Morgunblaðið - 03.11.1991, Blaðsíða 30

30 O
MOItólíNWAtilÐ SAMSAFNÍPMllMi?: növkmbkií iWí
ÆSKUMYNDIN —
ER AF BIRNIE YSTEINSSYNIFYRIRLIÐA ÍSLENSKA BRIDSLANDSLIÐSINS
Strauk úr
„sveitasælunni”
Hann trúir því að það sé hverjum manni hollt
að fá að alast upp við sjávarsíðuna enda segir
hann að það hafi verið yndislegt að alast upp í
Hafnarfirði. Bryggjulífið átti vel við hann í æsku,
en sjómennskan heillaði hann samt ekki sem at-
vinnugrein þó hann hafi á sínum yngri árum
unnið töluvert við sjávarfang. Þrettán ára gam-
all hleypti hann fyrst heimdraganum og hélt
norður á Raufarhöfn og var þar í þijú sumur
við síldarbræðslu og síldarsöltun og síðar í fimm
sumur í Hvalstöðinni. ,
Eg fékk mína fyrstu eldskím á Raufarhöfn, en
mér er ennþá minnisstæður sá tími þegar ég
kom heim aftur með allan minn „fjársjóð”. Eg hélt
þá að ég ætti heimsins mesta auð og gæti veitt mér
allt sem hugurinn gimtist,” segir Bjöm.
Björn er fæddur 9. desember 1948 á Landspítalan-
um, en hefur verið búsettur í Hafnarfirði alla sína
tíð. Bjöm er næstelstur fimm systkina. Faðir hans
er Eysteinn Einarsson bókbindari og móðir Þórunn
Bjömsdóttir, fyrmm hárgreiðslukona, sem nú er lát-
in. Þegar að skóla kom fór hann í Lækjarskólann,
síðan í Flensborg og loks í Verslunarskóla íslands
þaðan sem hann lauk stúdentsprófí vorið 1970. Hann
var skrifstofustjóri hjá Berki hf. í Hafnarfirði í ein
þrettán ár, réð sig svo sem framkvæmdastjóra Hrað-
frystihúss Stokkseyrar í tæpt ár og árið 1978 var
hann ráðinn útibússtjóri Útvegsbankans í Hafnar-
firði og er nú útibússtjóri íslandsbanka í Garðabæ.
Hann var í handbolta og fótbolta til skiptis á sín-
um yngri árum. Dorgveiðar áttu jafnframt upp á
pallborðið hjá honum og óleyfilegar smásiglingar um
höfnina sem allt í Iagi er að viðurkenna nú á fullorð-
insámm. Þegar hann hóf nám í Flensborg fóra brids
og íþróttir að togast á svo á endanum fór það þann-
ig að Björn lagði skóna á hilluna og brids tók við.
Eitt sinn var Björn sendur í sveit sumarlangt norð-
ur að Reykjum á Reykjaströnd í Skagafirði. Bróðir
hans, Úlfar kokkur Eysteinsson, hafði dvalið þar um
hríð og hafði lýst þessum stað fyrir bróður sínum
allfjálglega sem yndislegasta stað á jarðríki. En í
millitíðinni gerist það að bóndakonan á bænum breyt-
ir bóndabýlinu í barnaheimili þannig að Björn fékk
það hlutverk að eltast við börn liðlangan daginn í
staðinn fyrir rollur og kýr og það þótti honum vera
hin mestu vinnusvik. Eftir ítrekaðar tilraunir til þess
að fá sig lausan úr vistinni lagði hann á ráðin með
það að skrifa heim og segjast leggja af stað fótgang-
andi þann 1. ágúst ef enginn kæmi að sækja hann.
Þannig fékk piltur sínu framgengt.
„Við áttum góða samleið í æsku, en eini gallinn
við hann Björn er sá að hann er FH-ingur, en ekki
Haukari. í fyrsta skipti sem við komumst í kast við
lögin var þegar við bræður óðum út á ís sem hafði
lagt í höfnina. Þetta athæfi okkar fór náttúrlega
fyrir bijóstið á konum, sem þarna voru á gangi og
kölluðu þær samstundis á lögreglUna. Fyrr en varði
komu rauðblikkandi ljós á fullu. Við sáum þann kost-
inn vænstan að stökkva út í sjó og láta lítið á okkur
kræla á meðan írafárið stóð yfir,” segir Úlfar og
bætir við að ýmislegt hafi verið brallað í gamla daga.
M.a. var merku leynifélagi komið á laggirnar sem
hlaut nafnið Bí-Ba-Bú og hafði alls kyns njósnastarf-
semi á stefnuskránni svo og að reykja svokallaða
„spansara”, sem hér verður ekki farið nánar út í.
ÚR MYNDASAFNINU
ÓLAFUR K. MAGNÚSSON
Úr heimi listanna
Islenskt menningarlíf væri fátæk-
ara ef Ragnars Jónssonar í
Smára hefði ekki notið við á þeim
tíma þegar mest reið á. Það er því
óhætt að taka undir orð Nóbel-
skáldsins að „Ragnari
hafi verið í blóð borin
virðing fyrir menn-
ingarhlutverki lista og
hann hafi ósjálfrátt
borið vinarhug til
þeirra manna sem
fundu sig kallaða til
slíkra hluta og hafí
sýnt það í verki meira
en flestir menn. Smjörlíkisverk-
smiðja hans mjólkaði peningum í
kassann um leið og viðbiti handa
landanum sem þá var illa kominn
af feitmetisleysi. Hagnaðurinn af
þessari magarínstasjón fór í að gefa
út bækur, kaupa málverk og styrkja
tónlistarlíf landsins,” sagði Halldór
Laxness. Myndasafnið að þessu
sinni minnir okkur á tengsl Ragn-
ars við lista- og menningarlíf ís-
lendinga og sýnir okkur hann í fé-
lagsskag listamanna sem hann mat
mikils. Á einni myndinni er hann á
götu í Reykjavík með meistara
Kjarval, en hinar tvær tengjast
komu ljóðasöngvarans Dietrich
Fischer Dieskau, sem hélt hér tón-
leika á vegum Tónlistarfélagsins,
sem Ragnar var einn
af stofnendum að.
Sagan segir að Ragn-
ar hafí gleymt söngv-
aranum í jeppa sínum
í hálfan dag, en hann
hafði sótt hann eld-
snemma út á flugvöll,
brugðið sér síðan í
prentsmiðju og þaðan
í banka og síðan í hádegisverð á
Borginni þegar einhver borðfélag-
anna innti hann eftir því hvort Di-
etrich hefði ekki komið. „Fjandinn
sjálfur,” hrópaði Ragnar þá og
stökk upp. „Eg var alveg búinn að
steingleyma honum.” í boði heima
hjá Ragnari um kvöldið var söngv-
arinn spurður út í þetta og svaraði
þá: „Það eru ár og dagar síðan ég
hef hvílst svona vel. Mér kom ekk-
ert við, hafði engar skyldur: bara
sat og horfði á mannlífið. Þetta var
dásamlegur morgunn.”
Með Kjarval á götu í Reykjavík árið 1959.
SVEITINMÍNER. . .
HELGAFELLSSVEIT
ÞANNIG . . .
SAFNAR
Bragi Guð-
laugsson
málverkum
„Þetta er nú eina óreglan mín,”
segir Bragi Guðlaugsson, vegg-
fóðrarameistari, sem ver nær
öllum frítíma sínum í söfnun
málverka. Bragi á orðið einhver
hundruð verka en hann segir
að þar af séu aðeins hálft hundr-
að sem hafi raunverulegt söfn-
unargildi.
Bragi hefur safnað málverkum
í rúm 10 ár og segist hafa
byijað á öfugum enda. „Maður
kaupir gömlu meistarana en fikrar
sig svo niður eftir stiganum, endar
á ungu og efnilegu myndlistar-
mönnunum. Fyrsta myndin sem
ég keypti var Ítalíumynd eftir
Kjarval, vatnslitamynd. Núorðið
sækist ég einna helst eftir verkum
frá seinni hluta stríðsáranna og
fram yfír 1950, t.d. verk septemb-
erhópsins. Eg nefni Svavar Guðna-
son, Þorvald Skúlason og Kari
Kvaran.”
Verkunum segist Bragi reyna
■að koma upp á vegg hjá sér, þar
hanga allajafna nokkur klassísk
verk en nýrri verkunum segist
Bragi við nýjasta verkið í safninu
son frá árinu 1950.
Bragi skipta ört út. „Svo lána ég
eitthvað, hluti af verkunum er í
geymslu og svo grisja ég eina og
eina mynd úr safninu, t.d. í skipt-
um fyrir aðra.”
Bragi segist vilja hafa frum-
kvæðið að málverkakaupum, sér
séu oft boðin verk til kaups en þau
kaupi hann sjaldnast. „Ég vil held-
ur kaupa verkin hjá myndlistar-
mönnunum sjálfum, það er gaman
að kynnast þeim og fá að róta í
verkunum. Svo fer ég auðvitað á
Hinrik Jóhannsson með kirkjuna á Helgafelli í baksýn.
„Sveitin mín er Helgafellssveit,” segir Hinrik Jóhannsson sem verið
hefur bóndi á Helgafelli sl. 50 ár, en bærinn sá stendur hjá sam-
nefndu fjalli. ”Landnámsmaðurinn Þórólfur Mostrarskegg, sem bjó
á Hofstöðum, kallaði Þórsnes milli Hofsvogs og Vigrafjarðar. Á því
nesi stendur fjall sem hann lagði svo mikinn trúnað á að þangað
mátti enginn maður óþveginn líta. Engu mátti tortíma í fjallinu,
h vorki fé né mönnum.
Hann kallaði Heljpfell og trúði
að hann mýndi þangað fara
þá hann dæi. og allír á Nesinu hans
frændur,” segir í Eyrbyggju.
Um tíma bjó Snorri goði að
Helgafelli, en hafði svo jarðaskipti
við Guðrúnu Ósvífursdóttur, sem
heygð er að Helgafelli. Enn er svo
mikil trú manna á Helgafell að fólk
gengur unnvörpum á fellið til þess
að óskasér. E.f_fyjgt er settmji_Kgl-.
um við uppgönguna eiga menn að
geta fengið þijár óskir uppfylltar.
I Helgafellssveit er og Bjamar-
höfn, frægur staður þar sem hinn
læknisfróði og forvitri Þorleifur var
og Thor Jensen rak stórbú um tíma
og hið þekkta Drápuhlíðarfjall, þar
sem mikið er af sérkennilegu gijóti.
Helgafellssveit er upp og suður
af Stykkishólmi og þykir hin feg-
ursta sveit. Nú er þar 17 bæi í
-byggð-með. uru.80 JMa.II-------------
málverkauppboð en þar fær maður
sjaldnast það sem maður ætlar sér
að kaupa.”
Málverkasöfnun er tímafrek og
Bragi segist hafa lagt önnur
áhugamál á hillnna eftir að hann
hóf söfnunina, m.a'. veiðiskap. „Ég
er alltaf með hugann við þetta en
verð þó að viðurkenna að ég er
frekar hirðulaus um* málverkin,
álíka hirðulaus og málararnir sjálf-
ir. Þeir eru reyndar oft bestu
myndlistarmennirnir, þessir hirðu-
lausu.”
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
, olíumynd eftir Kjartan Guðjóns-