörstöðum.
— Einmitt það.
Heyrðu ég þakka
þér kærlega fyrir
spjallið.
Blessaður.
Ólafur Þ. Harðarson.
PÉTRIBIRNI Jónssyni skaut
upp á stjörnuhimininn haustið
1981 þegar kvikmynd Þorsteins
Jónssonar, Punktur, punktur,
komma strik, var frumsýnd.
Myndin var byggð á samnefhdri
skáldsögu Péturs Gunnarssonar.
Pétur Björn lék aðalhlutverkið,
drenginn Andra, í þeim hluta
myndarinnar þar sem sagt var
frá barnæsku hans. Andra á
unglingsárunum lék llallur
Helgason. Nú, tæplega tíu árum
eftir að myndin var gerð, er
Pétur Björn nemi við Mennta-
skólann í Reykjavík. Hann stefiiir
að því að fara út til Banda-
ríkjanna í nám að því tilskildu
að honum takist að verða sér úti
um námsstyrk til þess.
að var alger tilviljun sem réði
því að Pétur Björn Jónsson
var valinn í hlutverk Andra. Það
gerðist sumarið 1980 en Pétur, þá
átta ára gamall, var nýkominn til
íslands eftir nokkurra ára búsetu
í Svíþjóð. Á sautjánda júní fór hann
eins og gengur og gerist niður í
miðbæ Reykjavíkur til að fylgjast
með hátíðahöldunum. Allt í einu
vinda sér tveir menn upp' að hon-
um, skoða hann í bak og fyrir,
taka af honum myndir og spyija
hvort að hann hafi áhuga á kvik-
myndaleik. Annar mannanna var
Þórhallur Sigurðsson, aðstoðarleik-
stjóri myndarinnar, sem um nokk-
urt skeið hafði leitað að dreng,
dökkhærðum með brún augu, það
er líkum Halli Ilelgasyni, sem leik-
ið gæti Andra í barnæsku.
Næstu mánuðir fóru í kvik-
HVAR
ERU ÞAV
NÚ?
PÉTUR BJÖRN JÓNSSON
ANDRITÍUÁRA ÍPUNKTI,
PUNKTI, KOMMA, STRIK
MRogfót-
bolti
myndatökur og segir Pétur Björn
það hafa verið mjög skemmtilegan
tíma. Honum hafi aldrei leiðst,
enda fólkið sem stóð í þessu verið
eins og ein stór fjölskylda. Það var
helst eftir að myndin var frumsýnd
að breytingarnar hafi hafist. Mikið
var um blaðaviðtöl og annað þess
háttar og skólinn gekk nokkuð slit-
rótt fyrir vikið. Blaðamenn hafi
jafnvel nokkrum sinnum komið í
skólann til að tala við hann. Hann
sagði öfundina hafa blundað undir
niðri hjá skólafélögunum, sérstak-
lega vegna þess að hann hafi oft
fengið leyfi til að koma ekki í
skólann, en einnig hafi honum ver-
ið strítt vegna nokkurra atriða í
myndinni. Sérstaklega hafi stríðnin
beinst að atriði sem gerist þegar
Andri var í sveit og kyssir stúlku
sitjandi á heyvagni. Pétur Björn
segist hafa fundið upp alls kyns
afsakanir til að sveija þennan
verknað af sér, enda slíkt mikið
viðkvæmnismál hjá 8-10 ára strák-
um. Hann hafi búið til margar útg-
áfur af því hvernig þetta hafí verið
sett á svið, til dæmis átti risastór
heytugga að hafa verið á milli
þeirra.
Pétur Björn segist ekki hafa
komið nálægt leik síðan ef frá er
skilið þegar hann var skiptinemi í
Slidell í Lousiana-fylki í Banda-
ríkjunum fyrir ári. Þar hafi hann
tekið þátt í leikriti sem sett var
upp í skólanum. Það hafi verið allt
annað að leika á leiksviði. Leikritið
hét Abner litli og var með söng-
og dansívafi. Pétur lék tvö lítil hlut-
verk og tók einnig þátt í söng- og
dansatriðum. „Þetta var mjög
skemmtilegur tími eins og reyndar
öll dvölin í Bandaríkjunum. Ég
kunni mjög vel við mig þarna og
stefni að því að fara þangað aftur
í ágúst á þessu ári til að líta á
háskóla. Mér voru boðnir nokkrir
styrkir meðan ég var þarna en
enginn þeirra var nógu hár. Ég
ætla að reyna að verða mér úti um
góðan styrk sem gerir mér kleift
Kvikmyndin
Punktur,
punktur,
komma strik
sagði frá
æskuárum
drengsins
Andra. Hér
sést Pétur
Björn, sitj-
andi í miðj-
unni, í hlut-
verki Andra.
að komast út.“ Pétur Björn stundar
nú nám á öðru ári við Menntaskól-
ann í Reykjavík og segist stefna á
nám í viðskipta- og markaðshag-
fræði ef hann fari út til Banda-
ríkjanna. Það fari þó allt eftir því
hvernig honum gangi að fá styrk.
Ef ekkert verði af Bandaríkjaferð
segir hann lögfræðina hér heima
líklega verða fyrir valinu.
Námsstyrkinn vonast Pétur
Björn til að fá út á fótboltann, en
hann lék með skólaliði sínu úti í
Pétur Björn Jónsson stundar nú
nám við Menntaskólann í
Reykjavík.
Bandaríkjunum. Hann á ekki langt
að sækja fótboltakunnáttuna, er
sonur Jóns Péturssonar, fyrrum
landsliðsmanns og Framara. Jón
lék um tíma með Jönköping Södra
í Svíþjóð sem þá var ofarlega í
annarri deild. Það var ástæðan fyr-
ir því að íj'ölskyldan flutti út til
Svíþjóðar og á þeim árum, nánar
tiltekið árið 1978, hóf Pétur Björn
að leika fótbolta. Hann leikur nú
með Fram eins og faðir hans. „Það
er engin meiri háttar alvara á bak
við fótboltann hjá mér. Ég stefni
ekki á atvinnumennsku eða neitt
svoleiðis. Þetta er einfaldlega mjög
góður félagsskapur þarna hjá Fram
og eru flestir mínir félagar í kring-
um fótboltannn.“ Hann leikur nú á
elsta ári í öðrum flokki og næst
tekur meistaraflokkur við. Hann
segist spila framliggjandi stöðu á
vellinum á miðju eða kanti.
Aðspurður segist Pétur Björn
ekki hafa neitt samband lengur við
hópinn er vann að Punkti, punkti,
komma strik, þó að hann rekist á
einstaka aðila nokkrum sinnum.
Vissulega sakni hann stundum
þessa tíma, það hafi verið svo mik-
ið að gerast. „Það eru ótrúlega
margir sem vita að ég lék í mynd-
inni. Þetta hefur líka haft mjög góð
áhrif á mig, til dæmis varðandi
ræðumennsku og annað þess hátt-
ar. Ég er alveg laus við sviðs-
skrekk."
Hann segir það koma fyrir að
hann horfi á myndina, líklega ger-
ist það einu sinni til tvisvar á ári.
Þetta hafi líka verið sígilt efni í
barnaafmælum í gamla daga.
Síðast sá Pétur Björn myndina fyr-
ir um tveimur árum, rétt áður en
hann fór til Bandaríkjanna.
•c