Morgunblaðið - 10.01.1993, Page 52

FORGANGSPÓSTUR
UPPL ÝSINGASÍMI 63 71 30
------k-----------
MORGVNBLAÐJD, ÁDÁLSTRÆTI 6, 101 REYKJA VÍK
SlMl 691100, SÍMBRÉF 691101, PÓSTHÓLF 1556 / ÁKVREYRl: HAFNÁRSTRÆTI 85
SUNNUDAGUR 10. JANÚAR 1993
VERÐ í LAUSASÖLU 110 KR.
NYARSKVOLD IALFAKIRKJU IÞORSMORK
Morgunblaðið/Haukur Snorrason
Lækkun endurgreiðslna vsk. af vinnu iðnaðarmanna hækkar lánskjaravísitölu
Verðtryggðar skuldir
aukast um 4 milljarða
Læknamistök
380 kvart-
anir á ári
.KVÖRTUNUM og kærum til
landlæknis vegna hugsanlegra
læknamistaka hefur fjölgað
mjög á undanförnum árum.
Fyrir 1980 komu þangað að
meðaltali 20 slík mál á ári en árið
1990 voru þau orðin 380, þar af
á fimmta tug af alvarlegra tagi.
Ólafur Ólafsson landlæknir segir
að í 21 tilviki hafi verið álitið að
um mistök væri að ræða en í 25
tilvikum ekki.
Sjá Afdrifaríkt gáleysi bls. 14.
----* * *---
Maríuhænur
ájólatrjám
landsmanna
ÓVENJU margar maríuhænur
gerðu sig heimakomnar í stof-
um landsmanna um jólin, þær
komu með dönskum jólatrjám
og ná ekki að taka sér ból-
festu, að sögn Erlings Ólafs-
sonar skordýrafræðings á
Náttúrufræðistofnun. Hann
segir flest hafa verið með kyrr-
um kjörum í skordýralífi hér-
lendis á liðnu ári, geitungum
fjölgi stöðugt og þeir hafi aldr-
ei verið fleiri en síðasta sumar.
Erling segir óljóst hvort nýjar teg-
undir skordýra hafí hreiðrað um sig
hér í fyrra og af flóttaflugum sé
helst að geta hunangsflugna. 1992
hafí verið frekar venjulegt pödduár,
mun minna hafi verið um smákvik-
indi heldur en árið áður enda veður-
blíða það sumar með eindæmum.
Meira er um að fólk komi til Erl-
ings á vetuma vegna lítilla innflytj-
enda á heimilum. „Á sumrin heldur
fólk að padda í gluggakistunni hafí
bara komið úr garðinum," segir
hann, „en menn kippa sér frekar upp
við skordýr inni hjá sér þegar kalt
er úti. Á hverjum degi hefur einhver
samband út af óvelkominni eða
óvenjulegri pöddu, íslendingar eru
fremur viðkvæmir gagnvart þessum
dýrum. Og hámarki nær æsingurinn
í hreingemingunum fyrir jólin, þá
kemur ýmislegt fram úr homum,
jólatré og jólastjömur eru oft lífleg
og i valhnetukjömum þrífast stund-
um lirfur sem margir fúlsa við.“
LÆKKUN á endurgreiðslu
virðisaukaskatts af vinnu iðn-
aðarmanna við íbúðarhúsnæði
hefur í för með sér 1,1% hækk-
un lánskjaravísitölunnar í jan-
úar og veldur því að verð-
tryggðar skuldir landsmanna
hækka um fjóra milljarða kr.
að því er fram kemur í sameig-
inlegu mati VSÍ og ASÍ sem
sent hefur verið til ríkisstjórn-
arinnar. Þá hækkar persónuaf-
sláttur, barnabætur og vaxta-
bætur um 260 mil{jónir króna
vegna þessara áhrifa. Með þess-
ari aðgerð hyggst ríkið spara
400 miiyónir króna á þessu ári
og tæplega 500 milljónir á heilu
ári.
Bolli Þór Bollason, skrifstofustjóri
í fjármálaráðuneytinu, segir ráðu-
neytið hafna flestu sem fram komi
í mati VSÍ og ASÍ á þessari breyt-
ingu og segir að þrátt fyrir að út-
reikningar séu réttir séu áhrifín stór-
lega ofmetin, fyrst og fremst vegna
þess að ekki sé gert ráð fyrir því
að eignir hækki einnig samhliða
hækkun skulda.
Hannes G. Sigurðsson, aðstoðar-
framkvæmdastjóri VSÍ, segir að
þessi ráðstöfun hafi valdið 1,5 pró-
sentustigs hækkun í þeirri vaxta-
hækkun sem ákveðin var um áramót.
Bolli Þór Bollason segir að ýmis-
legt í mati ASÍ og VSI sé beinlínis
rangt. Hann segir að þótt það sé
rétt reiknað að persónuafsláttur,
barna- og vaxtabætur hækki um 260
milljónir geri aðilar vinnumarkaðar-
ins sér ekki grein fyrir hvernig
tekjuáætlun ríkisins sé gerð. íjár-
málaráðuneytið hafí reiknað með
hækkun vísitölunnar og því verði
tekjuáhrifín hin sömu. Ef ekki hefði
verið gripið til þessarar aðgerðar
hefði þurft að tryggja tekjurnar á
annan hátt.
Þá ofmeti aðilar vinnumarkaðar-
ins áhrifin á vaxtahækkunina og
geri ráð fyrir að hún verði varanleg.
Hins vegar sé búist við að vextir
muni aftur fara lækkandi og því sé
ekki hægt að meta áhrif á hækkun
skulda eins og um varanlega hækk-
un væri að ræða.
Mikil fjölgun atvinnuauglýsinga eftír lægð sem var í haust og vetur
Endurmat á fjölda starfsmanna
FJÖLDI atvinnuauglýsinga hefur nú
aukist á ný, eftir lægð í haust og vet-
ur. Að sögn Þóris Þorvarðarsonar,
ráðningastjóra hjá Hagvangi, virðist
sem stofnanir og fyrirtæki séu nú að
endurmeta starfsmannaþörf sína eftir
niðurskurð og samdrátt í fyrra. Senni-
lega væri því ekki um að ræða ný at-
vinnutækifæri, heldur væri verið að
koma málum í framkvæmd, sem hafi
verið í biðstöðu fram að þessu.
Þórir sagði að það væri tilfínning sín, að á
síðasta ári hafí farið fram mikil endurskipulagn-
ing og niðurskurður í rekstri hjá mörgum fyrir-
tækjum. „Þegar menn sáu fram á erfiðleika á
fyrri hluta síðasta árs vegna of mikilla birgða
og of mikils mannskaps, var farið að huga að
niðurskurði," sagði Þórir. „Slíkt aðhald og niður-
skurður tekur tíma, og kannski hefur verið skor-
ið of mikið niður í mannahaldi."
Þórir kvaðst víða hafa heyrt að skorið hefði
verið niður til að ná settum áætlunum, en nú
gæti verið að menn væru að „núllstilla" á ný.
„Það eru ekki ný atvinnutækifæri sem eru að
skapast eða ný fyrirtæki sem eru að líta dags-
ins ljós,“ sagði hann. „Þetta eru sennilega frek-
ar fyrirtæki sem eru farin að setja mál í gang,
sem hafa verið í bið.“
Dregið að auglýsa fram yfir áramót
Að sögn Guðna Jónssonar hjá ráðgjafar- og
ráðningastofu Guðna Jónssonar, kemur það í
sjálfu sér ekki á óvart að fyrirtæki og aðrir
aðilar skuli draga að auglýsa þar til eftir ára-
mót. „Desember hefur alltaf verið heldur róleg-
ur mánuður, og þessi helgi er fyrsta alvöruhelg-
in á árinu,“ sagði hann. „Það kemur mér því
ekki á óvart að nú sé eitthvað að fara af stað.“
Meðal starfa sem auglýst eru laus til umsókn-
ar í Morgunblaðinu í dag, er embætti skattrann-
sóknastjóra ríkisins, staða vöruhússtjóra KEA,
sölumanns á fasteignasölu, löggilts endurskoð-
anda, markaðsfulltrúa, sölustjóra, innheimtu-
stjóra, kerfísfræðings, forritara hjá hugbúnðað-
arfyrirtæki, töjvunarfræðings í tölvudeild, for-
stöðmanns listasafns, ijósamanns við Þjóðleik-
húsið, fulltrúa á lögfræðistofu, læknaritara,
aðstoðarmanns tannlæknis, nema ( ljósmynda-
smíði, hjúkrunarfræðinga, rafeindavirkja og
leikskólastjóra.