Morgunblaðið - 23.06.1992, Qupperneq 2

2
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 23. JÚNÍ 1992
Jón Baldvin Hannibalsson:
Ráðuneytíð kannar mál
Rússnesk-íslensku við-
skiptaskrifstofunnar
JÓN Baldvin Hannibalsson utanríkisráðherra segist hafa falið ráðuneyt-
isstjóra utanrikisráðuneytisins að kanna mál Rússnesk-íslensku við-
skiptaskrifstofunnar en eins og fram kom í Morgunblaðinu í síðustu
viku hefur þetta fyrirtæki m.a. tekið að sér að útvega varahluti frá
Rússlandi til notkunar í hergögnum.
Jón Baldvin vildi ekki tjá sig um ráðuneytið. Hann benti á að atvinnu-
málið að öðru leyti. Eins og fram
kom í Morgunblaðitiu í síðustu viku
hefur Rússnesk-íslensku viðskipta-
skrifstofunni borist fyrirspum frá
ónefndu ríki í Suður-Ameríku um
útvegun ýmissa varahluta og búnað-
ar í hergögn sem áætlað er að and-
virði allt að 600 milljónir ísl. króna.
Þorsteinn Ingólfsson ráðuneytis-
stjóri sagði að engin sérstök könnun
væri farin af stað og sagði að málið
snerti fleiri ráðuneyti en utanríkis-
leyfi eiganda skrifstofunnar, Vladim-
írs Verbenkós, sneri að félagsmála-
ráðuneytinu og dvalarleyfi hans að
dómsmálaráðuneytinu.
Þorsteinn sagði einnig að utanrík-
isráðuneytið hefði haft til skoðunar
af öðru, almennu tilefni að undirbúa
löggjöf um innflutnings- og útflutn-
ingstakmarkanir og eftirlit á her-
gögnum, sem varðaði framkvæmd
alþjóðlegra sáttmála um að koma í
veg fyrir útbreiðslu kjamorkuvopna.
Félag um nýja sjávarútvegsstefnu:
Veiðistýring leysi
aflamark af hólmi
LANDSFUNDUR og framhalds-
stofnfundur Félags um nýja sjáv-
arútvegsstefnu samþykkti m.a. í
Reykjavík um helgina að fiskveiði-
stjórnun skuli byggjast á veiði-
stýringu, þar sem tekið sé tillit til
áætlana um heildarafla úr hverri
tegund. Skylt verði að færa allan
afla að landi en árinu verði skipt
í fiskveiðitímabil. Um 100 manns
Rændur við
síma á Hlemmi
MAÐUR var rændur um 10
þúsund krónum á Hlemmtorgi
um helgina. Hann var að tala
í almenningssíma þegar tvo
unga menn bar að sem heimt-
uðu að fá að komast í símann.
Maðurinn sótti 100 krónu seðil
í bijóstvasa á jakka sínum og
rétti að mönnunum í því skyni
að kaupa sér frið en það leiddi
til þess að annar þeirra fór í
brjóstvasann, sló eign sinni á það
fé sem þar var að fínna og við
svo búið hlupu tvímenningamir,
sem voru um 25 ára gamlir, dökk-
hærðir og dökkklæddir, á brott
og hurfu sjónum hins rænda.
komu á fundinn en um 600 manns
hafa gengið í félagið.
Félagið telur að verulegir mögu-
leikar kunni' að liggja í vannýttum
físktegundum. Stuðla þurfí að auk-
inni sókn í þær og afla þekkingar
og reynslu, m.a. á djúpslóð. Lagt
verði aflagjald á þær tegundir, sem
sæti of miklu veiðiálagi, og tekjum
af því varið til þess að auka veiðar
úr vannýttum tegundum. Félagið
telur óhætt að veiða 270 þúsund tonn
af þorski á næsta ári.
„Við viljum að frystiskip fái ekki
að veiða á hefðbundinni slóð við land-
ið í 3-4 mánuði á ári og veiði þá
vannýttar tegundir á djúpslóð en ef
einhveijum skipum gengi illa á þess-
um veiðum geti þau fengið greitt úr
þessum sjóði,“ segir Ámi Gíslason,
framkvæmdastjóri félagsins, í sam-
tali við Morgunblaðið.
Guðmundur J. Guðmundsson, for-
maður Dagsbrúnar, sagði á fundin-
um að ef tillögur Hafrannsóknastofn-
unar um veiðar á næsta fískveiðiári
gengju eftir spáði hann 7-8% at-
vinnuleysi á landinu, þannig að um
10 þúsund manns yrðu atvinnulaus-
ir. Guðmundur er sammála Félagi
um nýja sjávarútvegsstefnu um bann
við veiðum frystiskipa.
Sjá nánar á bls. 20.
Skautminkí
blómabeðinu
„Þetta var snemma morguns og
ég stóð við gluggann til að gá
til veðurs þegar ég tók eftir að
minkur kom hlaupandi eftir veg-
inum. Hann elti tjald og stelk
sem áreiðanlega voru að lokka
hann frá hreiðrunum sínum. Þá
kom bíll á móti og minkurinn
sneri við, en þá kom bíll úr hinni
áttinni líka og við svo búið stökk
minkurinn inn í garðinn hjá mér.
Ég hafði snör handtök, hlóð
haglabyssuna, fór út og hæfði
dýrið í fyrsta skoti þar sem það
faldi sig í einu blómabeðinu,"
sagði Oskar Siguijónsson í Móa-
koti í Garði í samtali við Morgun-
blaðið. Óskar, sem er orðinn 78
ára, skaut mink í garðinum hjá
sér í síðustu viku. Óskar, sem
nú er sestur í helgan stein, stund-
aði sjómennsku á sínum yngri
árum og sagðist hann ávallt hafa
verið með haglabyssuna góðu
með sér. Hún væri norsk af
tegundinni Kongsberg og væri
hún sennilega orðin meira en 100
ára gömul. Hann væri nú búinn
að eiga byssuna í um 50 ár og
hún hefði verið talin 60 ára þeg-
ar hún kom í sína eigu.
Morgunblaðið/Bjöm Blöndal
Fræðimenn greinir á um
lögmæti EES-samnings
Á OPNUM borgarafundi er haldinn var á Hótel Sögu á laugardag
kom fram að ágreiningur er meðal fræðimanna um það, hvort EES-
samningurinn brjóti í bága við stjórnarskrá íslands. Davíð Þór Björg-
vinsson, dósent í lögum við Háskóla Islands, kvað sljórnarskrárbreyt-
ingar vegna samningsins ekki nauðsynlegar, en Guðmundur Alfreðs-
son, þjóðréttarfræðingur, var á öndverðum meiði. Fluttu þeir fram-
söguerindi á fundinum, er haldinn var á vegum Lögfræðingafélags
íslands og Rikisútvarpsins.
„Engin ákvæði samningsins,
bókana eða viðauka við hann hafa
bein réttaráhrif gagnvart íslenskum
ríkisborgurum nema að fullnægðum
íslenskum stjórnskipunarreglum,"
sagði Davíð Þór meðal annars.
Guðmundur kvaðst hins vegar telja
að verið væri að hluta til að fram-
selja erlendum aðilum löggjafar-,
framkvæmda- og dómsvald.
Davíð telur að neitunarvald það,
sem hver éinstök þjóð fer með í
sameiginlega EES-ráðinu, geri það
að verkum að engar breytingar
verði gerðar á þeim reglum sem
EES-samningurinn tekur til, án
staðfestingar hér á landi með
stjórnskipulegum hætti. Alþingi eða
stjómvöld verði að samþykkja regl-
una til að hún gangi í gildi á svæð-
inu.
Aðfararhæfi það að lögum, er
eftirlitsstofnun EES hafí gagnvart
aðilum á evrópska efnahagssvæð-
inu sé ekki einsdæmi, enda þekkist
slíkt meðal annars úr Norðurlanda-
Tveir íslendingar teknir ölvaðir
samningum, að sögn Davíðs. Sam-
kvæmt þeim samningum sé til að
mynda unnt að innheimta meðlög
í öllum ríkjunum.
„Stjómarskráin geymir enga
heimild til framsals á dómsvaldi úr
landinu, til dómstóla er gætu kveð-
ið upp bindandi dóma, sem kæmu
beint til fullnustu að landsrétti,"
sagði Guðmundur og kvaðst telja
slíkt óheimilt að óbreyttri stjómar-
skrá.
Davíð telur hins vegar EFTA-
dómstólinn ekki fela í sér framsal
á dómsvaldi. Meginniðurstaðan
standi óhögguð, að samningurinn
kalli ekki nauðsynlega á breytingu
á stjómarskránni.
í hringborðsumræðum tóku þátt,
auk fmmmælenda, Stefán G. Þóris-
son lögfræðingur, Ragnar Aðal-
steinsson hæstaréttarlögmaður og
formaður Lögmannafélags íslands,
Lilja Ólafsdóttir lögfræðingur og
Eiríkur Tómasson hæstaréttarlög-
maður sem einnig stjómaði fundin-
um.
Sjá frásögn á miðopnu.
með fálkaunga í járnbrautarlest
TVEIR Reykvíkingar, 22 og 26 ára gamlir, voru handteknir í jámbraut-
arlest af lögreglunni í Heming á Jótlandi síðdegis á laugardag með
tvo fálkaunga í bakpoka. Mennimir voru svo ölvaðir við handtökuna,
að sögn Bent Smedegaard lögreglufulltrúa í Heming, að þeir vom
ekki viðræðuhæfir fyrr en undir hádegi á sunnudag. Þeir vom látnir
lausir eftir yfirheyrslur og er ekki Ijóst hvenær þeir em væntanlegir
til landsins. Aflífa varð annan fuglinn í Damörku en hinn bíður þess
þar að verða sendur aftur til íslands. Danska umhverfisráðuneytið
hefur farið þess á leit við Náttúrufræðistofnun íslands að hún taki við
fuglinum hér á landi og sjái um að sleppa honum lausum, að sögn
Ævars Petersens fuglafræðings hjá Náttúmfræðistofnun.
Að sögn Bent Smedegaard lög-
reglufulltrúa komu fálkasmyglaram-
ir á laugardagsmorgun til Hanstholm
á Jótlandi með feijunni Norrænu.
Þaðan tóku þeir Ieigubíl til Thisted
og þaðan lest en ferð þeirra mun
hafa verið heitið til Þýskalands þar
sem þeir hugðust selja fuglana. Að
sögn Smedegaards leiddi það til
handtöku mannanna, sem voru afar
ölvaðir eins og fyrr sagði, að lestar-
vörður sá til þeirra þar sem þeir
voru að fóðra fuglana í bakpoka.
Lestarvörðurinn gerði lögreglu við-
vart og var ferðin stöðvuð í Heming.
Annar unginn var þá brotinn á fótum
og þurfti að aflífa hann en hinum
var komið í fóstur uns hann verður
sendur aftur til Islands.
Við yfírheyrslur gáfu mennimir
ekkert upp um það hveijum þeir
hefðu ætlað að selja fuglana í Þýska-
landi en sögðust hafa gert sér vonir
um að fá fýrir þá hundruð þúsunda
danskra króna, að sögn Smede-
gaards, sem kvaðst telja víst að þeir
hefðu þar átt kaupendur vísa. Eftir
yfírheyrslur voru mennimir látnir
lausir síðdegis á sunnudag og héldu
þá til Kaupmannahafnar en óvíst
mun hvenær þeir hyggjast snúa
heim.
Mega eiga von á mjög stórri
sekt í Danmörku
Ekkert kom fram í yfirheyrslum
í Danmörku um það hvar hreiðrið
hefði verið sem mennirnir tóku ung-
ana úr. Bent Smedegaard sagði að
með því að fiytja fuglana inn til
Danmerkur og athæfí sínu þar hefðu
mennimir gerst sekir um brot á dýra-
verndunarlögum og einnig svokölluð-
um Washington-sáttmála frá 1977
sem leggur þungar sektir við hvers-
konar viðskiptum með friðaða fugla.
Hann kvaðst telja að mennimir
mættu eiga von á „risastórri" sekt
frá dönskum yfirvöldum, sem ís-
lenskum stjómvöldum yrði falið að
innheimta, og svaraði játandi spurn-
ingu um hvort hann teldi að sú sekt
næmi tugum þúsunda danskra
króna, eða hundruðum þúsunda ís-
lenskra króna.
Þórir Oddsson vararannsóknarlög-
reglustjóri ríkisins sagði í gær að
danska lögreglan hefði haft samband
við RLR vegna málsins en engin
gögn um það hefðu borist og engar
ákvarðanir teknar um meðferð þess.
Hann sagði að mennimir tveir virt-
ust hafa gerst brotlegir við íslensku
fuglafriðunarlögin, þar sem lagðar
eru sektir, varðhald eða fangelsi við
athæfí af þessu tagi. Hann sagði að
sér væri ekki kunnugt um að menn-
irnir tveir ættu afbrotaferil að baki.
Að sögn dönsku lögreglunnar vó
hræ ungans, sem aflífa þurfti, 970
grömm. Að sögn Ævars Petersens
fuglafræðings hjá Náttúrufræði-
stofnun getur það bent til að um 4-5
vikna unga sé að ræða, en þó er það
nokkuð háð því hvort um karl- eða
kvenfugl er að ræða. Hann sagðist
enga vitneskju hafa um hvaðan fugl-
arnir hefðu verið teknir og kvaðst
telja að érfítt eða útilokað fyrir aðra
en þjófana yrði að segja til um það
með vissu, enda á fjórða hundrað
fálkahreiður hér á landi. Víða um
landið hefðu heimamenn verið beðnir
að vera á varðbergi en einungis hefði
verið haldið uppi skipulagðri vörslu
með fálkavarpi í Mývatnssveit. Þeirri
vörslu hefði verið hætt í ár vegna
fjárskorts.
Ævar sagði að þetta væri í fyrsta
skipti sem Islendingar væru.staðnir
að fálkaþjófnaði en nokkur dæmi frá
undanfömum áratug eru vel kunn
um erlenda fálkaþjófa sem hér hafa
verið staðnir að verki. Ævar sagði
það bagalegt að Islendingar hefðu
ekki slegist í hóp með þeim fjölmörgu
þjóðum sem staðfest hefðu Washing-
ton-sáttmálann.
♦ ♦ ♦----
Meirihluta-
samstarfi á
Fáskrúðs-
firði slitíð
SLITNAÐ hefur upp úr meiri-
hlutasamstarfí Alþýðubandalags
og Framsóknarflokks í hrepps-
nefnd Búðarhrepps, Fáskrúðs-
fírði.
Á aukafundi, sem haldinn var í
hreppsnefnd í gærkvöldi, var lesið
upp bréf frá Alþýðubandalaginu þess
efnis að ákveðið hefði verið að slíta
samstarfi við Framsóknarflokk og
engar sérstakar ástæður tilnefndar.
Að því búnu sleit fráfarandi oddviti
fundi og afhenti boðun næsta fundar
til aldursforseta hreppsnefndar. Gert
er ráð fyrir að fundur verði haldinn.
næstkomandi fímmtudag.
Enginn nýr meirihluti hefur verið
myndaður í hreppsnefndinni.
Albert