Morgunblaðið - 17.05.1990, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 17. MAÍ 1990
Reuter
Hörð átök í Suður-Kóreu
Um 2.000 námsmenn, sem köstuðu bensínsprengjum og steinum, áttu í átökum við lögreglu í suður-kór-
esku borginni Kwangju í gær. Á myndinni sjást lögreglumenn ráðast með kylfum á einn af námsmönnun-
um. Hann var fluttur á sjúkrahús og er í lífshættu.
Gorbatsjov kjör-
inn á flokksþing
Gagnrýndur í Prövdu
Moskvu. Reuter.
MÍKHAÍL Gorbatsjov, forseti Sovétrílqanna, heftir tryggt sér sæti
á flokksþingi sovéska kommúnistaflokksins, sem fram fer í júlí,
en slök útkoma hans í kosningum til þingsins þykir endurspegla
dvínandi vinsældir hans í Sovétríkjunum.
Valerí Zúbko, fulltrúi kjörstjórn-
ar í Moskvuhverfinu Frúnzenskíj
þar sem Gorbatsjov bauð sig fram,
sagði að forsetinn hefði fengið
61,1% atkvæða en mótframbjóð-
andi hans, Valerí Baranov, sem er
lítt kunnur verksmiðjustjóri, 36%.
„Úrslitin endurspegla raunveru-
lega stöðu Gorbatsjovs, ekki bara
í flokknum heldur einnig á lands-
vísu,“ sagði Zúbko. 2.900 greiddu
atkvæði.
Slæmur árangur Gorbatsjovs
vekur athygli þar sem mikið hafði
borið á honum síðustu tvær vikum-
ar fyrir kjörið. Sovéska sjónvarpið
sýndi hvað eftir annað af honum
myndir, m.a. frá verksmiðjuheim-
sóknum í Frúnzenskí-hverfinu og
gönguferðum þar sem hann gaf
sig á tal við vegfarendur.
Á flokksþinginu í júlí verður
fjallað um breytingar á lögum sov-
éska kommúnistaflokksins og upp-
stokkun á starfsháttum hans í
framhaldi af þeirri ákvörðun
flokksins að afsala sér alræðis-
valdi.

virka þátttöku í starfi hans, sagði
að sér sýndust yfirlýsingar Gorb-
atsjovs um trú hans á kommúnism-
ann stangast á við yfirlýstan um-
bótavilja hans. „í einfeldni trúði
ég því að þú værir umfram allt
frábær stjómandi, snjall hagfræð-
ingur og framsýnn stjórnmálamað-
ur, en þegar öllu er á botninn
hvolft ertu ekkert annað en komm-
únisti,“ sagði í bréfí hennar. „Þú
hefur blekkt okkur í fímm ár með
perestrojku. Þú vaktir fólk til um-
hugsunar með því að hrista upp í
stjómkerfínu sem Kommúnista-
flokkurinn hafði byggt upp og ekki
hafði mátt hrófla við. En nú stang-
ast orð þín og athafnir á,“ sagði
Olga.
Umhverfísráðstefiian í Björgvin:
Saka ráðherra um að hafa látið
í gær birti Pravda, málgagn
sovéska kommúnistaflokksins, for-
ystugrein til vamar Gorbatsjov.
Blaðið sagði að vinsældir forsetans
meðal þjóðarinnar hefðu dvínað
þar sem henni þætti umbótastefn-
an ekki hafa leitt nógu hratt til
betri lífskjara. Sagði blaðið að
gagnrýni á Gorbatsjov væri oft
ómakleg og honum væri ranglega
eignað allt sem aflaga færi.
Við hlið forystugreinarinnar
voru birt tvö lesendabréf sem vom
full af gagnrýni á leiðtogann. Sagt
var að annað þeirra, frá Olgu ístsj-
enkó í Krívoj Rog í Úkraínu, væri
dæmigert fyrir urmul bréfa sem
borist hefðu upp á síðkastið. Olga,
sem sagðist hafa nýverið sagt sig
úr flokknum eftir tveggja áratuga
Sovétmenn
fá áheym-
arfiilltrúa
hjá GATT
Genf. Reuter.
VIÐSKIPTA- ogtollabandalagið
GATT samþykkti í gær að heim-
ila Sovétmönnum að senda
áheyrnarfúlltrúa á fúndi banda-
lagsins sem haldnir eru mánað-
arlega.
Strax eftir ákvörðunina tók
Evgeníj Makejev, sendiherra Sov-
étmanna í Sviss, sæti á fundi fram-
kvæmdastjórnar GATT. Háttsettur
fulltrúi hjá bandalaginu sagði að
ákvörðunin um að leyfa Sovét-
mönnum að fylgjast með starfí
þess væri fyrst og fremst pólitísk.
Með henni gerðust Sovétmenn
virkari þátttakendur í alþjóðasam-
vinnu. Þátttaka þeirra í starfí
GATT yrði þó lítil fyrst um sinn
og myndu þeir t.a.m. ekki taka
þátt í svonefndri Uruguay samn-
ingalotu þar sem reynt er að semja
um aukið frelsi í alþjóðaviðskipt-
um. Búist er við að henni ljúki í
desember. Bandaríkjamenn og
Japanar höfðu lagst gegn því að
Sovétmenn fengju áheyrnarfull-
trúa hjá GATT fyrr en að loknum
Uruguay-samningunum en skiptu
um skoðun nú í vikurini.
undan í deilunni við Bandaríkin
RÁÐHERRAR umhverfísmála frá 34 iðnríkjum undirrituðu yfirlýs-
ingu varðandi mengunarvarnir við lok umhverfisráðstefnunnar í
Björgvin í gær. Umhverfisverndarsinnar sökuðu þá um að hafa
látið undan í deilunni við Bandaríkjamenn, sem sættu gagnrýni
fyrir að vilja ekki ganga nægilega langt. Samþykkt var á ráðstefn-
unni að losun úrgangs í sjó skyldi ekki Ieyfð nema sannað væri
að hún ylli ekki umhverfisspjöllum.
Reuter-fréttastofan skýrði frá
því að skiptar skoðanir væru á
meðal ráðherranna um túlkun yfir-
lýsingarinnar. Margir þeirra litu til
að mynda svo á að í henni fælist
fyrirheit um að auknu fjármagni
yrði varið til mengunarvarna í þró-
unarríkjum og löndum Austur-Evr-
ópu. John Knaus, sem fór fyrir
bandarísku sendinefndinni, sagði
hins vegar að hver sendinefnd gæti
lesið það sem hún vildi út úr yfírlýs-
ingunni. Hún væri margræð og
Bandaríkjastjóm hefði ekki látið af
andstöðu sinni við tillögur um að
þróunarríkin fengju sérstaka fjár-
hagsaðstoð til að koma í veg fyrir
eyðingu óson-lagsins. í yfírlýsing-
unni eru iðnríki heims aðeins hvött
til þess að veita fátækari löndum
fjárhagsaðstoð, sem rynni til meng-
unarvarna. Bandaríkjamenn vilja
að Alþjóðabankinn annist slíka að-
stoð.
Evrópuríkr höfðu hvatt til þess
að í yfirlýsingunni yrði kveðið á um
að stefnt skyldi að því mengun af
völdum koltvíildis, sem vísindamenn
telja að geti haft í för með sér hita-
breytingar á jörðunni, yrði ekki
meiri um aldamótin en nú. Engin
slík tímaáætlun kemur fram í yfir-
lýsingunni, vegna andstöðu ríkja
eins og Bandaríkjanna, Bretlands
og Kanada.
David Rehling, er stjórnaði fundi
umhverfisvemdarsamtaka sem
einnig var haldinn í Björgvin, sagði
að yfirlýsing ráðherranna yrði til
þess að letja stjórnvöld í þriðja
heiminum til að taka umhverfísmái-
in fastari tökum. Roger Wilson,
framkvæmdastjóri umhverfísvemd-
arsamtakanna Grænfriðunga, sagði
í samtali við fréttaritara Reuters
að ráðherrarnir hefðu gefíð alltof
mikið eftir í deilunni við Bandaríkja-
menn.
í fréttatilkynningu frá umhverf-
isráðuneytinu segir að „þrátt fyrir
að á mörgum sviðum hafi ekki náðst
eins langt og flestir vildu, verði að
teljast, að Bergenráðstefnan marki
söguleg tímamót í umhverfísmálum
og umhverfisvernd í heiminum".
Þar hafí meðal annars fengist sam-
þykkt að losun úrgangs í sjó skuli
TVÖ þúsund manns fóru í verk-
fall í stórri vefnaðarverksmiðju
i Albaníu í síðasta mánuði til
þess að knýja fram launahækkan-
ir, að því er vitni greindu frá í
gær. Þrisvar sinnum áður hefúr
ekki leyfð nema sannað sé að hún
valdi ekki neinum umhverfísspjöll-
um og sé í samræmi við Lundúna-
samninginn um losun úrgangs í sjó.
Tillaga um þetta hafi valdið miklum
deilum, einkum rhilli bandarísku
sendinefndarinnar og þeirrar
íslensku. Samþykktin sé mjög mik-
ilvæg vegna þess að Bandaríkja-
menn hafí ekki undirritað Lund-
úna-samninginn en hafi á ráðstefn-
unni skuldbundið sig til að fara
eftir honum.
komið til mótmælaaðgerða á yfir-
standandi ári í þessu síðasta vígi
harðlínukommúnismans í Evr-
ópu.
Fyrrnefnd vitni og aðrir heim-
ildamenn í Albaníu staðfestu fregn-
ir af óróa í landinu, en þeim hafði
verið vísað á bug af stjórnvöldum.
Heimildamennirnir töldu að hinum
takmörkuðu umbótum sem kynntar
voru í síðustu viku væri ætlað að
draga úr þeirri megnu óánægju sem
gætt hefði í landinu frá því að lýð-
ræðisbyltingin hófst í Austur-Evr-
ópu.
Starfsmaður í vefnaðarverk-
smiðjunni sem er í bænum Berat í
miðhluta landsins sagði að verkfall-
ið hefði staðið í átta klukkustundir
að nóttu til fyrir um það bil mán-
uði. Það er fyrsta verkfall sem vitað
er um í 45 ára sögu kommúnista-
stjórnarinnar í Albaníu.
Önnur vitni sögðu að allt að 600
ungir knattspyrnuunnendur hefðu
efnt til mótmæla gegn kommúnísku
stjórnkerfi landsins á knattspyrnu-
leik sem fram fór í bænum Kavaje
25. mars síðastliðinn.
Þá stóð hópur ungs fólks fyrir
þögulum mótmælum á aðaltorginu
í miðborg Tirana, höfuðborgar
landsins, síðasta sunnudagíjanúar,
að sögn sömu vitna, og mótmæltu
tregðu harðlínuaflanna til breyt-
inga. í báðum tilvikunum leysti lög-
. reglan samkomumar upp.______I
Sammy Davies Jr. látinn
Los Angeles. Keuter.
BANDARÍSKI skemmtikraftur-
inn Sammy Davies Jr. lést í gær
í Los Angeles-borg 64 ára að
aldri. Banamein hans var
krabbamein í hálsi.
Aðdáendur og vinir Sammy
Davies söfnuðust saman við heim-
ili hans í Beverly Hills er skýrt var
frá andláti hans. Davies hafði á
undanfömum mánuðum gengist
undir læknismeðferð vegna
krabbameins í hálsi en hann var
annálaður stórreykingamaður.
Davies var fæddur í Harlem-
hverfi í desember 1925 en ferilinn
hóf hann aðeins fjögurra ára gam-
all er hann hóf að koma fram
ásamt föður sínum og frænda.
Kom snemma í Ijós að hann bjó
yfir óvenju miklum hæfíleikum
enda var hann jöfnum höndum
söngvari, dansari grínisti og eftir-
herma auk þess sem hann þótti
liðtækur trompet-leikari og gat
einnig barið bumbur. Hann komst
í hóp eftirsóttustu skemmtikrafta
Bandaríkjanna snemma á sjötta
áratugnum en varð fyrir miklu
áfalli árið 1954 er hann missti
annað augað í bílslysi. „Ég er ein-
eygður hörundsdökkur gyðingur —
er mér einhvers vant?“ sagði Davi-
es oftlega.
Sammy Davies lék í fjölmörgum
kvikmyndum, þeirri fyrstu er hann
var aðeins sjö ára gamall en best
þótti honum takast upp í myndinni
„Maður nefndur Adam“ þar sem
hann var í hlutverki lífsþreytts
jazz-tónlistarmanns. Davies kom
einnig fram í tveimur söngleikjum
á Broadway er nefndust „Hr Und-
ursamlegur" og „Gulldrengurinn".
Gagnrýnendum þótti lítið til sýn-
inga þessara koma en þær nutu
mikilla vinsælda.
Sammy Davies var jafnan um-
talaður, hann þótti óhaminn, átti
lengi við drykkjuvandamál að
stríða auk þess sem glysgirni hans
Sammy Davies Jr.
vakti hneykslan margra. Þá þótti
einkalíf hans Ijómandi fjölmiðla-
efni; fyrstu konuna gekk hann að
eiga í ölæði, þá kvæntist hann
hvítri leikkonu, May Britt, og eign-
aðist með henni þrjú börn en skildi
við hana árið 1980 og kvæntist á
ný skömmu síðar.
Albanía:
Vitni staðfesta fréttir
af mótmælaaðgerðum
Tirana. Reuter.