Morgunblaðið - 29.05.1990, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 29. MAI 1990
23
íslenskur söguatlas
eftir Kristján J.
Gunnarsson
Auðvitað er jólabókaflóðið ekkert
frábrugðið öðrum hliðstæðum nátt-
úruhamförum: Þar flýtur það ofaná
sem léttvægast er. Stundum hvarfl-
ar að manni að jólabókaútgáfan
hafi einhvernveginn artast þannig
að hún taki fremur mið af að spæla
jólaköttinn en gleðja lesandann.
Svona hefur það verið um liðin jól
og verður um ókomin. Það er ekki
fyrr en nokkuð tekur að sjatna í
og svonefndum bersögliannálum
lífsreynslunnar hefur skolað inní
bókaskápa, — þar sem þeim er kjöl-
réttum fyrirkomið til uppsáturs og
aldrei síðan ýtt fram —, að ráðrúm
gefst til að skyggnast eftir hvort
innanum og samanvið í bóka-
flaumnum kunni eitthvað að hafa
verið þungvægara froðusnakkinu
sem ofaná flaut og vel skyldi selj-
ast. Og sem ég er heill og lifandi!
Hefur þá ekki, þrátt fyrir allt og
allt, sprottið fram úr jólaprentinu
þesskonar bók að hún fyllir gamlan
bókaorm næstum því hlökkun til
hverra þeirra bókajóla sem guð
gefur yfir.
Bókin sem ég hefi í huga — Sögu
Atlas, útg. af Almenna bókafélag-
inu — er metnaðarfull _og vel unnin
frásögn af íslandi og íslendingum,
sett fram í máli, ljósmyndum, kort-
um, skýringamyndum og teikning-
um. Bókin spannar yfir sögu lands
og lýðs frá öndverðu til loka 18.
aldar og _er fyrsta bindið í ritröð
þriggja. Áformað er að annað og
þriðja bindið komi út á þessu ári
og því næsta.
Áð handleika nýja bók er einsog
að heilsa ókunnum gesti. Of oft
veldur kynningin vonbrigðum en
Listaskólarnir:
SOPUR
Handkeyrðsópvél
„Hako Flipper" með
tank fyrir óhreinindi.
Fimm sinnum
fljótari en með
strákústi.
15002sópgeta
Hako
Íbísta)
Nýbýlavegi 18,
sími91-641988
stundum leiðir hún til varanlegs
dálætis.
Fyrstu kynnin af Söguatlasinum
eru þau að lesandi hefur handa
milli bók sem er óvenju fállega út-
gefin og svo vönduð að öllum frá-
gangi að augað gleður. En þetta
er einnig nokkuð óvenjuleg bók af
sagnfræðiriti að vera, það kemur í
ljós þegar farið er að skyggnast í
myndir og texta. Hér er ekki þrædd
hefðbundin slóð sögunnar frá ári
til árs eða tímabili til tímabils. Leit-
ast er við að tengja atburði, stefnur
og stofnanir, menn og málefni, í
samstæður eftir því sem við á og
gera skil, oft á einni opnu bókarinn-
ar, í hnitmiðuðum texta, myndum,
teikningum og skýringamyndum
þannig að úr verður miðlun ótrúlega
mikils fróðleiks. Hér er komið til
móts við kröfu aldarfarsins um
samanþjappaða og skilvirka fram-
setningu efnis, matreiðslu fyrir
tímahraksfólk sem þarf miklu í sig
að troða og rhelta á hraðfleygri
stund. Auðvitað felur þetta í sér
þá hættu að hér verði um þurrmeti
að ræða. En hjá því tekst vandlega
að sneiða með því á hverri síðu
segja líflegar myndir, teikningar og
myndrit jafnmikið og textinn.
Stundum meira.
Bókin er góð fyrir alla, unga og
gamla. En hún er einsog tilsniðin
fyrir afkvæmi þess nútíma sem
bytjuðu á að ganga í leikskóla tölv-
unnar en eru nú vaxin úr grasi og
tekin að fást við flóknari forrit þar
sem fróðleikurinn úr bók einsog
Söguatlasinum er gullnáma sem
hægt er að skáka til og tölvuvinna
á óteljandi vegu að fijálsu vali hvers
og eins. Það hefur lengi þótt vel
við hæfi að gefa ungu fólki
orðabækur að hafa í nesti út á fram-
haldsskólabrautina. Hér eftir ætti
ekki að láta Söguatlasinn vanta í
það bókasafn. Reyndar má segja
að hann mætti gjarnan koma fyrr
því mörgum nemanda í efri bekkj-
um grunnskólans mundi hann strax
koma að góðum notum.
Óneitanlega hefði verið hagræði
að því að hafa skrá um atriðaorð í
bók einsog þessari. Það kemur þó
ekki svo að sök sem í fyrstu mætti
halda vegna þess að efnisyfirlit er
greinargott, og af kaflaheitum
ásamt skýringagreinum með þeim
má oftast fljótlega ráða hvar það
er að finna sem eftir er leitað.
Að bókarlokum eru góðir lyklar
að efni hennar í efnaskrá, mynda-
skrá, kortaskrá og myndrita- og
teikningaskrá. Síðast en ekki síst
skal getið um heimildaskrána sem
veitir þeim sem afla vilja frekari
þekkingar á íslandssögunni eða til-
teknum atriðum hennar ómetanlega
leiðsögn.
Allir þeir sem lagt hafa hönd á
plóginn við samningu' þessa verks
í máli og myndum, svo og þeir sem
kostað hafa og styrkt útgáfu þess,
eiga heiður skilinn. Vonandi bregst
söguþjóðin þannig við að fram-
haldsbindin megi líta dagsins ljós.
Ilöfundur er fyrrverandi
fræðslustjóri í Reykjavik.
Vilja hús SS
undir skólahald
NEMENDUR Myndliste- og
handíðaskóla Islands, Tónlistar-
skólans í Reykjavík og Leiklistar-
skóla íslands afhentu síðastliðinn
sunnudag Svavari Gestssyni,
menntamálaráðherra, áskorun
um að bætt verði úr sárum hús-
næðisvanda þessara skóla.
I áskoruninni segir: „Við undir-
rituð skorun hér með á þig að leysa
í eitt skipti fyrir öll húsnæðisvanda
ofangreindra skóla með því að
kaupa nýbyggingu Sláturfélags
Suðurlands í Laugarnesi undir
starfsemi skólanna."
Undir áskorunina rita nemendur
og kennarar, starfandi listafólk og
ýmsir aðrir sem láta sig varða
menningu og listir í landinu.
Nýi HP Laserjet III
er bylting í nákvæmni.

Með kynningunni á HP
Laserjet III setur HP enn á ný
framtíðarstaðal fyrir prentgæði.
Prentgæði sem ná niður í hinn
minnsta punkt í bókstaflegri
merkingu.
Hvemig er hægt að auka gæðin
án þess að fjölga punktunum? Ný
tækni, sem HP kallar
“Resolution Enhancement" eða
aukin upplausn, er notuð til að
breyta stærð punktanna sem
mynda stafina og línumar sem
verið er að prenta og er það gert
á sjálfvirkan hátt. Niðurstaðan
birtist í skarpari línum, mýkri
sveigjum og hreinni og íallegri
prentun.
En þetta er ekki það sem setur
HP Laserjet III skör ofar öðrum
geislaprenturum. Með HP PCL 5
prentaramálinu má breyta stærð
bókstafanna, snúa þeim að vild
og meðhöndla á ýmsan hátt. •
Einnig skilur prentarinn HP GU2
og nýtist því beint sem hraðvirk-
ur sv/hv teiknari.
I'exti og myndir í áður óþekkt-
um gæðum og það á verði sem er
jafh framúrskarandi og prentarinn
sjálfúr. Geri aðrir betur.
HP Laserjet III undirstrikar
ástæðuna fyrir því hvers vegna
geislaprentarar frá HP em þeir
útbreiddustu i heimi. Leiðandi í
gæðum og nýrri tækni.
HEWLETT
PACKARD
i ÓRTOLVUTÆKNI
Tölvukaup hf., Skeifunni 17, 108 Reykjavík.
Simi 687220. Fax 687260.
.iia i a
TII