Morgunblaðið - 13.09.1991, Síða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. SEPTEMBER 1991
ieei ÆsaMHTiaa .et huoagutböt <Ji<iAjaiíU£>flOM
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 13. SEPTEMBER Í991
a 8
19

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltróar ritstjóra
Fréttastjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Árvakur h.f., Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Björn Vignir Sigurpálsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar: Aðal-
stræti 6, sími 691111. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 691122. Áskriftar-
gjald 1100 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 100 kr. eintakið.
Arðsemi og lífskjör
Gífurlegum vanda sem við
er að etja í íslenzkum þjóð-
arbúskap má bezt lýsa með fjór-
um orðum: Eyðsla um efni fram.
Þetta er vandi, sem undið hefur
upp á sig undanfarin ár og ára-
tugi. Enginn einn aðili ber hér
höfuðábyrgð, því eyðslusemin
hefur einkennt stjómvöld, at-
vinnulíf og einstaklinga. Vand-
inn er nú orðinn svo risavaxinn,
að hann heldur niðri lífskjörum
þjóðarinnar og mun gera í nán-
ustu framííð. Það er ekki lengur
hægt að slá honum á frest.
Finna þarf leiðir til að vinna sig
út úr vandanum og það þarf
að gera með samstilltu átaki
þjóðarinnar allrar.
Um síðustu áramót voru1 löng
erlend lán þjóðarbúsins ríflega
175 milljarðar króna og ekki
hafa þau minnkað síðan. Af
þessari upphæð nam skuld opin-
berra aðila rúmum 96 milljörð-
um, auk 35 milljarða skulda
sjóðakerfisins. Erlendar skuldir
viðskiptabankanna og einkaað-
ila námu um 45 milljörðum
króna. Hlutfall erlendra skulda
af vergri þjóðarframleiðslu var
55,5% um síðustu áramót og
tæp 140% af útflutningstekjum.
Ríflega fimmta hver króna, sem
fékkst fyrir útflutning fór í að
greiða af skuldunum. Aðrar lán-
tökur opinberra aðila í nafni
almennings eru svimandi háar,
svo ekki sé minnst á hvers kon-
ar skuldbindingar til framtíðar.
Nægir þar að nefna 56 millj-
arða, sem falla á ríkissjóð vegna
lífeyriskerfís opinberra starfs-
manna, jafnvel þótt kerfínu yrði
lokað strax í dag.
Jón Sigurðsson, forstjóri
Járnblendiverksmiðjunnar á
Grundartanga, ritaði athyglis-
verða grein í Morgunblaðið sl.
þriðjudag um eina hlið meðferð-
ar íslendinga á fjármunum. Hún
fjallaði um fjárfestingar lands-
manna árin 1973-1989 í land-
búnaði, fískveiðum og fisk-
vinnslu. Fjárfestingin í fram-
leiðslu og vinnslu búvara á
þessu tímabili nam 58 milljörð-
um króna, í fiskeldi 8,8 milljörð-
um og 3,4 milljörðum í loðdýra-
rækt, eða alls 70 milljörðum í
landbúnaði. Fjárfestingin var
83 milljarðar í fískveiðum og
41 milljarður í fiskvinnslunni.
Alls eru þetta 193 milljarðar.
Þessi mikla fjárfesting er með
ólíkindum þegar það er haft í
huga, að umframframleiðsla í
landbúnaði hefur verið mikil
meinsemd í efnahagslífínu um
langt skeið og þessi fjárfesting
fer til þess að auka hana og
bæta þar með klyfjum á bak
neytenda og skattgreiðenda. Að
ekki sé talað um, hvernig þessi
óarðbæra fjárfesting rýrir kjör
þeirra sem við landbúnaðar-
framleiðsluna starfa. Það sama
má segja um fjárfestinguna í
fískveiðum og vinnslu. Lengi
hefur verið augljóst, að fram-
leiðslugeta þessara undirstöðu-
greina er miklu meiri en físki-
stofnarnir standa undir. Samt
er haldið áfram að auka fram-
leiðslugetuna ár eftir ár. Það
er borin von, að þessi mikla fjár-
festing geti skilað arði í þjóðar-
búið og áhrifin eru þau ein, að
framleiðslugreinarnar geta ekki
staðið undir bættum lífskjörum.
Þvert á móti rýrna þau.
Greinarhöfundur telur, að hér
sé um mikla offjárfestingu að
ræða og að miklu leyti óarð-
bæra. Hann telur, að um helm-
ingur af erlendum lántökum
geti stafað af ljárfestingunni
og miðar þá við 40% offjárfest-
ingu í útgerð, 25% í fískvinnslu
og 25% í landbúnaði. Hann seg-
ir síðan:
„Menn geta svo dundað sér
við að reikna, hvaða áhrif þetta
hefur á skattbyrði manna og
lífskjör, þegar talsvert af þess-
ari viðbótarijárfestingu veitti
atvinnu, sem í raun er fölsk og
skilar engu til lífskjaranna,
heldur einungis bindur fólk og
tekur til sín kostnað.“
Jón Sigurðsson, forstjóri,
ijallar aðeins um ofijárfesting-
una í tveimur af undirstöðuat-
vinnuvegunum. Menn geta
ímyndað sér útkomuna, ef ijár-
festing í iðnaði, verslun og ann-
arri þjónustu er tekin með, að
ekki sé minnst á fjárfestingar
opinberra aðila, en það orð leik-
ur á, að þær séu ekki alltaf tekn-
ar með tilliti til arðsemi.
Ríkisstjómin er nú með fjár-
lagaundirbúning á lokastigi og
stefnir að því að stöðva út-
gjaldaþenslu og þar með lántök-
ur hins opinbera. Á því er brýn
nauðsyn og hefjast þarf svo
handa um verulegan niðurskurð
á umsvifum ríkisins. Viðbrögð
hvers konar þrýstihópa við
fréttum af fjárlagagerðinni eru
dæmigerð. Það má ekki hrófla
við neinu. Allir eru hræddir um
að missa spón úr aski sínum.
En oftar en ekki er sá spónn
fenginn að láni og það kemur
að skuldadögum. Það er einfald-
lega ekki hægt að halda óráðs-
íunni áfram.
Verkalýðshreyfíngin stendur
nú frammi fyrir nýrri samninga-
gerð. Leiðtogar hennar eiga að
krefjast þess af stjórnmála-
mönnunum að hætt verði að
eyða um efni fram og þær fram-
kvæmdir einar leyfðar, sem skili
arði í þjóðarbúið. Það mun auka
kaupmáttinn og bæta lífskjörin
þegar fram líða stundir.
Kaupfélagið Borgarnesi;
Boðið upp á hangið og meyrnað kjöt af nýslátruðu
Borgarnesi.
SAUÐFJÁRSLÁTRUN hófst í sláturhúsi Kaupfélags Borgfirðinga,
Borgarnesi, sl. mánudag og áætlað er að henni ljúki í lok október.
Reiknað er með að slátra 66 þúsund lömbum sem er um 2 þúsund
lömbum fleira en í fyrra.
Morgunblaðið/KGA
Magnús Pétursson, ráðuneytissljóri, Friðrik Sophusson, fjármálaráðherra, og Steingrímur Ari Arason, aðstoðarmaður ráðherra.
Fjármálaráðherra um útgjaldasparnað ríkissjóðs:
Nýjar sértekjur og þjónustu-
gjöld nema 2,8 milljörðum kr.
Útgjaldaniðurskurður og
lækkun tilfærslna 7,3 milljarðar
FRIÐRIK Sophusson fjármálaráðherra sagði á fréttamannafundi í
gær, að í samkomulagi ríkissljórnarinnar um tæplega 15 milljarða
útgjaldalækkun fælist að niðurskurður til rekstrarútgjalda og lækk-
un á tilfærslufé næmi 7,3 milljörðum kr. í frumvarpinu, sértekjur
og þjónustugjöld atvinnuvega og einstaklinga 2,8 milljörðum og
að fallið yrði frá áformum um fjárfestingu eða þeim frestað að
upphæð 4,9 milljarðar kr.
Fjármálaráðherra ræddi stöðu
fjárlagagerðarinnar en neitaði að
upplýsa um einstaka liði frum-
varpsins.
Sagði Friðrik að fjárhagsvand-
inn sem við væri glímt væri gífur-
legur og kallaði á harkalegar
sparnaðarráðstafanir. Ef ekki yrði
gripið í taumana leiddi það til veru-
legs samdráttar í efnahagslífinu,
aukins atvinnuleysis, gengisfell-
inga, óðaverðbólgu og stórfelldrar
skerðingar á lífskjörum almenn-
ings.
Sagði hann að ef ekki hefði
verið gripið til sparnaðaraðgerð-
anna hefði að óbreyttu stefnt í að
rekstrarhalli ríkissjóðs á næsta ári
færi yfír 20 milljarða kr. Ríkis-
stjómin stefnir að fjögurra millj-
arða halla á næsta ári og því hefði
ríkisstjómin þurft að koma í veg
fyrir útgjaldaaukningu upp á 3
milljarða miðað við óbreytt lög,
stöðva aukningu útgjalda vegna
nýrra laga og samninga sem næmi
3,3 milljörðum, gjaldfæra skuld-
bindingar ríkissjóðs jafnóðum og
þær ættu sér stað en sú upphæð
næmi 3,8 milljörðum á næsta ári,
ná niður nýjum óskum ráðuneyta
um auknar fjárfestingar o.fl. uppá
4,1 milljarð og fást við vanda
vegna efnahagssamdráttar og nið-
urfellingar á jöfnunargjaldi sem
kostaði ríkissjóð 2 milljarða.
Aukin útgjöld ríkissjóðs miðað
við óbreytt lög em m.a. áætluð
nema um 900 millj. vegna sjúkra-
trygginga. Gildandi kjarasamn-
ingar ásamt kostnaði af fjölgun
nemenda á háskólastigi hefði kall-
að á 150 millj. kr. aukin útgjöld.
Heildarvandi vegna gjaldfærslu
skuldbindinga ríkissjóðs hjá Bygg-
ingarsjóði verkamanna og Lána-
sjóði ísl. námsmanna á næsta ári
næmi um 3 milljörðum. Framlag
til LÍN á þessu ári er uppá 1.730
millj. en útlán sjóðsins nema 3,5
milljörðum. Framlag þyrfti því að
verða 2.356 millj. en þar af vantar
626 millj. á þessu ári sem bætist
við uppsafnaðan fortíðarvanda á
næsta ári.
Fjármálaráðherra sagði að
skuldbindingar búvörusamnings-
ins alls kölluðu á 2,3 milljarða kr.
aukin útgjöld ef ekkert væri að
gert og ákvörðun Alþingis í vetur
um hækkun á frítekjumarki lífeyr-
á 310 millj. kr. aukin
is kallaði
útgjöld.
Þá upplýsti ráðherra að nýjar
óskir ráðuneytanna í sumar um
ný útgjöld og fjárfestingu hefðu
numið samtals 4,1 milljarði. Þó sú
upphæð hefði nú verið skorin niður
hefði þó einstökum tillögum verið
haldið inni í íjárlagafrumvarpinu.
Meðal óska ráðuneytanna voru
tillögur um 300 millj. kr. vegna
byggingarframkvæmda við fram-
haldsskóla, 350 millj. kr. aukið
framlag til skógræktar og land-
græðslu, 400 millj. til viðbótar
fjárframlagi til hafnarfram-
kvæmda, nýbygging fyrir Land-
helgisgæsluna að upphæð 100
millj. á næsta ári, 130 millj. vegna
fjölstofnarannsókna Hafrann-
sóknastofnunar og á þriðja hundr-
að millj. vegna nýrrar starfsemi
við löggæslu.
„í sumum tilvikum hafa þessar
óskir verið strikaðar út en í öðrum
tilvikum hafa ráðuneytin fengið
leyfí til að halda áfram með því
skilyrði að þau skeri niður önnur
útgjöld á móti,“ sagði fjármálaráð-
herra en vildi ekki upplýsa hvaða
tillögum væri haldið inni í fjárlaga-
frumvarpinu.
Ráðherra sagði að ríkissjóður
yrði af skatttekjum á næsta ári
vegna niðurfellingar jöfnunar-
gjalds sem næmi 900-1.000 millj.
„Við erum að leita leiða til að
Milljónir I
I
onn" ■
900
620
100
150
250
100
7-800
Fjárlagavandinn
skv. áætlun fjármálaráðuneytisins
Aukin útgjöld miðað við ébreytt Iðg: 3 milljarðar
Ýmsir þættir sjúkratrygginga
Fjölgun bótaþega lífeyristrygginga
Slysatryggingar
Kjarasamningar og fjölgun nemenda á háskólastigi
Áhrif laga um framhaldsskóla og fjölgun nemenda
Rikisábyrgð á launum
Vaxtagreiðslur ríkissjóðs
Óskalistar ráðuneytanna: 4,1 milljarður__________________
Aukið námsframboð framhaldsskóla 120
Framhaldsskólar: Byggingar vegna fjölgunar nemenda 300
Menningarstofnanir, rannsóknir, nýframkvæmdir 340
Aukið framlag til landgræðslu og skógræktar 350
Nýframkvæmdir við hafnir 400
Nýframkvæmdir við rannsóknastofnanir -r 170
Nýbygging f. Landheldisgæslu 100
Nýframkvæmdir vegna sorphiröu á landsbyggðinni 100
Stofnanir fatlaðra, nýr rekstur 100
Hafrannsóknir, ný verkefni 330
Dómsmál og löggæsla, ný starfsemi 2-300
Gjaldfærsla skuldbindinga ríkissjóðs: 3,8 miljarðar______
Byggingarsjóður verkamanna 2.500
Lánasjóður íslenskra námsmanna 500
Uppbætur á lífeyri 550
Útgjöld skv. heimildarákvæðum 250
Aukin útgjöld vegna nýrra laga og samninga: 3,3 milljarðar
Búvörusamningur 2.300
Hækkun frítekjumarks lífeyris 310
Lög um aðskilnað dóms- og framkvæmdavalds 160
Hafnaframkvæmdir 250
Grunnskólalög 100
Niðurgreiðsla á raforku 80
Samningar tengdir Evrópusamvinnu 100
draga úr afsláttum og frádrætti
frá virðisaukaskatti og tekju-
skatti. Við teljum ástæðu til að
fínna út hveijir það eru meðal
þeirra sem fá endurgreiðslur úr
skattkerfínu sem hafa best efni á
því að taka á sig auknar byrðar
og teljum að það sé tekjuhærri
hópur þjóðfélagsins. Við höfum
reiknað út fjölda dæma en engin
ákvörðun verið tekin hvaða leið
verður valin til að auka tekjur
ríkissjóðs," sagði Friðrik. Sagði
hann að svigrúm gæfíst til að
ganga frá tekjuhliðinni fram á
veturinn.
Aðspurður sagði Gunnar Guð-
mundsson sláturhússtjóri að slátr-
unin yrði með hefðbundnum hætti
að öðru leyti en því að byijað
væri um viku fýrr en í fyrrahaust.
Farið væri hægt af stað og afköst
væru fyrst í stað um 1.000 lömb
á dag en þegar eðlilegum afköst-
um væri náð þá yrði slátrað um
2.200 lömbum á dag. Megin-
markmið með því að byija slát-
urtíðina fýrr og með minni afköst-
um í byijun sagði Gunnar vera
það, að prófa hvort hægt væri að
vera með breytileg afköst og jafn-
framt breytilegan starfsmanna-
fjölda í sláturtíðinni.
Ennfremur er sú nýbreytni tek-
in upp núna að taka kjötið eftir
eins dags kælingu og geyma það
við tveggja gráðu hita í fjóra til
fímm sólarhringa. Síðan sagði
Gunnar: „Við ætlum að kalla þetta
kjöt, hangið og meymað lambakjöt
af nýslátruðu, og bjóða það til
sölu í heilum skrokkum eftir þessa
meðferð. Við ætlum að byija á því
að selja þetta kjöt hér í frystihús-
inu á okkar heimamarkaði. Annars
vegar ferskt eftir fjögurra til sex
daga geymslu og hins vegar fiyst
að lokinni meyrnun ef neytendur
vilja það heldur. Með þessu teljum
við okkur korna til móts við óskir
neytenda um að lambakjötið verði
meðhöndlað betur og ekki fryst
eins fljótt eftir slátrun og verið
hefur.“ Aðspurður sagði Gunnar
að þetta meyrnaða kjöt yrði eitt-
hvað dýrara en annað kjöt, en þar
yrði um mjög óverulegan verðmis-
mun að ræða.
Ekki er búið að ákvarða nýjan
verðlagsgrundvöll fyrir kjöt í þess-
ari sláturtíð. í dag er nýja kjötið
selt á um 5% hærra verði en gild-
andi verðlagsgrundvöllur segir til
um, þar til að nýr verðlagsgrund-
völlur tekur gildi. Aðspurður sagði
Gunnar að meðalfallþungi fyrstu
tvo daga slátrunar hefði verið um
14,4 kíló. Sláturhúsið í Borgarnesi
tekur við fé af svæðinu frá Hvál-
firði og til og með Dalasýslu. Við
slátrunina starfa um 150 til 160
manns þegar flest er.
- TKÞ
Morgunblaðið/Theodór
Þau voru að vigta og merkja
skrokkana, f.v. Eva Ragnars-
dóttir, Edda Hauksdóttir og
Hallbjörn Sigurðsson.
Einar í Hlíð skoðar kjötið.
Ferðamönnum til
Húsavíkur fiölerar
SUMARGESTUM til Húsavíkur fjölgar ár hvert, en keypt þjónusta
þeirra vex ekki að sama skapi. Góð nýting var á gestarými Hótel
Húsavíkur í júlí og ágúst og var þar mestu um hópferðir útlendinga
að ræða. En júnímánuður brást alveg, en þá var veðurblíða um allt
land, en veðrið hefur mikil áhrif á það, hvert íslendingar leggja leið
sína.
Hópferðir útlendinga á erlendum
bílum fer vaxandi og að það kaupi
íslenskan mat eða þjónustu fer
minnkandi og sömuleiðis fara
minnkandi viðskipti útlendinga við
verslanir.
Fjöldi einstaklinga á hjólum,
bæði fótknúnum og vélknúnum, fer
mjög vaxandi og hér um hérað
hafa þeir vart áður orðið fleiri, en
það fólk sem þannig ferðast virðist
lifa spart í mat og í verslunum er
það fáséð, þó helst í brauðgerðar-
búðum.
Hér er gott tjaldstæði, sem mest
er notað af einstaklingum en ekki
hópferðafólki, því íslensku ferða-
skrifstofumar hafa valið sér föst
tjaldstæði á Akureyri eða við Mý-
vatn, en gestir á tjaldstæðinu á
Húsavík í sumar voru þó fleiri en
undanfarin ár.
Nú drúpir haustleg jörð, eftir eitt
fegursta sumar um áratuga skeið,
heyfengur er mikill og góður, beija-
og kartöfluspretta ágæt, en fengsæl
Skátar dreifa endurskins-
borðum til allra 7 ára barna
BANDALAG íslenskra skáta hefur ákveðið að dreifa endurskinsborð-
um til allra barna, sem verða 7 ára á árinu. Borðinn nær yfir axlirn-
ar og hefst dreifingin um miðjan október. Jafnframt fær fjölskyldan
rit, þar sem bent er á þær hættur sem leynast í umferðinni og að
auki eru önnur öryggistæki kynnt
í frétt frá skátahreyfingunni seg-
ír, að endurskinsmerki sé einfalt
öryggistæki í umferðinni og að
samkvæmt athugun sést gangandi
vegfarandi allt að fímm sinnum
fyrr en sá sem ekki hefur endur-
skinsmerki. Umferðinni fylgja ýms-
ar hættur sé ekki rétt að farið.
Þegar skyggja tekur og börn eru á
ferð, er rík ástæða til að hvetja til
varúðar. Bandalag íslenskra skáta
vill leggja sitt af mörkum til að
auka öryggi bama í umferðinni með
því að standa að landsátakinu, lát-
um ljós okkar skína.
Fram kemur að skátahreyfíngin
sé vettvangur barna og unglinga á
því aldursskeiði sem er í hvað
mestri hættu í umferðinni þegar
rökkva tekur á haustin. Þar er því
kjörinn vettvangur til að sinna þess-
um málum. Munu skátar ganga í
skóla og kynna börnum enn frekar
nauðsyn þessa átaks.
Hópur 7 ára barna með endurskinsborða eins og þá sem dreift verð-
ur um miðjan október.
fískimið brugðust, en samt líta
Húsvíkingar björtum augum til
framtíðarinnar.
- Fréttaritari
Erlendir ferðainenn matast í miðjum bæ.
Morgunblaðið/Silli
Héraðsfundur Isafjarðarprófastsdæmis:
Stöðuvalsnefnd ge fi um-
sögn um umsækjendur
Þingeyri.
HÉRAÐSFUNDUR ísafjarðar-
prófastsdæmis var haldinn á
Hrafnseyri við Arnarfjörð
sunnudaginn 8. september.
Fundurinn hófst með guðsþjón-
ustu á Þingeyri þar sem séra Sigríð-
ur Guðmarsdóttir predikaði og stað-
arprestur, séra Gunnar Eiríkur
Hauksson, þjónaði fyrir altari. Há-
degismatur var síðan í Félagsheim-
ilinu á Þingeyri í boði héraðssjóðs
og sáu konur í kvenfélaginu Von
um hann.
Haldið var að Hrafnseyri og setti
séra Baldur Vilhelmsson prófastur
í Vatnsfírði fundinn. í máli hans
kom fram áð íbúar prófastsdæmis-
ins voru tuttugu færri um seinustu
áramót en árið áður, og var hann
að vonum ekki ánægður með það.
Reikningar kirkna og kirkjugarða
voru lagðir fram og að sögn séra
Baldurs voru skil á reikningum
mjög góð. Mest var umræða um
mál sem héraðsfundur fékk til um-
fjöllunar: Frumvarp til laga um
breytingu á lögum um veitingu
prestakalla nr. 44,30. mars 1987.
Eftirfarandi tillaga var samþykkt
samhljóða á fundinum: „Héraðs-
fundur Isafjarðarprófast.sdæmis,
haldinn á Hrafnseyri 8. sept. 1991,
harmar að beiðni varðandi umsögn
um frumvarpið til laga um breyt-
ingu á lögum um veitingu presta-
kalla barst ekki fyrr og hefur fund-
urinn ekki haft ráðrúm til að fjalla
vandlega um málið.
Fundurinn teldur þó flest til bóta
í frumvarpinu svo sem skyldu til
að auglýsa eftir umsóknum um öll
prestaköll, sem losna. Að safnaðar-
fulltrúar verði kjörmenn og að
stöðuvalsnefnd verði lögfest. Hins-
vegar telur fundurinn að stöðuvals-
nefnd eigi að gefa umsögn um
umsækjendur og taka í þeirri um-
fjöllun tillit til starfsreynslu um-
sækjenda og starfsferils og meta
að verðleikum þjónustu þeirra við
söfnuði í hinum dreifðu byggðum
landsins."
Prófastur sleit síðan fundi í
Hrafneyrarkirkju.
- Gunnar Eiríkur
Sjálfstæðisfélag Kópavogs:
Lýst trausti á forystu-
menn flokksins í bænum
MORGUN BLAÐINU hefur bor-
izt eftirfarandi yfirlýsing:
„Almennur fundur Sjálfstæðisfé-
lags Kópavogs, haldinn 12. 9.1991,
vill í tilefni af rógskrifum Pressunn-
ar um málefni Kópavogskaupstaðar
lýsa fyllsta trausti á störf forystu-
manna flokksins í stjórn bæjarins.
Umrædd skrif eru dylgjur um menn
og málefni sem eiga við engin rök
að styðjast og staðfesta enn einu
sinni hversu lítið er vandað til frét-
taflutnings hjá þessum fjölmiðli.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur lengi
bent á erfíða fjárhagsstöðu bæjar-
ins eftir 12 ára óstjórn A-flokkanna
og það mun taka langan tíma að
vinna bæjarfélagið úr þessari erfiðu
stöðu.“
Slátra um sextíu og sex þús. fjár