Morgunblaðið - 06.01.1991, Blaðsíða 25
MORGUNBLAÐIÐ MINNINGAR
SUNNUDAGUR 6. JANÚAR 1991
Cr> 25
Minning:
Jón Jósepsson
því sem ég lærði af verkunum hjá
húsbóndanum í Drápuhlíðinni nú
síðastliðin 15 til 20 árin. Og svo
mikið er víst að verði saga nýs sið-
ferðis mín eða annars skráð þá mun
ég benda á rót málsins án þess að
hugsa mig hið minnsta um; flest
fræin komu frá frú Birnu Hildi-
gerði hvað sem höfundurinn annars
segir! Vegir góðmennskunnar eru
stundum að hluta til rannsakanleg-
ir. Eða það held ég að minnsta kosti.
Eitt af því sem sýnir betur en
flest annað slímusetu mína í Drápu-
hlíðinni löngum var skondið atvik
sem kom upp þegar dóttursonurinn;
Sigfús yngri, hafði hafið búskap
sinn að Hjarðarhaganum ásamt
konu sinni Margréti og fyrsta bami
þeirra Friðriki Átla.
Þetta var á sunnudegi. Ég að
vanda í sunnudagsheimsókn hjá
hershöfðingjanum og ættartrénu í
Drápuhlíðinni. Og Sigfús og fjöl-
skylda í sunnudagsbíltúrnum. Það
var ekið niður Drápuhlíðina og at-
hugað hvort frú Birna væri heima
og strákurinn sendur upp tröppurn-
ar og látinn athuga málið.
Bjöllunni var hringt og ég svar-
aði þar sem ég var ögn snarari í
snúningum en gamla brýnið. Svo
þegar ég opnaði þá stóð niðri í
ganginum glaðvært barnsandlit
sem óðara stökk út á ytri tröppum-
ar og galaði hátt og skýrt yfir öllu
bílastasðin: „Þau eru heima!!“ Hjón-
in í bflnum litu bara hvort á annað
í fomndran og skildu ekki neitt í
neinu hvað barnið átti við.
En vesalings barnið var ekki
eldra en það að það hafði langoft-
ast séð þennan Drápuhlíðarmóra
hjá langömmu sinni og hélt náttúm-
lega að ég væri bara fastur íbúi
hjá henni. En lengi var síðan hent
gaman af þessu atviki.
Eitt af því undarlegra sem ég
upplifði oft en ekki var þegar Sig-
fús dóttursonurinn var í námi í
Háskóla íslands í íslenskum fræð-
um og var að vinna hin aðskiljan-
legustu verkefni. oft og iðulega
sýndi hann háaldraðri ömmu sinni
verkefnin til yfirferðar! Ekki annað
en það. og ekki skorti leiðbeining-
arnar eða leiðréttingarnar ef svo
bar undir.
Þetta hafði ég aldrei séð. Háaldr-
aða ömmuna fara fyrir háskóla-
verkefnin og bæta um betur í flestu!
Mér fannst ég vera frá öðmm
hnetti þá stundum. Þetta hafði ég
aldrei séð áður né ímyndað mér að
gæti átt sér stað. Ég hafði greini-
lega alist upp á annarri plánetu en
þessari fannst mér þá.
Og þetta með frú Birnu. Oft og
iðulega ávörpuðu flest börn, barna-
börn og tengdabörn Birnu Hildi-
gerðar hana sem frú Bimu. Þetta
var ekki í háði. Þetta atriði öðru
fremur sýnir ef til vill hvaða reisn
var yfir gömlu konunni. Að minnsta
kosti hefi ég aldrei heyrt eða séð
þetta haft neins staðar eftir nú á
seinni hluta tuttugustu aldarinnar.
Að nokkur manneskja skyldi kölluð
frú með skírnarnafni sínu af börn-
um og barnabömum sínum átti né
á sér enga hliðstæðu í reynslu minni
eða minni.
Reyndar var ég búinn að lofa
Birnu því meira í gamni en alvöru
að minnast hennar hér í Mogganum
að leiðarlokum fyrir hve ógnargott
kakó hún bjó til og hve ljúffengar
kökur hún bakaði iðulega hér áður
fyrr þegar aldur og þrek leyfðu, og
þegar ég var í mínu endalausa stuði
til að þiggja eitthvað sérstaklega
gimilegt eftir smáviðvik fyrir hana.
Eg sagði nú oftar en ekki í stríðnis-
skyni við hana að nú sæi ég hvað
hann Fúsi hefði séð við hana á
sínum tíma! Leyndarmálið væri
leyst! Og að vanda hló hún að mér
og bætti einu sinni við að meira
að segja Joel tengdafaðir sinn hefí
eitt sinn hrósað sér fyrir baksturinn
sinn og var þó bakari að mennt að
mig minnir. Það fannst frú Birnu
hafa verið alvöruhrós hér forðum
greinilega.
En hvers vegna er allt þetta lof
hérna? Getur það verið satt og rétt-
mætt segir eflaust bæði kunnugt
og þó mest ókunnugt fólk hér?
Enginn Messías var Birna Hildi-
gerður. Ekki var hún ljóðskáld.
Ekki samdi hún sögur. Ekki varð
hún fræg af stjórnmálaskoðunum
sínum. Ekki varð hún leiðtogi eða
stjórnmálamaður. Ekki varð hún
kaupsýslumaður ná auðmaður. og
ekki varð hún frömuður eða vísinda-
maður.
Nei, ekkert af þessu varð frú
Birna Hildigerður Steingn'msdóttir.
En hún var góð kona. Óskaplega
góð kona. Allra manna hugljúfi og
hjálparhella ef nokkur kostur var.
Endalaus gestagangur á heimili
hennar og búseta skyldra og
óskyldra utan af landi sýndi best
hjálpsemi hennar og kærleik. Og
svo komu ég og aðrir aumingjar
heimsins og smælingjar í ofanálag
og lögðust upp á heimilið með okk-
ar tómu geyma. Galtómu oft, og
fengum ályllingu af því tagi sem
orð fá ekki lýst. Og friði í sálina.
Kyrrðin og rósemdin yfir Birnu var
ekki síður einstök.
í stuttu máli sagt: Ég tel mig
hamingjumann í þessu I ífí i dag
er ég lít til baka. t)g ég get ekki
og vil ekki leyna því hér lengur að
ég tel viðkynninguna við frú Birnu
og fjölskyldu hennar alla hafa ráðið
þar mestu um. Mér er einstaklega
ljúft að geta þessa hér. Enn ljúfara
er það mér að hafa getað sagt frú
Birnu þetta í lifanda lifí sem alltaf
gerði lítið úr sínum hlut. Hvað hún
hefði eiginlega gert fyrir mig var
alltaf svarað með forundrunarsvip?
Það var á svona stundu sem mér
varð orðfall og telst það yfírléitt
ekki algengur hlutur.
Eitt af því sem sýnir umburðar-
lyndi og kærleik Birnu í garð ann-
arra þótt langt sé liðið um og gerð-
ist löngu fyrir mína daga í þessum
heimi var nokkuð sem fáir hugsa
nú lengur um. En á heimili Birnu
og Sigfúsar áttu, bæði foreldrar
hennar og Guðrún móðuramma, og
tengdaforeldrar og annað.eldrikyn-
slóðarfólk ævikvöld sitt að lang-
mestu leyti. Flestallt þetta fólk lést
síðar meir á heimili þeirra við mjög
góðan viðurgjörning hennar og
Fúsa og fjölskyldu allt ævikvöldið
eins og það lagði sig. Það þurfti
nú ekki að vandræðast með heimil-
in fyrir aldraða, þar sem Birna var
annars vegar og hennar fólk var í
vanda statt með húsaskjól eða ann-
að sem mannlegt fólk vanhagar um.
Ég hef stundum hugleitt það, þar
sem ég efast svo oft um hvort ég
geti talist kristinnar trúar, þar sem
ég hefí svo margt við breytni og
gjörðir flestra kristinna manna í
dag að athuga, hvort annars hægt
sé í raun og veru að hugsa sér
meira eða kristnara viðhorf nokk-
urrar venjulegrar manneskju í lif-
anda lífí Birnu var markað? Ég á
erfitt með að svara þessari spurn-
ingu á annan veg en þann að mér
veitist í sannleika sagt erfitt að
koma auga á hvað í daglegu fari
lífs frú Birnu geti verð kærleiksrík-
ara, í þeirri merkingu sem ég legg
í orðið kærleikur.
Magnús H. Skarphéðinsson
í lok nýliðins árs lést Birna
Steingrímsdóttir á heimili sínu í
Reykjavík. Við systurnar vorum
báðar þeirrar gæfu aðnjótandi að
dvelja hjá Birnu á menntaskóla-
árum okkar, önnur í tvö ár en hin
í fjögur ár. Þetta voru ár náms,
þroska og glaðværðar.
Bima var einstök kona og gott
að vera í návist hennar. Hún var
okkur í senn félagi og uppfræðari
og fylgdist af áhuga með námi
okkar og starfí. Sjaldan komum við
að tómum kofunum hjá henni og
skipti litlu hvort um var að ræða
stjórnmál, menningarmá! . eða
vangaveltur um lífíð og tilveruna.
Hún var einnig mikill unnandi
íslenskrar tungu og bókmennta og
lagði metnað sinn í að glæða áhuga
okkar á þessum námsgreinum.
Birna hafði mjög gaman af rökræð-
um, enda var gestkvæmt í
Drápuhlíð og stundum heitar um-
ræður fram á rauða nótt. Skopskyn
Birnu og sáttfysi áttu stóran þátt
í að gera þessar stundir ógleyman-
legar.
Okkur er ljúft að minnast þess
hve Birna og fjölskyldan öll tók
okkur vel þessi ár sem við dvöldumí
Drápuhlíðinni og alla tíð síðan.
Kæru vinir, við sendum ykkur inni-
legar samúðarkveðjur.
Ólöf og Birna
Steingrímsdætur
Fæddur 5. ágúst 1925
Dáinn 30. desember 1990
Jón Jósepsson var fæddur á
prestsetrinu Setbergi við Grundar-
fjörð þann 5. ágúst 1925 og var
því 65 ára er hann andaðist snögg-
Iega að kvöldi 30. desember sl.
Hann var fjórða barn prófasts-
hjónanna Jóseps Jónssonar frá Öxl
í Húnaþingi og konu hans Hólm-
fríðar Halldórsdóttur ættuð úr
Reykjavík af hinni kunnu
Knudsenætt, en meðal þekktra
bræðra hennar var Pétur Halldórs-
son borgarstjóri. þjóðkunnur mað-
ur. Eftirlifandi börn þeirra hjóna
eru Halldór skrifstofustjóri, kona
hans er Unnur Jakobsdóttir.
Kristjana ekkja, búsett í
Reykjavík. Skafti garðyrkjubóndi
í Hveragerði, kvæntur Margréti
Jónsdóttur og Pétur kennari á
Akureyri, kvæntur Rósu Dóru
Helgadóttur. Auk þeirra ólu þau
prófastshjónin upp bróðurdóttur
Hólmfríðar, Ásu Gunnarsdóttur,
maður hennar er Gunnar Egilson
klarinettuleikari og búa þau i
Reykjavík. Séra Jósep sat í 35 ár
á prestsetrinu Setbergi og ólst Jón
þar upp, ásamt systkinum sínum
á höfðingjasetri þar sem gest-
kvæmt var og prófasturinn oft
miðdepillinn í fjörugum umræðum
um landsins gagn og nauðsynjar
og frúin, sem var mikill unnandi
gróðrar tónlistar, tók í hljóðfærið
en hún var organleikari í Setbergs-
kirkju um langan tíma.
Jón kvæntist Sigi-únu Þorsteins-
dóttur 25.. ágúst 1949, hún er
dóttir hjónanna Þorsteins Sigur-
geirssonar og Aðalbjargar Al-
bertsdóttur. Jóni og Sigrúnu varð
ekki barna auðið en þau tóku að
sér að ala upp bróðurdætur Sigr-
únar, Liv Gunnhildi sjúkrahliða og
Sigrúnu hjúkrunarfræðing. Liv
Gunnhildur er gift Snæbirni Þórð-
arsyni prentara og búa þau á
Akureyri, þau eiga fjögur börn.
Sigrún er gift Jóni Ólafssyni haf-
fræðingi, þau eiga einnig fjögur
börn. Liv Gunnhildur kom í fóstur
til þeirra er hún var á fyrsta ári
en Sigrún þegar hún var ellefu
ara. Einnig ólu þau upp son Jóns,
Ólaf viðskiptafræðing, en hann
kom til þeirra er hann var níu ára
gamall. Ólafur fæddist 24. sept-
ember 1946, kona hans er Soffía
Ragnhildur Guðmundsdóttir og
eiga þau fjögur börn. Móðir Ólafs
er Margrét Ölafsdóttir sem búsett
er í Bandaríkjunum. Jón eignaðist
dóttur með Eddu Sturlaugsdóttur
8. júlí 1967 sem heitir Hallfríður
Hrund og er unnusti hennar Arnar
B. Vignisson, þau eiga einn son.
Jón og Sigrún slitu samvistir.
Hér að framan hafa verið rifjað-
ar upp ættir og niðjar Jóns, en
miklir kærleikar voru með þeim
öllum og bar Jón umhyggju barna
sinna og barnabarna mjög fyrir
bijósti og vildi veg og vanda þeirra
sem mestan. Hann fiíkaði ekki til-
fínningum sínum, en ég veit það
að hann hugsaði oft til þeirra með
mikilli hlýju.
Við Jón kynntumst fyrst er við
vorum við nám í Gagnfræðaskóla
Reykvíkinga er var til húsa í Iðn-
aðarmannahúsinu við Vonar-
stræti. Þar útskrifuðumst við
hernámsárið 1940 í glöðum hóp
sveina og meyja. Jón hóf störf við
Bókaverslún Sigfúsar-Eymunds-
sonar eftir að námi lauk eða þar
til hann hóf störf hjá Rafmagn-
sveitu Reykjavíkur en hjá þeirri
stofnun starfaði hann í tuttugu
og eitt ár. Eftir að hann hætti
störfum hjá Rafmagnsveitunni
starfaði hann lengi á Keflavíkur-
flugvelli við ábyrgðarmikil bók-
haldsstörf hjá bandaríska hernum.
Þá lá leið hans til Egilsstaða en
þar starfaði hann í nokkur ár við
ýmis skristofu- og bókhaldssörf
en fluttist síðan aftur til
Reykjavíkur.
Eins og áður segir flíkaði hann
ekki tilfínningum sínum og var
mjög dulur að eðlisfari. Ég hef þó
sjaldan kynnst tilfinningaríkari
manni og betur þenkjandi. Hann
var með afbrigðum músíkalskur
og hreifst mjög af verkum hinna
miklu meistara fyrri ára. Eins og
móðir hans hafði hann mikið dá-
læti á Schubert og var það mikil
unun að hlusta á hann spila á
píanóið verk hins mikla meistara
er Jón kom í heimsókn til Kristj-
önu systur sinnar, en þar dvaldi
móðir þeirra síðustu ár ævi sinnar.
Miklir kærleikar voru með þeim
systkinum og saknar nú Kristjana
bróður síns sárt, sem var svo dug-
legur að koma í heimsókn til henn-
ar og stytta henni stundir.
Jón var mjög ættfróður og hafði
mikla unun af að rekja ættir langt
aftur í tímann. Hann unni sveit
þeirri er hann var uppalinn í og
kom eins oft og hann gat þangað
í heimsókn, en þar þekkti hann
nánast hvern stokk og stein.
Síðustu æviárin bjó hann hjá
barnsmóður sinni Eddu Sturlaugs-
dóttur, sem reyndist honum með
afbrigðum vel. Verður henni seint
þökkuð sú mikla ást og umhyggja
er hún sýndi honum þegar hann
þurfti mest á því að halda. Ég
veit að hann var mjög þakklátur
fyrir að hafa fengið tækifæri til
þess að vinna ást og virðingu dótt-
ur sinnar Hnindar, sem ég er
sannfærður um að honum hefur
tekist.
Þessi fátæklegu orð eru hér
sett á prent til þess að minnast
góðs manns og vinar og þakka
honum fyrir samveruna, sem end-
aði allt of fljótt. Ég bið góðan Guð
að geyma hann um aldur og ævi
og bið Guð að blessa eftirlifandi
ættingja hans sem nú sakna góðs
manns, föður og afa.
Jörundur Þorsteinsson
Kveðja frá afabörnum á
Akureyri
Mánudaginn 7. janúar verður
elsku afí okkar, Jón Jósepsson,
jarðsettur frá Bústaðakirkju í
Reykjavík. Hann fæddist á Set-
bergi við Grundarfjörð, sonur séra
Jóseps Jónssonar og Hólmfríðar
Halidórsdóttur, sem þar bjuggu.
Það er svo.sárt þegar fólk deyr
svona skyndilega, söknuðurinn
verður svo sár og tómarúmið svo
mikið. Þó svo að afi hafí búið í
Reykjavík og við á Akureyri þá
kom afi oft og dvaldi hjá okkur
um tíma. Auk þess sem við töluð-
um saman í síma, því alltaf vildi
hann vita hvað við vorum að gera
og ekki síst vildi hann vita hvern-
ig okkur gekk í skóla og vinnu.
Við viljum með þessum orðum
þakka afa fyrir alla yndislegu
stundirnar, sem við áttum saman
og héldum að yrðu svo miklu fleiri,
en þær verðum við að geyma til
betri tíma, þegar við hittumst aft-
ur.
Við ætlum að hafa orð Kahlih
Gibran að leiðarljósi í söknuði okk-
ar. Hann segir: „Skoðaðu hug þinn
vel þegar þú ert glaður og þú
munt sjá að aðeins það sem valdið
hefur hryggð þinni gerir þig glað-
an.“
Við þökkum elsku afa fyrir allt.
Guð varðveiti hann.
Þórður, Sigrún Helga,
Jón Jósep og Hulda Björk.
BLÓM
SEGJA ALLT
Mikið úrval
blómaskreytinga
fyrir öll tækifæri.
Opið alla daga frá kl. 9-22.
Sími 689070.
t
Móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma,
AÐALHEIÐUR ÓLAFSDÓTTIR
frá Vestmannaeyjum,
verður jarðsungin frá Fossvogskirkju miðvikudaginn 9. janúar kl.
15.00.
Ellí Guðnadóttir, Gunnar Óskarsson,
Guðjóna Guðnadóttir, Þór Pálsson,
Marta Guðnadóttir, Skúli Matthíasson,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Maðurinn minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi,
ÁRNI MATHIESEN JÓNSSON
lögfræðingur,
Álftamýri 48,
er lést 25. desember, verður jarðsunginn frá Dómkirkjunni þriðju-
daginn 8. janúar kl. 13.30.
Hrefna Herbertsdóttir,
Herbert Árnason, Herdís Magnúsdóttir,
Ólafía Árnadóttir, Reynir Olsen,
Hertha Árnadóttir, Ólafur K. Ólafsson
og barnabörn. .