Morgunblaðið - 17.11.1993, Síða 44

NV ÚTGÁFA! ALÞJÓDLEGT
YíSA 3ÍMM0KT
l'NÆSTA
BANKAEDA
SPARISJÓÐl
ígÍSl;
*!»■
VISA ISLAND

Gæfan fylgi þér
í umferðinni
SJOVAooALMENNAR
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1 103 REYKJAVlK
SÍMI 691100, SÍMBRÉF 691181, PÓSTHÓLF 3040 / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTI 85
MIÐVIKUDAGUR 17. NOVEMBER 1993
VERÐ I LAUSASOLU 125 KR. MEÐ VSK.
Húsbruni á Haukagili í Hvítársíðu
Móðir og tvö börn
sluppu naumlega
-KONA með tvö börn slapp naumlega út úr íbúðarhúsi á bænum
Haukagili i Hvítársíðu í Mýrasýslu laust eftir kvöldmat í gærkvöldi.
Talið er að kviknað hafi í út frá
tólgarpotti og var konan ein í húsinu
ásamt tveimur börnum sínum, sex
ára og ellefu mánaða. Eiginmaður
hennar var í fjósinu þegar eldurinn
kviknaði og hringdi konan í tengda-
föður sinn sem býr í nærliggjandi
húsi. Jón Ingimundarson tengdafaðir
konunnar sagði í samtali við Morgun-
blaðið í gærkvöldi að hann hefði
stokkið upp í traktorinn og keyrt í
ofboði til að sækja son sinn í fjósið.
Morgunblaðið/SigJóns.
Víðförull köttur
BRÖNDÓTTI kötturinn, sem situr
í fangi Guðbjargar Guðmundsdóttur
húsfreyju á Vorsabæjarhjáleigu í
Flóa, hefur heldur betur gert víð-
reist upp á síðkastið. Hann læddi
sér inn í gám á Selfossi og labbaði
^t úr honum á ísafirði 8 dögum
síðar, nær dauða en lífí. Eftir að
hann hafði náð heilsu á ný var
hann sendur sömu leið til baka með
skipi og bíl. Guðbjörg taldi eftir
lýsingu að þarna væri hennar kött-
ur kominn en svo reyndist ekki
vera. Því er ennþá óljóst um heim-
kynni þessa víðförla kattar.
Sjá nánar um ferðalagið á
miðopnu.
„Eldurinn blossaði upp og varð
húsið mjög fljótt alelda. Þegar við
komum að var tengdadóttir mín búin
að bijóta rúðu til að komast út því
hún komst ekki út um dyrnar," sagði
Jón. Björguðu þeir feðgar konunni
og börnunum út um glugga. Húsið
sem er steinhús með stálklæðningu
er svo gott sem ónýtt. „Þau misstu
allt sitt,“ sagði Jón Ingimundarson.
--------» ♦ ♦-------
Timman og
Margeir jafnir
MARGEIR Pétursson gerði jafn-
tefli við hollenska stórmeistarann
Jan Timman í fyrri atskák þeirra
í annarri umferð Interpolis-
útsláttarskákmótsins i Hollandi í
gærkvöldi.
Jóhann Hjartarson tapaði fyrri
skák sinni í annarri umferð við úkra-
ínska stórmeistarann Malaniuk, sem
var í sveit Ukraínumanna á HM-mót-
inu í Sviss á dögunum.
Morgunblaðið/Kristinn
Landfesti slitnaði
FREMRI landfestartaug á Laxfossi, skipi Eimskipafélagsins, slitn-
aði um tíuleytið í gærkvöldi. Við slinkinn sem kom á skipið gáfu
spil þess eftir og slaknaði á aftari festum með þeim afleiðingum
að það rak frá bryggju í Sundahöfn. Guðmundur Kristjánsson,
skipstjóri á Laxfossi, segir að festin hafi nuddast í sundur á há-
flóði og um leið og ein slitnaði hafi reynt á næstu. Hann segir að
tveir dráttarbátar frá Reykjavíkurhöfn hafi verið kallaðir til og ýtt
skipinu að bryggju. „Við settum líka aðalvélina og bógskrúfuna í
gang og eftir tæplega tveggja tíma vinnu dugði það til að koma
skipinu að,“ sagði Guðmundur. Hann segir það hafa verið orðið
tvísýnt um tíma hvort takast myndi að koma skipinu að bryggju.
Myndin sýnir þegar landfastar óveðurskeðjur voru festar við skip-
ið. Tvær af þremur keðjum sem halda flotbryggju á svæði Eim-
skipafélagsins við Sundahöfn slitnuðu einnig um tíuleytið.
Hafréttar-
samningiir
staðfestur
H AFRETT ARS AMNIN GUR
Sameinuðu þjóðanna var undir-
ritaður og fullgiltur í gær af 60.
ríkinu, Guyana, og þar með hafa
öll skilyrði fyrir staðfestingu
hans verið uppfyllt að sögn Guð-
mundar Eiríkssonar þjóðréttar-
fræðings. Sagði hann, að samn-
ingurinn tæki því gildi að ári eða
17. nóvember 1994.
Guðmundur sagði, að samning-
urinn væri árangur þriðju hafrétta-
ráðstefnu SÞ, sem hófst 1973 og
lauk með undirritun 10. desember
1982. Fjallaði hann um öll atriði, sem
vörðuðu hafið, landhelgi, efnahags-
lögsögu, landgrunn og mengun sjáv-
ar og vinnslu málma á hafsbotni
utan lögsögu ríkja.
Óánægja með málmvinnslu
Guðmundur sagði, að mörg iðn-
ríkjanna hefðu raunar ekki fullgiit
hafréttarsamninginn vegna óánægju
með ákvæðið um vinnslu málma í
úthafinu en nú stæðu yfir viðræður
undir forystu aðalframkvæmda-
stjóra SÞ, sem miðuðu að því að
gera þær lagfæringar á samningn-
um, sem gerðu öllum ríkjum kleift
að fullgilda hann.
Niðurstöður nefndar Félags löggiltra endurskoðenda um íslensku skattalögin
Skattalögin hefta árangnr
af viðskiptafrelsi milli landa
NÚGILDANDI skattalög taka ekki með viðunandi hætti til
ýmissa breytinga sem orðið hafa í atvinnu- og viðskiptalífi
Islendinga undanfarin 15 til 30 ár, að mati skattamálanefndar
Félags löggiltra endurskoðenda. Nefndin telur að ákvæði laga
um tekju- og eignarskatt og framkvæmd þeirra séu hvorki
fallin til að örva þátttöku Islendinga í atvinnurekstri erlendis
né útlendinga til fjárfestinga hérleifdis og hefti framgang
annarra laga sem stefni að auknu frelsi í viðskiptum milli landa.
Mikið vantar að mati nefndarinnar
á að samræmi sé í framkvæmd milli
skattstjóraembætta og jafnvel innan
embætta eftir því 'nvaða starfsmaður
kemur að máli. Betur þurfi að tryggja
jafnræði í viðskiptum almennings og
yfirvalda og eyða skattalegum ójöfn-
uði milli mismunandi rekstrarforma
og hópa einstaklinga. Nefndin telur
brýnt að lagfæra íjölmargt í fram-
kvæmd skattamála og einnig ákvæði
laga og reglugerða á þessu sviði.
í skýrslunni segir að starfsemi
verðbréfafyrirtækja og -sjóða hafi
hafist að ráði eftir að lagður var
grunnur að núgildandi skattalöggjöf
og á um 10 ára starfstíma fyrir-
tækja þessara hafí skattalög ekki
verið felld að starfsemi þeirra, sem
sé í grundvallaratriðum ólík starf-
semi innlánsstofnana um marga
hluti. Almenn félög megi færa við-
skiptakröfur niður um 5% en innláns-
stofnanir um 1%. Verðbréfasjóði sem
fært hafi niður eignir, sem jafna eigi
Skeyti um að breyta flug-
hæð var sent rangri vél
RÖÐ mistaka í flugumferðarstjórn olli því að tvær farþegaþotur
flugu mjög nálægt hvor annarri yfir íslensku flugumferðarsvæði
milli íslands og Grænlands skömmu fyrir hádegi 11. ágúst síðast-
liðinn. Meginorsök atviksins var að skeyti flugumferðarstjóra
með heimild til annarrar flugvélarinnar um að hækka flugið úr
33 þúsund fetum I 37 þúsund fet var sent rangri vél, sem þá var
nýlega komin út úr íslenska flugumsjónarsvæðinu. Þetta kemur
fram í skýrslu flugslysanefndar um atvikið. Nefndin telur nauð-
synlegt að gerðar verði ýmsar úrbætur í starfsaðferðum í flugum-
ferðarstjórninni og samskipti á milli hennar og fjarskiptastöðvar-
innar í Gufunesi bætt.
Flugferlar farþegaþotnanna
sem voru frá SAS og Air Canada
skárust um miðja vegu milli ís-
lands og Grænlands. Árekstrarvari
sem var um borð í SAS-þotunni,
sem er af gerðinni Boeing 767, lét
flugstjórann vita af yfirvofandi
árekstri og gat hann hækkað flug-
ið um 3.000 fet í tíma en sá flug-
vél Air Canada berum augum og
voru vélarnar þá mjög nálægt hvor
annarri. Flugstjóri sænsku þotunn-
ar þeldur því fram að vélarnar
hafi verið í beinni stefnu hvor á
aðra.
Þotan frá Air Canada var með
flugnúmerið 854 en þegar heimild
um að breyta flughæð var send í
gegnum ijarskiptastöðina í Gufu-
nesi var skeytið misritað á númer
852, sem var flugnúmer farþega-
þotu, sem hafði nýlega farið út úr
íslenska flugumsjónarsvæðinu.
Um sama leyti bilaði tölvubúnaður
í Gufunesi og þegar staðfesting
var send til baka um að viðkom-
andi vél hefði fengið heimild til að
hækka flugið barst það til þess
flugumferðarstjóra sem var með
flugvél númer 852 en ekki þess
sem fylgdist með Air Canada vél-
inni, taldi hann að um væri að
ræða endursendingu á gömlu
skeyti vegna bilunar í tölvukerfinu.
Breytingar á starfsreglum
Þorgeir Pálsson flugmálastjóri
sagði að unnið væri að breytingum
á starfsreglum eins og flugslysa-
nefnd hefði lagt til og að því að
samtengja gögn frá öllum ratsjám
á einn skjá eins og flugslysanefnd
telur nauðsynlegt.
til útlána, um 1% hafi verið synjað
um slíkt þar sem skattayfirvöld túlki
alla sérgreinda frádráttarliði þröngt
og verðbréfasjóðum hafí hvergi bein-
línis í lögum verið veitt slík heimild.
Hagnaður skattskyldur - tap
ekki frádráttarbært
Þá er rakið að nokkrir hlutabréfa-
sjóðir hafi verið reknir með tapi árið
1992 vegna verðfalls á hlutabréfum
en engu að síður gert að greiða tekju-
skatt þar sem söluhagnaður hluta-
bréfa og hækkun annarrar verð-
bréfaeignar var skattskyld en sölutap
og verðfall fékkst ekki viðurkennt
til frádráttar.
í skýrslunni er einnig m.a. vikið
sérstaklega að tilvikum þar sem jafn-
ræðis sé ekki gætt, annars vegar
milli gjaldenda og hins vegar milli
gjaldenda og hins opinbera. Þannig
sé t.a.m. einstaklingum í rekstri
meinað að draga mótframlag í lífeyr-
issjóð frá tekjum meðan slíkt sé
heimilt ef rekstur er í nafni félags.
Einstaklingar megi ekki telja fólks-
bíla, sem notaðir séu til rekstrar, til
eigna og rekstrarkostnað þeirra til
gjalda en slíkt sé unnt ef bílarnir séu
í eigu félaga. Tekjuskattshlutfall
hlutafélaga og samvinnufélaga sé
nú 33%, sameignarfélaga og annarra
félaga 41% en einstaklingar í rekstri
greiði allt að 46,8% að meðtöldu út-
svari.
Gjaldendur greiði viðurlög og
dráttarvexti af vangreiddum gjöldum
en ofgreiddir skattar beri almenna
sparisjóðsvexti. Mikið vanti á að yfír-
völd uppfylli kröfur laga um tíma-
mörk úrskurða í skattakærumálum
og rökstuðning slíkra úrskurða.
Þannig er kvartað undan seinagangi
og óvissu um lyktir mála hjá skattyf-
irvöldum.