Morgunblaðið - 19.04.1991, Qupperneq 28

628
t (íftÖFÍ#ÍÍWBlStE® íþ'ÖSFtóÁt 6PÍ9! Wo1
Morgunblaðið fór þess á leit
við þó flokka, sem nú bjóða
fram lista til Alþingis, að
þeir gerðu í stuttu móli
grein fyrir grundvallarstefnu
sinni í sex mólaflokkum.
Rúmsins vegna hefur blaðið
þó í einstaka tilfellum
dregið saman texta þann,
sem fró flokkunum barst.
Alþýðuflokkui
Framsóknarflokkur
Sjólfstæðisflokkur

Verkamannaflokkur íslands
y? Frjólslyndir
I 9|
'*mmm
Alþýðubandalag
Heimostjórnarsamtök
^ Öfgasinnaðir jafnoðarmenn
T
Kvennalisti
Grænt framboð
Þjóðarflokkurinn
^ Flokkur mannsins
//>
Stóridja
og álver
Nú þeaor hefjist undirbúningur
o5 nyiðnoíi sem toki við þegor
fromkvæmdum við álver á
Keilisnesi lýkur. Erlendir aðilar
verði fengnir til frekori upp-
byggingar í orkufrekurp iðnaði,
t.d. vetnisframleiðslu. Ytrustu
kröfum verði fylgt um
mengunarvarnir.
Styður byggingu nýs álvers,
enda náist viðundandi
samningar um orkuverð, skatta
og mengunarvarnir. Einnig skuli
varost að bygging álvers valdi
frekari byggðaröskun.
Lýst er stuðningi við áform um
byagingu álvers. Frekari virkjun
falfvatno og uppbygging i
orkufrekum iðnaði er
nauðsynleg, ef takast á að auko
hagvöxt og bæta lifskjör ó
næstu árum.
gu álvers ó
Keilisnesi, samhliða stóreflingu
smáiðnaðar um land allt.
Reynt verði að fullgera
samninga um ólver á Keilisnesi.
Ahersla verði hins veaor lögð á
þoð í framtiðinni oð fá hingað
litil og meðalstár
framleiðslufyrirtæki, sem henti
hvar sem er á landinu.
. _aingu ál-
vers að uppfylltuni skilyrðum um
hagkvæman orkukaupásamning,
mengunarvarnir. Aufþess lögð
áhersla á oð draga úr áhættu
hins opinbera og almennra raf-
orkukaupenda vegna orkusölu til
álvers.
flafnað er risaálveri á Keilisnesi.
Alver mun stárauka erlendar
skuldir og mengun, en skapa fá
ptvinnutækifæri, 300-500.
íslendingar þurfa 3.000 ný störf
á ári næstu 60 árin. Bygging ál-
vers útilokor morga aöra mögu-
Erómátif ,
sem þoð hafi 1 för með sér of
mikla efnahagslega áhættu,
leysi ekki vanda atvinnulífsins,
valdi áæskilegri þenslu og
byggðaröskun og sé slæmur
kostur með tilliti til umhverfis-
sjónarmiða.
Hofnar nýju álveri. Það sam-
ræmist ekki ímynd hreinlætis og
náttúrufegurðor, sem verði
vörumerki okkar í framtíðinni.
Auk þess verði mengun frá þvi
yfir viðmiðunarmörkum Holl
ustuverndar. Ferðamanna- og
matvælaiðnaður eru framtíðin.
Er á máti fyrirhuguðu ólveri
vegna umhverfissjónarmiðo, þar
sem mengun af völdum þess
muni fara yfir viðmiðunarmark
Hollustuverndor. Þá muni 40
milljarðo kr. erlend lántaka
vegna virkjunarframkvæmda
koma i veg fyrir oð fé fáist til
annarrar atvinnustarfsemi.
Ríkisumsvif
Breyla verður forgangsröð
rikisútaialda frá grunni. I
m.a. tiílækkun útgjal
landbúnaðar og sérfræðinga
heilbrigðiskerfisins. Rikisstofn-
unum verði breytt i sjólfstæðar
stofnanir utan ríkisgeirons,
rikisfyrirtækjum í hlutafélög og
hlutur rikisins seldur i áföngum.
Aðhald i ríkisrekstri verði aukið
og lögbundin útgjöld rikissjáðs
og heildarumsvir ríkisvaldsins
verði endurskoðuð.
Sjólfsákvörðunarréttur
byggðanna verði aukinn.
Hlutverk ríkisins er að skapa
almenn skilyrði fyrir blómstr-
andi mannlíti og öryggi. Leitað
verði leiða til einkavæðingar i
rikisrekstri meðal annars með
útboðum og sölu rikisfyrirtækja.
Minni umsvif rikisins eru for-
senda aukinnar verðmæto-
sköpunar.
guna á
, nu í síærð, sem hæfir
fámennri þjáð. Endurskoða þarf
lög um Seolabanka, fækka
ráðuneytum, selja rikisfyrirtæki
(þó aðeins með samþykki
Alþingis). Ríkið hætti afskiptum
at atvinnulifinu.
Fjármálastjárn ríkisins verði
endurskoðuð og forið ofan í
saumono á rekstri þess. Ríkis-"
stofnonir verði sjálfstæðari og
beri ábyrgð á fjármálarekstri.
Horfið verði frá miðstýrðu launa-
kerfi, en sjálfstæðar rikisstofnonir
semji um kaup og kjör storfs-
manna innan fjárlagaramma.
Verk Abl. i ríkisstiórn sýna að
það ertilbúið að haldaaftur af
aukningu rikisumsvifa en er
ekki til viðræðu um niðurskurð
velferðarkerfisins. Vill skera
niður olls kyns stuðning við
fyrirtæki og atvinnuveai. Breytt
forgangsröð, en umsvit ríkisins
innan háflegra marka.
Þjóðfélagslega valdið verði fært
út til byggðánna og fálksins.
Miðstýrt stjárnkem sérhags-
munaaðila hefur hvergi gefist
vel. Fjárflokkurinn býður aðeins
miðstýrða lausn, þ.e. þjáðarsátt
og útíend álver. velferð þjáðar
ræðst af mannréttindum og
virkni þegnanna.
Auka rikisumsvif. Pilsfaldakapit-
alisma verði hætt. Fyrirtæki af-
hent verkamönnum eðo rikinu.
Hugað verði að hreinleika is-
lenska hundastofnsins á sér-
stökum ríkishundabúum.
Ríkið á að búa i haginn fyrir
atvinnulífið en ekki vasast sjálft
i atvinnurekstri. Hlutverk rilcis-
ins ó fyrst og fremst að vera
fólgið í þjánushi við fólkið i
landinu, svo sem á sviði mennt-
unar, heilsugæslu, samgangna
og umhverfisverndar.
Ábyrgð og umhirða einslaklinas-
ins er lyknatriði umhverfismála.
Hofnar auknum ríkisumsvifum
en hvetur til valddreifingar. Ein-
staklingar, héraðs- og hverfa-
stjárnir fái neitunarvald i félags-
og skipulaasmálum. Grænt fram-
boð hefur lagt til að Reykjavik
verði skipt upp í 15 hverfi.
Valddreifing verði tryggð með
stofnun sérstakra lanasnluta-
stjárno, sem hafi ákvörðunar-
vald um sameiginlegar fram-
kvæmdir og umráðorétt yfir
eiain aflafé. Einnig verði áþarfa
ríkisstofnanir einy oa t.d. Hús-
næðistofnun og ÁTVR lagðar
nlður.
Umhverfís-
mál
Ræktun örfoka lands oa skóg-
rækt verði styrkt til lanaverhdar
og útivistarnota. Búpeningi verði
beitt i afgirt beitarhálf. Sveitar-
félög verði styrkt til mengunar-
varna. Fylgt verði eftir kröfum
um afvopnun á höfunum oa
tillögum utanrikisráðherra njó SÞ
um umhverfisverndarsátlmála.
Náttúru landsins ber að umgang-
og þjánusta á að vera undir
merkjumjæða, hreinleika og
hollustu. Island verði leiðandi i
umhverfisvernd. Efnahagslegir
hvatar verði virkjaðir til að ná
þessum markmiðum og yfirstjórn
og samræming verði stórefld.
I umhverfismálum blasa við
brýn úrlausnarefni, bæði oð þvi
er varðar uppgræðslu lands og
mengunarvornir. Virkja skal
sveitarfélög, einstaklinga og
félogosomtök sem mesl ó sviði
umhverfismála og gæta þess að
fromlöa til málafTokksins renni
til fronÍKvæmda.
Hlynntur hvers konar
og styrkja framtak áhugahápa.
Reisa þarf skorður við mengun
frá stáriðju með löggjöf.
Virðing fyrir náttúru íslonds og
auðlindum þess verði aukin og
tryggt að landinu verði skilað
óspifltu til komandi kynslóða.
Umhverfismál hafa fengið
traustari sess i stjórnkerfi lands-
ins með stofnun umhverfisráðu-
neytisins.
Mikil áhersla á umhverfismál.
Umhverfissjónarmið selii mark á
alla stefnumótun i efnanags- og
atvinnumálum og allt þjóðlifið.
Þráun efnahags- og atvinnulífs
standist til lengdar með tilliti til
þess, sem auðlindir oa umhverfi
þola. Island beiti sér ryrir
alþjáðlegum umhverfissáttmála.
Sérfræðingar segja mengun og
náltúruspjöll vera alvarlegustu
ágnina við lífríkið og jgfnvel lif
mannanna á Jörðinni. Islending-
um ber að forðast mengandi
aðgerðir. Hreint land, hreint loft
00 vatn eru að verða tpeðal
ettirsáttustu lifsgæða. I þvi
felast möguleikar okkar.
Tafarlaust skal hætta innflutn-
ingi á bifreiðum nema innflutn-
inginn megi lelja til almennings-
heilla. Bannað að ganga á gras-
inu nema með levfi eiganda,
sem sanni eignarhold á grosinu.
Fræðsla og róðgjöf verði efld og
unnið gean hvers konar meng-
un og umnverfisspjöllum með
lagasetningu og eftirliti. Tekið
verði tillit til umhverfissiónar-
miða við skipulag, framkvæmd-
ir, rekstur og við útreikninga
þjáðhagsstærða.
Slórótak þarf í mengunarmólum.
Hér hafa mælst menguðustu fjör-
ur Evrópu og hlutfallslega
stærstu sorphaugar i heimi. Kom-
ið verði á fullnaðarendurvinnslu
sorps, skálp verði hreinsað og
róttækar breytingar í samgöng-
um, almenningssamgöngur t.a.
stórbæftar.
í hverjum londshluta verði komið
á fót umhverfismálastofnun er
annist rannsóknir og eftirlit með
umhverfismálum. Reglur verði
hertar um úrgongslosun
stórfyrirtækja og gert verði
slórátak í endurvinnslu. Vatnsból
verði byrgð og skólpleiðslur við
fjörur landsins endurbættor.
Evrópustefna
Hefur haft frumkvæði að stefnu-
mótun ríkisstjárnarinnar varð-
andi samninpa um EES. Megin-
markmið: toHfrjáls aðgangur
fyrir fisk.án veiðiheimilda í
slaðinn. Itrekar óskoruð yffirráð
yfir fiskimiðunum sem skilyrði
nánari samskipta við EB. Aoild
að EB var fello á flokksþingi.
Vill nána samvinnu við aðrar
Evróppþjóðir, en er andvigur
aðild Islands að EB, þar sem
slíkt væri upppjöf við stjárn
eigin mála. Takist ekki
samningar um stofnun evrópsks
efnahagssvæðis verði leitað
sérstakra samninga við EB.
Islendingar hljóta að tengjast
þeirri þráun, sem er að verða i
Evrópu, og gera það þegar í
somningoviðræðum um ŒS.
Standa þarf þannig að samning-
um að þjóðin holdi sjálfstæði
sínu og óskoruðum yfirráðum
yfir aúðlindum til londs og
sjávar.
Andvígur aðild að EB og vill fara
hægt og varlega i viðræðum um
EES. Tryggð verði yfirráð okkar
yfir auðlindunum og ekki gerðir
neinir samningor, sem skerða
fullveldi landsins.
Miðað við harðneskjulega stefnu
EB í sjávarútvegsmálum kemur
aðild Islands að EB ekki til
greina. Eðlileat er að eiga vin-
samleg somskipti viðEBog
freista þess að oæta viðskipta-
samninga ef samningar EFTA og
EB um stofnun evrópsks
efnahagssvæðis takast ekki.
EB-oðild alfarið hafnað enda
Sir henpi skert landhelgi og
reldi. I samningum um EES
skal til þrautar reynt að nó
hagstæðri niðurstöðu, sérstak-
lega á sviði sjávarúlveosmála,
pn fyrirvarar um full yfirráð
íslendinga yfir auðlindum, landi
og landgæoum.
Hafnað er beinni oðild að EB,
svo og óbeinni oðild með EES.
Stjárnarflokkarnir op Sjálf-
stæðisflokkurinn stefna að aðild
oðEESl. janúar 1993. í því felst
staðfesting á 11.000 síðna safni
Evrépulaga og hlula Rómarsátt-
málans. Með því tökum við tvö
skref af þremur í EB.
Algjörlega á móti þátttöku i EB
eða EES.
Er andvigur inngöngu íslands i
EB og telur þjóðarhogsmuni
okkar i hættu innan svo stórrar
ríkjasamsteypu. Affarasælla
væri að taka upp beinar
viðræður við bandalagið um
Su mál, sem mestu varða.
ur yfirstandandi viðræður um
EES vera fyrsta skrefið inn IEB.
Hafnað er aðild að EB. Miðstýr-
inpin, sem þvi fylpir er ógnun
við sjálfstæði lonasins og mat-
vælaframleiðslu. Minnl er á
EB-ríkja og hættuleg aukaefni i
matvælum þeirra.
EB er ekki ó daaskrá í þessum
kosningum heldur þátttaka i
EES. Þjóðin fái tækifæri til þess
að tjá sig um þetta mál að
lokinni mikilli fræðslu. Sett verði
lög til varnar hrinaamyndunum
til að koma í veg fyrir að
erlendir aðilor geti keypt upp
landið.
Fiskveiði-
stefna
Varar við kollsteypum í stjórn
fiskveiða. Leggur til að stefna
flokksins, oð fiskstofnar séu
sameign þjóðorinnar, verði fram-
kvæmd i áföngum. Tekjum af
leigugjaldi má verja til skatta-
lækkunar op byggðoeflingar. Vill
efla fiskmorkaoi til að draga úr
deilum um kvóta.
Unnið verði að nánu samstarfi
tiflands op sjávar, þannig að
sem viðtækust sótt skapist um
nýtingu auðlinda londsins.
Stuðla þarf að fullvinnslu afla
og stefna að þvi að íslenskur
fiskur verði aðeins fluttur út
sem hágæðavara til neytenda.
Móta skal sjávarútvegsstefnu. er
nái til veiða og vinnslu. Mynda
þarf viðtæka samstöðu um sann-
gjarna og réttláta fiskveiðistefnu.
Sem minnst pólitísk afskipti.
Frumkvæði einstaklinga fái notið
sín. Rskveiðistjórn hamli gegn of-
veiði, treysti bypgð, tryggi hog-
ræðingu og hogkvæmni.
aja niður núverandi fiskveiði-
u. Taka upp sóknarstýringu
meðan stjórnun fiskveiða er
verði tekið mið af jafnrétti meðal
verndun fisfistofna. Allur fiskur
fari á innlenda markaði til sem
verðmætastrar vinnslu hér heima.
Stefnt verði að þvi að selja allan
sjávarafla á fiskrnörkuðum innan-
lands og erlendum kaupendum
beint þangað. Grundvöllur fisk-
veíðrstefnu Islendinga sé verndun
og skynsamleg nýting fiskistofna i
samvinnu uómanna, riskifræð-
inga, útaerðarmanna og land-
verkofálks.
Endurskoða á fiskveiðistefnuna.
Þrjú meginatriði: 1. fiskimiðin
sameign allra landsmanna. 2.
Hvati til haaræðingar fæst ef
skilið er milli aflaheimilda og
skipa. 3. Gæto þarf að hogsmun-
um byggðar i landinu. Tryggja að
arðurinn renni til þjóðarinnar en
araðila.
Hafnað er núverandi fiskveiði-
stefnu og kvótakerfi, sem leitt
hafa til ofveiði og tvöfalds
útgerðarkostnaðar. Ráðist
kvótarettur af auðmagni til
frambúðar stefnir í landauðn.
Bretor, Þióð
'Jumeirji
, irj peningo til
kvótakoupa en Islendingar.
Kvóti verði miðaður við
höfðatölu fiskverkunarfólks í
þess á Slómaskeiði viðkomandi
pláss. Hvolveiðar verði
tafarlaust hafnar að nýju.
Lagði fyrst fram tillögur um
byggðakvóta 1987. Vill að
byggðarlögunum verði úthlutoð
honum eftir eigin reglum.
Veiðileyfasjáður ráðstafi 20%
með tilliti til sérstakra
aðstæðna.
Línu- og handfæraveiðar verði
utankvóla enda hagkvæm-
astar miðað við orkunolkun og
valda minnstri röskun á vistkerfi
sjóvar. Kvóti verði annars
byggðateugdur og sala hans
bönnuð. Hætt veroi ofveiði
undanforinna ára.
Hafnar núverandi kvótakerfi en
leggur þess i stað til að sóknar-
marki verði úlhlutað til lands-
hlutostjórna, sem úthluti honum
síðan til hagsmunaaðib innan
síns svæðis samkvæmt
reglugerð.
Skattamál
Skattleysismörk verði i fyrsta
áfanga 65 þús. á mánuði. Per-
sánuafsláttur verði að fullu milli-
færanlepur milli hjána. Skatt-
lagning ryrirtækia verði sam-
ræmd skattaregíum viðskipta-
landa. Skattlagnina fjármagns-
tekna verði á við aðrar tekjur, en
eignaskottur lækkaður á móti.
Skattbyrði þyngist ekki frekar.
Lægstu laun hækki op skatt-
leysismörk um leið. Skattkerfið
verði einfaldað op endurskoðað.
Sveitarfélög fái eðlilega aðild að
stjórnun þess. Fjármagnstekju-
skattur komi til greina, enda
verði vextir af sparifé að
tilteknu marki skattfrjálsir.
Ríkisfjármál verði lekin nýjum
tökum. Fyrsla skrefið verði að
hverfa frá skattahækkunar-
stefnu vinstristjórnarinnar og ná
jafnvægi i fjármólum ríkisins.
Pensla i rikisumsvifum verði
stöðvuð og raunverulepum
sparnaði náð. I framhaldi of þvi
verði unnið oð lækkun skatta.
Hætta að skattlegpja launatekj-
ur undir framfærslumörkum.
Þess í stað hátekjuskatt og
skatta af fjármagnstekjum.
Endurskoða þarrneysluskatta-
kerfið í tengslum við lækkun
vöruverðs.
Skattbyrði minnki af tekjum und-
ir 150 þús. kr. á mánuði og skalt-
leysismörk hækki í 87.537 kr.
gieð breytilegum persónuafslætti.
Onvttur persónuafsláttur færist að
fullu milli maka. Launþepum sé
ekki skylt að skila tekjuskatts-
skýrslu. heldur sé miðað við
innsenda launamiða.
Með auknum hagvexti næst
hallalaus ríkisbúskapur án
hækkaðrar heildarskattbyrði en
breyta þarf dreifingu hennar
meo lægri sköttum á láatekjufólk
en auknum ó hátekjufátk. Skatt-
leysismörk, húsnæðisbætur og
barnabætur hækkaðar, tekjutillit
aukið.
I hækkandi tekjum en ekki
lækkandi ef fólk á peninga til
hlutafjárkaupa. Fella ber niður
matarskatta en skattleggia fjár-
magnstekjur að mestu. Skatt-
statna þarf að færa til byggða úti
á landi og taka tillit til mismun-
andi framfærslukostnaðar.
1.000 króna sekt fyrir að spóka
sig með þverslaufu á almanna-
færi. Skattaívilnanir til allra
landsmanna nema Reykvíkinga.
Skattleysismörk hækki í réttu
hlutfalli i beinni loftlinu fró
pðalinngangi Verzlunarskóla
Íslands 1 hlutfallinu 8,35% á
hverja 1.753 metro.
Vill oð skattbyrðin verði flutt frá
hinum lægstlaunuðu yfir á breið-
ari bök, skatlleysismörk verði
miðuð við framfærslukostnað,
fjármognstekjur skottlogðar og
tekið upp hátekjuskottþrep. Mat-
arskattur afnuminn, en munaðar-
skattur tekinn upp. Tvísköttun
lifeyrissjáðsgreiðslna stöðvuð.
Mengunarskattur verði lagður á
fyrirtæki i samræmi við þá
mengun sem þau valda. Hækka
verður skottleysismörk og
lægstu laun. Lögbundin verði
lágmarkslaun, sem skattleysis-
mörkin miðist við 00 verði þau
loun miðuð við útreiknaða
framfærslu.
Skattleysismörk verði hækkuð
og lægstu laun verði aldrei
undir þeim mörkum. Til að
mæta tekjutapi rikisins verði
lagður á stóreignaskattur og
einnig verði f
skattíagðar.