Morgunblaðið - 11.09.1993, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 11. SEPTEMBER 1993
Bónusbitinn
Ostborgari
Jarlinn
Smáborgari
með osti
McDonalds McDonalds
Ostborgari Góðborgari
Staldrið
Ostborgari
Svarta
pannan
Ostborgari
Tomma-
borgarar
Ostborgari
Tómatsneið
Salatblað
Súr gúrka
Hamb.sósa
Ostur
84 g kjöt
Tómatsósa
Hamb.sósa
Ostur
45 g kjöt
Laukur
Súr gúrka
Tómatsósa
Sinnep
Ostur
45,4 g kjöt
Laukur
Súr gúrka
Tómatsósa
Sinnep
Ostur
113 g kjöt
Salatblað
Hamb.sósa
Ostur
80 g kjöt
Salatblað
Hamb.sósa
Ostur
100 g kjöt
Tómatsneið
Salatblað
Hamb.sósa
Ostur
70 g kjöt
[ 219 kr. J [ 280 kr, J [ 228 kr. J [ 459 kr. J [ 150 kr. j [ 340 kr. J [ 335 kr. J
Álit lögmanna til Framleiðsluráðs landbúnaðaríns
Búvörulögin
baima innflutning
Verð og gerð ostborg-
ara er mjög misjafnt
Hæstaréttarlögmennirnir Eiríkur Tómasson og Ólafur
Axelsson hafa samið álitsgerð, að beiðni Framleiðsluráðs
landbúnaðarins, þar sem þeir komast að þeirri niðurstöðu
að búvörulög feli í sér sjálfstæða heimild til að banna inn-
flutning landbúnaðarafurða. Þeir telja að þeim, sem taka
ákvarðanir um innflutning búvara, til dæmis tollayfirvöld-
um, sé skylt að leita álits og tillagna Framleiðsluráðs áður
en innflutningur sé leyfður.
VERÐ á hamborgurum með osti er mjög misjafnt og er erfitt að
bera verð á þeim saman. Þyngd kjötsins sem notað er í borgarana
er misjöfn og ekki er sambærilegt hvað fylgir með á borgarann.
Morgunblaðið kannaði hjá nokkr-
um veitingastöðum hvað ostborgar-
ar kostuðu. Spurt var um þyngd
kjötsins, og hvað væri sett á þá.
Verðið er mjög misjafnt eins og
taflan gefur til kynna, en rétt er
að benda á að sumir þessara staða
bjóða upp á tilboð þar sem við-
skiptavinir geta keypt franskar
kartöflur og gosdrykk með.
McDonald’s og Jarlinn selja létt-
ustu borgarana, kjötið vegur um
45 grömm. Báðir þessir staðir bjóða
upp á fleiri valmöguleika eins og
taflan sýnir. Algeng þyngd á borg-
urunum er á bilinu 70-85 grömm,
og er víða boðið upp á kjötmeiri
borgara.
A fimmtudag var því spáð í
Morgunblaðinu að verðið á tvöföld-
um hamborgara, „BigMac“, á
McDonald’s yrði í kringum 400
krónur. Er verðið á þessum borgara
429 kr.
Jón Baldvin Hannibalsson utanríkisráðherra
Lögleysa að banna inn-
flutning með reglugerð
Dómstóla að skera úr um hvað eru gildandi lög í landinu
JÓN Baldvin utanríkisráðherra og starfandi viðskiptaráðherra ósk-
aði eftir álitsgerð ríkislögmanns um innflutningsmál og fékk synj-
un á þeim forsendum að ekki væri hafið yfir vafa að viðskiptaráðu-
neytið hefði forræði yfir þeim málum sem beðið var um álitsgerð
um. Utanríkisráðherra sagði í samtali við Morgunblaðið í gær að
hann hefði í gær ítrekað beiðni sína um álitsgerð ríkislögmanns
og kvaðst hann vænta svara eigi síðar en næstkomandi mánudag.
„Eg á fastlega von á því að slík álitsgerð verði gerð opinber þegar
og ef hún berst,“ sagði Jón Baldvin. Ráðherrann segir jafnframt
að það sé engin lagastoð fyrir hinu umdeilda innflutningsbanni á
ar hefur hann synjað mér um álits-
gerðina á þeim forsendum að ekki
sé hafið yfír vafa að viðskiptaráðu-
neytið hafi forræði yfir þeim málum
sem ég bað hann um álitsgerð um.
Ég hef áréttað beiðni mína í dag
og vænti svara eigi síðar en næsta
mánudag,“ sagði Jón Baldvin
Hannibalsson utanríkisráðherra.
í álitsgerð lögmannanna segir
að orðalag umræddrar greinar
búvörulaganna sé mjög afdráttar-
laust. Hún hljóðar þannig: „Áður
en ákvarðanir eru teknar um inn-
og útflutning landbúnaðarvara
skulu aðilar, sem með þau mál
fara, leita álits og tilagna Fram-
leiðsluráðs landbúnaðarins. Inn-
flutningur landbúnaðarvara skal
því aðeins leyfður að Framleiðslu-
ráð staðfesti að innlend fram-
leiðsla fullnægi ekki neyzluþörf-
inni.“
Lögmennirnir segja í áliti sínu
að í greinargerð með frumvarpi
því til búvörulaga, sem hafi verið
samþykkt árið 1985, hafi að vísu
verið gert ráð fyrir að ákvæði laga-
greinarinnar veittu Framleiðslu-
ráði ekki sjálfstæðan rétt til þess
að stöðva innflutning á landbúnað-
arvörum, heldur hefði ráðið aðeins
vald til að stöðva slíkan innflutn-
ing væri hann háður leyfum eða
takmarkaður samkvæmt öðrum
lögum. „Þetta sjónarmið endur-
speglast hins vegar ekki í orðalagi
ákvæðisins sem, eins og fyrr seg-
ir, er fortakslaust, þ.á.m. er ekki
að finna tilvísun til annarra laga,
þar sem innflutningur landbúnað-
arvara er háður leyfum, en það
var aftur á móti gert í greinargerð-
inni,“ segja lögmennirnir. „Ef lög-
gjafinn hefði viljað einskorða
ákvæðið í 41. grein við þessi tilvik
hefði honum t.d. verið í Iófa lagið
að setja orðin „leyfi eru veitt til
inn- og útflutnings" í stað orðanna
„ákvarðanir eru teknar um inn-
og útflutning, en með síðast-
greinda orðalaginu er fremur vísað
til almennra ákvarðana um inn-
og útflutning sem væntanlega eru
fyrst og fremst í höndum tollayfir-
valda samkvæmt tollalögum nr.
55/1987.“
Afnám innflutningshafta hefði
verið alger stefnubreyting
Lögmennirnir segja að þegar
lögin um innflutning hafi verið
samþykkt á Alþingi á síðasta ári,
hafi þáverandi viðskiptaráðherra,
Jón Sigurðsson, tekið fram er hann
mælti fyrir frumvarpinu, að efnis-
atriðið laganna væru „nánast þau
sömu og innflutningsákvæðanna
með lögum nr. 63/1979.“ Þeir
segja einnig að í greinargerð með
þessu lagafrumvarpi virðist vera
gengið út frá því að í búvörulögun-
um „sé að fínna almennt ákvæði
er sjálfstætt banni eða takmarki
innflutning á landbúnaðarvörum.
Framsöguræða ráðherra verður
því ekki skilin á annan veg.“
Úr áliti lögfræðinganna má lesa
að þeir telji óhugsandi að Alþingi
hafi ætlað að breyta ríkjandi skip-
an með samþykkt innflutningslag-
anna. „Sú ákvörðun að leyfa
hömlulausan innflutning á land-
búnaðarvörum, framleiddum hér á
Iandi, hefði að sjálfsögðu falið í
sér algjöra stefnubreytingu í land-
búnaðarmálum frá því sem tíðkazt
hafði um áratugaskeið,“ segja lög-
menmrmr.
skinku.
„Ég trúi því ekki að samráðherr-
ar fyrrverandi viðskiptaráðherra,
Jóns Sigurðssonar, ætli honum það
að hafa blekkt ríkisstjóm, þing-
flokka stjórnar og stjómarand-
stöðu og gervallt Alþingi varðandi
lagasetningu um innflutningsmál.
Ég trúi því heldur ekki að alþingis-
menn yfirleitt séu svo fáfróðir eða
heimskir að þeir viti ekki hvað
þeir eru að gera þegar þeir sam-
þykkja mikilvæg lagaframvörp,"
sagði Jón Baldvin.
Innflutningur frjáls
Utanríkisráðherra sagði kjarna
málsins vera þann að Alþingi hefði
samþykkt ágreiningslítið í nóvem:
ber 1992 lög um innflutning. í
fyrstu grein væri kveðið á um það
að innflutningur skyldi vera fijáls.
Frávik eða takmarkanir á því
þyrftu að vera bundnar lögum.
Þingmönnum væri öllum áreiðan-
lega kunnugt um að takmarkanir
á frjálsræðisreglunni væra til í lög-
um. „Til dæmis búvöralögum og
lögum um dýrasjúkdóma. Þeir sem
samþykktu þetta frumvarp um inn-
flutning hafa því væntanlega talið
að takmarkanir á innflutningi
væru nægar. Eitt er hafið yfir all-
an vafa: Þeir samþykktu lagagrein
sem kvað á um það að þessar tak-
markanir væri ekki hægt að hafa
í reglugerðum,“ sagði Jón Baldvin.
útkljáður," sagði Jón Baldvin, „en
breytir engu um það að flestir
þingmenn töldu sig geta samþykkt
innflutningslögin á þessum for-
sendum."
Ráðherra sagði að þeir sem vildu
gera því skóna að fyrrverandi við-
skiptaráðherra hefði verið að
blekkja landbúnaðarkerfið þyrftu
að vita það að frumvarpið hefði
sérstaklega verið sent til umsagnar
landbúnaðarráðuneytisins og tillit
hefði verið tekið til allra athuga-
semda sem þaðan hefðu komið.
„Það er ósæmilegt að ætla jafn
vammlausum nákvæmnismanni og
Jóni Sigurðssyni fyrrverandi við-
skiptaráðherra að hafa vísvitandi
blekkt samstarfsmenn sína og Al-
þingi íslendinga í þessu máli. Alla
vega tek ég ekki undir það að al-
þingismenn, hvort heldur þeir era
í stjóm eða stjórnarandstöðu, séu
svo fáfróðir eða vitlausir að þeir
samþykki mikilvæg lög í meðvit-
undarleysi eða ógáti,“ sagði utan-
ríkisráðherra.
Jón Sigurðsson fyrrverandi viðskiptaráðherra
Framhaldslagasetningn
lauk ekki á síðasta þingi
JÓN Sigurðsson, seðlabankastjóri og fyrrverandi viðskiptaráðherra,
segir að þurft hafi að huga að fyrirkomulagi á innflutningi landbún-
aðarafurða eftir að innflutningslög, sem hann mælti fyrir, voru sam-
þykkt á Alþingi. Jón segir enga ástæðu til að ætla að þingmenn
hafi ekki vitað hvað þeir voru að samþykkja er þeir greiddu lögun-
um atkvæði.
Innflutningurinn lögmætur
„Það er ástæða til að nefna að
um sama leyti og innflutningslög
vora samþykkt, voru samþykkt ný
lög um gjaldeyrisviðskipti, en þetta
er samtengt af því að innflutnings-
takmarkanir höfðu áður verið mið-
aðar við gjaldeyrisleyfi," sagði Jón
í samtali við Morgunblaðið. „Með
þessari nýju Iöggjöf var meginregl-
an um að innflutningsviðskipti skuli
vera frjáls, nema annað sé sérstak-
iokið,“ sagði Jón. Hann vísar þar
til frumvarps landbúnaðarráðherra
um breytingar á búvöralögum, sem
ekki tókst að afgreiða á vorþingi
vegna deilna í stjórnarliðinu.
„Þessi lög um innflutnings- og
gjaldeyrismál eru meðal annars sett
vegna skuldbindinga okkar í EES,
en að sjálfsögðu standa þau á eigin
fótum í okkar eigin stefnu og
ákvörðunum og era gildandi lands-
lög,“ sagði Jón. „Að sjálfsögðu
vakna upp ýmsar spurningar um
fyrri takmarkanir, sem í gildi hafa
verið, og ég veit ekki betur en land-
búnaðarráðherra hafi einmitt viljað
flytja framvarp um breytingar á
búvörulögum af þvf tilefni. Það
verður síðan að vera túlkun stjórn-
valda og annarra hvað í raun komi
út úr samspili þeirrar löggjafar sem
í gildi er. Ég held að ekki hafi þurft
að reikna með að menn hafi ekki
vitað hvað þeir voru að samþykkja.
Málið var ýtarlega kynnt og rætt
og lá lengi fyrir þinginu."
Framsóknarmenn allra flokka
„Nú er vitað að framsóknar-
menn allra flokka hafa yfírleitt
túlkað búvöralögin mjög rúmt og
talið sig hafa þar sjálfstæðar laga-
heimildir til takmörkunar á inn-
flutningi. Það er þeirra túlkun.
Aðrir, þar á meðal ég, hafa túlkað
þetta á annan veg. Þessi ágreining-
ur hefur að sjálfsögðu aldrei verið
Aðspurður um viðbrögð sagði
Jón Baldvin: „Þessi umdeildi inn-
flutningur er lögmætur. Það er
engin lagastoð fyrir innflutnings-
banni og samkvæmt lögum um inn-
flutning er ekki hægt að leggja
bann við innflutningi með reglu-
gerð. Það er lögleysa. Að svo miklu
leyti sem þessi deila snýst um túlk-
un á lögum eða um spurninguna
hvað era gildandi lög í landinu,
verða dómstólar að skera úr. Það
er þeirra hlutverk og ég vona að
þeir geri það sem fyrst, þannig að
lögleysu verði hnekkt.
Ég hef óskað eftir álitsgerð ríkis-
lögmanns og gerði það samdæg-
urs,“ sagði Jón Baldvin, „hins veg-
lega bannað með lögum eða milli-
ríkjasamningum, sem ísland á aðild
að, sett í gildi bæði fyrirjgaldeyris-
viðskipti og innflutning. I framhaldi
af þessu var sett ný reglugerð, þar
sem fyrri takmarkanir voru niður
felldar. Um þetta var almenn sam-
staða."
Ofgreiddu 6 millj-
ónir króna til Visa
Framhaldslagasetningu
ekki lokið
Jón var spurður hvort hann hefði
talið, er hann hefði flutt frumvarp
til innflutningslaga, að það myndi
breyta einhveiju um innflutning á
landbúnaðarvöram. „Ég lít svo á
að það hafi þurft, í framhaldi af
þessari lagasetningu, að huga að
því máli að nýju, enda var það gert,
þótt þeirri lagasetningu væri ekki
STJÓRN Visa hefur ákveðið að endurgreiða þeim 10.453 korthöfum
sem notuðu kort sín erlendis á síðasta úttektartímabili samtals um
6 milljónir króna jafnframt því sem ákveðið var að miða framvegis
útskriftir erlendra færslna við gengi skráningarfunda Seðlabanka á
útskriftardegi.
Við útskrift síðasta úttektartíma-
bils var miðað við gengi hvers
banka, en þeir skrá nú hver sitt
gengi og það oft dag.
Leiðréttingin til korthafanna
mun koma fram á næsta greiðslu-
yfirliti, að því er kemur fram í frétt
frá Visa.
Erlendar úttektir Visa námu alls
6,6 miljónum dollara við síðustu
útskrift, sem var 23,6% lækkun frá
fyrra ári. N

►

I
)
i