Morgunblaðið - 10.01.1993, Síða 51

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 10. JANUAR 1993
I
I
I
I
)
eftir Elínu Pálmadóttur
Islenskir
altmuligmenn blíva
Eg óskaði þess oft að við hefð-
um ekta íslenska „altmulig-
menn“ þarna, menn sem vita hvað
er að vinna.“ Þessi umæli í við-
tali við Jóhönnu Lárusdóttur
lækni, sem starfað hefur m.a. með
Læknum án landamæra í Úg-
anda, Pakistan, Shri Lanka og
víðar við hin erfiðustu skilyrði,
staðfestu enn einu sinni kenningu
mína frá í haust um hvar það er
sem íslendingar helst hafa tromp
á hendi í samkeppninni á erlend-
um vinnumarkaði. Þeir kunna að
ganga í verkin og hika ekki við
að leysa þau sjálf-
ir.
Frá því írski
friðargæslumað-
urinn í Líbanon
lýsti við mig að-
dáun á þessum
makalausu ís-
lendingum, eins
og hann orðaði
það, sem væru svo
flinkir í hönd-
unum og gætu
allt, hefi ég lagt
við hlustir þegar
eitthvað slíkt ber
á góma þar sem
íslendingar eru að
störfum við marg-
vísleg verkefni í
útlöndum. írinn
taldi þessa kosti
íslendinga á
vinnumarkaðin-
um stafa af því
að þeir hefðu allir
unnið með námi við fjölbreytt
störf. Kynnu handtökin og hikuðu
því ekkert við að taka til hendi.
Þekktu möguleikana og væru úr-
ræðagóðir að finna aðferðir við
hvers konar aðstæður. Þetta
sannast víða ef eftir er hlustað.
Þama er fólk sem hefur unnið við
húsbyggingar eða á togara, ijar-
skiptafólk sem hefur prófað sig
áfram við að halda tækjum gang-
andi, verkfræðingar sem hafa
gengið eins og vélamenn, bílstjór-
ar og erfiðisvinnumenn í verkefn-
in á virkjunarstöðum á hálendinu
í óblíðum veðrum eða við hafnar-
gerð. Þeir sitja ekki bara á fund-
um eða við teikniborðin og senda
frá sér tilskipanir. Þetta könn-
umst við öll við. Dæmi um hvem-
ig hvers kyns verkleg þjálfun get-
ur komið að gagni:
Halldóra Gunnarsdóttir sál-
fræðingur í Svíþjóð, sem gift er
Bjama Amgrímssyni lækni þar,
hafði í tilefni þessarar kenningar
orð á að á sænskum sjúkrahúsum
væri iðulega kallað á íslenska
lækninn þegar finna þyrfti í sjúkl-
ingi erfiða æð fyrir sprautu. Þeim
yrði ekkert um að ganga í slíkt,
sem sænskir læknar hefðu enga
þjálfun í. Ég bar þetta undir Jón
Hallgrímsson skurðlækni, sem
lengi starfaði á sjúkrahúsi í Sví-
þjóð. Hann kvað þetta hárrétt, oft
hefði hann verið kallaður til slíkr-
ar þjálpar á sænska spítalanum.
Sagði það stafa af því að lækna-
stúdentum hér á íslandi var kennt
þetta meðan íslenskar hjúkrunar-
konur gerðu það ekki. Eldri lækn-
ar og jafnvel ungir kunni því slíkt
handtök, þótt hjúkrunamemar
læri þau nú. Munurinn á að vinna
heima sé sá að hér sé miklu færra
aðstoðarfólk en í Svíþjóð, þar sem
hver hefur og kann sitt afmark-
aða verk. Því fái íslenskir læknar
ýmiskonar þjálfun. En Svíþjóð er
ekki allur heimurinn. Og víðast í
veröldinni kemur í góðar þarfír
fólk sem kann til allra verka.
Altmuliglæknar geta þar orðið
gagnlegri og eftirsóttari en þeir
einhæfu.
María Ingvadóttir, deildarstjóri
utanlandsdeildar Útflutningsráðs,
sagði í spjalli að þetta kæmi heim
og saman við reynsluna á hennar
vinnustað. T.d. reyndist einna
best þegar viðskiptafulltrúarnir,
sem að undanfömu hafa verið
sendir út í heim í tímabundin störf
svo sem í Chile og Kamtchatka,
hefðu víða verkkunnáttu. Hefðu
t.d. auk prófs frá fiskvinnsluskóla
unnið sig upp í frystihúsinu, orðið
verkstjórar og jafnvel fram-
kvæmdastjórar lítilla frystihúsa
úti á landi. Það sé ákaflega farsæl
reynsla. Þá kunni þeir handtökin
við allt sem upp á kemur, þekki
hráefnið, tæknina og hagkvæm-
ustu lausnir við tælqaskipan. Þeg-
ar þeir em að ráðleggja við endur-
skipulagningu á þessum svæðum
geta þeir tekið þátt í öllu ferli
verksins. Fræðingar án slíkrar
þjálfunar hafi ekki sömu innsýn
og þeir sem kunna handtökin frá
upphafi. Verkþjálfun hafi reynst
afskaplega mikilvæg viðskipta-
fulltrúunum við aðstæður sem
koma upp í þessum löndum.
Eflaust finnst mörgum þetta
lítil tíðindi. Þá koma í hugann
ummæli Þórólfs Þórlindssonar
prófessors úr ræðustól fyrir
nokkm, en hann hefur sem kunn-
ugt er m.a. gert kannanir og rann-
sóknir á fiskni íslenskra skipstjóra
og fleiru í þeim dúr. Hann lýsti
því hiklaust yfir að það hefði tek-
ið sig 6-7 ár eftir að hann lauk
námi og kom heim að átta sig á
því að maður yrði að taka mið
af íslenskum aðstæðum í verkefn-
um sínum. Var hann þó alinn upp
í fiskibæ austur á fjörðum, en
hafði í löngu námi erlendis lifað
og hrærst í erlendum kenningum.
Við heimkomuna kom hann að
Háskóla íslands, sem þá var mest
embættismannaskóli. Flutti með
sér heim rannsóknakerfi en áttaði
sig ekki fyrr en að nokkrum tíma
liðnum á því að öllu máli skipti
að taka mið af og nýta íslenskan
veruleika. Snertingin við verkefn-
ið, handtökin, hafði glatast um
hríð.
Kannski er þetta ekki alveg
hliðstætt, en þó af sama toga. A
örum tæknibreytingatímum verð-
ur sveigjanleiki í kunnáttu og
menntun æ mikilvægari. Og um
leið hver sú þjálfun og kunnátta
sem fólk aflar sér með því að
vinna með námi og taka til hendi.
Væri þá ekki hálfgerð synd ef við
glötuðum niður fyrir miskilning
eða menntasnobb þessari hefð-
bundnu hæfni „altmuligmanns-
ins“ á íslandi, sem greinilega er
rós í hnappagatið á erlendum
vinnumarkaði, hvaða menntun
sem menn hafa?
M
STÓRÚTSRLfl
IKIL V€RÐU^KKUM I
DUT fl M> SCUflST.
VIÐOPNUM KL. 12.00
í DAG SUNNUDAG
LAUGAVEGI 95, SÍMI 25260
KVDLD'
NÁMSKEID Á VORÖNN 1993
TUNGUMÁL
ENSKA - DANSKA
NORSKA - SANSKA
FRANSKA - ÍTALSKA
SPÆNSKA - ÞÝSKA
KATALÓNSKA
10 vikna námskeið
20 kennslustundir
ÍSLENSKA
Stofsetning
10 vikna námskeið
20 kennslustundir
ÍSLENSKA
fyrir útlendinga
10 vikna námskeið
20 kennslustundir
BÓKBAND
10 vikna námskeið
40 kennslustundir
LETURGERÐ OG
SKRAUTRITUN
7 vikna námskeið
21 kennslustund
UÓSMYNDUN I
3 vikna námskeið
9 kennslustundir
UÓSMYNDUN II
7 vikna námskeið
24 kennslustundir
VIDEOTAKA Á
EIGIN VÉLAR
Grunnnómskeiö
1 viku námskeið
14 kennslustundir
Framhaldsnómskeiö
2 vikna námskeið
20 kennslustundir
MYNDLIST
10 vikna námskeið
38 kennslustundir
TRÉSMÍÐI
9 vikna námskeið
36 kennslustundir
ÚTSKURÐUR
9 vikna námskeið
36 kennslustundir
FATASAUMUR
6 vikna námskeið
24 kennslustundir
BÚTASAUMUR
6 vikna tiámskeið
24 kennslustundir
BÓKFÆRSIA
8 vikna námskeið
24 kennslustundir
VÉLRITUN
10 vikna námskeið
20 kennslustundir
Tölvunómskeið:
WINDOWS OG
WORD PERFECT
FYRIR WINDOWS
3 vikna námskeið
20 kennslustundir
BRIDS
8 vikna námskeið
32 kennslustundir
INNANHÚSS-
SKIPULAGNING
8 vikna námskeið
24 kennslustundir
GARÐYRKJA
5 vikna námskeið
15 kennslustundir
GÓMSÆTIR
BAUNA-, PASTA-,
OG GRÆNMETIS
RÉTTIR
3 vikna námskeið
12 kennslustundir
SKAPANDI
LISTÞJÁLFUN
fyrir börn
og unglinga
6 vikna námskeið
9 kennslustundir
SKAPANDI
LISTÞJÁLFUN
fyrir fullorðna
6 vikna námskeið
18 kennslustundir
LEIRMÓTUN
6 vikna námskeið
25 kennslustundir
Kennsla hefst 25. janúar
Innritun og upplýsingar um námskeiðin
11.—21. janúar kl. 17—21 í símum 641507 og 44391
og á skrifstofu skólans í Snælandsskóla.