Morgunblaðið - 09.06.1993, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 9. JÚNÍ 1993
Athugasemdir við grein Sveins
Valfells um Iðnlánasjóð
eftir Braga
Hannesson
Sveinn Valfells, framkvæmda-
stjóri Steypustöðvarinnra hf., ritar
grein í Morgunblaðið sl. föstudag
um starfsemi Iðnlánasjóðs. Ekki
verður hjá því komist að gera at-
hugasemdir við meðferð talna í
greininni og rangan samanburð við
aðrar lánastofnanir.
1. Rangt er að 30% af útlánum
Iðnlánasjóðs fari til annars en iðn-
aðar. Hið rétta er að 88,2% af
heildarútiánum er til iðnaðar, 3,5%
til annarra lánastofnana (aðalleg
Iðnþróunarsjóðs), 4,7% til sveitar-
og bæjarfélaga (umhverfísmál) og
3,6% til verslunar. Þessa skiptingu
má sjá í ársskýrslu Iðniánasjóðs.
2. Útlán Iðnlánasjóðs til
Borgarkringlunnar, en þar er Iðnl-
ánasjóður með lán ásamt nokkrum
lánastofnunum, stafar af lánveit-
ingu til einnar af elstu prentsmiðju
landsins, sem í upphafi hófst handa
um þessa byggingu.
3. Meðferð Sveins á tölum í
samanburði hans á Fiskveiðasjóði
og Iðnlánasjóði er með ólíkindum.
í þessum samanburði miðar hann
við ársskýrslu Iðnlánasjóðs fyrir
árið 1992 en árskýrslur Fiskveiða-
sjóðs árið 1991. Ekki lætur hann
þar staðar numið í rangsnúningum
heldur tekur hann endurmetið
heildarverð fastafjármuna hjá Iðnl-
ánasjóði 1992 og bókfært verð
fastafjármuna Fiskveiðasjóðs
1991. Bókfært verð innréttinga-
og skrifstofubúnaðar er ekki 91,2
millj. króna hjá Iðnlánasjóði heldur
51,4 millj. króna. Meginhluti þess-
arar fjárhæðar er þannig til kom-
inn, að sjóðurinn kostaði innrétt-
ingar á húsnæði því, sem hann
hefur fyrir starfsemina frá fok-
heldisstigi og greiddi með því húsa-
leigu til 10 ára. Bókfært verð tölvu-
búnaðar Iðnlánasjóðs stendur í
16,6 millj. króna og er það bæði
hugbúnaður og tæki. Hjá Sveini
er talan 43,1 millj. króna.
Ef litið er til ársins 1992 fyrir
Fiskveiðasjóð og Iðnlánasjóð er
samanburðurinn eftirfarandi:
„Þótt hagsmunir Sveins
og Iðnlánasjóðs hafi
ekki farið saman í þessu
máli hefur það ekki
verið og er ekki til-
gangur Iðnlánasjóðs að
valda öðrum steypu-
stöðvum Ijóni. Jafn
staðföst er líka sú
stefna Iðnlánasjóðs að
gæta hagsmuna sinna.“
Fiskveiöa- Iðnlána-
Mil(j. króna sjóður sjóður
Hagnaður eftir skatta 57,8 55,9
Framlag í afskriftar- 422,3 439,4
reikning Tap af eignarhlutum í öðrum 0,0 30,7
félögum Bókfært verð fastaQármuna 128,8 83,4
♦Húsn. og búnaður „pr. 5,6 4,0
starfsm." **Útlán pr. starfsmann 1.019,0 618,0
* Iðnlánasjóður leigir tvær hæðir
í Ármúla 13a ásamt hlutdeild í
kjallara. Innréttingar í leiguhluta
ILS eru eignfærðar, en sjóðurinn
leigir frá sér hálfa þriðju hæðina
þannig að húsnæðiskostnaður pr.
starfsmann er lægri en hér kemur
fram.
** Sjálfvirk innheimta af aflaverð-
mæti kallar e.t.v. á minna manna-
hald. Þá eru útlán Fiskveiðasjóðs
1.700 en 3.000 hjá Iðnlánasjóði.
Rétt er að vekja athygli á liðnum
“tap af eignarhlutum í öðrum fé-
lögum“ enda tíundar Sveinn það í
grein sinni sem dæmi um slaka
stjóm hjá Iðnlánasjóði. Hér er um
að ræða lækkun á bókfærðu verði
Fer&alangar!
Þið sem ætlið að leggja land undir fót ættuð að kynna ykkur
Ferðaupplýsingar í sérblaðinu Daglegt líf, ferðalög, bílar sem kemur út á
föstudögum. í Ferðaupplýsingum er að finna upplýsingar um flest það sem
viðkemur ferðalögum og ferðaþjónustu sem í boði er.
Meðal annars upplýsingar um gistingu, viðlegubúnað, tjaldstæði, veiði, flug,
óbyggðaferðir, siglingar, ferjur, sérferðir, hesta, sérleyfi, bílaleigur o.fl.
PltrgntttlfMtili
- kjarni málsins!
Bragi Hannesson
á hlutabréfaeign Iðnlánasjóðs í ís-
landsbanka hf. að fjárhæð 21,7
millj. króna og Þróunarfélaginu hf.
að fjárhæð 9,0 millj. króa. Iðnlána-
sjóður á hlutabréf í íslandsbanka
hf. að nafnverði 62,2 mill. króna.
Hlutabréfaeign þessi er komin til
af því, að sjóðurinn hefur þurft að
innleysa þau til sín upp í greiðslu
skulda. Reynt hefur verið að selja
bréfin, þar sem ekki er um framtíð-
arfjárfestingu að ræða, en því mið-
ur hafa ekki fundist kaupendur.
Þessi samanburður á sjóðunum
sem Sveinn stendur fyrir leiðir
jafnframt í ljós, að Fiskveiðasjóð-
ur, sem á 276 millj. króna hlutafé
í íslandsbanka hf. bókfærir bréfin
á genginu 1.38, þegar Iðnlánasjóð-
ur bókfærir þau á markðasgengi
um áramót, sem var 1.00. Væru
bréf Fiskveiðisjóðs í íslandsbanka
hf. metin á sama gengi og hluta-
bréf Iðnlánasjóðs í bankanum
næmi gengislækkunin 103,8 millj.
króna.
4. Iðnlásjóðsgjald nam 147
millj. króna á sl. ári. Því er að
mestu varið til Vöruþróunar- og
markaðsdeildar Iðnlánasjóðs. Þar
er því ráðstafað til iðnfyrirtækja,
samstarfsverkefna aðallega í sam-
vinnu við Iðntæknistofnun og sam-
tök iðnaðarins í formi styrkja og
lána, sem unnt er að fella niður.
Iðnlánasjóðsgjaldið situr í dag ekki
eftir sem eigið fé sjóðsins. Sé iðnl-
ánasjóðsgjaldið dregið frá hagnaði
sjóðsins eins og Sveinn gerir þarf
jafnframt að draga frá framlög og
styrki, sem gjaldinu tengjast. Þess
vegna er niðurstaða Sveins um
rekstrartap Iðnlánasjóðs fjarri lagi.
5. í skrifum Sveins kemur
greinilega fram, að hann er enn
þeirrar skoðunar, að Iðnlánasjóði
séu mjög þröngar skorður settar
samkvæmt lögum.
Markús Sigurbjömsson, prófess-
or, samdi álitsgerð fyrir iðnaðar-
og viðskiptaráðuneytið um heimild
Iðnlánasjóðs til að taka þátt í stofn-
un Rekstrarfélagsins Hrauns hf. í
greinargerð Markúsar segir orð-
rétt:
“í þessum reglum (um almenna
starfsemi Iðnlánasjóðs) kemur
hvergi fram beint ákvæði um hvort
Iðnlánasjóði sé heimilt að gerast
stofnandi hlutafélags, sem kann
þá að vekja spumingu um hvort
skýra eigi þögnina svo, að honum
sé þetta óheimilt. Slík skýring hlyti
að byggjast á því, að þessi ákvæði
laga nr.76/1987 (lög um Iðnlán-
sjóð) telji með tæmandi hætti hvað
heimilt sé að gera í almennri starf-
semi Iðnlánasjóðs, en hún hefði um
leið í för með sér, að sjóðnum
væri óheimilt að gera neitt það,
sem það gagnstæða væri ekki tek-
ið fram um. Ekki þarf að líta langt
til að sjá að þessi skýringarkostur
er með öllu ótækur, enda mundi
hanan leiða af sér fjarstæðukennd-
ar niðurstöður. Iðnlánasjóði væri
þá til dæmis óheimilt að krefjast
dráttarvaxta af vanskilum, að
höfða mál til heimtu skuldar við
sig og að krefjast nauðungarsölu
á grundvelli ákvæða þess efnis í
samningi um veðrétt í eign til fulln-
ustu á gjaldfallna veðskuld, enda
er hvergi getið heimildar til slíks
í lögum nr.76/1987 (lög um Iðnl-
ánasjóð). Niðurstöður af þessum
toga væri þó ekki aðeins fjarstæðu-
kenndar, heldur einnig í andstöðu
við þá augljósu staðreynd, að í lög-
um er ekki ætlast til að fyrirmæli
laga nr. 76/1987 séu tæmandi um
heimildir Iðnlánasjóðs til aðgerða."
Heimild Iðnlánasjóðs til þess að
stofna og reka Rekstrarfélagið
Hraun hf. var aðalatriði þessa
máls, en ekki stjórnarseta starfs-
manna Iðnlánasjóðs í félaginu.
Iðnlánasjóður var í þessu tilfelli að
gera nákvæmlega að sama og aðr-
ar lánastofnanir hafa gert og eru
að gera. 6. Sveinn Valfells hefur
árum saman setið í bankaráði Iðan-
aðarbanka íslands hf. og nú ís-
landsbanka hf. Því hlýtur honum
að vera ljóst að skylda hvílir á
herðum stjómenda lánastofnana
að gæta hagsmuna stofnana sinna.
Þótt hagsmunir Sveins og Iðlána-
sjóðs hafi ekki farið saman í þessu
máli hefur það ekki verið og er
ekki tilgangur Iðnlánasjóðs að
valda öðmm steypustöðvum tjóni.
Jafn staðföst er líka sú stefna
Iðnlásjóðs að gæta hagsmuna
sinna.
7. í grein Sveins era fjölmörg
önnur atriði, en þau sem hér hafa
verið gerð að umtalsefni. Ekki er
ástæða til að fjalla um þau mál að
sinni.
Höfundur erforstjóri Iðnlánasjóðs
Sumarönn framhalds-
skóladeildar Full-
orðinsfræðslunnar
Framhaldsskólaprófáfangar sumarannar FF eru að hefj-
ast núna 12.-15. júní og lýkur með matshæfum lokaprófum
(2-3 ein.) í ágústlok. Ýmist er um síðdegis- og kvöldtíma
eða helgar að ræða.
í nokkrum greinum er einnig
boðið upp á fornám. Skráning er
hafin í aðfararnám háskólanáms
(0 ein.) í efnafræði fyrir verðandi
nemendur í hjúkranar-, læknis-,
tannlæknis-, líf- og efnafræði og
háskólaáfanga (0 ein.) í efnafræði
læknisfræðideildar, ásamt há-
skólaáföngum (0 ein.) í stærð-
fræðieiningu I og stærðfræðiein-
ingu II fyrir nemendur verkfræði-
og raunvísindadeildar. Aðfar-
amám háskólanáms og háskólaá-
fangamir hefjast 15. og 16. júlí
og lýkur 30. og 31. ágúst. Hinn
28. júní hefjast svo hraðnámskeið
íslensku fyrir útlendinga á dagtím-
um og í ensku fyrir fullorðna á
morguntímum.
Skráning og nánari upplýsingar
hjá Fullorðinsfræðslunni.
(Préttatilkynning)