Morgunblaðið - 08.09.1991, Blaðsíða 2

2 FRÉTTIR/INNLENT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 8. SEPTEMBER 1991
Fjölmenni var í miðbænum í fyrrinótt þrátt fyrir skúrir.
6-7.000 manns í mið-
borginni í fyrrinótt
MIKILL mannfjöldi, 6-7.000
manns, var í miðbæ Reykjavíkur
í fyrrinótt.
Samkvæmt upplýsingum lög-
reglunnar var nóttin áfallalítil. Þó
voru 5 ungmenni undir lögaldri
færð í biðaðstöðu lögreglunnar hjá
íþrótta- og tómstundaráði og haft
var samband við foreldra þeirra.
Einnig voru brotnar rúður í bið-
skýli í Lækjargötu uppúr kl. 6 í
gærmorgun. Þar mun hópur full-
orðins fólks hafa verið að verki.
Fólkið fór að tínast úr miðbæn-
um um 4 leytið í gærmorgun. Um
kvöldið og nóttina gekk á með
skúrum.
Geislavirk efni í um-
hverfi og mat minni
hér en í grannlöndum
MUN minna er af geislavirkum efnum í umhverfi hérlendis og inn-
lendum matvælum en mælst hefur í grannlöndum. Sigurður M.
Magnússon, forstöðumaður Geislavarna ríkisins, segir ástæður aðal-
lega þær, að áhrifa Chernobyl-slyssins gæti hér lítið og kjarnorkuiðn-
aður í öðrum löndum dragi dilk á eftir sér þar. Stjórnarnefnd nor-
rænna rannsókna á kjarnorkuöryggi fundar í Reykjavík á mánudag-
inn.
Á fundinum verður farið yfir
stöðu fjögurra ára rannsókna sem
hafist var handa um í fyrra. Sigurð-
ur M. Magnússon er fulltrúi íslands
í stjórnarnefndinni og segir hann
íslendinga mestan þátt hafa tekið
í rannsóknum á geislavistfræði,
fræðigrein sem lýsi því hvernig
geislavirk efni flytjist til í náttúr-
unni. Meðál þess sem fram hafi
komið sé vitneskja um að mun
minna sé af geislavirkum efnum í
hreindýrum hér á landi en á öðrum
Norðurlöndum.
Sigurður segir að í nágranna-
löndum hafi talsvert mælst af
geislavirkum efnum í hreindýra-
kjöti, þar sem dýrin lifi á geislamen-
gnðum fléttum og mosa. Hins vegar
éti hreindýr hér á landi aðrar teg-
undir, eins og víði og lyng..
Sigurður segir að þótt eilítið sé
af geislavirkum efnum í umhverfi,
mat og mönnum þurfi ekki að hafa
af því áhyggjur hérlendis. „Við er-
um svo langt undir viðmiðunar-
mörkum hvað þetta varðar að eng-
in ástæða er til að hafa áhyggjur
af áhrifum á heilsufar," segir hann.
„Tilraunir með kjarnorkuvopn í
andrúmsloftinu á árunum kringum
1960 valda því að alls staðar í heim-
inum mælist geislavirkni en íslend-
ingar hafa sloppið vel við afleiðing-
ar slyssins í Chernobyl."
Friðrik Sophusson fjármálaráðherra:
Hef sömu áhyggjur og VSI
vegna lánsfjárþarfarinnar
FRIÐRIK Sophusson fjármála-
ráðherra segist hafa sömu
áhyggjur af lánsfjárþörf ríkisins
og _ Vinnuveitendasambandið, en
VSÍ hefur ályktað að ekki séu
horfur á að raunvextir lækki
næstu mánuði og misseri nema
verulega verði dregið úr láns-
Á FUNDI flokkssljórnar Alþýðu-
flokksins í fyrrakvöld var sam-
þykkt ályktun, þar sem segir að
flokksstjórn „standi heilshugar
að baki forystumönnum, ráð-
herrum og þingliði í framgöngu
þeirra við fjárlagaafgreiðslu".
Tillögu Guðmundar Árna Stef-
ánssonar og fleiri um að flokks-
étríkin.
Sovétmenn höfðu frumkvæðið í
fyrri hálfleik og allt þar tii íslend-
ingar jofnuðu í fyrsta sinn, 18:18.
Lokamínúturnar voru æsispenn-
andi. Sovétmenn skorðu 21. mark
sitt þegar 20 sekúndur voru eftir,
en Sigurður Bjarnason jafnaði með
þrumuskoti þegar 9 sekúndur voru
eftir og tryggði íslenska liðinu jafn-
tefli.
Hallgrímur Jónasson markvörður
stóð sig mjög vel, varði alls 16 skot
og mörg þeirra úr dauðafærum.
Vörnin var góð með þá Patrek Jó-
hannesson og Einar Sigurðsson sem
bestu menn. Jason Olafsson kom
inná þegar 15 mín. voru eftir og
gerði tvö mikilvæg mörk úr horn-
inu.
fjárþörf hins opinbera. Fjármála-
ráðherra segir að menn súpi nú
seyðið af röngum ákvörðunum
fyrri ríkisstjórnar um afskipti af
vaxtaákvörðunum bankanna.
í ályktun VSÍ frá því á fimmtudag
er gagnrýnt að ekki líti út fyrir að
marktækur samdráttur ríkisútgjalda
stjórn kysi á fundinum þrjár
nefndir er skili áliti áður en boð-
uð „hvítbók“ ríkisstjórnarinnar
verði afgreidd, var vísað til fram-
kvæmdastjórnar.
Eins og greint var frá í Morgun-
blaðinu í gær kom gagnrýni fram
á forystu Alþýðuflokksins í máli
Guðmundar Árna Stefánssonar á
Mörk íslands gerðu: Einar Sig-
urðsson 4, Magnús Sigurðsson 3,
Jóhann Ásgeirsson 3, Sigurður
Bjamason 3, Gunnar Andrésson 2,
Gústaf Bjarnason 2, Björgvin Rún-
arsson 2 og Jason Ólafsson 2.
íslendingar fara í miliiriðil
keppninnar með 3 stig eins og Sov-
étmenn, sem eru núverandi heims-
meistarar í þessum aldursfiokki.
Sovétmenn hafa hins vegar hag-
stæðari markatölu og teljast því
sigurvegarar í riðlinum. Danir
tryggðu sér sæti í milliriðli. með
eins marks sigri á Brasilíu í gær.
Hinar þjóðirnar í milliriðlinum verða
Svíþjóð, Þýskaland og S-Kórea eða
Grikkland.
náist fram. „Ef allt er talið, erum
við að stíga með slíku afli á brems-
urnar að útgjöld í stærstu málaflokk-
unum verða minni á næsta ári en í
ár,“ sagði Friðrik í samtali við Morg-
unblaðið í gær, laugardag. Hann
sagði að þótt ríkisútgjöld í fjárlaga-
frumvarpi næsta árs væru litlu lægri
flokksstjórnarfundinum, en hann
heimtaði meðal annars meiri kjark
í forystu flokksins gagnvartflokks-
forystu Sjálfstæðisflokksins. Varð-
andi þá gagnrýni Guðmundar Árna
sagði Jón Baldvin Hannibalsson,
formaður Alþýðuflokksins, í sam-
tali við Morgunblaðið í gær, að
hann hefði haldið að gagnrýna
mætti forystu Alþýðuflokksins fyrir
margt, en tæpast fyrir kjarkleysi.
„Enda á ég bágt með að skilja
hvernig á því stendur að Guðmund-
ur Árni stóð að ályktun á flokks-
stjórnarfundinum, sem samþykkt
var einróma, þar sem segir að
flokksstjórnin standi heilshugar að
baki forystumönnum, ráðherrum og
þingliði í framgöngu þeirra við fjár-
lagaafgreiðslu. Varla er Guðmund-
ur Árni að lýsa trausti á kjarkleys-
ingja. Niðurstaða flokksstjórnar-
fundarins var annars alveg ótvíræð.
Sterklega hafði verið gefið tii kynna
í fjölmiðlum fyrirfram að á þessum
fundi ætti að gera upp einhveija
reikninga við forystulið flokksins
og kreQa hana um breytt vinnu-
brögð. Þetta birtist í- tillögu sem
Guðmundur Árni og fleiri fluttu,
um að fá kosnar þrjár nefndir, sem
áttu að skila áliti nánast strax áður
en boðuð „hvítbók" ríkisstjórnar-
innar yrði afgreidd. Þessi tillaga
fékk þá umfjöllun að henni var vísað
til framkvæmdastjórnarinnar. Eins
og ályktun flokksstjórnarinnar gef-
ur til kynna var þetta mjög góður
pólitískur eldhúsdagur, eins og ég
átti von á fyrirfram, og niðurstaðan
var sú að forystulið flokksins fékk
einróma traustsyfirlýsingu,“ sagði
hann.
en í fjárlögum yfirstandandi árs,
væru þau þó mun lægri en hin raun-
verulegu ríkisútgjöld í ár, sem farin
eru milijarða fram úr fjárlögum. Það
væri raunsæi fjárlaganna, sem skipti
máli. „Við erum jafnframt að gera
ráðstafanir til að ekki verði á næsta
ári unað við það að skuidsetja þjóð-
ina til framtíðar vegna ríkisútgjald-
anna, en það hefur gerzt á undan-
fömum árum. Það er ljóst að það
verður veruiegur árangur af fjár-
lagagerðinni," sagði fjármálaráð-
herra.
Friðrik sagði að á þessu ári hefðu
lánsfjármál farið gersamlega úr
böndum. Strax í lok síðastliðins árs
hefði komið slaki í peningamálin
vegna afskipta þáverandi ríkisstjórn-
ar af vaxtastiginu. „Nú sýpur þjóðin
seyðið af röngum ákvörðunum, sem
hafa leitt til vaxtahækkana."
Friðrik segir að ekki hafi verið
teknar endanlega ákvarðanir um
lánsfjárþörf ríkisins á næsta ári.
„Mér er jafnljóst og vinnuveitendum
að það þarf að sýna mikla hörku til
að koma lánsfjárþörf opinberra aðila
niður í viðunandi horf. Ég minni þó
á að það hefur verið ákveðið að loka
húsnæðislánakerfinu frá 1986 en á
móti kemur að Landsvirkjun þarf á
meiri fjármunum að halda en á yfir-
standandi ári vegna undirbúnings-
framkvæmda fyrir væntanlegt ál-
ver,“ sagði Friðrik. „Ég er sammála
því, -sem' kemur fram í ályktun
Vinnuveitendasambandsins, að það
skiptir afar miklu máli að hemja
lánsfjáreftirspurn opinberra aðila á
næsta ári og reyndar er það for-
senda þess að hægt sé að ná markm-
iðum ríkisstjórnarinnar í vaxta- og
gengismálum."
Fákur:
Tilboða leit-
að í eignirnar
Á FJÖLMENNUM félagsfundi í
hestamannafélaginu Fáki í fyrra-
kvöld var samþykkt samhljóða að
fela stjórn félagsins að leita til-
boða i eignir Fáks.
Að sögn Viðars Haildórssonar,
formanns Fáks, var ákveðið að leita
tilboða í eignirnar vegna erfíðrar
fjárhagsstöðu félagsins, en skuldir
félágsins væru um 14 milljónir. Fyrst
og freipst: yæri; stefnþ að því að seljbli
eignir féiagsins við Bústaðaveg.
Flokksstjórnarfundur Alþýðuflokksins:
Forysta flokksins fékk ein-
róma traustsyfirlýsingu
Handknattleikur:
Jafnt gegn heimsmeist-
urum Sovétmanna
ÍSLENSKA landsliðið í handknattleik, sem er skipað leikmönnum
21 árs og yngri, gerði jafntefli við Sovétmenn, 21:21, á HM í Aþenu
í gær. Sigurður Bjarnason jafnaði fyrir Island þegar aðeins 9 sekúnd-
ur voru eftir að leiktímanum. í hálfleik var staðan 11:9 fyrir Sov-
Eddu?
► Miklar umræður hafa orðið um
íslenskukunnáttu háskólanema,
sem að sögn háskólakennara hefur
hrakað mjög á undanfömum árum.
Morgunblaðið leitaði álits nok-
kurra skólamanna á ástandinu og
í frmhaldi af því hvað væri til úr-
bóta. /10
Þrátefli í Svíþjóð
► Um næstu helgi verða þingkosn-
ingar í Svíþjóð og hafa stjórnmála-
skýrendur gert því skóna að þar
kunni að draga til tíðinda. /16
Líf í lokuðu landi
► Hildegard og Dieter Koglin frá
Leibzig í Þýskalandi segja að trúin
og tónlistin hafi gert líf þeirra í
lokuðu landi kommúnismans létt-
bærara.18
Skólagjöld
►Miklar umræður hafa orðið um
skólagjöld að undanfömu og sýnist
sitt hveijum. En hvemig hefur
þessu verið háttað hérlendis og
erlendis á undanförnum árum?/24
Bheimili/
FASTEIGNIR
► 1 -28
Fagurt umhverfi
►Holtasel var valin fegursta gat-
an í Reykjavík á þessu sumri /14
►I Ferðabók Eggerts og Bjarna
segir að fólk í Ingólfsfirði á Strönd-
um hafi orðið skelkað við heimsókn
þeirra. Enginn verður iengur
skelkaður við að fá heimsóknir á
Ströndum og reyndar eru íbúarnir
annálaðir fyrir gestrisni og greiða-
semi, gestir og gangandi em alls
staðar drifnir í kaffi. /1
Sönginn verð ég að
hafa
► Anna Vilhjálms hefur staðið af
sér allar tískusveiflur í dægurtón-
listinni og fagnar nú þrjátíu ára
starfsafmæli sem söngkona. /6
Það getur verið sárs-
aukafullt að bera fram
hugsun sína
► Rætt við Vilborgu Dagbjarts-
dóttur rithöfund og kennara /12
Yfir hafið með Hauki
► Fréttaritari Morgunblaðsins
flaug í fjögurra sæta Piper Arrow
IV á ellefu tímum og tuttugu og
sjö mínútum frá Sviss til íslands
með vini sínum í sumar. /14
Hef enga skál brotið
► - segir Olína I. Jónsdóttir sem
safnað hefur nærri 800 undirskál-
um.
/16
ATVINNA/
RAÐ/SMA
► 1-12
FASTIR ÞÆTTIR
Fréttir 1/2/4/6/bak Útvarp/sjónvarp 36
Dagbók 8 Gárur 39
Hugvekja 9 Mannlífsstr. lOc
Leiðari 20 Fjölmiðlar 22c
Helgispjail 20 Dægurtónlist 24c
Reykjavíkurbréf 20 Kvikmyndir 25c
Myndasögur 22 Minningar 28c
Brids 22 Bió/dans 34c
Stjörnuspá 22 A fömum vegi 36c
Skák 22 Velvakandi 36c
Fólk í fréttum 34 Samsafnið 38c
Karlar/Konur 34
INNLENDAR FRÉTTIR:
2-6-BAK
ERLENDAR FRÉTTIR:
1—4 . • Uiiiiíli'}