Morgunblaðið - 24.06.1994, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 24. JÚNÍ 1994 21
LISTIR
Vandamálið
norrænarbók-
menntir
F áðu Moggann
tdl þín í fríinu
BOKMENNTIR
Tí m a rit
NORDISK LITTERATUR
1994
NORRÆNAR bókmenntir eru
líklega eins konar vandamál sem
ekki er hægt að leysa í bráð. Til
að kynna þær gefur Norræna bók-
mennta- og bókasafnanefndin út rit
styrkt af Norræna menningarsjóðn-
um. Nordisk Litteratur 1993 kom
út í fyrsta sinn í fyrra og nú hefur
Nordisk Litteratur 1994 séð dagsins
ljós.
Það er tímanna tákn að efni rits-
ins sem er á dönsku, norsku og
sænsku er einnig prentað á ensku.
Aðalritstjóri Nordisk Litteratur er
Daninn Bjorn Bredal. Af íslands
hálfu er Ástráður Eysteinsson í rit-
stjórninni og tekur hann við af Inga
Boga Bog'asyni sem var með í upp-
hiafi.
Að íslenskra bókmennta sé að
einhveiju getið ber að meta. Sam-
kvæmt yfirlýstum tilgangi ritsins
er Ijallað um bækur tilnefndar til
Bókmenntaverðlauna
Norðurlandaráðs í ár.
Þær voru sem kunnugt
er Stúlkan í skóginum
eftir Vigdísi Grímsdótt-
ur og Ljóð námu völd
eftir Sigurð Pálsson.
Sérstakar greinar eru
um tvær bækur liðins
bókmenntaárs, skáld-
sögurnar Hvatt að rún-
um eftir Álfrúnu Gunn-
laugsdóttur og Ástin
fiskanna eftir Steinunni
Sigurðardóttur. Ör-
stuttar umsagnir eru
um fleiri bækur.
Hefð og nýjungar
Ástráður Eysteins-
son skrifar yfirlitsgrein
um bækur ársins 1993 og nefnist
hún Hefð og nýir sjóndeildarhring-
ir. Hann víkur einkum að bók-
menntasögulegum verkum, þýðing-
um og skáldsögum í grein sinni svo
áð segja má að lítið fari fyrir ís-
lénskri Ijóðlist í ritinu.
Niðurstaða Ástráðs er sú að það
að búa á eyju feli ekki lengur endi-
lega í sér einangrun. Hann skrifar
um skáldsögur þar sem ísland og
umheimurinn eru viðfangsefni,
meðal þeirra fyrrnefndar skáldsög-
ur Álfrúnar og Steinunnar, Strand-
högg Rúnars Helga Vignissonar,
Tabularasa eftir Sigurð Guðmunds-
son og Falsarinn eftir Björn Th.
Björnsson.
Aðrar skáldsögur sem vekja
áhuga Ástráðs taka upp utangarðs-
Holger Drachmann, hið
dæmigerða stolta norræna
skáld sem litið var upp til,
reyndar danskt að uppruna, í
augum Norðmannsins Ed-
vards Munchs.
efni, samanber Sú kvalda ást sem
hugarfýlgsnin geyma eftir Guðberg
Bergsson og Engla alheimsins eftir
Einar Má Guðmundsson.
Sjómannaskáldsög-
ur eða sögur um sjó-
mennsku hafa ekki
verið margar eins og
Ástráður nefnir rétti-
lega. Hann finnur þó
þijár slíkar: Hafborg
Njarðar P. Njarðvík,
Með mannabein i mag-
anum eftir Baldur
Gunnarsson og Hjarta-
salt Guðlaugs Arason-
ar.
Tilhneigingar, sam-
eiginleg einkenni,
freista Ástráðs fremur
en einkunnagjafir og
mat á einstökum höf-
undum og skáldverk-
um. Hann forðast því
að mestu hið umdeilan-
lega sem einkennir það athæfi
margra gagnrýnenda sem kalla má
dilkadrátt svo að ekki sé minnst á
þá lágkúru sem stjörnugjafir lýsa.
Ljóðið skrifar samtímann
Margt mjög fróðlegt er í Nordisk
Litteratur, ekki síst viðtal og um-
fjöllun um verlaunaskáldsögu
Kerstin Ekmans sem sumir kalla
ómaklega reyfara, einnig skemmti-
legar hræringar í sænskri ljóðlist:
Ljóðið skrifar samtímann.
Þótt ekki sé ástæða til tæmandi
ijöllunar um hið norræna líf í skáld-
skap má finna brennipunkta, vís-
bendingar, en fjölmargt vantar eins
og áður.
Jóhann Hjálmarsson
Ástráður Eysteins-
son dósent.
Þj óðminjasafn
Tímabundin lokun
SÝNINGARSALIR Þjóðminjasafns
íslands við Suðurgötu verða lokaðir
frá og með þriðjudeginum 28. júní,
vegna viðgerðar sem nú er að hefjast.
Skal jafnframt á það minnt að
sýningarsalir Þjóðminjasafns Islands
við Suðurgötu verða lokaðir frá og
með þriðjudeginum 28. júní vegna
viðgerðar safnhússins, sem nú er að
hefjast. Mun þeim áfanga Ijúka 1.
október, en Ijóst er, að viðgerðin
verður svo umfangsmikil og hefur
það mikla röskun í för með sér, að
óhjákvæmilegt er að loka safninu.
Ekki er enn fullljóst, hvenær unnt
verður að opna safnið aftur, en skrif-
stofur þess verða hins vegar opnar
áfram.
Skal jafnframt á það minnt, að
nú stendur yfir í Aðalstræti 6, gamla
Morgunblaðshúsinu, sýningin Leiðin
til lýðveldis, sem Þjóðminjasafnið
stendur að í samvinnu við Þjóðskjala-
safn íslands, og mun hún verða opin
til nóvemberloka. Þar er einkum fjall-
að um tímabilið 1830-1944 og eru
frelsisbaráttu Islendinga gerð mjög
ítarleg og glögg skil, segir í fréttatil-
kynningu.
Einnig skal minnt á, að sýningar
Sjóminjasafns Islands eru opnar í
Hafnarfirði og í Nesstofu á Seltjarn-
amesi er opið lækningasögusafn, en
bæði eru söfnin deildir í Þjóðminja-
safni Islands.

Gr^nltMiskh;
yeiðunenn ilnr
L. n
Wsinniuwc
STOt'NAtl Jllta
Morgunblaðið þitt sérpakkað
á sumarleyfisstaðinn
Viltu fylgjast með í allt sumar?
Morgunblaðið býður áskrifendum sínmn þá þjónustu
að fá blaðið sitt sérpakkað og merkt á sölustað nálægt
sumarleyfisstaðnum innanlands.
Hringdu í áskriftardeildina í síma 691122 eða sendu
okkur útfylltan seðilinn og þú fylgist með í allt sumar.
- kjarni málsins!
Já íakk, ég vil nýta þjónustu Morgunblaðsins
og fá blaðið sent á eftiriárandi söfustað á tímabilinu
frá til
□ Esso-skálinn Hvalfirði □ Söluskálar Egilsstööum
□ Ferstikla, Hvalfiröi ' □ Skaftárskáli, Kirkjubæjarklaustri
□ Sölustaöir í Borgarnesi □ Víkurskáli, Vík í Mýrdal
□ Baula, Stafholtst., Borgarfiröi □ Hlíðarlaug, Úthlíö Biskupstungum
□ Munaöarnes, Borgarfiröi □ Bjarnabúö, Brautarhóli
□ Bitinn, Reykholtsd., Borgarfiröi □ Verslun/tjaldmiðstöð, Laugarvatni
□ Hvítárskáli v/Hvítárbrú □ Minniborg, Grímsnesi
□ Sumarhóteliö Bifröst □ Verslunin Grund, Flúöum
□ Hreöavatnsskáli □ Gósen, Brautarholti
□ Brú í Hrútafirði □ Árborg, Gnúpverjahreppi
□ Staöarskáli, Hrútafiröi □ Syöri-Brú, Grímsnesi
□ lllugastaöir □ Þrastarlundur
□ Hrísey □ Þjónustumiðstöðin Þingvöllum
□ Grímsey □ Ölfusborgir
□ □ NAFN Grenivík Reykjahlíö, Mývatn □ Annaö.
KENNITALA________________________________________________
HEIMILI__________, ___________________
PÓSTNÚMER ___________________________ SÍMI ______ ■■
Utanáskriftin er:
Morgunblaðið, áskriftardeíld, Kringlunni 1,103 Reykjavík.