Morgunblaðið - 22.01.1993, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ FQSTUDAGUR 22..JANÚAR 1993
11
en annað við vattstungin teppi er
efnið, svo og handverkið sjálft;
þessi listgrein er sprottin út frá
handverkinu, og byggir ætíð á
því. Hér eru á ferðinni aldagamlar
hefðir sem hafa þróast í gegnum
tíðina, en byggja eftir sem áður
á efnisgildum sem lítt breytast.
Heidi Kristiansen stundaði sitt
listnám í Þrándheimi, en sýndi í
fyrsta sinn hér á landi 1982; hún
hefur síðan tekið þátt í ýmsum
sýningum hér, kennt við skóla,
sjúkrastofnanir og hjá félagsstarfi
aldraðra. 1991 saumaði hún altar-
isklæði fyrir Holtskirkju í Onund-
arfirði.
Á sýningunni getur að líta alls
átján verk, sem ýmist sækja
myndefni sitt til náttúrunnar eða
til kristilegra kennisetninga. Eins
og vænta má er handbragð verk-
anna með ágætum; samval lita,
ásaumur og efnisnotkun fer vel í
flestum verkanna. Hins vegar er
myndbyggingin sjálf oft síðri, og
nýtur sín oft ekki nema í þeirri
fjarlægð, að merki handbragðsins
hverfa; þetta gengur einna best
upp í nokkrum dýralífsmyndum,
svo sem „Himbrimar“ (nr. 11).
Á sýningunni hefur listakonan
lagt fram litla sýningarskrá, þar
sem verktæknin er útskýrð í
stuttu máli, og saga hennar rakin
að nokkru; upplýsingar af þessu
tagi eru vel þegnar, og auðvelda
fólki að átta sig á þeim vinnu-
brögðum sem fyrir augu ber.
Sýningu Heidi Kristiansen á
vattstungnum teppum í Gallerí
Hlaðvarpanum við Vesturgötu
lýkur sunnudaginn 24. janúar.
hvað sterkust og vert er að vekja
athygli á. Má þar nefna verk
Johns Byrne, „Sjálfsmynd með
sígarettu" og „Stríðsáhyggjur“
eftir Ken Currie, þar sem sú fyrri
afbakar yfirborðið, en hin síðari
beinir athyglinni inn í persónuna;
verk Robertos Gonzales Fern-
andez, „Ég elska þig / ég hata
þig“ eru frábærlega unnin að öllu
leyti, einkum hvað varðar teikn-
ingu og lýsingu; og loks lýsir svip-
ur Peters Howsons í „Vinnustofu"
vel því umkomuleysi sem getur
fylgt því að vera seldur undir vald
listagyðjunnar.
Með sýningunni fylgir fallega
unnin sýningarskrá, sem ýmsir
aðilar í Skotlandi hafa stutt við
bakið á; þar er að fínna stutta
ritgerð skipuleggjanda sýningar-
innar, en síðan myndir af verkum
á sýningunni, og frekari upplýs-
ingar um listafólkið; heimildir af
þessu tagi eru vel þegnar og nauð-
synlegar fyrir sýningar sem þessa.
Sýningin „Annað sjálf/Sjálfs-
myndir“ í Geysis-húsinu við Vest-
urgötu stendur til sunnudagsins
7. febrúar.
Bókmenntaverðlaun Norðurlandaráðs 1993. Danmörk
Heimurinn í hnotskurn
Bókmenntir
Dagný Kristjánsdóttir
„Kærar þakkir fyrir tilboð yðar
varðandi kaup á sál minni...“
Svona formlega skrifast menn á
við kölska nú til dags! Þetta er upp-
hafið á Bréfí til fjandans, smásögu
eftir Jens Smærup Sorenssen úr
smásagnasafninu Bréf (Breve,
1992), annarri bókinni sem lögð er
fram af Danmerkur hálfu til bók-
menntaverðlauna Norðurlandaráðs.
„Trúnaður“
Bréf hefur að geyma fímmtán
smásögur sem koma víða við. Fjórar
smásögurnar eru í bréfformi. Eins
og allir vita er hið persónulega bréf
eins konar trúnaðartal og margar
af hinum smásögunum einkennast
líka af trúnaði eða uppgjöri. Það
leynist hins vegar fískur undir steini,
því hvers vegna sýna menn hvorir
öðrum trúnað?
I fyrsta bréfínu skrifar kona (eða
karl?) til háttsetts flokksbróður síns
eftir flokksþing. Bréfritari byijar á
að hrósa keppinaut sínum upp í hást-
ert, maðurinn hafí bókstaflega eng-
an galla! Nema náttúrlega ef vera
skyldi ímyndunarveiki hans. En eng-
inn færi í alvöru að nota þetta gegn
honum, nema ef vera skyldi ... og
svo hefst ísmeygilegur rógurinn sem
skiptist á við skjall, daður og dul-
búin loforð um ýmiss konar endur-
gjald til hins háttsetta. Svona er
hægt að nota trúnað í pólitíkinni.
Aðferðin er svipuð í valdabaráttu
viðskiptalífsins eins og sjá má í
smásögunni Rósir. Málið og veru-
leikinn.
Smásögur Jens Smærup Seren-
sens eru mjög vel skrifaðar en þær
krefjast „góðs lestrar", flestar eru
þær afar íronískar, merkingarsviðin
mörg, veruleikinn óáreiðanlegur og
margslunginn. Þess vegna á fólk svo
erfitt með að tjá sig og ná saman.
Jens Smærup Sarensen vindur sér
léttilega á milli ólíkra stíltegunda,
frá málfari gamals bónda á Jótlandi
til kansellístílsins á bréfínu til ijand-
ans. Hann er fyndinn, en gamanið
er oftast grátt.
Bærinn og heimurinn
Hin bókin sem Danir leggja fram
heitir Bærinn og heimurinn (Byen
og verden, 1992) eftir Peer Hult-
berg. Þessi bók er stórbók í öllum
skilningi. Hún er tæpar þrjú hundruð
síður, byggð upp af hundrað sjálf-
stæðum textum sem byija smám
saman að tengjast innbyrðis og
mynda að lokum breiða lýsingu á
bænum Viborg frá aldamótum til
vorra daga.
Hver einasti texti er svo þéttur
að hann er eins og lítil skáldsaga
og þess vegna er það ómaksins virði
að lesa hvern texta tvisvar. En hver
segir allar þessar sögur? Hver veit
allt um fólkið í bænum í næstum
hundrað ár? Það er enginn annar
en bærinn sjálfur og næstum allt
sem sagt er takmarkast við „al-
Morgunblaðið/RAX
Kammer plús-hópurinn; f.v. Armann Helgason, Þórunn Guðmunds-
dóttir, Hallfríður Ólafsdóttir og Rúnar Vilbergsson.
nett og píanó frá árinu 1962.
Kammer plús-hópurinn hefur
unnið saman nokkrum sinnum á
undanförnum árum, seinast á tón-
leikum í safni Siguijóns Ólafssonar
síðasta vor, en þetta er í fyrsta
skipti sem hann kemur fram undir
þessu nafni.
Peer Hultberg. Eftir hann er
Bærinn og heimurinn.
mannaróminn“, það sem maður hef-
ur sagt manni og getið sér til um í
tímanna rás. Aðeins örsjaldan af-
hjúpar bærinn það sem hann veit
og enginn annar. Frá því er sagt á
hefðarlegri, svolítið gamaldags
dönsku, með gagnorðri nákvæmni
en þannig er málið áöllum sögunum.
I bænum skiptir hvert einasta
mannslíf máli og hver einasta per-
sónusaga verður brot af mikilli
mósaíkmynd, mynd af samfélagi
fólks og samskiptamynstrum sem
bæði eru persónubundin og almenn.
í raun gæti þessi bær verið hvaða
bær sem er í heiminum - Akureyri,
Ósló, Búenos Aires.
Frú fyrrverandi
yfirpakkamóttökustjóri
Glud-Pedersen
í gömlu Viborg eru allar giftar
konur konur mannanna sinna. Þær
heita Frú landsdómari Troels Asmus
Larsen, Frú slátrarameistari Mik-
kelsen, Frú verkamaður Andersen
o.s.frv. Það ríkir feðravelcíi en ekki
eru allir feður þeirra barna sem þeir
halda að séu sín. í sögunum hundrað
er sagt frá ástum og vináttu en
hvorugt má eiga sér stað á milli
stétta sem eru í upphafi rækilega
aðskildar. Og ástin er best í hófi,
elskist fólk of mikið er það aðskilið
Viðtalstími borgarfuiitrúa
Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík
Austurbær og Norðurmýri og Hlíða- og Holtahverfi
Laugardaginn 23. janúar 1993 ki. 10-12
verða til viðtals í Valhöll, Háaleitisbraut 1,
Katrín Fjeldsted, 2. varaforseti borgarstjórn-
ar, í borgarráði, formaður heilbrigðisnefndar,
í umhverfismálaráði.
Hilmar Guðlaugsson, formaður byggingar-
nefndar, formaður húsnæðisnefndar Reykja-
víkur, í íþrótta- og tómstundaráði.
Tekið er á móti hvers kyns fyrirspurnum og
ábendingum. Öllum borgarbúum er boðið að
notfæra sér viðtalstíma þessa.
Bílamarkaburinn
Smiðjuvegi 46E
v/Reykjanesbraut
Kopavogi, scmi
671800
Jens Smærup Sörensen, höfund-
ur Bréfa.
eða flæmt úr bænum.
Það er sagt frá hefðum og venj-
um, söngstríðinu mikla, handayfír-
lagningum og trúarbragðadeilum.
Það er sagt frá sorg og hamingju,
ofbeldi, geðveiki, einmanaleika -
bærinn sér allt. En hann dæmir ekki.
í bókinni myndast stöðugt spenna á
milli hins formlega frásagnarháttar
og innihaldsins sem oft er skelfílegt.
Þegar Frú múrarameistari Egon
Scmidt og tvö uppkomin börn henn-
ar hafa verið barin og svívirt árum
saman og líf þeirra er hvort eð er
eyðilagt, setjast þau saman inn í
vörubíl múrarameistarans, sem þau
hafa hlaðið af gaskútum, hella yfir
sig þynni og kveikja í. Um leið og
þau gera það segir konan: „Eigin-
lega er það gott á hann að þetta er
nýi bíllinn." Sögur úr sveitinni.
Peer Hultberg (f. 1935) er frá
Viborg, doktor í pólsku máli og bók-
menntum, var um árabii kennari við
Lundúnaháskóla en einbeitir sér nú
að skriftum. Það gerir Jens Smærup
Sorensen (f. 1945) líka en hann er
afkastamikill höfundur og hefur
unnið m.a. mikið fyrir sjónvarp og
útvarp. Hann er frá bænum Staun
við Limafjörð og báðir dönsku höf-
undarnir eru þannig frá Norður-Jót-
landi. Það kalla danir „sveitina" eða
„próvinsinn" að hætti Frakka.
Opið sunnudag
kl. 14-18
Chevrolet Scottsdale K-20 4x4 ’82, 7
manna, 8 cyl. (350), beinsk., spil, talstöð
o.fl. Góður bíll. V. 790 þús.
Daihatsu Charade turbo '88, svartur, 5
g., ek. 57 þ., sóllúga o.fl. V. 495 þús. stgr.
Fiat Tipo DGT 1600 ’89, rauður, 5 g., ek.
33 þ. Toppeintak. V. 590 þús.
Ford Econoline 350 4 x 4 6.9 diesel '87,
upphækk., talsverð breyttur. Úrvals feröa-
bíll. V. 2.1 millj., sk. á ód.
Fiat X1/9 Bertone Spider '80, 5 g., ek.
55 þ. Óvenju got eintak. V. 430 þús., sk.
á ód.
Honda Accord 2200 EXi ’90, sjálfsk.,
ek.43 þ. Einn m/öllu. V. 1850 þús., sk. á
ód.
Isuzu Crew Cap 4x4 m/húsi '91, 5 g.,
ek. 41 þ. Upphækkaður o.fl. V. 1570 þús.
Jaguar XJ6 ’81, sjálfsk. m/öllu, toppein-
tak. V. 970 þús., sk. á góðum jeppa.
MMC Lancer GLX ’86, 5 g., ek. 82 þ.
V. 350 þús.
MMC Colt GL ’91, 5 g., ek. 37 þ. V. 750
þús.
Nissan King Cap Ex Cap 4x4 (USA týpa)
'92, V-6, sjálfsk., ek. 10 þ. mílur. Einn
m/öllu. V. 1900 þús.
Nissan Sunny GTi '91, 5 g., ek. 34 þ.,
ABS bremsur o.fl. V. 1090 bús.
MMC Gaiant hiaðbakur GLSi 4x4 '91,
hvítur, 5 g., ek. 23 þ., rafm. í öllu o.fl.
V. 1380 þús. stgr.
Ford Bronco 8 cyl. (302) '74, sjálfsk.,
mikiö endurnýjaður. Gott ástand. V. 480
þús.
Peugout 309 GL Profile '91,5 dyra, rauð-
ur, 5 g. Gott ástand. V. 640 þús. stgr.
Jfefi-I./ \
%
M. Benz 190E ’85, grásans, sjálfsk., ek.
124 þ., álfegur, sóllúga o.fl. V. 1150 þús
sk. á ód.
Mazda B-2600 Ex-Cap 4x4 ’92, VSK
bíll, upph., ek. 12 þ. V. 1450 þús.
VANTAR GOÐA
BÍLAÁSTAÐINN
Wterkurog
kJ hagkvæmur
auglýsingamiöill!
VERKSMIÐJUUTSALA! - VERKSMIDJUUTSALA!
30-70% AFSLÁTTUR
ISLENSK
M\v\ca
q-A6
da9a
ALAFOSS-ULLARTEPPI
þessi gömlu góðu
Heilar rúllur 30-55% - Dæmi: Óskar, Ijós beige, áður 4.430, nú 1.990 m2.
Stór stykki 60-70% - Dæmi: 3,65x3,20, áður 51.742, nú 18.109.
Bútar 70-85% - Allir bútar á hlægilegu verði
TEPriVERKSMWIAN V/ÁLAFOSSVEG MOSFHLSBJE
SÍMI667780.