Morgunblaðið - 18.10.1990, Qupperneq 7

MORCUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 1». OKTÓBER 1990
'') ■ Á/# t «
{ , V > : <* '■,] j-—■
4 V * f, hrr *i n iii '"r / ' % * >
"'"1 1
h " * 1
» ^ *w
ö*
Ein stærsta fjármálaákvörðun sem einstaklingar og hjón
taka í lífinu er í hvers konar húsnæði þau búa.
Hversu ötórt á það að vera? Á að leigja, kaupa eða
byggja? Og þegar aldurinn færist yfir: Borgar sig að
búa áfram í stóra, gamla húsinu eða er betra að
minnka við sig? Það er mikilvægt að íhuga vel allar
hliðar þessara ákvarðana og skipuleggja fjármálin
Að kaupa eða stækka við sig:
Þeir sem eru að kaupa í fyrsta sinn standa
frammi fyrir því að nauðsynlegt er að eiga
dágóðan hluta af kaupverði íbúðar þegar lagt
er upp. Ungt fólk þarf því að sýna þolinmæði,
skipuleggja fram í tímann og safna í nokkur ár
áður en lagt er út í húsnæðiskaup.
Þeir sem eru að stækka við sig njóta fyrri
húsnæðisspamaðar en þurfa þó yfirleitt líka
að leggja fyrir í nokkum tíma til að auka eigið
fé áður en ráðist er í kaup. Þeir njóta yfirleitt
ekki sama stuðnings frá ríkinu og fólk sem er
að kaupa í fyrsta sinn, hvort sem það er í formi
lána eða vaxtabóta.
Nauðsynlegt að eiga 25-30% af
kaupverði íbúðar
Sveiflur í fasteignaverði eru geysimiklar hér á
landi. Það hefur m.a. í för með sér að hlutfall
eigin fjár í íbúðarkaupum eða byggingum þarf
að vera hærra hér en í nágrannalöndunum.
Æskilegt eraðeiga25-30% af kaupverði íbúðar
þegar lagt er af stað í leit að draumaíbúðinni og
gera ekki ráð fyrir að taka lán fyrir meiru en 70-
75%. Að öðmm kosti gæti komið upp sú staða að
markaðsverð íbúðar nægði ekki til að borga upp
lán af henni og þar með getur fólk ekki brugðið
á það ráð að selja til að losna undan skuldabagg-
anum ef aðstæður í fjármálum breytast skyndi-
lega.
Safni fólk hins vegar vænum sjóði ásamt því
að sníða sér stakk eftir vexti og ætíar sér ekki um
of fyrst í stað, geta húsnæðiskaup gengið nokkuð
vel, þrátt fyrir háa raunvexti. Og þá verður kannski
líka eitthvað eftir fyrir hornsófanum sem passar
svo vel inn í nýju stofuna.
vel. Þeir sem kaupa eða byggja verða að gæta þess vel
að reisa sér ekki hurðarás um öxl og byija ekki með
tvær hendur tómar, heldur leggja fyrir og safna þar
til nokkur „húsnæðissjóður" hefur myndast.
Þeir sem em einir eftir í kotinu verða að gera upp
Ein
stærsta
Qármálar
áhöiðunin
^ í
lífinu
við sig hvort þeir vilja minnka við sig og losa þannig
sparifé sem annars er bundið í of stóm húsnæði. Það
má síðan nota til að njóta lífsins á eftirlaunaárunum
eða hjálpa bömum og barnabörnum.
Að minnka við sig.til að
auka tekjumar
Það hefur lengi loðað við okkur íslendinga
að byggja stórt og leggja mikið í íbúðarhúsnæði.
I fjölda ára var líka tryggast að geyma spariféð
í jámbentri steinsteypu á meðan verðbólgu-
draugurinn átupp sparifé í bönkum. Því er það
að fjöldi fólks býr í óþarflega stóru húsnæði
þegar að eftírlaunaárunum kemur og börnin
em farin að heiman. Sumir hafa líka á langri
ævi sparað svo mikið að þeir eiga tvær íbúðir.
Það er staðreynd að tekjur flestra minnka
vemlega þegar kemur að eftírlaunaárunum
og sparifé sem bundið er í steinsteypu kemur
ekki að miklum notum við að bætavið þær. Því
getur það borgað sig að selja stóm íbúðina og
kaupa aðra minni, og losa þannig sparifé. Það
leikur líka lítill vafi á að séu íbúðirnar tvær er
hagkvæmara að selja aðra.
Dæmi:
Tökum dæmi af hjónum sem seldu húsið
sitt og keyptu sér minni íbúð. Þau fengu 4 m.kr.
greiddar í milli og geyma þær í Sjóðsbréfum 2
hjá VIB. Ársfjórðungslega fá þau greidda vexti
af bréfunum. Ef vextir eru 7% yfir verðbólgu
gefa4millj. kr. 280 þús. kr. ívextiáári, eða70
þús. kr. fjórum sinnum á ári, sem jafngildir
rúmum 23 þús. kr. í skattfrjálsar tekjur á mánuði.
Dálagleg viðbót við eftirlaunin það.
í rólegheitunum
heima...
Bæklinga um þjónustu VIB má
fásenda heim í pósti. Þannig getur
þú ígmndað fjármálin í róleghei-
tunum heima og lagt gmnninn
að fjárhagslegu öryggi fjölskyld-
unnar.
• Upplýsingar
• Utreikningar
• Ráðgjöf
• Dæmi
Þeir sem em að hugleiða húsnæðiskaup
þurfa að huga vel að fjármálunum og umfram
allt að skipuleggja þau vel. Hjá Húsnæðis-
stofnun er hægt að fá mat á greiðslugetu, en
starfsmenn VIB geta aðstoðað fólk við að átta
sig á því hvað það þarf að leggja mikið fyrir í
hverjum mánuði til að eignast 25-30% af
kaupverði íbúðar eftir ákveðinn tíma og gert
sparnaðinn fyrirhafnarlítinn og einfaldan.
Hversu mikið lagt er fyrir fer eftir getu og
þörfum hvers og eins. Sumir þurfa að byrja frá
grunni, aðrir eiga einhverjar eignir, t.d. bíl eða litla
íbúð.
Ef vextir em 5% getur ungt par sem er að kaupa
sínafyrstu íbúð t.d. eignast950 þús. kr. á 18 mánuðum
með því að leggja fyrir 38 þús. kr. á mánuði.
Að minnka við sig
Ráðgjafar VIB geta líka aðstoðað þig við að reikna
út hversu miklar tekjur þú færð af því að selja húsið
og kaupa minni íbúð.
Það fer eftir því hversu mikið fé fæst greitt í milli,
en einnig eftir því hverjir vextir em og hvort þú vilt
ganga hægt og sígandi á höfuðstólinn eða fá aðeins
greiddar vaxtatekjur af honum.
Yfirleitt er hagkvæmast að geyma höfuðstólinn
í verðbréfum. Hvers konar bréf það em fer hins
vegar eftir aðstæðum og þörfum hvers og eins.
Þeir sem eiga miklar eignir ættu t.d. að kaupa
spariskírteini ríkissjóðs sem em eignarskattsfijáls.
Áðrir sem þurfa ekki að hafa áhyggjur af eignar-
skattinum geta keypt önnur verðbréf sem gefa
hærri ávöxtun.
Fyrir þá sem vilja hafa tekjur af sparifénu
býður VIB sérstaklega Sjóðsbréf 2.Vextir umfram
verðbætur af þessum bréfum em greiddir út
fjórum sinnum á ári og þannig má hafa regluleg-
ar tekjur af sparifénu.
Verið velkomin í VÍB!
VlB
VERÐBRÉFAMARKAÐUR ÍSLANDSBANKA HF.
Ármúla 13a, 108 Reykjavík. Sími 68 15 30. Telefax 68 15 26.