Morgunblaðið - 29.05.1990, Page 24

24
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 29. MAÍ 1990
Fljótshlíðarhreppur;
Fannst meðvitund-
arlaus undir skafli
LEIT var gerð að þrítugri ástralskri konu á sunnudag er hún skilaði
sér ekki á farfuglaheimilið í Fljótsdal í Fljótslilíðarhreppi, þar sem hún
hafði ætlað að gista. Leitin bar skjótan árangur, björgunarsveitir fundu
konuna eftir stutta leit um hundrað metra frá bænum og var hún færð
á Borgarspítalann í þyrlu Landhelgisgæslunnar.
„ Morgunblaðið/Bjarni
Jón Nordal, Jón Oskar, Glúmur Gylfason, Haukur Guðlaugsson, dr. Hallgrímur Helgason og Val-
gerður Tryggvadóttir.
Tónmenntasjóður kirkjunnar:
Hallgrími Helgasyni veitt viðurkenning
Tónmentasjóður kirkjunnar veitti dr. Hallgrími Helgasyni, tón-
skáldi viðurkenningu í liðinni viku. Viðurkenninguna, að upphæð
150.000 krónur, hlýtur Hallgrímur fyrir störf sín í þágu kirkjutón-
listar, fyrir að semja orgelverk, sálmalög, mótettur og messusöng,
ennfremur fyrir raddsetningar og þýðingar á kennslugögnum.
Blaðamaður hitti Hallgrím að máli og ræddi við hann um tónlist-
arævi hans.
Hallgrímur brosir þegar hann er
spurður af því hvenær hann hafi
fyrst fengið áhuga á tónlist.
„Snemma,“ segir hann. „Tólf ára
var ég farinn að leika á fiðlu í
Hljómsveit Reykjayíkur. Seinna
sigldi ég til Kaupmannahafnar og
stúderaði við Konservatorium.
Kaupmannarhafnardvölin varð
ekki löng. Eg fór til Leipzig og tók
tíma í fiðluleik, tónfræði og mús-
ikvísindum sem eru eins konar þró-
unarsaga tónlistarinnar. Auk þess
var öllúm gert að nema píanóleik.“
Og svo kom stríðið
„Og svo kom stríðið og ég varð að
fara aftur heim til Islands. Við
stofnuðum Félag íslenskra tónlist-
armanna og tímaritið Tónlist sem
ég ritstýrði til 1947. Við megum
heldur ekki gleyma Samtökum tón-
skálda _og eigenda flutningréttar,
STEF. í upphafí voru margir ósátt-
ir við skammstöfunina, sem er mín,
en hún stendur enn og vísar á hlut-
verk samtakanna.
A þessum árum kynntist ég
Steini Steinari og varð fyrstur til
að semja lag við ljóð eftir hann.
Það var lag við ljóðið Landsiag.
Seinna samdi lög við fleiri ljóð t.d.
Götuvísu og Hljóðatár. Ég kunni
vel við Stein. Hann var gamansam-
ur og í honum var alltaf ákveðin
írónía.“
Á stríðsárunum var nóg að gera.
Ég kenndi, skrifaði tónlistarkrítik
í Alþýðublaðið og spilaði á leiksýn-
ingum í Iðnó. Eg man eftir tugum
sýninga á Gullna hliðinu og Bros-
andi landi,“ segir Hallgrímur og
hlær.
Doktorsnám
„Eftir stríðið vildi ég halda áfram
námi,“ segir Hallgrímur. „Eg fór
til Zúrich og lauk þaðan prófi í
fiðluleik og tónsmíðum anð 1949.
Fimm árum seinna lauk ég svo
doktorsprófi í músikvísindum.
Doktorsritgerðin „íslenskar tón-
menntir“ fjallar um tónlist á Is-
landi frá fomöld til okkar daga.
Ég segi frá Eddukvæðunum sem
voru kveðin eða hálfsungin, galdra-
ljóðum, og dönsum og rímum frá
1350. Ritgerðin kom út á íslandi
árið 1978 en hún hefur líka verið
gefín út í Gratz í Þýskalandi.
Að víkka vitundina
Hallgrímur var prófessor í tón-
fræði, hljómfræði, kontrapunkti og
tónlistarsögu við kanadískan há-
skóla í átta ár. Seinna var hann
eitt ár prófessor í samanburðar-
músikvísindum við háskóla í
Vestur-Berlín. „Það er um að gera
að víkka vitundina," segir hann.
„Maður lærir margt á því að búa
í útlöndum.Ég dáist t.d. alltaf af
því hve Þjóðveijamir sýndu hver
öðrum mikinn skilning. Ef eitthvað
fór úrskeiðis var sest niður og
málin vom rædd, og fundin lausn
á þeim.“
Ekki má gleyma því að Hallgrím-
ur kenndi við Háskóla íslands í 10
ár. Auk þess starfaði hann lengi á
tónlistardeild útvarpsins.
Sístarfandi
Þó Hallgrímur sé kominn á áttræð-
isaldur hefur hann ekki lagttónlist-
ina á hilluna. „Já, almannakið seg-
ir að maður eigi að hætta,“ segir
Hallgrímur _,,en ég er í góðu ásig-
komulagi. Eg hef verið að vinna
svolítið fyrir sjálfan mig, semja
hljómsveitaverk og útbúa ritgerða-
safn til útgáfu. Auk þess hef ég
verið að vinna að útgáfu heimilda-
rits um allar útgáfur sem fjalla um
tónlist eða þar sem nótur eru prent-
aðar. Ritið á að ná frá árinu 1589
þegar nótur vom fyrst prentaðar í
sálmabók Guðbrands biskups á
Hólum. Með sálmabókinni hefst hin
eiginlega siðbót okkar íslendinga."
Þess má geta að eftir Hallgrím
hafa komið út 70 tónverk í margv-
íslegu formi, frá söng- og kórlögum
uppí sinfóníur. Eftir hann hafa
komið út átta bækur um tónlist.
Ástralska konan kom á farfugla-
heimilið á laugardag og ætlaði að
gista þar um nóttina. Um klukkan
18 lagði hún af stað í göngu með
léttan bakpoka en viðlegubúnaðinn
skildi hún eftir. Farfuglaheimilið
hafði samband við björgunarsveitina
Dagrenningu á Hvolsvelli rétt eftir
hádegi á sunnudag, þar sem konan
var enn ekki komin til baka, og bað
um að hennar yrði leitað.
Að sögn Jóns Hermannssonar,
formanns sveitarinnar, vom allar
björgunarsveitir í Rangárvallasýslu
kallaðar út og vora það um 80 menn
sem hófu leit. Þá var þyrla Landhelg-
isgæslunnar einnig kölluð til og spor-
hundur fenginn til leitar. Leitin hófst
klukkan rúmlega 14 og fannst konan
örskömmu síðar um hundrað metra
frá bænum Fljótsdal, þaðan sem hún
lagði upp. Hún hafði hrasað og ran-
nið niður 4—5 metra grasbrekku ofan
í gil og niður undir snjóskafl. Þar
skorðaðist hún og gat sig hvergi
hreyft. Hún var meðvitundarlaus og
Morgunblaðið/Ingvar Guðmundsson
Starfsmenn Landhelgisgæslunn-
ar færa áströlsku konuna á Borg-
arspítalann á sunnudag.
mjög köld þegar hún fannst.
Skömmu eftir að björgunarsveitar-
menn höfðu losað um hana lenti
þyrla Landhelgisgæslunnar hjá henni
og flutti hana á Borgarspítalann.
Konan var lítið meidd en köld og
hrakin og var hún í gjörgæslu til
hádegis í gær að hún var flutt á lyf-
lækningadeild þar sem hún er enn.
59 listamenn
hlutu starfslaun
í FJÁRLÖGUM 1990 eru veittar 20.820.000 krónur til starfslauna lista-
manna. Vegna breyttra forsendna fjárlaga lækkaði þessi íjárhæð og
verða því 20.403.600 krónur til ráðstöfúnar á þessu ári. Alls bárust 218
umsóknir um starfslaun.
Alls hlutu 59 listamenn starfslaun
að þessu sinni, þar af 4 til 12 mán-
aða, 5 til 9 mánaða, 15 til 6 mánaða
og 35 til 3 mánaða. Eftirtaldir hlutu
laun.
Tólf mánaða starfslaun hlutu
Hulda Hákon myndlistarmaður, Jó-
hanna Krístín Ingvadóttir myndlist-
armaður, Leifur Þórarinsson tónskáld
og Sigrún Eðvaldsdóttir tónlistar-
maður.
Níu mánaða starfslaun hlutu Elías
B. Halldórsson myndlistarmaður, Jón
Óskar myndlistarmaður, John
Speight tónskáld, Magnús Kjartans-
son myndlistarmaður og Þorsteinn
Gauti Sigurðsson tónlistarmaður.
Sex mánaða starfslaun hlutu Björg
Þorsteinsdóttir myndlistarmaður,
Samtök endurhæfðra mænuskaddaðra;
Vilja ljúka byggmgunni á einu ári
Davíð Oddson, borgarstjóri tók fyrstu skóflustunguna að ný-
byggingu SEM (samtök endurhæfðra mænuskaddaðra) á horninu
á Sléttuvegi og Kringlumýrabraut síðastliðinn laugardag. Stefht
er að því að ljúka byggingu hússins á einu ári.
Það er Húsnæðisfélag SEM
sem gengst fyrir byggingu húss-
ins. I því verða tuttugu íbúðir,
félagsaðstaða, aðstaða til sjúk-
raumhönnunar og bílageymsla.
Húsið er sérstaklega hannað með
þarfir hjólastólafólks í huga.
Skriður komst á byggingarmál-
in í fyrrahaust þegar Áhugahópur
um bætta umferðarmenningu
gekk til liðs við samtökin og efndi
til söfnunar til styrktar húsbygg-
ingunni. Söfnuninni, sem fór fram
á Hótel íslandi 18. september, var
sjónvarpað beint á Stöð 2. Á
meðan á útsendingunni stóð til-
kynnti borgarstjórinn í Reykjavík
að SEM fengi lóð við Sléttuveg í
grennd við Borgarspítalann.
Húsnæðisfélagið bauð bygg-
inguna út í alútþoði í janúar og
voru tilboð opnuð 18. apríl. Veitt
voru verðlaun fyrir bestu teikn-
inguna að mati dómnefndar sem
skipuð var til að dæma innsendar
teikningar. Besta teikningin var
að mati dómnefndar eftir arki-
tektana Hróbjart Hróbjartsson,
Sigríði, Sigþórsdóttur, Richard
O. Briem og Sigurð Björgúlfsson
frá Vinnustofu arkitekta h/f en
þau teiknuðu fyrir Hagvirki h/f.
Lægsta tilboð í verkið var einnig
frá Hagvirki h/f eða 180 miljónir
og 800 þúsund. í framhaldi af því
hefur náðst samkomulagi við
Hagvirki h/f um framkvæmdir.
Húsnæðisfélag SEM hefur
fengið loforð frá Húsnæðisstofn-
un ríkisins um lánafyrirgreiðslu á
24 mánuðum en stefnt er að því
að ljúka byggingunni á 12 mánuð-
um. Vonast er til að brúa bilið
með fjárhagslegri fyrirgreiðslu
Búnaðarbanka íslands.
« Morgunblaðið/KGA
Davíð Oddsson, borgarstjóri Reykjavíkur, tekur fyrstu skófl-
ustunguna að húsi SEM við Borgarspitalann.
Byggingamefnd hússins skipa
Már Viðar Másson, sálfræðingur,
Ólafur Gíslason, verkfræðingur,
Halldór Sveinsson, verkfræðing-
ur, Jón Sigurðsson, líffræðingur,
og Þorvaldur Ingi Jónsson, við-
skiptafræðingur. Nefndin hefur
ráðið verkfræðiþjónustu Magnús-
ar Bjamasonar, FRV, til að hafa
yfirumsjón með verkinu.
Björgvin S. Haraldsson myndlistar-
maður, Guðni Franzson tónlistarmað-
ur, Gunnar Örn Gunnarsson mynd-
listarmaður, Gunnar Reynir Sveins-
son tónskáld, Eggert Pétursson
myndlistarmaður, Helgi Þorgils Frið-
jónsson myndlistarmaður, Jónas Ingi-
mundarson tónlistarmaður, Kolbeinn
Bjarnason tónlistarmaður, Magnús
Tómasson myndlistarmaður, Ragn-
heiður Jónsdóttir myndlistarmaður,
Sigurður Rúnar Jónsson tónlistar-
maður, Sigurður Örlygsson myndlist-
armaður, Siguijón Jóhannsson mynd-
listarmaður og Sverrir Ólafsson
myndlistarmaður.
Þriggja mánaða starfslaun hlutu
Anna Th. Rögnvaldsdóttir kvik-
myndagerðarmaður, Ásgeir Jakobs-
son rithöfundur, Borghildur Óskars-
dóttir myndlistarmaður, Bryndís
Halla Gylfadóttir tónlistarmaður,
Brynhildur Þorgeirsdóttir myndlist-
armaður, Eyjólfur Einarsson mynd-
listarmaður, Georg Guðni myndlistar-
maður, Gunnar Dal rithöfundur,
Gunnlaugur St. Gíslason myndlistar-
maður, Hafliði Arngrímsson leiklist-
arfræðingur, Hallgrímur Helgason
tónskáld, Hlíf Svavarsdóttir listdans-
höfundur, Hróðmar Ingi Sigurbjörns-
son tónskáld, Ingimar Erlendur Sig-
urðsson rithöfundur, Jón Hlöðver
Áskelsson tónskáld, Kolbrún Björ-
gólfsdóttir myndlistarmaður, Kristján
Steingrímur Jónsson myndlistarmað-
ur, Kristyna Blasiak Cortes tónlistar-
maður, Lára Rafnsdóttir tónlistar-
maður, María Ellingsen leikari,
Nanna Ólafsdóttir listdanshöfundur,
Óskar Ingólfsson tónlistarmaður,
Pétur Jónasson tónlistarmaður,
Snorri Sigfús Birgisson tónskáld,
Stefán S. Stefánsson tónlistarmaður,
Steinunn Jóhannesdóttir rithöfundur,
Sveinn Björnsson myndlistarmaður,
Tómas Einarsson tónlistarmaður,
Tryggvi Emilsson rithöfundur, Viðar
Gunnarsson óperusöngvari, Vignir
Jóhannsson myndlistarmaður, Þór
Vigfússon myndlistarmaður, Þórar-
inn Óskar Þórarinsson ljósmyndari,
Þorbjörg Höskuldsdóttir myndlistar-
maður og Þórann Sigurðardóttir leik-
ari og leikskáld.
í úthlutunarnefnd áttu sæti Brynja
Benediktsdóttir, sr. Bolli Gústavsson
og Þórunn J. Hafstein.