Morgunblaðið - 15.06.1990, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. JÚNÍ 1990
Sigurður Sigurðsson
Myndlist
Eiríkur Þorláksson
Á þessari Listahátíð bauð Fé-
lag íslenskra myndlistarmanna
nýkjörnum heiðursfélaga sínum,
Sigurði Sigurðssyni, að halda
sýningu í FIM-salnum við Garða-
stræti. Það er verðskuldaður heið-
ur, enda þáttur Sigurðar í
íslenskri myndlist áratugina eftir
stríð ef til vill meiri en almennt
er talið.
Sigurður var við nám í Dan-
mörku á stríðsárunum, og kom
heim í umbreytt þjóðfélag frá því
sem hann yfirgaf 1939. Eftir
stríðið lcomu einnig nýir tímar í
myndlist hér á landi, þar sem
abstraktmálverkið ruddi sér til
rúms, og átti eftir að verða alls
ráðandi í myndlistinni á sjötta og
sjöunda áratugnum. Sigurður tók
lítinn þátt í því, en málaði mest
landslagsmyndir — og gerir enn.
Samt sem áður tók hann mikinn
þátt í félagslífi myndlistarmanna,
og var formaður FÍM frá
1958-68, en undir lok þess tíma
áttu sér stað miklar hræringar
meðal myndlistarmanna, þegar
ný kynslóð tók að láta að sér
kveða.
Ævistarf Sigurðar hefur hins
' vegar að mestu mótast af
kennslustörfum, og því sinnti
hann eigin listsköpun minna en
ella til þess tíma er hann hætti
kennslu fyrir áratug, eftir að
hafa kennt við Myndlista- og
handíðaskóla íslands í 32 ár. Sig-
urður hefur því tekið dtjúgan
þátt í að koma yngri kynslóðum
myndlistarfólks til mennta, og
þannig skilað miklu verki í list-
inni á óbeinan hátt.
í mars-apríl 1987 hélt Lista-
safn íslands yfirlitssýningu á
verkum Sigurðar, og skiljanlega
á flest af því sem sagt var um
list hans þá við enn. Myndimar
á sýningunni nú eru flestar frá
síðasta áratug, en þá fyrst hefur
hann getað helgað sig myndlist-
inni alfarið, og er því eftirtektar-
vert hvað hann kýs að takast á
við.
Það sem áhorfendur sem ekki
þekkja list Sigurðar náið taka
Sigurður Sigurðsson: Borgarsandur.
fyrst eftir er val hans á mynd-
efni. Svo virðist sem íslenskar
auðnir, þessar miklu víddir sanda
og heiða, sé það sem heillar hann
mest við íslenska náttúru. Þarna
er að fínna dýptina í landinu,
eyðimerkurnar sem ýmsir vilja
breyta í græn engi og gróna
skóga. í þessum myrka heimi
hefur Sigurður fundið umtals-
verða litamergð, sem áhorfandinn
getur síðan nálgast; náin skoðun
á verkum eins og „Skeiðarársand-
ur“ (nr. 4) og „Mýrdalssandur“
(nr. 9) sýna þetta einkar vel.
En birtan og litadýrðin er einn-
ig til staðar í landinu, og hin langa
reynsla Sigurðar skilar sér vel til
áhorfandans, sérstaklega í hrein-
leik litanna, eins og í myndunum
„Holtavörðuheiði“ (nr. 5), „Borg-
arsandur" (nr. 6) og „Kvöld á
Breiðamerkursandi" (nr. 11).
Smámyndirnar ná ekki að sýna
þessa þætti eins vel, þó „Á heið-
inni“ (nr. 14) komi vel fyrir.
íslenskar landslagsmyndir eru
engan veginn frumlegt viðfangs-
efni í íslenskri myndlist nú á
tímum, og ekki margir listamenn
sem leggja það íýrir sig sérstak-
lega. Því er tilhneiging til að af-
greiða verk af þessu tagi snögg-
lega sem útjaskað fyrirbæri. Þó
er landslagsmyndin mikilsverður
grunnur undir myndheim flestra
yngri listamanna, sem byggja á
því þær veraldir, sem þeir bjóða
listunnendum inn í með verkum
sínum; hvernig gætu t.d. Gunnar
Örn og Helgi Þorgils Friðjónsson
hafa skapað sína heima án þess
baksviðs, sem landslagsmálverkið
veitir þeim?
Þess vegna er mikilvægt að
áfram sé viðhaldið þessum grunni
íslensks myndmáls, sem fyrstu
myndlistarmenn þjóðarínnar
lögðu á fyrstu áratugum aldar-
innar. Þar leggur Sigurður Sig-
urðsson enn sitt af mörkum, eftir
áratuga starf. Það eitt er næg
ástæða til að hvetja fólk til að
líta inn í FÍM-salinn, áður en sýn-
ingunni lýkur.
Textinn með þessari teikningu er: „Athugaðu hvað þú sérð mörg
biðlunarboð á þessari mynd án þess að fletta upp á því sem þú varst
að lesa.“
Hin óyrta tjáning
1 i irl
Metsölublad á hvetjum degi!
Bókmenntir
Jóhanna Kristjónsdóttir
Allan Peace: Líkamstjáning. Að
lesa hug manns af Iátbragði hans.
Björn Jónsson islenskaði.
Útg. Almenna bókafélagið 1990.
Auðvitað er fullmikið að flokka
þessa bók undir bókmenntir, hún
er öllu fremur einhvers konar milli-
stig handbókar og fræðsluefnis.
Væntanlega efnis sem á þessum
síðustu tímum þykir fýsilegt þegar
menn verða að fara að „læra“ allt
mögulegt sem áður þótti nokkuð
sjálfsagður hluti af uppeldi og eðli-
legum leiðbeiningum í skóla; svo
sem mannleg samskipti sem nú er
mjög nauðsynlegt, eiginlega óhjá-
kvæmilega aðkallandi að læra á
námskeiðum, skipulagning tíma,
viðmót stjórnenda við undirmenn
og öfugt og svo mætti lengi telja.
Slíkar bækur geta verið til
skemmtunar og stundum til fróð-
leiks, mikil ósköp, en þeirri hættu
er boðið heim að alls konar sjálfs-
sagðir hlutir séu settir fram á nokk-
uð þokukenndan, stundum ótrúlega
rembingslegan hátt svo að ætla
mætti að þarna væri á ferðinni ein-
hver meiriháttar speki.
Þessi bók skiptist í fjölmarga
kafla og má nefna nokkra: Lófalát-
bragð, biðlunartilburðir, fitlað við
andlitið, bendingar, fótleggir til fyr-
irstöðu og svo framvegis. I hveijum
kafla eru teikningar til enn frekari
skýringa. Það er ekki sama hvernig
við sitjum, stöndum, horfum, kross-
leggjum hendur, fætur, höllum
höfðinu, spennum greipar í kjöltu,
um hné, aftur fyrir hnakka — allt
þýðir þetta eitthvað alveg sérstakt
og spurningin er hvað við erum vel
að okkur í hinu óyrta tjáningarmáli.
Höfundur er þeirrar skoðunar að
þarna standi kvenfólk þó öllu betur
að vígi og er það ekki lítill fengur
að vita það. Hann segir okkur að
stundum sé talað um kvenlegt inn-
sæi — harla frumleg athugasemd
þar — og konur hafi meðfædda
hæfileika til að nema og ráða óyrt
tákn og því glöggskyggnari á smá-
atriði. Af þessu dregur höfundur
síðan þá ályktun að fæstir karlmenn
geti því logið að konum sínum án
þess að upp um þá komist og af
svipuðum ástæðum geti konur
blekkt menn sína án þess að þeir
átti sig á því. Það er umdeilanlegt
hvort á að vera að upplýsa þetta í
bók sem er eiginlega nauðsynlegri
fyrir karlmenn, samanber orðin hér
á undan.
Allan Peace tekur fram annars
staðar að flest dæmi um tilburði
fólks og tjáningu eigi við hvítt mið-
stéttarfólk, en almennt megi segja
að manneskja noti færri bendingar
eða líkamshreyfingar því ofar sem
hún stendur í félagslegu tilliti og
efnalegu. Og er þá eins gott að
upparnir átti sig á því og passi sig
að ganga ekki of langt i hinni óyrtu
tjáningu, ella er staða þeirra veik-
ari og möguleikar rýrari.
Bók af þessu tagi fmnst mér að
hefði þurft að staðfæra til þess að
hún skili því gamni að ekki sé nú
talað um gagnið, sem hugsanlega
mætti hafa af henni.
VEGNA MISTAKA BIRTIST RÖNG TAFLA í AUGLYSINGU OKKARIMORGUNBLAÐINUIGÆR.
HÉR AÐ NEÐAN ER RÉTT TAFLA YFIR GENGIHLUTABRÉFA HJÁ HMARKI.
LESENDUR ERU BEÐNIR VELVIRÐINGAR Á ÞESSUM MISTÖKUM.
%o 4i i —. t ® -F
El
@
% c ® ©

%o Áó
® + ^ ISI @
%

rnn
-f
®
«3=
1
Hafa
Hlutabréfin
Hægt Á Sér?
Verulegar hækkanir hafa verið á
verbi hlutabréfa í ár og hefur
Hlutabréfavísitala HMARKS hækk-
ab um 46% frá áramótum.
Hinsvegar hefur dregiö nokkuð úr
verðhækkunum á undanförnum
þremur vikum. Sumir spá því að
verð þeirra hlutabréfa sem hækkaö
hafa hvað mest verði nú stöðugra
- en ef til vill taka önnur við.
Gengi Hlutabréfa
14.JÚNÍ 1990
HMARKSVÍSITALAN 14.06.1990 607STIG BREYTING FRÁ ÁRAMÓTUM: + 47%
FYRIRTÆKI KAUPGENGI SÖLUGENGI JÖFNUN 1990 ARÐUR 1990 SÖLUGENGI BREYTING F. ÁRAM.
INNRA VIRÐI
Eimskipafélag íslands hf 4,30 4,51 25,00% 10,00% 134,00% +40%
Flugleiðir hf 1,70 1,78 25,00% 10,00% 86,00% +36%
Hampiðjan hf 1,53 1,60 25,00% 8,00% 96,00% +21%
Hlutabréfasjóðurinn hf 1,47 1,54 25,00% 10,00% 103,00% +19%
íslandsbanki hf 1,50 1,57 0.00% 5,00% 90,00% +5%
Eignarh.fél. Alþýðub. hf 1,10 1,15 0.00% 10,00% 91,00%
Eignarh.fél. Iðnaðarb. hf 1,52 '1,60 24,65% ' 10,00% 89,00% +16%
Eignarh.fél. Versl.b. hf 1,29 1,35 24,65% 10,00% 95,00% +17%
Grandi hf 1,60 1,68 0,00% 0,00% 121,00% +7%
Olíufélagið ht 4,45 4,67 20,00% 10.00% 91,00% +73%
Sjóvá - Almennar hf 6,20 6,50 20,00% 10,00% 335,00% +90%
Skagstrendingur hf 3,50 3,67 25,00% 10,00% 68,00% +46%
Skeljungur hf 4,40 4,62 25,00% 10,00% 76,00%
Tollvörugeymslan hf 1,00 1,05 25,00% • 6,00% 112,00% +18%
Kaupgengi er margfeldisstuöull á nafnverö,
hæö sem keypt er fyrir. Innra viröi í árslok
aö lokinni ákvöröun um útgáfu jöfnunarhlutabrófa. Áskilinn er réttur til aö takmarka þá fjár-
1988. Breyting frá áramótum er leiörétt fyrir útgáfu jöfnunarbréfa, en ekki greiöslu arös.
HMARK
III l lAHIU I AMAKKADI KIW III
Hlutabréfamarkaðurinn hf hefur afgreiðslur að
Skólavörðustíg 12 og hjá VÍB í Ármúla 13a.
Verið velkomin.
VÍB
VERÐBRÉFAMARKAÐUR ÍSLANDSBANKA HF.
Ármúla 13a, Reykjavík, Sími: 68 15 30.
HMARK-afgreiösla, Skólavöröustíg 12. Reykjavík, Slmi: 2 16 77.
%
© El ^ 'f' * W
l ^ OOfo
(fPð W * m © J % i <5> ❖ Ý w l °%
L
®
©
anj