Morgunblaðið - 15.08.1992, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 15. ÁGÚST 1992
Mjög slæmt veður á hálendinu
Hópur 30 útlend-
inga í hrakningum
HÓPUR 20-30 erlendra ferðamanna sem voru á leið frá Sigöldu til
Landmannalauga á reiðhjólum óskuðu eftir aðstoð Slysavarnafélags-
ins upp úr kl. 18 í gærkvöldi. Skömmu síðar barst ósk um aðstoð
frá tveimur jeppum sem hugðust fara frá Landmannalaugum að
Eldgjá, en snarvitlaust veður var á þessum slóðum, að sögn Tilkynn-
ingaskyldunnar.
Slysavamafélagið hafði samband
við rútu sem var stödd við Sigöldu
og hélt hún þegar af stað í átt til
hjólreiðamannanna og flutti þá að
Landmannalaugum þar sem hópur-
inn gisti síðustu nótt. Var hann
kominn til Landamannalauga upp
úr kl. 20. Þama var vont veður, rok
og rigning, og ferðalangamir orðn-
ir þreyttir og slæptir.
Morgunblaðið/Bjöm Biöndal
Um svipað leyti og erlendu ferða-
mennimir voru komnir í skjól barst
tilkynning frá Landmannalaugum
um tvo jeppa sem voru á leið þaðan
til Eldgjár og áttu þeir í erfiðleik-
um. Björgunarsveitarmenn úr
Skaftártungum vom sendir af stað
ferðalöngunum til aðstoðar og jafn-
framt rútan sem flutti hjólreiða-
mennina. Jeppamir höfðu fest í á
og dró rútan þá á þurrt land. Menn-
irnir í jeppunum vora orðnir blautir
og kaldir og bílamir ógangfærir
vegna bleytu. Ekkert amaði þó að
mönnunum og var farið með þá
aftur tii Landmannalauga.
Töluverð umferð ferðamanna var
á þessum slóðum og ætluðu björg-
unarsveitarmenn að vera þama á
ferli ef aðstoðar þeirra þyrfti við.
Morgunblaðið/Júlíus
Malbik eða hellulögn ?
Ekki hefur verið tekin endanleg ákvörðun um að | ur fram að ef endurteknar mælingar leiði annað
helluleggja Aðalstræti, þ.e. sjálfa götuna, þótt sú í ljós verði gatan hellulögð. Verið er að hellu-
hafi verið hugmyndin upphaflega. Sigurður Skarp- leggja stéttar en búist er við að framkvæmdum
héðinsson gatnamálastjóri segir að burðarþolsmæl- við götuna ljúki í lok október eða mánuði seinna
ingar hafi sýnt að réttara væri að malbika en tek- | en áætlað var í upphafi.
Hlutabréf í Samskipum
seld fyrir 25 milljónir kr.
Efnið var í plastpoka og hafði
maðurinn notað límband til
að festa það á líkama sinn.
Leifsstöð:
Fundu 70
grömmaf
kókaíni
Keflavík.
TOLLVERÐIR í Leifsstöð
fundu 70 grömm af kókaíni
á 23 ára Reykvíkingi sem var
að koma til landsins frá
Bandaríkjunum sl. sunnudag.
Maðurinn var að koma frá
Baltimore og lenti hann í
úrtakskönnun sem sérþjálf-
aðir tollverðir framkvæma
reglubundið.
Aætlað söluverð á kókaíni
hér á landi er talið vera á bilinu
12-15.000 kr. grammið og
heildarsöluverð því allt að ein
milljón króna. Maðurinn hefur
ekki áður komið við sögu fíkni-
efnamála. Þettá er mesta magn
af kókaíni sem tollgæslan á
Keflavíkurflugvelli hefur lagt
ANNAR áfangi í sölu á hlutabréf-
um í Samskipum hf. hófst í gær
þegar seld voru bréf fyrir 22,3
milljónir króna að nafnverði á
genginu 1,12 eða tæpar 25 miHj-
ónir að markaðsverði. Eins og
kunnugt er áformar stjórn Sam-
bands íslenskra samvinnufélaga
að selja 400 milljóna króna hlut
í hlutafjáreign sinni í Samskipum
í fjórum áföngum. í fyrsta
áfanga, sem Iauk í lok júní sl.
voru seld hlutabréf fyrir 100
milljónir að nafnverði á sama
gengi.
Sigurbjöm Gunnarsson, deildar-
stjóri hjá Landsbréfum, sem sjá um
söluna, sagði í samtali við Morgun-
blaðið, að með þessum viðskiptum
væri verið að taka fyrstu skrefín í
öðrum áfanga sölunnar. Ákveðið
hefði verið að bíða með hann fram
í ágústmánuð eftir að fyrsta áfanga
hefði lokið i júní. Bréfin hefðu sem
fyrr verið seld á genginu 1,12 en
óvíst væri hvort það gengi héldist
óbreytt áfram.
Sigurbjörn sagði ennfremur að
nokkuð hefði verið um fyrirspumir
um hlutabréf í Samskipum í gær í
kjölfar frétta um samstarfssamning
félagsins við danska skipafélagið
J. Lauritzen um Grænlandssigling-
ar. Þá sagði hann að svo virtist sem
viðskipti með hlutabréf væru að
taka aðeins við sér þó almennt
væri ekki um stórar upphæðir að
ræða.
Auk sölunnar á hlutabréfunum í
Samskipum áttu sér í gær stað við-
skipti með hlutabréf í Eimskip, 01-
ís, Eignarhaldsfélagi Alþýðubank-
ans og Tæknivali fyrir rúmlega 1,2
milljónir króna. Gengi hlutabréfa í
Eimskip hækkaði úr 4,25 í 4,30 og
gengi í Olís hækkaði úr 1,70 í 1,75.
Gengi hlutabréfa í Eignarhaldsfé-
lagi Alþýðubankans hækkaði úr
1,39 í 1,60. Þess má geta að upp-
hæð þessara viðskipta, 1,2 milljón-
ir, er sú sama og nam skráðri hluta-
bréfasölu í síðustu viku. í vikunni
þar á undan nam heildarsala hluta-
Range Rover-jeppi með hjólhýsi í
eftirdragi fór út af veginum og valt
við Eyrarkot í Kjós laust fyrir kl. 15
í gær. Þrennt var flutt á slysadeild,
en fólkið var ekki talið mikið meitt.
Bíllinn var hins vegar mikið
skemmdur og var hann dreginn til
Reykjavíkur með kranabíl. Þá fór
bíll út af veginum við Búlandshöfða
bréfa tæplega einni milljón króna.
I kjölfar viðskiptanna í gær hækkað
Landsvísitala hlutabréfa úr 96,95 í
97,32 eftir að hafa verið óbreytt
síðustu daga.
milli Ólafsvíkur og Grandarfjarðar.
Engin slys urðu á mönnum en bíllinn
skemmdist töluvert.
Samkvæmt upplýsingum frá Veð-
urstofunni myndaðist djúp lægð suð-
vestur af landinu og var hún orðin
kyrrstæð undir kvöld í gær. Búist
er við skúrum í dag um mestallt
land og hægari vindi en var í gær.
Bflar fuku af vegum
TVEIR bílar fuku út af vegum í hvassviðrí sem gekk yfir landið í gær.
í Vestmannaeyjum voru 11-12 vindstig. Samkvæmt upplýsingum frá
Veðurstofunni er óvenjulegt að slíkt hvassviðri verði á þessum árs-
tima, en djúp Iægð suðvestur af landinu olli því.
Amór Hannibalsson rannsakar skjalasöfn kommúnista í Moskvu
Vofði vinnubúðavist yfir
höfði Stefáns Pjeturssonar?
ARNÓR Hannibalsson, prófessor í heim-
speki við Háskóla íslands, telur hugsan-
legt að ráðamenn í Sovétríkjunum hafi
ætlað að senda Stefán Pjetursson, sem
fyrstur íslenskra kommúnista reis upp
gegn valdi Kremlveija á fjórða áratugn-
um, í vinnubúðir þar eystra. Arnór
Hannibalsson dvelst nú í Moskvu og hefur
fengið aðgang að skjölum úr safni Mið-
stjórnar sovéska kommúnistaflokksins, og
safni Komintern, Alþjóðasambands komm-
únjsta.
í skjölum þeim sem Dr. Amór Hannibals-
son hefur fengið aðgang að úr safni Komint-
em er að finna ýmsar upplýsingar um ís-
lenska kommúnista er stunduðu á þessum
tíma nám við skóla þá er sovéskir kommúnist-
ar starfræktu í Moskvu. Tíu til fimmtán ís-
lendingar stunduðu nám við Lenínskólann sem
starfræktur var á á áranum 1926 til 1936.
Að sögn Arnórs Hannibalssonar var rekin við
skólann sérstök „Leynideild" er fylgdist
grannt með gjörðum og ummælum nemend-
anna og voru menn skyldugir til að gefa deild
þessari skýrslu teldu þeir sig hafa orðið vara
við_ að einhveijir fylgdu ekki flokkslínunni.
Í skjölum sem Arnór Hannibalsson hefur
fengið að kanna kemur m.a. fram að skrifað-
ar voru skýrslur um Stefán Pjetursson, sem
síðar varð ritstjóri Alþýðublaðsins, en hann
var fyrstur íslenskra kommúnista til að rísa
upp gegn yfírdrottnun ráðamanna í Kreml.
Árið 1933 var Stefán Pjetursson kallaður til
Moskvu en hann hafði áður þótt efnilegastur
íslenskra ungkommúnista og mikið leiðtoga-
efni. Stefán hafði sér það til saka unnið að
leggjast gegn því að sósíaldemókratar yrðu
lýstir „þjóðfélagsleg höfuðstoð auðvaldsins"
í stjórnmálaályktun annars flokksþings
Kommúnistaflokks íslands árið 1932.
„í skjölunum kemur fram að Tage Lars-
son, sænskur kommúnisti sem var í Moskvu
á sama tíma og Stefán eða árið 1933, skrif-
aði starfsmannastjóra Lenínskólans skýrslu
þar sem fram kom m.a. að Stefán iðraðist
einskis og að hann hygðist jafnvel freista
þess að komast frá Sovétríkjunum," sagði
Amór Hannibalsson í samtali við Morgunblað-
ið. „Skýrslu þessa sendi starfsmannastjórinn
þekktum kommúnista, Kúsínen að nafni, sem
m.a. var leiðtogi finnskra kommúnista, leið-
togi Komintern og síðar náinn samstarfsmað-
ur Leoníds Brezhnevs og Níkíta Khrústjovs.
I þessu skjali bað starfsmannastjórinn Kúsín-
en um fyrirmæli en lagði sjálfur til að Stefán
Pjetursson yrði sendur til að „stunda vinnu
innan Sovétríkjanna", eins og segir í skjal-
inu.“ Þetta telur Arnór Hannibalsson að geti
vísað til þess að senda hafí átt Stefán Pjeturs-
son í vinnubúðir í Sovétríkjunum. „Stefán
komst síðan frá Sovétríkjunum með hjálp
starfsmanna danska sendiráðsins eins og fram
hefur komið. Ég tel að þetta skjal sýni að
Stefán mat ástandið rétt er hann afréð að
flýja frá Sovétríkjunum," sagði Arnór Hannib-
alsson.
í skjölunum kemur fram, að sögn Arnórs,
að íslensku kommúnistarnir í Moskvu þóttu
flestir standa sig með afbrigðum vel. Þeir
lAdvönm
I tfl félaga og alls verkalýðs.
■ Liðhlauparnir og svikaramir,
isem reknir hafa verið úr K. F. í.
■útbreiða nú þá lygi, að Alþjóða-
■sarriband K. hafi meft síntsbeyti
llagt blessun sína yfir verklýðs-
Isvik Stefáns Pj. & Co., og hina
Itœkifærissirmuðu afstöðu Einars
■Olgeirssonar til þeirra.
I K. F. í. stimplar þessa lygi,
Fsem hámark hinna svívirðilegu en
lárangurslitlu baráttu Iiðhlaup-
lanna fyrir klofningi K. F. 1.
1 F. N. — K. F. I.
Úr Verkalýðsblaðinu, málgagni Kommún-
istaflokksins, 4. júní 1934. Afstöðu Stefáns
Pjeturssonar er lýst sem „verkalýðssvik-
um“.
þóttu hollir og traustir stuðningsmenn flokks-
línunnar. Ennfremur kveður Arnór það koma
fram að íslenákir kommúnistar sendu Komm-
únistaflokki Sovétríkjanna skýrslur um
ástand-mála hér á landi fram til þess tíma
er nasistar réðust inn í Sovétríkin 1941.