Morgunblaðið - 23.03.1991, Qupperneq 27

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 23. MARZ 1991
27
Við hjá Örn og Assa
erum ávallt reiöubúnir
að aðstoða þig
Glæsilegt úrval af vor og sumarlínunni í karlmannafatnaði
out
KRINQLAN 8-12 REYKJAVÍK, SÍMI 679290
Reuter
Maxwell selur sjálfur
Breski fjölmiðlarisinn Robert Maxwell heldur uppi eintaki af banda-
ríska dagblaðinu Daily News á blaðsölustað í New York. í gær kom
blaðið út í fyrsta sinn eftir að Maxwell keypti það en þá hafði verkfall
á blaðinu staðið í fjóra mánuði.
„Daler“ - nýr gjald-
miðill á Álandseyjum
Helsinki. Frá Lars Lundsten, fréttaritara Morgunblaðsins.
FULLTRÚAR finnska seðlabankans voKi furðu lostnir á miðviku-
dag er talsmenn atvinnulífs og stjórnvalda á Álandseyjum til-
kynntu að þeir^ hygðust taka í notkun eigin gjaldmiðil frá 26.
apríl nk. „Daler“ heitir hann en
eina tíð notaður í Svíaríki.
Að sögn fulltrúa Álendinga á
finnska markið áfram að vera lög-
legur gjaldmiðill á eyjunum. Jafn-
framt verður unnt að nota dalerinn
í verslunum, bönkum, veitingahús-
um og annars staðar þar sem við-
skipti fara fram. Gengi dalersins
verður tengt gengi finnska marks-
ins.
Álandseyjar eru sjálfsstjórnar-
svæði undir yfírráðum Finna en
fyrir nokkrum árum fengu eyja-
skeggjar að hefja útgáfu eigin
frímerkja. Þeir hafa átt eigin fána
áratugum saman og er hann not-
aður líkt og þjóðfáni. Skip eyja-
skeggja verða þó að sigla undir
fána Finnlands.
Finnski seðlabankinn hefur
einkarétt á útgáfu myntar og pen-
ingaseðla á eyjunum og var for-
ráðamönnum hans öldungis
gjaldmiðdl með því nafni var í
ókunnugt um þessi áform Álend-
inga. Málinu hefur nú verið vísað
til lögmanna seðlabankans og
þeim falið að kanna hvort útgáfa
dalersins sé í samræmi við lands-
ins lög.
Myntin verður slegin í þremur
útgáfum, 10, 50 og 100 daler. í
fínnskum mörkum eru þessar upp-
hæðir hins vegar í formi seðla og
þykir það til marks um að dalerinn
sé ekki hugsaður sem raunveru-
legur gjaldmiðill heldur frekar
safngripur. Fjárhættuspilanefnd
Álandseyja sem átti hugmyndina
að útgáfu dalersins hafði upphaf-
lega hugsað sér að safna fjármun-
um í góðgerðarskyni með þessum
hætti. Þá höfðu menn og í huga
að dalerinn gæti orðið góð auglýs-
ing erlendis því efnahagur Álend-
inga er mjög háður þjónustu við
ferðamenn.
Vesturbakki Jórdanar:
Isrælar hyggjast reisa
þrettán þúsund íbúðir
Jerúsalem. Frá Jóhönnu Kristjónsdóttur, blaðamanni Morgunblaðsins.
ÞAÐ HEFUR valdið nokkrum úlfaþyt hér meðal stjórnarandstæð-
inga og Palestínumanna að Ariel Sharon, sem er ráðherra húsnæðis-
mála, hefur staðfest að nú verði snarlega ráðist í að byggja um
þrettán þúsund íbúðir á Vesturbakkanum. Stjórnarandstöðuþingmað-
ur sagði rétt fyrir komu James Bakers, utanríkisráðheiTa Banda-
ríkjanna, að hann hefði skjöl um þessi áform undir höndum. Yitzak
Shamir forsætisráðherra þverneitaði því og fór háðulegum orðum
um rannsóknarblaðamennsku þingmannsins. I samtölum sínum við
Baker sagði Shamir að ísraelar hefðu ekkert slíkt í hyggju á næst-
unni en hefðu málið í athugun.
Nú segja menn augljóst að Sham-
ir hafi logið vísvitandi enda var
ekki annað að heyra á Sharon þeg-
ar hann tilkynnti þetta glaðbeittur
í fyrrakvöld að undirbúningur hefði
staðið lengi og allt væri nú á loka-
stigi eftir mikla vinnu.
„Þetta sýnir að ísraelar telja að
þeir komist upp með hvað sem er
og eru ekki smeykir við að Banda-
ríkjamenn hætti við að samþykkja
gríðarlega háa fjárveitingu til ísra-
els þó það hafi verið skilyrði fyrir
henni að ísraelar færðu ekki út
kvíarnar á herteknu svæðunum að
svo stöddu," sagði palestínskur
starfsfélagi minn sem ég talaði við.
Hann sagði að sér þætti með ólík-
indum hvað Israelum hefði rétt eina
ferðina tekist að slá ryki í augu
almennings á Vesturlöndum sem
lofuðu þá nú og prísuðu fyrir að
svara ekki Scud-eldflaugaárásum
Íraka. „Hver maður sem hugsar sig
um, sér vitanlega að það var í þágu
ísraela sjálfra að sitja á sér. Það
þarf enga skarpskyggni né pólitíska
sérþekkingu til að sjá það.“
Þegar þetta var skrifað síðla
föstudags hafði ekki heyrst hvernig
Bandaríkjastjórn líst á ráðagerðirn-
ar.
Ánægjan vegna ferðar Bakers
hingað er blendin en það fer dálítið
eftir því við hvern er talað. Eftir
samtölum við ýmsa ísraela að
dæma finnst þeim að ferð Bakers
og það sem út úr henni kom og
muni koma sýni sterkari stöðu ísra-
elsku stjórnarinnar. Baker hafi ver-
ið með einhveijar ranghugmyndir
um að það væri nauðsynlegt að
gera eitthvað fyrir Palestínumenn
og haldið að hann gæti snúið upp
á hendumar á Shamir forsætisráð-
herra. En honum hafi aldeilis ekki
tekist það. Arabískur maður, sem
ég talaði við, kunni skýringu á því:
„Hendumar á Shamir em of stuttar
til að það sé hægt,“ sagði hann og
vísaði til smæðar Shamirs.
Palestinumenn em langt frá því
að vera sáttir við að Yassir Arafat
skyldi leggja blessun sína yfir að
menn sem eru ekki opinberlega fé-
lagar í PLO hittu Baker. „Annað-
hvort eigum við að standa á því að
Baker tali við PLO eða láta hann
sigla. PLO er okkar fulltrúi og við
eigum að vera menn til að setja
skilyrði hvað sem það kostar okk-
ur,“ sagði palestínskur maður, sem
Ariel Sharon, húsnæðisráðherra
Israels.
býr í flóttamannabúðunum Dehisha
við Betlehem.
„Bandaríkjamenn halda að þeir
geti stungið upp í okkur með því
að sýna það eðallyndi að tala við
okkur en allur þorri Palestínu-
manna kærir sig ekki um svona
dúsur.“
Meðal þeirra sem hittu Baker var
Faisal Husseini, sem er hvað þekkt-
astur Palestínumanna utan Israels
og Vesturbakkans. Hann hefur því
verið óspart gagnrýndur en nýtur
þess að Shamir komst svo að orði
uín hann að „líklega væri hann
hættulegri en Árafat“.
Valdabarátta innan æðstu stjóm-
ar PLO virðist hafin að sögn manna
hér og ýmsir segja að Arafat sé
tilbúinn að gera óþolandi tilslakan-
ir. „Það mundi engu breyta þótt
Abu Sharif tæki við. Þessir menn
eru orðnir svo gegnsýrðir af sæt-
leika valds og munaðar að þeir
væru hver öðrum fúsari að semja
um eitthvað sem yrði stöðu okkar
ekki til framdráttar," sagði áður-
nefndur íbúi í Dehisha-búðunum.
Noregur:
Peninga-
seðlar ljós-
ritaðir í lit
Ósló. Frá Helge Serensen, fréttarit-
ara Morgunblaðsins.
NÝJAR litaljósritunarvél-
ar hafa orðið til þess að
fölsun peninga er orðin
vandamál fyrir lögregluna
í Noregi. Áfbrot af þessu
tagi hafa verið sjaldgæf í
landinu til þessa.
Peningafölsun gat varðað
dauðarefsingu í Noregi til árs-
ins 1840 og síðasta aftakan
var framkvæmd árið 1825.
Þetta afbrot hefur hins vegar
verið svo sjaldgæft á þessari
öld að lagagreininni um það
hefur ekki verið breytt frá
árinu 1925.
Nú hefur lögreglan hins
vegar handtekið fimm menn á
aldrinum 21 til 37 ára eftir
að upp komst að þeir höfðu
notað ljósrit norskra þúsund
króna seðla í lit í nokkrum
bæjum við suður- og suðaust-
urströnd Noregs í fyrra. Lög-
reglan telur að einn þeirra,
29 ára gamall, hafi verið
forsprakkinn og er hann sá
eini þeirra sem hefur verið
ákærður fyrir peningafölsun.
Slíkrar peningafölsunar
hefur orðið vart í fleiri löndum,
að sögn norska ríkissaksókn-
arans, Páls S. Bergs.