Morgunblaðið - 19.04.1991, Blaðsíða 61

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 19. APRÍL 1991
61
Hrefna Jónsdóttir
á Hellu - Minning
Fædd 5. september 1905
Dáin 11. apríl 1991
Hún amma á Hellu er dáin á
áttugasta og sjötta aldursári.
Amma var fyrir löngu búin að lýsa
því yfir að hennar lífsstarfi væri
lokið, og ekkert biði hennar nema
að hverfa héðan. Að mörgu leyti
taldi maður þetta alveg fráleitt tal
í henni, því hún var hraust og í
fullu fjöri allt fram að andláti. Ekki
fyrir svo mörgum vikum horfði.ég
á eftir henni fara út úr húsinu mínu,
nánast hlaupa við fót, og vippa sér
rösklega uppí jeppa, eins og líkami
hennar væri ekki nema rétt svo
miðaldra.
Amma Hrefna fæddist í Árbæ í
Holtum, dóttir hjónanna Jóns Jóns-
sonar bónda og Guðlaugar Ólafs-
dóttur. Systkini ömmu voru níu og
var amma elst í þeirra hópi, síðan
komu Ólafur, Eva, Nanna, Nói,
Ágústa, Svanur og tvö dóu mjög
ung, eftirlifandi systkini í dag eru
Eva og Svanur.
Amma giftist afa mínum Ólafi
Markússyni, fæddur 29. janúar
1905, dáinn 13. desember 1980,
árið 1928 og hófu þau fljótlega
búskap, fyrst_ í Dískukoti hjá for-
eldrum afa. Ári síðar fluttust þau
að Árbæjarhjáleigu og voru þar í
ein átta ár en lengst bjuggu þau á
Bjóluhjáleigu í 27 ár. Ámma og afi
hættu búskap 1965 og fluttust þá
tii Hellu þar sem þau bjuggu í húsi
sínu að Hrafnskálum þar til afi
minn féll frá. Þá fluttist amma að
elliheimilinu að Lundi og var þar í
húsi tengdu elliheimilinu. Eg minn-
ist þess þegar amma flutti að Lundi
og ég spurði hana hvort hún myndi
elda áfram fyrir sig, eða fara fram
í matsalinn, þá svaraði hún því til,
að hún væri nú búin að elda nógu
lengi.
Amma og afi eignuðust íjögur
börn, þau eru. Alda húsmóðir, bú-
sett á Hellu, gift Sigurði Karlssyni,
Baldur bóndi á Fit, giftur Sigríði
Pálsdóttur, Bragi verkamaður, bú-
settur á Hellu og yngstur Jón raf-
virki, búsettur í Garðabæ, giftur
Lind Ebbadóttur. Þau eignuðust 17
barnabörn, þar af eitt látið, og í
dag eru langömmubörnin orðin 22.
Eg man lítið sem ekkert eftir
búskaparárum á Bjóluhjáleigu því
mínar minningar taka ekki að skýr-
ast fyrr en þau eru komin á Hellu.
Eins og ég upplifði ömmu þá var
hún einstaklega sterkur persónu-
leiki og umfram allt úrræðagóð.
Amma og afi áttu nokkuð stóran
hóp af barnabörnum og þar sem
það var nokkuð mikil vinna að
muna alla afmælisdaga, þá var sett
ákveðin regla, við fengum öll úr,
þegar við urðum 10 ára. Þau yngstu
fengu úrin e.v.t. í kringum níunda
aldursárið, því fyrst það átti eftir
að gefa þeim einstaklingi úr, því
ekki að drífa það af.
Þegar ég gifti mig fyrir rúmum
fimm árum hringdi amma í mig og
sagði; Kolbrún, viltu ekki fá ör-
bylgjuofn í brúðargjöf, þeir eru svo
góðir fyrir svona ungar konur.
Farðu og taktu einn frá fyrir þig.
Þannig tók amma ákvarðanir. Hún
vissi á þeim tíma mun meira en ég
um allar tegundir af örbylgjuofnum
og hvar hægt var að fá hvetja teg-
und.
Amma var líka svolítið stórtæk
þegar hún tók sig til. Einu sinni
átti að færa að gjöf afskorin blóm,
en afskornu blómin í Hveragerði
voru ekki nógu góð, því var keyptur
50 sm hár kaktus í leirpotti. Svona
var amma.
Amma var hress og kát og vildi
jafnframt hafa aga á okkur nútíma-
börnunum. Eitt var það sem ömmu
fannst allra verst með mig og mín
systkini, við vorum svo fjári mat-
vönd. Við fengum oft að heyra sög-
una um fátæku börnin og auðvitað
söguna um baunina sem ekki vildi
detta af skeiðinni. Þetta var ævin-
týri, ekki ætla ég að rekja það hér
en við systkinin munum enn í dag
þá saumaði hún á þau allar flíkur
er þau þurftu á að halda. Brátt kom
að því að hún fór einnig að vinna
utan heimilis og vann lengst af í
niðursuðuverksmiðjunni á Akra-
nesi. Mörg sumur fór hún einnig
vestur að Bjarkarlundi og vann þar
hjá Ingigerði systur sinni, sem var
þar hótelstýra. Og síðar er Inga
varð skólastýra Húsmæðraskólans
á Staðarfelli í Dölum þá fór amma
einnig þangað tíma og tíma. Það
sem einkenndi fyrst og fremst störf
ömmu og athafnir, í hveiju sem hún
tók sér fyrir hendur, var fórnarlund
hennar sem birtist í ósérhlífni og
óeigingirni og kom samstarfsfólki
og samferðamönnum ætíð til góða.
Stór hluti minninga minna um
ömmu tengist heimili hennar og afa
á Suðurgötu 23 á Akranesi. Eg sé
fyrir mér einn sólskinsdag bernsk-
unnar þegar fjölskyldan var sem
oftar á leið suður til Reykjavíkur
og auðvitað átti að koma við á
Skaganum. Og er nær dró sáum
við bræðurnir út um bílgluggann
háan strompinn í fjarlægð og gráan
reykinn liðast til himins. Við vorum
að nálgast Akranes og tilhlökkunin
jókst. Við vorum að koma til ömmu
og afa. Þar var alltaf tekið svo vel
á móti okkur, því ekjd vantaði gest-
risnina á þetta heimili. Og svo áður
en ferðinni var haldið áfram aftur,
heyrðist jafnan hringla í peninga-
buddunni hennar ömmu og síðan
laumaði hlý og góðleg hönd nokkr-
um krónum eða jafnvel tíukróna-
seðli í litla lófa og kyssti okkur svo
á kinnina í kveðjuskyni.
Það er margs að minnast og ég
er þakklátur fýrir síðasta fund okk-
ar ömmu þann 27. mars síðastlið-
inn. Þá fór ég til hennar á ellideild
sjúkrahússins á Akranesi og ók
henni í hjólastólnum hennar yfir á
fæðingardeildina, þar sem hún sá
yngri dóttur mína fimm daga
gamla. Þarna tók ég mynd af dætr-
um mínum með langömmu sinni.
Og er fram líða stundir mun sú
mynd án efa verða þeirra eina
áþreifanlega minning um dugmikla
hörkukonu, sem var þó svo blíð og
góð eins og bros hennar yfir vöggu
litla barnsins bara glöggt vitni.
Amma var brosmild, þó hún hafi
lengi átt við erfið veikindi að stríða.
Þegar hún var um sextugt fór liða-
gigt að hijá hana og er á leið fór
sjúkdómurinn illa með hendur henn-
ar og fætur. En hún bar sig vel,
tók mótlæti af æðruleysi og kvart-
aði ekki, heldur tók frekar garn og
heklunál í hönd og heklaði stirðum
fingrum fallega dúka, púða og
fleira. Þannig bar hún þrautir, af
þrótti og þrautseigju til hinstu
stundar.
Alla tíð bæði góð og glaðlynd varstu
geymdir þú djúpan frið í Hjarta þér.
þessa tilkomumiklu lýsingu hennar.
Amma hafði mjög skýrar og
ákveðnar skoðanir á málum, konur
og pólitík, það fór ekki saman að
hennar mati, utanlandsferðir, hvað
var fólkið að sækja þangað.
Eg minnist eins símtals um jól
við ömmu mína þar sem pólitík og
fleira bar á góma. Þar lýsti ég
áhyggjum mínum yfir því hvað ís-
lendingar væru ósamhent þjóð, þá
kvað amma við, við megum nú ekki
missa eina þjóðareinkennið.
Amma var 85 ára gömul og
pijónaði sokka, vettlinga og peysur
á langaömmubörnin sín. Ég veit að
dóttir mín 5 ára gerir sér í dag
ekki grein fyrir því að amma Hrefna
fullnægði þörfum hennar fyrir vettl-
inga og ullarsokka. En síðar mun
hún sjálfsagt í þeirri minningu um
langömmu sína einmitt sjá hversu
einstök amma Hrefna var.
Minningarnar streyma um hug-
ann nú þegar við kveðjum ömmu
Hrefnu í hinsta sinn, minningar um
þessa stóru sterku og stæðilegu
persónu. Við sem nutum þess að
vera samferðamenn hennar um
tíma þökkum þær stundir sem við
áttum með henni.
Kolbrún Jónsdóttir
Með hugrekki og þrótti þrautir barstu,
þakkaðir jafnan Guði eins og ber.
Allt fram að þínum stranga banabeði
brosmild þú varst með ró og stilltu geði.
(Jakob Jóh. Smári)
Ég sé ömmu og afa fyrir mér
standa á tröppunum á Suðurgöt-
unni og veifa í kveðjuskyni, þessi
hjón sem voru svo ólík en stóðu þó
jafnan saman. Hún svo ákveðin,
dugleg og kraftmikil og hann svo
hógvær, rólegur og skapstilltur. Afi
dó 1. febrúar árið 1977 og nú í dag
á afmælisdegi hans er amma borin
til hinstu hvíldar við hlið hans í
kirkjugarðinum á Akranesi.
Amma er leyst úr þeim fjötrum
sem hinn jarðneski líkami var henni
orðinn. Ferðamáttur var henni þorr-
inn og hún hafði fullnotið áningar-
innar á ævinnar vegi. Er hún hefur
ferð sína til nýrra heimkynna í ríki
himnanna, og við stöndum eftir og
kveðjum, þá finnum við betur en
nokkru sinni hvar styrk er að finna.
Við getum opnað minningarhirslur
í hugskoti, þar sem gamlar fallegar
myndir eru geymdar og við getum
tekið þær upp og skoðað hvenær
sem er, svo leiftur hins liðna megi
varpa ljósgeislum fram á veg fram-
tíðar, okkur til gleði og hugarhægð-
ar, en söknuð slíkrar stundar er
best að helga í trúnni á líf lausnar-
ans sem gefur okkur fyrirheit um
að okkur sé ætlað að heilsast á ný.
Þó nú sé kvatt.
Tregann helgar trúin hreina,
hrekur Ijós burt dimmuský.
Kveðjum vininn kæra, eina,
að kveðja er að heilsa á ný.
Megi minning ömmu og afa verða
ljós í lífi okkar sem nú kveðjum og
leiða okkur áfram á ferðinni um
vandrataða vegi veraldar. Blessuð
sé þeirra minning.
Bragi J. Ingibergsson
Ef þú vilt lækka matarreikning heimilisins, þarftu
ekki að velta lengi fyrir þér verði og kostum
lambakjöts á lágmarksverði til að sjá augljósa leið til
sparnaðar. Gæði kjötsins hafa verið stóraukin með
mun meiri snyrtingu, auk þess sem öllu kjötinu í
pokanum er nú sérpakkað í fjóra minni poka,
tilbúið í ísskápinn.
• 6-7 súpukjötsbitar
• 4-5 framhryggjarsneiðar eða grillsneiðar
• 12-14 kótilettur eða hálfur hryggur
• 1/1 heilt læri .—-—
abeins 2.900,- kr.
Sparaðu og kauptu poka af
Iqmbakjöti d lágrparksverði
/þvíþaðer
=nitiúmlemml
SAMSTARFSHOPU
UMXSOLU LAMBAKJOl
vi&matar
/ / / /
iimkau
I hverjum poka eru