Morgunblaðið - 22.03.1992, Blaðsíða 28

28 C
MORGUNBLAÐIÐ VELVAKANDI SUNNUDAGUR 22. MARZ 1992
Hcrbergú þjtteruppL á. Lof-tl. Sttgtrw
er i bÍLskúrnum ''
Því hlustar þú aðeins á það
sem ég segi þegar ég tala í
símann?
Já, ég veit ég skrifa illa. —
Ég ætla mér líka að verða
læknir ...
HÖGNI HREKKVÍSI
BRÉF TIL BLAÐSINS
Aðalstræti 6 101 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691222
Hæsta
fjall á
Suðurlandi
Frá Gesti Sturlusyni:
í Lesbók Morgunblaðsins er grein
eftir Jón R. Hjálmarsson náms-
stjóra er nefnist: Sala húsnæðis
og Gilitrutt. Er þetta þjóðsagan
um Gilitrutt. Á undan sögunni er
lýsing á Eyjafjallasveitinni, þar
sem sagan gerist. Þar stendur
meðal annars: Til hægri rísa Vest-
mannaeyjar sæbrattar úr hafi og
til vinstri gnæfa hömrum girt og
fossum prýdd fjöll en hið efra
gnæfir sjálfur Eyjafjallajökull
formfagur og tigulegur. Hann
teygir sig 1.666 metra upp í himin-
blámann og er hæsta fjall á öllu
Suðurlandi.
Það er þetta með Eyjafjallajökul
sem ég vil gera nokkrar athuga-
semdir við. Jón segir að Eyjafjalla-
í tilefni af umíjöiiun fjölmiðla
síðustu daga um svokölluð „Þjóð-
lífsmál", þykir rétt að taka fram:
Umfjöllun þessi hefur takmark-
ast við eitt tilvik. I því var ekki
tekið til varna, er málinu var stefnt
fyrir bæjarþing og dómi var ekki
áfrýjað. Fógeta var því skylt að
framfylgja dómnum að kröfu
gerðabeiðanda og á ábyrgð hans.
Krafan var ekki greidd embætti
bæjarfógeta. Hitt mun vera rétt,
að fulltrúi við embættið framsendi
gerðarbeiðanda ávísun, að eindreg-
inni beiðni gerðarþola. Yfirleitt
veitir embættið skuldurum ekki
jökull sé hæsta fjall á öllu Suður-
landi. Þetta er að mínu viti ekki
rétt. Hæsta fjall á Suðurlandi og
um leið hæsta fjall á íslandi er
Öræfajökull. Maður þarf ekki lengi
að skoða íslandskortið til að sjá
að Öræfajökull er á Suðurlandi,
að minnsta kosti landfræðilega
þótt hann sé að vísu í Austurlands-
kjördæmi. í landafræði sem ég
lærði í æsku er Sunnlendingafjórð-
ungur talinn ná frá Lónsheiði í
Hvalfjarðarbotn.
Upphaflega voru mörk fjórð-
unga önnur en þau eru nú. Mörk
Norðlendingafjórðungs hafa ætíð
verið þau sömu, þ.e. úr Hrútaijarð-
arbotni í austanvert Langanes.
Mörk Austfirðingafjórðungs og
Sunnlendingafjórðungs voru við
Jökulsá á Sólheimasandi og Sunn-
lendinga- og Vestfirðingafjórð-
ungs við Hvítá í Borgarfirði. Munu
þessi mörk hafa verið dregin með
það fyrir augum að jafn margir
þingfararkaupsbændur væru í
hvetjum fjórðungi.
GESTUR STURLUSON
Hringbraut 50 Reykjavík
slíka þjónustu, en hér var gerð
undantekning að ósk skuldara eins
og áður segir.
Óþarft ætti að vera að taka
fram, að slík mál sæta meðferð
við dómstóla landsins eftir reglum
gildandi réttarfarslaga. Þetta á að
sjálfsögðu jafnt við um embættið
á Akureyri sem embætti í öðrum
umdæmum landsins.
F.h. bæjarfógetans á
Akureýri og Dalvík
BJÖRN RÖGNVALDSSON,
fulltrúi
Hjálpar-
beiðni
Frá Ragnari Sigurðssyni:
Það gerist nú æ algengara
að fólk noti sér greiðasemi
hrekklausra gamalmenna og fær
þau til þess að skrifa upp á víxla
og skuldabréf. Fylgir þá venju-
iega veðleyfi í íbúð eða öðrum
eignum. Þetta fólk hirðir síðan
ekkert um að greiða af lánum
þessum, afborganir og vexti. Það
sinnir heldur ekki innheimtuað-
gerðum banka eða aðvörunum
lögmanna. Lánin vinda síðan
uppá sig sbr. lánskjaravísitala
og dráttarvextir. Skuldabyrðin
eykst stöðugt. Gamalmenni, sem
ekki hafa annað en elli- og lífeyr-
islaun að bjargast á, ráða ekki
við slíka skuldabagga. íbúðin fer
undir hamarinn og gamla fólkið,
sem ávallt hefur staðið í skilum
skilur ekki svona siðferði og
miskunnarleysi náungans. Það
lifir í stöðugum ótta um að missa
ofan af sér meðan vandræða-
fólkið gengur hnakkakert um
götur og torg og forðast að tala
við velgjörðamann sinn.
Hálfáttrætt gamalmenni,
Halldór Guðnason í Tunguseli 1
í Reykjavík, hefur orðið fyrir
svona búsifjum og berst nú ör-
væntingafullri baráttu við að
halda íbúð sinni. Hún virðist
harla vonlítil nema að hjálp komi
til. Lánið, sem hann skrifaði
undir, er nú orðið að upphæð
1,3 millj. auk annarra lána sem
fýlgja íbúðinni.
Þeir, sem vildu sinna þessari
hjálparbeiðni, eru vinsamlegast
beðnir um að senda gjafír sínar
á reikn. 5991 á nafni Halldórs
Guðnasonar í Landsbanka ís-
lands Austurbæjarútibúi, Rvík.
RAGNAR SIGURÐSSON
Aragötu 10 Reykjavík.
Athugasemd vegna
„Þjóðlífsmáls“
Víkverji skrifar
Víkveiji dagsins fletti á dögunum
upp í bók Þórarins Þórarinss-
onar, fyrrum ritstjóra Tímans, „Sókn
og sigrar — saga Framsóknarflokks-
ins“. í kaflanum „Samið við Banda-
ríkin um hervernd íslands" (annað
bindi, bls. 90—92) segir frá tvenns
konar og reyndar gjörólíkri afstöðu
Sósíalistaflokksins til íslenzkra utan-
ríkis- og öryggismála, eftir því hvern
veg vindar blésu af Volgubökkum.
Þegar Bretar hernámu ísland í
heimsstyijöldinni síðari héldu íslenzk-
ir sósíalistar uppi gijótharðri gagn-
rýni á heimsauðvaldið, sem þeir köll-
uðu svo, og töldu Bandaríkjamenn
og Breta fara fyrir. Og þá hét Breta-
vinnan svokallaða landráðavinna í
þeirra munni. Enda vináttusáttmáli
Hitlers og Stalíns í blóma; sá er leiddi
til skiptingar Póllands og innlimunar
Eystrasaltsríkjanna í Sovétríkin.
xxx
Sósíalistaflokkurinn snarsneri af-
stöðu sinni skömmu síðar. Þar
um segir í bók Þórarins:
„Það kom fram í ræðu Brynjólfs
Bjarnasonar að afstaða Sósíalista-
flokksins var allt önnur til setuliðs
Bandaríícjanna en hún hafði verið
til setuliðs Breta, enda var orðin sú
breyting, að Þjóðveijar höfðu nokkr-
um dögum áður ráðist inn í Sovétrík-
in. í ræðunni sagði Brynjólfur Bjarn-
ason m.a.:
„Það mun verða litið svo á, að
með yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar,
hæstvirts forsætisráðherra til for-
seta Bandaríkjanna, hafi ísland glat-
að hlutleysi sínu. Það skiptir í raun
ekki miklu fyrir okkar rökræður,
hvernig verður litið á það mál, eða
þó að farið verði í harða skilgrein-
ingu á orðinu hlutleysi. Það er alls
ekki þetta, sem skiptir máli; heldur
hin praktíska hlið málsins, hvernig
á það er litið af öðrum þjóðum. Þýzka
útvarpið lét ekki á sér standa að
lýsa því yfir að Bandaríkin séu kom-
in þangað sem stríðið er og þar verði
skotið án allrar miskunnar."
Síðar í ræðunni fórust Brynjólfi
svo orð:
„Ef ráðstafanir Bandaríkjanna
yrðu til þess að veitt yrði virk aðstoð
íþeirri baráttu, sem háð er á austur-
vígstöðvunum, þá mundu Islending-
ar ekki heldur telja eftir sér það, sem
af því stafaði, en það er bezt að
láta verkin tala.“ (Alþt. 1941, sum-
arþing B 45).
XXX
á sagði Brynjólfur um sambúð-
ina við setuliðið:
„Það má ekki takast að ala á
neinum íjandskap eða úlfúð milli
hermannanna og íslenzku þjóðarinn-
ar. Það er andstæðiilgum íslenzkrar
alþýðu einum til gagns, að særður
þjóðarmetnaður gefi sér útrás í and-
úð gegn hermönnunum, sem við eig-
um engar sakir við.“
Hér kvað við annan tón en í garð
brezka setuliðsins, sem var hér áður
en upp úr slitnaði milli Þjóðveija og
Rússa. Á máli kommúnista hét vinnan
hjá brezka setuliðinu landráðavinna,
en nú nefndist vinna hjá bandaríska
hemum landvamarvinna. Afstaða
kommúnista breyttist eftir að Ijóð-
veijar réðust á Sovétríkin 1941.“
Svo segir í bók Þórarins fyrrum
Tímaritstjóra. íslenzkir sósíalistar
áttu enn eftir að snarsnúast með
Sovétríkjunum. Bandarfkin urðu aft-
ur óvinur númer eitt. Söngurinn um
heimsauðvaldið hljómaði á ný sem
aidrei fyrr. Keflavíkurgöngur voru
gengnar árum saman. Níðstangir
voru reistar. Og landvarnarvinnan
varð aftur landráðavinna.
Víkveiji dagsins gerir sér grein
fyrii' því að heimsmyndin hefur
breytzt. Jámtjaldið heyrir fortíð'til.
Kommúnisminn er hruninn í Austur-
Evrópu. Er er hann hruninn í hugar-
heimi íslenzkra sósíalista? Hafa þeir
gert upp við fortíð sína á viðeigandi
hátt?
Islenzkir sósíalistar hafa lofsungið
íslenzkt hlutleysi háværar en flestir
aðrii'. Þeit' hinir sömu, einir lands-
manna, kröfðust þess, að ísland
segði Möndulveldunum stríð á hend-
ur í lok heimsstyijaldarinnar síðari.
Þannig var þá komið þeirra hlut-
leysi. Þannig var stefnufesta þessara
meintu „hugsjónamanna“ eins og
rýja á snúm í austanáttinni.
„Prinsippið" fólst í Sovétþjónkuninni,
sem aldrei brást fyrr en yfir lauk
martröð marxismans austur þar.