Morgunblaðið - 16.08.1992, Qupperneq 32

Hraðarí póstsendíngar
tnilli landshlula
sm
PÓSTUR OG SÍMI
MORGUNBLAÐIÐ. AÐALSTRÆTI 6, 101 REYKJAVÍK
SÍMI 691100, SÍMBRÉF 691181, PÓSTHÓLF 1555 / AKUREYRl: HAFNARSTRÆTI 85
SUNNUDAGUR 16. ÁGÚST 1992
VERÐ í LAUSASÖLU 110 KR.
Búvöru-
samning-
-urtilbúinn
SKRIFAÐ verður undir nýjan
búvörusamning í kvöld, en samn-
ingar tókust í meginatriðum á
föstudagskvöld. Samkvæmt
heimildum Morgunblaðsins er
samningurinn því sem næst sam-
hljóða tillögum sjömannanefndar
frá því í vor, en þó er gerð minni
krafa um framleiðniaukningu til
bænda.
Sjömannanefnd gerði tillögu, um
1% framleiðniaukningu, sem þýðir
1% raunverðslækkun á mjólk á
þéssu ári, 2lh% 1993 og 2‘/2% 1994.
Samkvæmt búvörusamningnum,
sem tekur gildi 1. september nk.,
_. yerður lækkunin 1% minni en tillög-
urnar gerðu ráð fyrir. Á þessu ári
verður 1% raunverðslækkun á
mjólk, 2% 1993 og 2% 1994. Samið
var um að niðurgreiðslur á heild-
söluverði hætti og teknar verða upp
beinar greiðslur til bænda, þ.e.a.s.
allar niðurgreiðslur greiðast til
bænda á framleiðslustigi, hliðstætt
því sem er í sauðfjárframleiðslu.
Mesta breytingin í búvörusamn-
ingnum, sem þó var ekki samnings-
atriði við bændur, er að lögð er nið-
ur regluleg verðmiðlun milli
mjólkubúa. Þessi breyting hefur enn
frekari áhrif á lækkun mjólkurverðs
til neytenda. Innheimt verðmiðlun-
argjald á mjólk er 3% en samkvæmt
samningnum lækkar það í 1% og
er þá aðeins gert ráð fyrir svokall-
aðri flutningsjöfnun, sem hefur í för
með sér 2% lækkun á mjólk sem
kemur til framkvæmda á árunum
1993-1994.
Tekist var á um endurgreiðslu
virðisaukaskatts á kjötframleiðslu
sem bændur gerðu kröfu um að
héidi áfram. Málamiðlunarsam-
komulag varð um að heimilt yrði
að semja um frávik frá framleiðni-
aukningu bænda ef endurgreiðslum
•af virðisaukaskatti yrði hætt.
Fullvirðisréttur í mjólkurfram-
leiðslu lækkar úr 104,5 milljónum
lítra í 100 milljónir lítra í haust í
takt við innanlandsneyslu. Endur-
skoðast hann arlega í takt við neyslu
innanlands. Útflutningsbætur falla
niður og ríkisstuðningur miðar al-
farið við íslenskan markað héðan í
frá.
Morgunblaðið/Júlíus
Reykjavíkur-
höfn 75 ára
Höfnin í Reykjavík hélt upp á
75 ára afmæli sitt í gær og
voru margvfsleg hátíðahöld á
gamla hafnarsvæðinu í tilefni
dagsins.
Eldri vísitalan:
Yísitölulán
væru 2.100
millj. hærri
LÁNSKJARAVÍSITALA hefur
hækkað um 41,7% frá því
grunni hennar var breytt í jan-
úar 1989. Á sama tíma hefði
vísitalan hækkað um 47,1% ef
hún væri reiknuð samkvæmt
eldri aðferðinni. Sé miðað við
að vísitölutryggð lán hafi staðið
í stað frá janúar 1989, en þá
nam heildarupphæð vísitölu-
tryggðra lána tæpum 39 millj-
örðum króná, væru eftirstöðvar
þeirra rúmum 2.100 milljónum
króna hærri í dag ef vísitölu-
grunninum hefði ekki verið
breytt.
Breytingin sem gerð var á út-
reikningi vísitölunnar á sínum
tíma fólst í því að launavísitala
var tekin inn í lánskjaravísitölu
að þriðjungshluta. Seðlabanki Ís-
lands hefur frá breytingunni reikn-
að vísitöluna út samkvæmt eldri
grunninum til viðmiðunar, og þeg-
ar þróun þeirra er borin saman
kemur í ljós, að eldri vísitalan
hefur oftast hækkað hraðar en sú
nýja. Þó hækkaði hún minna árið
1991, 7,9% miðað við að sú nýja
hækkaði 8,4%. Sé staða þeirra
borin saman nú sést að eldri vísi-
talan hefur hækkað um 13% um-
fram þá nýju síðan breytingin var
gerð. Hækkun þeirrar nýrri und-
anfarna 12 mánuði hefur verið
2,4%, en þeirrar eldri 2,7%.
Lúðvík Jósefsson segist hafa hitt fulltrúa sovézkra kommúnista 1970:
Persónuleg’ samtöl við Savko
en ekki formlegar viðræður
Forseti Islands í opinberri í heimsókn í Njarðvík
Morgunblaðið/Kristinn
Hálfrar aldar afmæli
FORSETI íslands, frú Vigdís Finnbogadóttir, kom
í opinbera heimsókn til Njarðvíkur í gær í tilefni
50 ára afmælis endurreisnar Njarðvíkurhrepps.
Heimsóknin hófst við leiðsögumarkið á Fitjum þar
sem Sólveig Þórðardóttir, forseti bæjarstjómar, sem
sést með forsetanum á myndinni, og Kristján Páls-
son, bæjarstóri, ásamt bæjarstjórn og ráðamönnum
bæjarins tóku á móti forsetanum og fylgdarmanni
hennar, Sigríði Hrafnhildi Jónsdóttur deildarsérfræð-
ingi. Fjöldi Njarðvíkinga og gesta voru samankomn-
ir á Fitjum til að taka á móti forsetanum og fylgd-
arliði og við móttökuna lék Lúðrasveit Tónlistaskól-
ans. Arnar Vilhjálmsson, 12 ára Njarðvíkingur, af-
henti forsetanum blóm. - BB
Fulltrúar Kommúnistaflokks Sovétríkjanna hittu leiðtoga fleiri flokka
LÚÐVÍK Jósefsson, sem var formaður þingflokks Alþýðubandalagsins
1969-1971, segist muna eftir því að Savko, starfsmaður alþjóðadeildar
sovézka kommúnistafiokksins hafi hitt sig að máli um 1970. Sovét-
menn hafi á þeim tíma sótt fast að fá flokkslegt samband við Alþýðu-
bandalagið, en það hafi aldrei komið til greina. Lúðvík segir að hann
og aðrir forystumenn Alþýðubandalagsins á þeim tíma hafi þó ekki
átt neinar formlegar viðræður við fulltrúa sovézkra kommúnista,
heldur hafi verið um persónulegar samræður að ræða.
í Morgunblaðinu í gær kom fram
að í skjölum miðstjórnar Kommún-
istaflokks Sovétríkjanna, sem dr.
Arnór Hannibalsson hefur rannsak-
að, segir að Savko hafi árið 1970
hitt Lúðvík Jósefsson, Magnús
Kjartansson og Eðvarð Sigurðsson
og þeir hafi fullvissað hann um að
Alþýðubandalagið myndi taka sér
sósíalíska og marxíska stefnuskrá.
Einnig er sagt frá því að 1974 hafi
staðið til að hefja óformlegar samn-
ingaviðræður við Alþýðubandalagið
um flokksleg tengsl.
„Ég man eftir því að þeir [sovézk-
ir kommúnistar] sendu oftar en einu
sinni einhvéija menn hér heim. Þeir
komu hingað á ýmsum vegum, en
ekki á vegum okkar,“ sagði Lúðvík
í samtali við Morgunblaðið í gær.
„Við þessa menn áttum við aldrei
nokkrar formlegar viðræður. Þeir
hafa kannski talað við okkur per-
sónulega einn og einn en við höfum
aldrei nokkurn tímann rætt formlega
við þessa menn. Þeir vissu að það
var samþykkt okkar flokks að hafa
ekki flokksleg sambönd og um það
var aldrei að ræða.“
Aðspurður hvort hann hefði hitt
Savko að máli 1970, játti Lúðvík
því. „Ég man að hann kom hér einu
sinni þessi maður og heilsaði upp á
mig. Eg kannast við manninn þann-
ig séð, en ég átti aldrei neinar samn-
ingaviðræður við hann og enginn
okkar,“ sagði hann.
Blaðamaður spurði Lúðvík hvort
hann hefði í samtölum við Savko
fullvissað hann um að stefnuskrá
Alþýðubandalagsins yrði marxísk og
sósíalísk. „Það hefur legið fyrir frá
upphafi að stefnuskrá Alþýðubanda-
lagsins, eins og Sósíalistaflokksins
áður, var sósíalistísk. í því efni ligg-
ur beinast við fyrir menn að kynna
sér stefnuskrána," sagði Lúðvík.
„Nánari skilgreining hefur ekki ver-
ið á því og hann [Savko] hefur ekki
fengið eitt eða neitt um það frá
rieinum okkar, annað en það að vera
má að einhver hafi sagt honum að
Lúðvík Jósefsson
Alþýðu-
banda-
lagið
væri sós-
íalistísk-
ur flokk-
ur.“ Lúð-
vík sagði
að
hugsan-
legt væri
að ein-
hver
hefði líka
sagt Savko að stefnuskráin yrði
marxísk. „Það var líka í stefnuskrá
Alþýðuflokksins á sínum tíma að
hann væri marxískur flokkur. Það
er ekkert nýtt, enda á sósíalisminn
allur rætur að rekja til þeirrar hug-
myndafræði, sem kom fram hjá
Marx,“ sagði Lúðvík.
Hann sagðist hafa rætt við Savko,
rétt eins og marga aðra, sem hér
hefðu verið á vegum sovézka sendi-
ráðsins. „Því fór víðs fjarri að þessir
menn væru bara að tala við okkur,“
sagði Lúðvík. „Þeir töluðu við menn
úr öðrum stjórnmálaflokkum og það
liggja fyrir í þessum sömu rússnesku
glöggum nöfn annarra manna. Jón
Ólafsson [fréttamaður Ríkissjón-
varpsins] og aðrir hafa viðurkennt
fyrir mér að þarna eru nöfn annarra
stjómmálaleiðtoga en bara frá okk-
ur.“
Hann sagði að forystumenn Al-
þýðubandalagsins hefðu ekkert vitað
af ákvörðun miðstjórnar Kommún-
istaflokks Sovétríkjanna í október
1970 um að koma á óformlegu sam-
bandi við Alþýðubandalagið og félag
sósíalista á íslandi. „Það var aldrei
um það talað að koma á neinu sam-
bandi við þá. Þarna er verið að tala
um sósíalista, það eru leifarnar af
gamla Sósíalistaflokknum, sem
héldu áfram í ákveðnu félagi. Þeir
[Sovétmenn] þráðu auðvitað og
minntust oft á að fá hér flokkslegt
samband, sem þeir sögðust hafa við
sósíaldemókrataflokkana á Norður-
löndum, og við værum svona sértrú-
aðir að við neituðum öllu. En okkar
tilkoma var svona; við neituðum að
vera þátttakendur í alþjóðlegum
flokkasamsteypum eins og Alþýðu-
flokkurinn hefur verið allar götur
síðan 1926. Hann hefur verið í Al-
þjóðasamtökum jáfriaðarmanna,
Öðru internationali, og Kommún-
istaflokkurinn hér var í Þriðja intern-
ationali [Alþjóðasamtökum komm-
únista] á meðan hann starfaði 1930-
1938. Eftir það hefur flokkur okkar
sósíalista staðið utan allra alþjóð-
legra flokkasamtaka," sagði Lúðvík
Jósefsson.