Morgunblaðið - 24.10.1993, Síða 30

áö MOftGUNBLAÐIÐ IUIINNINGARsÚnnDDACUR 21. OKTÓBEU 199$
Hjónaminning
Elín Krísljánsdóttir
Vilhjálmur Bjamason
Fædd 14. júní 1912
Dáin 5. október 1993
Fæddur 2. júlí 1900
Dáinn 4. febrúar 1993
Hinn 11. október sl. er ég var
staddur í Langholtskirkju í Reykja-
vík og hlýddi á séra Sigurð Hauk
Guðjónsson flytja kveðjuorð yfír
sóknarbarni sínu og vinkonu, Elínu
Kristjánsdóttur, varð mér ljóst er
hugurinn reikaði til baka, að ég var
að kveðja ákveðið tímaskeið hinsta
sinni. Nákvæmlega átta mánuðum
áður, hinn 11. febrúar sl. hlýddi ég
á séra Sigurð Hauk, í þessari sömu
kirkju, flytja vini sínum Vilhjálmi
Bjamasyni kveðjuorð sín. Elín var
þá þegar á sjúkrahúsi og gat ekki-
verið viðstödd jarðarför hins ást-
kæra eiginmanns síns. Engan þekki
ég sem undrast það að stutt skyldi
verða milli þeirra.
Tímaskeiðið sem ég kveð nú heit-
ir í hugskoti mínu „Ella og Villi í
Laufskálum". Ekki man ég fyrr
eftir mér en að hafa heyrt þetta
„hugtak" en öll nöfnin þijú eru í
mínum huga óaðskiljanleg. í minn-
ingunni eru þau öll sveipuð sérstök-
um ljóma, sem aðeins björt bemsku-
minning getur verið. Minning mín
tengist annars vegar frásögnum
Að morgni sunnudagsins 10.
október sl. bárast okkur þau válegu
tíðindi að Þór hefði látist sviplega
þá um nóttina í Kaupmannahöfn.
Þær hugsanir sem flugu um hugann
á þeirri stundu kölluðu sífellt fram
spurninguna, af hveiju hann? En
okkur er ekki ætlað að skilja, því
vegir Guðs era órannsakanlegir.
Þór hefur verið kallaður til annara
starfa þar sem hæfíleikar hans
munu vissulega nýtast.
Ég kynntist Þór fyrir tæpum 5
áram þegar við DSsa systir hans
hófum sambúð. Þau kynni urðu til
þess að ég eignaðist góðan vin. Ég
tók fljótt eftir því hversu náið og
gott samband var milli þeirra systk-
ina og áttum við þijú vel saman.
Eftir að Þór fluttist til Kaupmanna-
móður minnar af þessum vinum
sínum sem hún virti og dáði allt frá
fyrstu kynnum sínum af þeim í
upphafí fjórða áratugar aldarinnar.
Er þau vinimir sátu á túninu fyrir
neðan Bjarnaborg og sáu fyrir sér
stórhýsið sem átti að rísa á horni
Skúlagötu og Vitastígs, höllina sem
átti að hýsa stórfyrirtækið sem síð-
ar varð. Draumar um glæsta fram-
tíð íslenzks iðnaðar sem rísa skyldi
úr öskustó hræðilegrar heims-
kreppu. Draumar hugsjónamanns-
ins Vilhjálms um nýja tíð framfara
og velmegunar í landi fátæktar og
stöðnunar. Draumar sem hann trúði
brúði sinni og vinkonu þeirra fyrir
á morgni nýrrar aldar. Draumar
manns sem hófst úr sárri fátækt
og striti hinnar íslenzku sveitar á
mörkum hins byggilega. Draumar
sem hann átti með Elínu, sem einn-
ig átti rætur sínar í kröppum kjör-
um íslenzka sjávarþorpsins.
Vilhjálmur lærði húsasmíði og
raunar einnig líkkistusmíði sem þá
var sérstök iðn. Þetta var þó aðeins-
grannurinn. Enda þótt Vilhjálmur
ætti sér drauma, þá var hann ekki
draumóramaður. Hann hrinti
áformum sínum í framkvæmd.
Ásamt félaga sínum Kristjáni Jó-
hanni Kristjánssyni stofnaði hann
hafnar var hringst á tvisvar til
þrisvar í mánuði. Þór kunni vel við
sig í Kaupmannahöfn þar sem hann
starfaði sem verkstjóri á garðyrkju-
stöð þó að hann saknaði fjölskyldu
og vina á íslandi. Þór var maður
sem öllum þótti vænt um, hann var
einstaklega hjartahlýr og um-
hyggjusamur og ávallt tilbúinn til
hjájpar ef til hans var leitað.
Ég þakka fyrir þann alltof stutta
tíma sem vinátta okkar varði, en
minningin mun ávallt lifa um yndis-
legan og ljúfan dreng.
Legg ég nú bæði líf og önd,
ljúfi Jesús, í þína hönd,
síðast þegar ég sofna fer
sitji Guðs englar yfir mér.
(Hallgrímur Pétursson.)
Elsku Sævar og Kæja, megi Ijós-
ið lýsa í gegnum sorgarmyrkvið.
Hörður Gunnarsson.
Kassagerð Reykjavíkur sem þeir
ráku saman þar til síðla á sjötta
áratugnum. Móðir mín sem á fjórða
áratugnum var ung og ólofuð tók
af lífí og sál þátt í vonum og sigram
vina sinna. Oft sagði hún mér frá
gleðistundunum í lífi litlu fjölskyld-
unnar á Bergþóragötunni, en sjálf
átti hún þá heima við sömu götu.
Fannst mér oft sem stolt hennar
og gleði fyrir þeirra hönd væri engu
minna en væri hún að lýsa eigin
sigram. Mikil var gleði hennar við
fyrstu stækkun fjölskyldunnar er
framburðurinn Hilmar fæddist.
Henni hlotnaðist sá heiður að gæta
hans fyrstu nóttina. Sagðist hún
ekki hafa þorað að sofna dúr alla
nóttina og ekki spillti það frásögn
hennar síðar að Hilmari þótti svo
mikið til um fyrstu konuna sem
hann svaf hjá að hann vildi af vor-
kunn sinni giftast henni er hann
yrði stór til að bjarga henni úr pip-
arstandinu. Síðan fæddist þeim
hjónum dóttirin Valdís og um það
leyti stóð næsta framkvæmdastór-
virki þeirra, bygging Laufskála við
Guðný Guðrún Jónsdóttir eða
amma í Skipó, eins og við kölluðum
hana alltaf, hefur kvatt þennan
heim.
Amma var fædd á gamlársdag
1905 í Lækjarhúsum í Borgarhöfn
í Suðursveit. Amma okkar sleit
barnsskónum í Lækjarhúsum og hóf
sjálf búskap þar með manni sínum,
Sigurði Magnússyni frá Gamla-
garði. Þau eignuðust 3 börn, Sigur-
borgu, f. 1926, gift Jóhanni Krist-
mundssyni og eiga þau 5 böm;
Rögnvald, f. 1931, d. 1991, var
giftur Kristínu Þórhallsdóttur (f.
1931, d. 1989), áttu þau 2 böm og
Jóhönnu Guðrúnu, f. 1933.
Afi og amma fluttu til Reykjavík-
ur 1951. Bjuggu fyrstu árin á
Hjallavegi 40 og síðan í Skipasundi
34 og þaðan eigum við flestar minn-
ingamar. Hún hafði alltaf tíma fyr-
ir okkur, barnabörnin, og það vora
ófáar næturnar sem við urðum eft-
ir og fengum að sofa og flakka
með ömmu og naut hún þess ekki
síður en við. Alltaf var nægilegt
pláss í litla húsinu því um 10 ára
skeið bjuggu Stína og Valdi með
sín 2 böm hjá þeim og til marks
um skapgerð og heiiindi ömmu þá
bar þar aldrei skugga á. Þá bjó um
árabii hjá afa og ömmu Lúðvík
bróðir afa. Einnig Jóhanna frænka
okkar sem hefur haldið heimili með
ömmu alla tíð. Minningamar
streyma fram. Ófáar eru þær gleði-
stundir sem við barnabömin áttum
með ömmu og ekki síst hennar eig-
ið afmæli sem bar uppá gamlársdag
og var það stærsta afmæli ársins
með heitu súkkulaði, ijóma og
kræsingum. Amma var mikil fé-
lagsvera, hafði gaman af að vera
Engjaveg í Laugardal. Staðsetning
og gerð hússins bar framsýnum
framkvæmdamanni gott vitni en á
þeim tíma var Norðurmýrin að
byggjast og Laufskálar því langt
austan þéttbýlis Reykjavíkur. Nú
fimmtíu áram síðar hefur húsið
staðið í þéttbýli við Álfheima í hálf-
an fjórða áratug.
Minningar mínar um Ellu og
Villa tengjast húsinu í Laufskálum
hins vegar óijúfanlegum böndum.
Þar fæddust Kristbjörg og Bjami,
en sjálfur er ég á milli þeirra að
aldri. Fastir liðir í tilvera minni og
foreldra minna voru heimsókn í
Laufskála um jólaleytið og önnur
að sumarlagi. Þetta voru alvöra
heimsóknir sem stóðu allan daginn
og langt fram á kvöld. Auk þess
kom ég af og til með móður minni
í styttri heimsóknir tii Ellu. Þetta
vora stórir viðburðir þar sem sann-
ir höfðingjar í þess orðs beztu merk-
ingu voru sóttir heim. Veitt var
ríkulega og glæsilega í stórum og
fallegum húsakynnum. Bamshugur
minn var frá sér numinn. Bæði
innanum fólk og var virk í starfi
aldraðra á Norðurbrún og í Lang-
holtskirkju. Amma var einnig mikil
hannyrðakona og ber heimili hennar
því glöggt vitni. Síðustu 3 árin hafði
heilsu hennar hrakað og þá sem
áður naut hún ástar og umhyggju
Jóhönnu dóttur sinnar, sem sinnti
henni af stakri alúð og kærleika.
Nú biðjum við Guð fyrir elsku ömmu
okkar um leið og við þökkum henni
allt sem hún gerði fyrir okkur og
kveðjum hana með bænaversi sem
hún kenndi okkur.
Ó, þá náð að eiga Jesú
einkavin í hverri þraut.
Ó, þá heill að halla mega
höfði sínu í Drottins skaut.
Ó, það slys því hnossi að hafna,
hvflíkt fár á þinni braut,
ef þú blindur vilt ei varpa
von og sorg í Drottins skaut.
Bjarni Þór, Sigríður Guðný,
Jónína, Sigurður Guðni,
Villa, Oskar, Sigrún.
Oft þegar ég hef hugsað til
Guðnýjar Jónsdóttur hefur mér
komið í hug happdrættisvinning-
amir stóru, sem flest okkar fá í
einhverri mynd á lífsgöngunni. Það
var einn sumardag fyrir rúmlega
24 áram að ég setti auglýsingu í
dagbiaðið Vísi og óskaði eftir
dagömmu, sem vildi koma heim og
gæta framburðar okkar hjóna, Ein-
ars 4 mánaða, meðan við væram í
okkar vinnu. Mörg voru símtölin
þennan dag og ekkert sem benti til
að ósk okkar ætlaði að rætast. En
um síðar hringdi ein, nákvæmlega
sú sem við vorum að leita að, Guðný
Jónsdóttir. Ég hef alltaf litið svo á
að það hafí verið einn af okkar stóru
t
Elskulegur eiginmaður minn, faðir, tengdafaðir og afi,
Dr. JAMES NORTH,
lést á heimili sínu, 19 Poplar Road, Shalford, Surrey, 21. október.
Lóa North,
John K. North, Sarha North
og dætur.
t
Móðir mín, tengdamöðir og amma,
KRISTÍN VIGFÚSDÓTTIR
fyrrverandi Ijósmóðir
frá Stykkishólmi,
lést á Elli- og hjúkrunarheimilinu Grund 21. október.
Guðrún Guðmundsdóttir, Gunnar Jóhannesson,
Gunnar Gunnarsson, Steinar Gunnarsson.
t
Ástkær vinur minn, sonur okkar, bróðir og mágur,
ÞÓRÐUR JÓHANN ÞÓRISSON,
lést á heimili sínu 21. október sl.
Vignir Jónsson,
Ingibjörg Þórðardóttir, Þórir Jóhannsson,
Ingibjörg Sveina Þórisdóttir, Georg Hauksson,
Einar Björn Þórisson, Hafrún Sigurðardóttir,
Anna Þórisdóttir, Ágúst Garðarsson,
Minning
ÞórSævarsson
Fæddur 13. desember 1962
Dáinn 10. október 1993
Guðný Guðrún Jóns-
dóttirf Lækjarhús-
um, Borgarhöfn
Fædd 31. desember 1905
Dáin 17. október 1993
dáðu þau hjón fagra hluti, málverk
og aðra listmuni. Lifandi jólatré
innanhúss sá ég fyrst í Laufskálum.
Kvikmyndir af fjölskyldunni á
ferðalagi eða heima við. Og hvílík
ljósadýrð, á jólum eða um áramót!
Leikföngin hans Bjarna sem sum
hver vora keypt í útlöndum. Og
blómadýrðin í stóra garðinum á
sumrin, stoltinu hans Villa með
dalíunum og öllum hinum blómun-
um. í garðinum sem minnka varð
stórlega við byggingu nýja hverfís-
ins sem þá var kallað Hálogalands-
hverfí. Og svo var fólki ekið heim
að kvöldi í alvöru drossíu, Hudson
eða Benz. Fyrstu póstkortin sem
fjölskylda mín fékk frá útlöndum
komu frá Ellu og Villa.
Hjónin í Laufskálum höfðu hafízt
úr fátækt í góðar álnir.
Þau gleymdu samt aldrei upp-
rana sínum. Bæði Ragnhildur móð-
ir Villa og Valgerður móðir Ellu
áttu sín síðustu ár í Laufskálum.
Elskaðar og virtar gamlar konur.
Ég man Valgerði, fallega gamla
konu með heiðríkju í svipnum, sömu
heiðríkjuna og dóttir hennar erfði.
Ella gleymdi engum. Gestir vora
leystir út með gjöfúm. Þegar Ella
kom frá útlöndum fengu allir eitt-
hvað. Það var ótrúlegt hve margir
gátu fengið einhveija fagra gjöf frá
EUu eftir utanlandsferðir. Þær vora
þá sjaldgæfar og það vissi Ella.
Hún mátti aldrei vita af ógæfu eða
örbirgð án þess að miðla af velsæld
sinni. Þegar brann ofan af fólki
fyrir daga skyldutrygginga fór Ella
af stað klyfjuð fötum á snauð böm
þeirra sem lent höfðu í ógæfunni.
Ella vissi hvað það var að hafa lítið
og þakkaði guði sínum fyrir að
ganga mett til náða hvert kvöld.
Ella var engum lík að umhyggju
og ástríki. Hún var ein af örfáum
manneskjum sem ég tryði engu
nema góðu um. Kannski er slíkt
bamatrú en enginn mun taka hana
frá mér.
Þegar ég þurfti að fara til út-
landa og forframa mig réði Villi
mig í vinnu. Ég lærði handtökin sem
vinningum að kynnast henni. Guðný
reyndist syni okkar sem besta
amma og passaði hann til 6 ára
aldurs og hefur gefíð honum dijúgt
veganesti sem við eram þakklát
fyrir. Svo vænt þótti pilti um
Guðnýju að lengi kallaði hann hana
mömmu síðan ömmu, þangað til
hann fór að skilja betur. Þá bjó
hann til nýtt nafn og kallaði hana
Guu.
Guðný var fædd og uppalin í
Lækjarhúsum í Borgarhöfn í Suður-
sveit og hafði hún sterkar taugar
til átthaga sinna. Árið 1951 fluttist
Guðný til Reykjavíkur ásamt manni
sínum, Sigurði Magnússyni, sem
Iést 1959. Þau eignuðust þijú böm,
Sigurborg, Rögnvald og Jóhönnu
og voru þau öll uppfóstrað í Lækjar-
húsum. Þung raun var það henni
þegar tengdadóttirin, Kristín, féll
frá fyrir fjóram árum og síðan
einkasonurinn tveimur áram síðar.
En það var ekki verið að æðrast,
heldur öllu tekið með hógværð og
stillingu. Hún var svo full af mann-
gæsku og bjartsýni, alltaf tilbúin
að hjálpa öðrum. Ég minnist þess
eitt sinn um vetur er ég heimsótti
hana að hún var nýkomin úr búð-