Morgunblaðið - 06.01.1991, Side 13

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 6. JANÚAR 1991
C 13
Björgvin við píanóið „heima“
í Bay Saint Louis.
Rokksveitin Trax, skömmu áður en Björgvin
gekk til liðs við hana.
Myron Dove, herbergisfélagi Björgvins í túrnum með
Gatemouth. Myndin var tekin þegar Myron kom hing-
að heim til að leika á plötu Björgvins „Glettum".
0>
>
g
*©
'O
bc
c
o
55
a
I
:o
03
góður, en pabbi hans spil-
aði með Elvis á sínum
tíma. Ég hafði sent þeim
spólu með músík eftir
mig og þeir urðu mjög
hrifnir og vildu taka eitt-
hvað af þessu inn á efnis-
skrána, en annars spil-
uðu þeir bara venjulegt
rokk. Þetta voru ágætir
strákar, en brokkgengir
eins og gengur. Einn
þeirra er nú látinn, lík-
lega af of stórum
skammti af dópi.
Það var að sumu leyti
mér að kenna að þetta
samstarf leystist upp. Ég
vildi vinna meira með
gítarleikaranum, en bas-
saleikarinn vildi fá mig
með sér út í eitthvað
annað. Það var því komið
upp flókið samstarfsmynstur sem
endaði með því að hljómsveitin leyst-
ist upp. Þá fór ég að spila með ekta
kántrý-bandi, með kúrekahatt og
öllu tilheyrandi ..."
— Og ég sem hélt að þú hefðir
alltaf haft mikla fyrirlitningu á dreif-
býlistónlist.
„Nei, ekki svo. Hún er kannski
ekki uppáhalds tónlistin mín, en það
má alveg þola hana í skömmtum.
Og ég hafði bara svolítið gaman af
þessu því við spiluðum á alvöru kú-
rekastöðum, þar sem voru vélnaut
og menn gátu skellt sér í „ródeó“ á
milli laga. Það er líka dálítið öðru-
visi að spila kántrýmúsík í Ameríku,
þar sem hún er upprunnin. Það var
mjög góður munnhörpuleikari í þess-
ari hljómsveit, af ítölskum ættum,
sem ég hafði kynnst lítillega áður.
Við vorum mikið saman á þessum
tíma. Bróðir hans spilaði á conga-
trommur og þeir voru svo geggjaðir
að það var unaðslegt að fylgjast með
þeim. Þeir voru grænmetisætur og
seldu grænmeti og svo gerðu þeir
sig út sem skemmtikrafta í partíum.
Þá fóru þeir með munnhörpuna og
conga-trommumar, og ég fór stund-
um líka með gítarinn. Þetta voru oft
mjög skrautleg samkvæmi og þama
skemmtu bræðumir með látbragði,
söng og dansi og þeir töluðu alltaf
saman á ítölsku, en kunnu þó ekki
orð í málinu. Þetta hljómaði eins og
ítalska, en var bara tómt mgl og
fólkið öskraði af hlátri. Þeir vom
skemmtilega klikkaðir þessir bræð-
ur.“
Alltaf með hattínn
„Hljómsveitarstjórinn í kántrý-
bandinu var einnig sérstakur karakt-
er og tók kúrekahlutverkið mjög al-
varlega. Honum lá mjög hátt rómur
og keyrði um á litlum pallbíl og allt-
af með hattinn. Ég er viss um að
hann hefur sofið með hann. Hann
var lamaður á vinstri hendi og gat
bara spilað bassann með einum putta
með því að lyfta handleggnum með
fætinum. Hann var hins vegar ágæt-
ur með þeirri hægri en það var dál-
ítið sérstakt að fylgjast með honum
spila. Konan hans var á bassa og
gat ekkert. Hún var nýbyrjuð að
spila og var með bókstafahljóma
skrifaða lóðrétt eftir nótnablaðinu,
en ekki lárétt eins og venjan er.
Trommarinn var gyðingur, örvfættur
og sneri settinu öllu öfugt. Svo var
söngkona, sem var eins og fjall í
laginu, með rosalega mikið hár og
síðan var ítalinn á munnhörpuna og
ég. Þú getur rétt ímyndað þér hvem-
ig þessi samsetning hefur litið út á
sviði. En við höfðum nóg að gera
og spiluðum mikið í svona útipart-
íum, brúðkaupsveislum og þess hátt-
ar. Éinu sinni spilaði ég með þeim á
bílasölu, uppi á vörubílspalli á laugar-
dagseftirmiðdegi, en þá átti að nota
okkur til að trekkja að viðskiptavini.
Þessi hljómsveit er enn við lýði að
því er ég best veit.
Svo fór ég að spila í dúett með
David nokkrum Craig, en hann hafði
meðal annars samið fyrir Gate-
mouth. Þetta var eins konar trúbad-
or-músík og hann söng og spilaði á
gítar, en ég var á píanó og gitar.
Eitt sinn hituðum við upp fyrir Gat-
emouth í háskóla í borginni' Hamm-
ond í Louisiana og þar var umboðs-
maður einn frá San Fransisco, sem
varð mjög hrifinn af minni frammi-
stöðu. Þegar við vorum búnir kemur
Gatemouth og spyr hvort ég geti
ekki spilað með sér á gítar, þar sem
píanóleikarinn mætti ekki. Ég var
alveg til í það og spilaði með þeim
þarna um kvöldið. Það var mjög
skemmtileg upplifun nema að ég
varð var við að allir í bandinu gutu
til mín hornauga og komu fram við
mig eins og ég væri einhver eskimói
sem skildi ekki ensku. Fyrir hvert lag
kom saxófónleikarinn og kallaði tón-
tegundirnar til mín hátt og rólega
með miklum varatilburðum, og marg
endurtók. Seinna spurði ég hann
hvaða stælar þetta hefðu eiginlega
verið og þá sagði hann mér að hann
hefði viljað vera viss um að þessi
blábjáni af hjara veraldar spilaði í
réttri tóntegund.
Svo liðu nokkrar vikur og í millitíð-
inni var ég farinn að vinna í verk-
smiðju sem steypti brúarstólpa. Ég
var þar í draumastarfí á lagemum
og slapp því við að puða úti í hitan-
um eins og svertingjarnir. Ég lenti
einu sinni út að hjálpa til við að slá
frá steypumótum og hélt ég myndi
deyja. Ég skreið því fljótlega inn á
lagerinn aftur og sagði þeim að það
væri ekki fyrir hvíta menn að vinna
úti í svona hita.“
Dansaði um gólfið
„Svo hringdi Gatemouth. Hann
var að fara í hljómleikaferð og vant-
aði gítarleikara. Ég gleymi ekki þeim
degi. Ég var að sópa inni á verk-
stæði og dansaði um gólfið þegar
ég hafði lagt símtólið á. Og ég man
hvað verkstjórinn samgladdist mér
innilega. Ég átti að mæta daginn
eftir niður í New Orleans og Jay
keyrði mig heim til karlsins, þar sem
hann bjó með hvítri konu sinni og
litlu bami í stórri villu þarna í borg-
inni. Og um hádegi flugum við til
Dallas, þar sem fyrstu tónleikamir
voru þá um kvöldið.
Það halda margir að Gatemouth-
bandið hafi verið blúsband eingöngu
en það er ekki rétt. Við spiluðum
einnig jass og í rauninni alls konar
músík, en sjálfur sagði Gatemotuh
alltaf að hann spilaði „ameríska"
músík. Sjálfur var hann mikill þjóð-
emissinni á ameríska visu, eins og
hvítur repúblikani. Honum var í nöp
við gyðinga og hann hataði svert-
ingja, indíána og allt þetta „litaða
pakk“ eins og hann orðaði það, þótt
sjálfur væri hann kolsvartur. Að
minnsta kosti lét hann þannig og
hann átti það til að kalla til svert-
ingja sem voru að slæpast á götun-
um: „Fáið ykkur vinnu ræflarnir
ykkar.“ Við vorum kannski að keyra
í gegnum svertingjahverfi og karlinn
hékk hálfur út um gluggann garg-
andi á liðið. Það var alveg svakalegt
að fylgjast með honum stundum.
Nokkm áður en ég byijaði í hljóm-
sveitinni hafði bassaleikarinn Myron
Dove komið til liðs við hana á ný,
en hann hafði spilað áður með Gat-
emouth. Karlinn setti okkur saman
í herbergi og við urðum miklir mát-
ar. Hann kom síðar hingað heim og
spilaði á plötunni minni „Glettur".
Myron hafði farið með Gatemouth í
hljómleikaferð til Japans og sagði
mér margt furðulegt um hann, sem
ekki var talað hátt um í bandinu.
Til dæmis þegar þeir komu til Jap-
ans þá var karlinn tekinn á flugvell-
inum fyrir að vera með hass í poka.
Sú saga var aldrei rétt í meðförum
karlsins, en'Myron vissi betur. Gat-
emouth smakkaði aldrei dropa af
áfengi svo ég vissi og kannski hefur
það verið vegna þess að bróðir hans
drakk sig í hel. Hins vegar var hann
dálítið að fikta við kannabisefni og
kannski eitthvað fleira, — ég veit
það ekki.“
Stattu kyrr!
— Hvemig leið þér svo á þessum
fyrstu hljómleikum í Dallas?
„Mjög vel. Ég hef sjaldan upplifað
annað eins, þetta var rosalega
skemmtilegt. Við Myron náðum vel
saman og ég spilaði og spilaði og
fílaði mig alveg í botn, en karlinn
varð alveg bijálaður. „Stattu kyrr!
Stattu kyrr!“ kallaði hann alltaf og
ég í þessum rosafíling. Staðreyndin
var að maður mátti ekki gera neitt
sem dró athyglina frá honum sjálf-
um. Svo eftir tónleikana hélt hann
fund og hakkaði alla í hljómsveitinni
í sig. Hann vissi alveg hvernig hann
vildi hafa þetta og mundi nákvæm-
lega hvar hver og einn hafði gert
mistök og svo tók hann mig síðast
fyrir: „Þetta er ekki rokkmúsík sem
við erum að sþila, en þú lætur eins
og þú sért í rokkbandi," sagði hann
meðal annars og það lá við að ég
færi heim þegar hann hafði lokið sér
af.
Seinna sagði umboðsmaðurinn
mér að þetta væri bara meðfædd
afbrýðisemi í karlinum þar sem hon-
um hefði líklega fundist ég skyggja
eitthvað á sig. Ég man líka eftir að
Myron sagði eitt sinn við mig þegar
við vorum komnir upp á herbergi
eftir tónleika: „Hefurðu tekið eftir
að við fáum alltaf meira klapp eftir
okkar sóló en karlinn?“ — Kannski
hefur Gatemouth fundið þetta og átt
dálítið erfitt með að kyngja því fyrst
í stað.
En helvítis lætin í karlinum end-
urtóku sig eftir nærri því hverja ein-
ustu tónleika til að byija með, enda
lagaðist bandið með hveiju skrefinu
sem við þokuðumst norður á bóginn.
En þegar við vorum komnir norður
til Chicago var ég búinn að fá nóg
og ætlaði að hætta.“
Vissi að hún var hlaðin
„Skömmu áður höfðum við verið
að spila í Minneapolis, á stórum
skemmtistað sem minnti dálítið á
Broadway. Þetta var á fimmtudegi
og á mánudegi þar á eftir stóð til
að taka upp sjónvarpsþátt þama.
Sjónvarpsfólkið kom því á fímmtu-
deginum að hlusta og á eftir var
farið niður í búningsherbergi undir
sviðinu til að ræða eitthvað undirbún-
inginn. Talið barst meðal annars að
aldri karlsins, og hann kvaðst vera
nógu gamall til að vera faðir okkar
allra. Svo var ég spurður um aldur
og svaraði einhvern veginn út í hött,
var eflaust að reyna að vera fynd-
inn, en karlinn hafði engan húmor
fyrir því. Hann varð ofboðslega reið-
ur og dró upp 38 calibera skamm-
byssu og miðaði á mig. Ég hafði
skoðað þessa byssu áður og vissi að
hún var hlaðin og ég get svarið það
að eg hélt að ég yrði ekki eldri.
Ég vissi ekki þá, en uppgötvaði
það seinna, að karlinn var bara með
þessu að gera sig breiðan fyrir fram-
an sjónvarpsfólkið. Það gekk allt út
á það, hvar sem við komum. Til
dæmis ef við borðuðum á veitinga-
húsum þá þurfti hann helst að sitja
þar sem hann sá yfir alla, talaði
hátt og skipaði fyrir. Hann varð allt-
af að finna að hann væri foringinn,
enda var hann það vissulega.
En eftir skambyssuupphlaupið var
mér öllum lokið. Ég fékk í magann,
hef líklega verið orðinn svona hrædd-
ur við karlinn, og þegar við komum
til Chicago sagði ég upp í hljómsveit-
inni. Umboðsmaðurinn fékk mig hins
vegar til að halda áfram, að minnsta
kosti fram yfír sjónvarpsþáttinn og
ég féllst á það. Það átti að taka
hann upp í beinni útsendingu, en
vegna skotárásar á Reagan forseta
varð ekkert úr því svo að æfíngin,
sem hafði verið tekin upp, var send
út í staðinn. Ég var þar í rifnum
gallabuxum, rosalega blúsaður, illa
spilandi og í slæmu skapi. Og þetta
er víst allt til á myndbandi.“
í fínum fíling
„Eftir þetta fór ég að pakka og
ætlaði að taka Greyhound heim en
þá kom karlinn sjálfur til mín og bað
mig að vera áfram. Ég fann það á
honum að hann sá eftir þessu og
ákvað að vera áfram. Um svipað leyti
veiktist hann eitt kvöldið skömmu
fyrir tónleika, hafði víst reykt ýfir
sig, og ég hjálpaði honum að kásta
upp. Eftir það gjörbreyttist fram-
koma hans í minn garð og við urðum
góðir vinir. Og í síðasta „gigginu" í
Athen í Georgíu var karlinn farinn
að dilla sér í takt við okkur Myron,
alveg í svakalega fínum filing.
Þá var hann farinn að tala um að
ég spilaði með honum á plötu sem
var í bígerð og í framhaldi af því á
túr, þar sem hann átti að hita upp
fyrir Paul Simon. Við vorum þá orðn-
ir fínir vinir og ég man að hanfl’
spurði mig í góðu hvort ég væri ekki
til í að láta klippa mig ef af þessu
yrði. Svo setti hann nýja reglu fyrir
hljómsveitina og sagði að eftir ákveð-
inn dag yrði bannað að spila í striga-
skóm, en ég hafði alltaf verið í
strigaskóm í ferðinni. Hann var
svona að búa liðið undir Paul Simon-
túrinn með góðum fyrirvara.
í millitíðinni fór hann í Evróputúr,
sem ég átti ekki tök á að fara í. Ég
hefði þá orðið að skilja fjölskylduna
eina eftir í Ameríku og það gekk
ekki upp. Ég var líka búinn að fá
nóg af Ameríku í bili og langaði
heim. Ég hugsaði með mér að ég
væri búinn að gera það sem ég ætl-
aði mér, að spila í Ameríku og tími
til kominn að prófa eitthvað nýtt.
Nema að þessi umrædda plata hlaut
Grammy-verðlaunin og það hefði
vissulega verið gaman að hafa nafn-
ið sitt á henni, fyrir utan hvað það
hefði opnað margar dyr fyrir mig
erlendis. Það er ekki ónýtt geta veif-
aðslíkum grip framan í umboðsmenn
og útgefendur. En það þýðir ekkert
að vera að svekkja sig á því. Þetta
hefur bara átt að fara svona. Ef af
þessu hefði orðið hefði ég líklega
aldrei komið heim aftur og sú hugs-
un er mér ekkert sérstaklega geð-
felld."
B.B. King ofmetinn
„En svo einkennilega vildi til, að
þegar við vorum að fara frá New
Orleans til Néw York á leið heim þá
lentum við, fyrir algera tilviljun, í
sömu vél og Gatemouth-bandið, sem
var á leið í Evróputúrinn. Það urðu
því fagnaðarfundir og þeir túlkuðu
þetta þannig að örlögin hefðu ætlað
mér að halda áfram með þeim.“
— Að lokum Björgvin. Er Gate-
mouth góður tónlistarmaður?
„Alveg meiriháttar. Hann er góður
á munnhörpu, hljómborð, fiðlu, og
ýmis fleiri hljóðfæri, og alveg frábær
gítarleikari. Gatemouth er miklu
betri en margir blúsleikarar sem
hlotið hafa meiri frægð, eins og til
dæmis B.B. King. Ég man að Gat-
emouth var alltaf að tala um að B.B.
King væri ofmetinn og að hann
gæti ekkert. Ég hélt að þetta væri
bara einhver öfund í karlinum en svo
sá ég sjónvarpsupptöku með B.B.
King og heyrði þá að Gatemouth
hafði rétt fyrir sér. B.B. King var
handónýtur í þessum þætti að mínum
dómi og hreinlega spilaði vitlaust á
löngum köflum. Hann var kannski
að djöflast í moll þegar allt bandið
var í dúr og þessar sólóir hans voi-u
hvorki fugl né fiskur. Það er kannski
guðlast að segja þetta í eyru margra
blúsaðdáenda, en þetta er bara stað-
reynd að mínum dómi. Það sem B.B.
King hefur hins vegar fram yfir
marga aðra er að hann kom á sínum
tíma fram með stíl sem hann getur
kallað sinn eiginn, og það getur oft
skilað mönnum býsna langt á frama-
brautinni ...“