Morgunblaðið - 21.04.1991, Blaðsíða 14

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 21. APRÍL L991
Xá
Eiginf járstaéa góö -
Hráefnisstaöa slæm
— segir Svanbjörn Stefánsson framkvæmdastjóri
Fiskvinnslufyrirtækið Fiskiðjan Dvergasteinn hf. er vonarneistinn í
drungalegu atvinnuástandi Seyðfirðinga. Fyrirtækið hefur um 60
manns í vinnu, þar af um 45 konur í frystihúsinu. Svanbjörn Stefáns-
son er framkvæmdasljóri fyrirtækisins og kom hann til starfa 1.
september síðastliðinn.
vernig líst framkværndastjór-
anum á deemið?
„í sjálfu sér líst mér ekk-
ert illa á þetta dæmi, Ef nægt hrá-
efni fæst og á viðunandi verði, verð-
ur þetta gott fyrlrtæki, Vaiur heit-
inn Arnþórsson bankastjóri Lands-
bankans sagðist vilja ^já stórt og
öflugt fiskvinnsluíyrirtæki á Seyð-
isfirðl, og vonandi á það eftir að
rætast, En eins og fyrr er sagt,
stendur þetta og fellur með hráefn-
inu.“
— Viðunandi verð, Byggðastofn-
un hafði miklar efasemdir um að
skuldsett fiskvinnsla getl staðið
undir þv( fiskverðl sem þið borgið?
„Ég er mjög ósammála þeirri
greinargerð sem Byggðastofnun
hefur látið frá sér fara um Fiskiðj-
una Dvergasteinn hf. og skil ég
ekki hvaða forsendur mennimir
hafa gefið sér, Fyrirtækið er tiltölu-
lega lítið skuldsett. Miðað við kaup-
verð eigna og endurbótalán og 62
milljónlr (hlutafé er eiginfjárstaðan
51% sem verður að teljast mjög
gott, Mér er ekkl kunnugt um neitt
fiskvinnslufyrirtækl af þessari
stærðargráðu sem hefur eins góða
eiginfjárstöðu.
Fiskverðið of hátt? Til þess að
fá hráefni yfirleitt verðum við að
bjóða samkeppnisfært verð, Við
borgum 75 krónur fyrir þorsk og
ýsu og okkar áætlanir gera ráð
fyrir að við þurfum 3,000 tonn (
vinnsluna til að hafa viðunnandi
stöðu,"
— En þið hafið engin 3,000 tonn?
„Nei, i dag höfum við ekki tryggt
okkur nægjanlegt hráefni, I»að ejna
sem við höfum fast er þriðjungur
af afla Gullvers NS, um 1,000 tonn.
En við gerum okkur vonir um að
smábátamir landi sínum afla alfar-
ið hjá okkur, það gerir sennilega
um 500 tonn, Við eigum um 250
þorskígildistonn og hugmyndin er
að kaupa fleiri. Við viljum bjóða
útgerðaraðilum til samvinnu um að
leggja saman okkar heimildir og
þær sem þeir eíga, báðum aðilum
til hagsbóta. Og við verðum að vona
að Qttó Wathne fálst til að landa
( sinni heimabyggð á samsvarandi
hátt og Gullver."
— Öttó Wathne og aðrir togarar
geta fengið mun hærra verð á
mörkuðum erlendis, oft 130-150
kr./kg. og stundum mun hærra.
Getur íslensk fiskvinnsla greitt það
verð að það borgi sig að landa hér
heima?
„Já það tel ég, að minnBta kosti
þegar verðlð er ( lægri kantinum,
Það sem sklptir máli er nettóverðið;
endanleg útkoma eftir að kostnaður
hefur verið dregin frá, Sigling ti!
Bretlands eða Þýskalands kostar
Bitt, jafnvel þótt olían sé þar eitt-
hvað ódýrari, Sölukostnaður og
fleira er einnig nokkur, Og ef togar-
inn siglir er hann llka frá veiðum.
Hann verður svo Hka fyrir 20%
skerðingu á kvóta þegar hann selur
erlendis. Að öllu samanlögðu og
frádregnu, það að landa heima get-
ur skilað álíka miklu eða meiru I
nettóverði."
— En ef þið fáið ekki afla af
Ottó Wathne, hvar ætlið þlð að ná
I það sem á vantar í 3.000 tonnin,
á fiskmörkuðunum fyrir sunnan?
„Miðað við það verð sem þar
hefur verlð, 95 krónur eða hærra
fyrir þorskinn, þá gengur það ekki
til langframa,"
— Fiskmarkaðir of dýrir, og fisk-
vinnslan hefur ekki togara, hvað
er þá til ráða?
„Það er (sjálfu sér fátt sem kem-
ur tll greina, Ef Ottó Wathne fæst
ekki til að landa hluta af afla sínum
heima, þá er aðeins ein leið, Reyna
að auka hlutaféð og kaupa skip.
Það mætti vel íhuga að allur fisk-
ur færi í gegnum innlenda mark-
aði, þá myndi verðið væntanlega
lækka eitthvað, Þau fiskvinnslufyr-
irtæki sem ættu útgerð stæðu samt
alltaf betur að vígi, Þau væru l
rauninni að kaupa fisk af sjálfum
sér, en óneitanlega myndi kostnað-
ur þeirra hækka við þetta fyrir-
komulag, Það er slæmt hvað veiði-
heimildir eru fortakslaust bundnar
við skíp, Maður gæti Imyndað sér
að hluti af kvótanum væri bundin
fiskvinnslunni og/eða bæjarfélög-
unum. Hvernig þessum kvóta yrði
svo útblutað er ekkert einfalt mál.
Ég hef ekki lausn á reiðum hönd-
um. Einfaldast er að hafa þetta
eins og það er, en þá verða útgerð-
armenn að skilja að þeir hafa ekki
bara réttindi heldur einnig skyldur."
Fiskvinnslukonur ræddu við sjávarútvegsráðherrann.
$Íávarútvegsráóherrann
Grundvallarbreytingar á tisk-
veióist jórnun eru hættulegt f ikt
Sjávarútvegsráðherra, Halldór Ásgrímsson, var á ferð á Seyðisfirði
fyrir nokkru. Ráðherrann er fyrsti þingmaður kjördæmisins og efsti
maður á lista Framsóknarflokksins.
Gagns-
laus
kvóti
- segja fisk-
vinnslukonur
FISKVINNSLUKONUR hjá
Dvergasteini álitu að togarar
frá Seyðisfirði ættu að landa í
heimahöfn og vildu setja hölm-
ur á siglingar. Það var gest-
kvæmt í kaffitímanum þegar
Morgunblaðmenn litu þar inn
fyrir nokkru. Morgunblaðs-
menn fiskuðu eftir skoðunum á
málunum. Það gerði Halldór
Ásgrimsson sjávarútvegsráð-
herra líka — en reyndar einnig
eftir atkvæðunum.
Fiskvinnslukonum bar saman um
að þetta væri búið að vera
ömurlegt ástand, engin, eða
lítil vinna. Þeim lá sumum heldur
þungt orð til útgerðarinnar Ottó
Wathne hf. Þær Ragna Sigurðar-
dóttir og Sveinfríður Sigmarsdóttir
sögðu físk sárvanta í vinnsluna en
þeir Páll Ágústsson og Trausti
Magnússon útgerðarmenn „færu
örugglega frekar suður með aflann
úr næsta túr heldur en að láta okk-
ur fá hann“. Þær töldu að byggða-
lagið þyrfti aðstoð til að fá nýtt
skip. Ottó Wathne nýtist byggða-
laginu alls ekki. Bogga hefði reynd-
ar sagt að Ottó Wathne gæti þess
vegna verið gerður út frá Grimsby.
Morgunblaðsmaður bar þessi um-
mæli undir Sigurbjörgu Jónsdóttur
sem hefur stundum verið í fyrir-
svari fyrir fiskvinnslukonur hjá
Dvergasteini. Hún staðfesti að rétt
væri eftir sér haft. „Það er engin
lygi, hann tekur ekki einu sinni ís
hér. Þessi kvóti gagnast okkur ekk-
ert. Það væri jafnvel betra að togar-
inn færi alveg. Þá væri kvóti sann-
anlega tapaður byggðalaginu og við
hefðum einhvern möguleika á því
að fá aðstoð til styrkja atvinnulífið,
lagfæra þessa vitleysu."
Ráðherrann og aðrir frambjóð-
endur Framsóknarflokksins
héldu fund til að kynna Seyð-
firðingum og öðrum fundargestum,
þ. á m. Morgunblaðsmönnum, helstu
stefnumál Framsóknarflokksins.
Sjávarútvegsráðherrann gerði m.a,
stjórnun fiskveiða; kvótakerfið að
umtalsefni. Ráðherrann varði kvóta-
kerfið með oddi og egg, taldi að
ekki hefði verið bent á aðrar betri
eða í það minnsta skárri lausnir.
Sjávarútvegsráðherrann sagði að
auðvitað væru margir gallar á
kvótakerfinu miðað við þá miklu
hagsmuni sem um væri að tefla.
En hann sagði hættulegt að fikta
við að gera grundvallarbreytingar.
Hugmyndir um byggðakvóta taldi
ráðherrann vera óljósar í hæsta
máta. Halldór var þess líka fullviss
að aldrei gæti nokkur sátt tekist
um sölu veiðileyfa. Fyrsti frambjóð-
andi Framsóknarmanna sagði Sjálf-
stæðisflokkinn vera stefnu- og
ábyrgðarlausan í sjávarútvegsmál-
um. — Ráðherrann taldi reyndar
næstum útilokað fyrir Framsóknar-
flokkinn sitja með sjálfstæðimönn-
um í ríkistjórn á næsta kjörtímabili
vegna þessara og fjölmargra ann-
arra ávirðinga.
Sjávarútvegsráðherra var spurð-
ur um afstöðu sína til innlendra fisk-
markaða m.a. á Austurlandi. Hall-
dór var þeirri skoðun sammála að
nauðsynlegt væri að fiskmörkuðum
yrði komið víðar á fót en á Suðvest-
urlandi en það væri eðlilegast að
frumkvæðið kæmi frá fiskverkend-
um og útgerðarmönnum.
Þorvaldur Jóhannsson bæjarstjóri
innti ráðherrann eftir afstöðu hans
á því vandamáli sem Seyðfirðirigar
Byggdavandi á Seydisfirdi