Morgunblaðið - 01.07.1994, Blaðsíða 18

MORGUNBLAÐIÐ
18 FÖSTUDAGUR 1. JÚLÍ 1994
LISTIR
Kyrralífsmy nd
BÓKMENNIIR
Skáldsögur
BRÝRNAR f MADISON-
SÝSLU
eftir Robert James Waller. Þýðandi
Pétur Gunnarsson. Vaka/Helgafell
1994 - 202 síður. Aðeins selt í
Metsöluklúbbi á 990 krónur.
HANN er ljósmyndari og heims-
homaflakkari. Hún er húsmóðir í
sveit. Róbert Kincaid og Fransiska
Johnson hittast af tilviljun og deila
saman nokkmm dögum. Stáðurinn
er utan alfaraleiðar og alveg laus
við aðrar stemmningar en þær sem
búa í sól, regni, birtu, rökkri og hita.
Bókin hefst á því að böm Frans-
isku leita til sögumanns með heim-
ildir um stóra ást, sem þau hafa
fundið í eigum móður sinnar að
henni látinni. Heimildimar hafa
komið þeim í mikið uppnám en
þeim fmnst sagan þess virði að
segja frá henni - þótt þau viti að
hún kunni að valda hneykslun í
þröngsýnu samfélaginu þar sem
foreldrar þeirra bjuggu.
Saga þeirra Róberts og Frans-
isku hefst á því að hann leggur af
stað frá Seattle til Madisonsýslu í
Bandaríkjunum til að ljósmynda
brýr fyrir tímarit. Þegar hann hef-
ur fundið þær allar og myndað,
utan eina, ratar hahn heim að af-
skekktu býli Fransisku til að spyija
til vegar. Hún er ein heima, því
eiginmaður hennar og böm hafa
farið á landbúnaðarsýningu í
nokkra daga.
Á bókarkápu segir að Brýrnar í
Madisonsýslu sé „mesta metsölu-
bók síðustu ára í Bandaríkjunum",
en við fyrsta- lestur veltir maður
því fyrir sér hvernig það megi vera.
I henni er ekkert ofbeldi, engir
skýjakljúfar, engar stórborgir, eng-
inn hraði; ekkert sem hægt er að
flokka sem sér-amerískt. Hún
minnir miklu fremur á breskar
„kyrralífs kvimyndir," þar sem ekk-
ert gerist. Ástarsaga þeirra Ró-
berts og Fransisku líður inn eins
og hitaskúr - er þægileg og falleg
og maður spyr sig hvers vegna
formálinn að henni er eins upp-
skrúfaður með tilheyrandi lýsing-
um á uppnámi og hugarangri barna
Fransisku.
En það er nú svo að sagan seg-
ir frá þeim Bandaríkjum, sem eru
sjaldnast til sýnis. Hún gerist á
afskekktum stað, án þess að þar
sé einhver önnur ógn en þröngsýni
íbúa sýslunnar. Þeir eru í litlu sam-
bandi við tískur, hvort heldur er í
'hugsunarhætti eða öðru. Þeir halda
í gömul gildi, standa sína plikt,
rækja skyldur sínar og það má
segja að þeir hugsi smátt. Það hef-
ur tekið Fransisku, sem kemur með
sitt háskólapróf beint frá stríðs-
Robert James Waller
hijáðri borg á Ítalíu, nokkurn tíma
að aðlagast þessari kyrrstöðu. Hún
hefur þurft að horfa á fólkið í kring-
um sig af mikilli einbeitingu til að
fínna tilgang í búsetu á stað sem
ekki býður upp á vitsmunalegar
samræður. Aldrei. En hún býr við
meira öryggi en hún hefur áður
þekkt.
í rauninni er Róbert aldrei í efa
um að Fransiska sé sú kona, sem
hann hefur alltaf leitað. Hann er
fráskilinn, hefur engar skyldur
nema þær sem honum þóknast að
taka á sig - og það er Fransiska,
sem þarf að gera upp hug sinn.
Hún á val milli þess að dvelja áfram
í kyrrstöðu. Það er hún, sem þarf
að vega og meta hvort hún vill
fórna örygginu fyrir miklar ástríð-
ur; hvort hún vill yfírgefa mann,
sem er henni ákaflega góður, fyrir
mann, sem virðist ekkert hafa að
gefa. Þótt ást hans sé fölskvalaus
í sögunni er hann einfari og Frans-
iska getur ekki séð fyrir hvers kon-
ar líf hann muni bjóða henni að
deila með sér. Hún þarf einnig að
velja milli skyldu og tilfinninga -
og það sem er ánægjulega óvenju-
legt við þessa sögu að inn í það
val er ekki verið að þvæla neinni
trúarfílósófíu. Uppgjörið er á
manneskjulegum nótum.
Brýrnar í Madisonsýslu er ein-
föld, en seiðandi saga. Hún er vel
skrifuð, hvort heldur er verið að
lýsa bakgrunni persónanna, samfé-
laginu sem þau lifa í eða því líkam-
lega aðdráttarafli, sem gerir sam-
band þeirra Róberts og Fransisku
óhjákvæmilegt. En þau ná líka
saman vitsmunalega; virðast finna
þann félaga í hvort öðru, sem á
best við þau. Saga þeirra er róman-
tísk um leið og hún er vægt eró-
tísk; einföld saga sem er ofín sam-
an úr flóknum vef þar sem spurt
er um gildi tilfínninga, ástríðna,
vitsmuna, kyrrstöðu, öryggis,
skyldu. Þar er einnig lögð áhersla
á það val sem manneskjan á milli
þess, sem er fjarlægt og stórt og
þess, sem er nálægt og smátt.
Þýðing bókarinnar er mjög góð.
Málfar er yfirleitt blæbrigðaríkt og
fallegt, þótt á stöku stað fínnist
mér að betur mætti fara. Það sting-
ur í augun að sjá orð eins og „sold-
ið“ í staðinn fyrir „svolítið“ (t.d.
bls 49). Þetta er þó fremur sjald-
gæft í þýðingunni og lestur sögunn-
ar er ánægjulegur.
Súsanna Svavarsdóttir
_ *
Rödd Islands
hljómar í Akershus
LEIKLESTUR á
Fjalla-Eyvindi eftir Jó-
hann Siguijónsson á
Akerhus-hátíðinni í
Noregi fékk góða
dóma í dagblöðum.
Sveinn Einarsson leik-
stýrði lestrinum og ís-
lensku leikaramir
Hjalti Rögnvaldsson og
Borgar Garðarson tóku
þátt í sýningunni.
Gagnrýnandi Aften-
posten, Eilif Straume,
segir að leiklestur
dragi oft betur fram
blæbrigði í sambandi
leikskálds og verks
hans en fullmótuð upp-
setning. Hann heldur áfram og seg-
ir að sænski leikarinn Hans Klinga
sé kraftmikill í aðalhlutverkinu sem
Eyvindur. Straume fínnst einnig
túlkun leikkonunar Anne Krigsvoll
á Höllu góð.
Straume segir að Hjalti Rögn-
valdson hafí verið einn af gestunum
sem mjög ánægjulegt hefði verið
að siá aftur á sviði. Þetta var í fyrsta
skipti sem gagnrýn-
andinn sá Borgar
Garðarsson og hina
færeysku Anniku Jo-
hannessen leika og
segir Straume að hann
muni leggja nöfn
þeirra á minnið eftir
þessa sýningu.
Gagnrýnandi Várt
land, Magnhild Aalen,
er mjög hrifín af verki
Jóhanns. Hún nefnir
að Ijóðræn tilfinning
skáldsins hafí notið sín
vel í frásögninni af ást
Eyvindar og Höllu, og
Anne Krigsvoll hafi
komið átakapunktum
verksins vel til skila.
Aalen finnst uppgjör leikritsins,
þar sem Eyvindur fer með Faðirvor-
ið en Halla nánast formælir Guði,
minna á verk Strindbergs. Hún seg-
ir að lokum að hún sem hafí aldrei
heyrt um Jóhann Siguijónsson né
séð verk hans áður hafí orðið mjög
hrifin af honum sem leikskáldi eftir
að hafa horft á leiklesturinn.
Jóhann
Sigurjónsson
T I L K Y N IM I N G U M NAFNBREYTINGU
Fráogmeð I. júlí 1994
ber Lyfjaverslun ríkisins
nýtt nafn:
LYF|AVERSLUN ÍSLANDS HF.
Heimilisfang, síma- og faxnúmer
eru óbreytt.
LYFJAVERSLUN ÍSLANDS H F.
Borgartún 7, 105 Reykjavík, ■H’ 354 1 62 39 00
Fax 62 30 31, P.0. Box 5080, 125 Reykjavík
ANNA Guðný Guðmundsdóttir, Martial Nardeau og Guðrún S.
Birgisdóttir fíytja létt klassísk verk í Norræna húsinu á laugardag.
Kammertónleikar
í Norræna húsinu
KAMMERTÓNLEIKAR verða
haldnir í Norræna húsinu laugar-
daginn 2. júlí nk. kl. 16.
Á tónleikunum flytja Martial
Nardeau og Guðrún S. Birgisdótt-
ir flautuleikarar ásamt Önnu
Guðnýju Guðmundsdóttur píanó-
leikara létt klassísk verk eftir
Haydn, Beethoven, Kuhlau,
Doppler og Dvorák, auk sígauna-
laga eftir ónafngreinda höfunda.
Aðgangseyrir er kr. 1000.
Námsmenn greiða 500 krónur, en
ókeypis er fyrir böm.
Bergur
Thorberg
í Portinu
SÝNINGU Bergs Thorbergs í
Portinu í Hafnarfirði lýkur nú um
helgina. Á sýningunni eru 16
málverk, öll unnin með akrýl á
striga.
Bergur er sjálfmenntaður
myndverkamaður og hefur unnið
víða að list sinni, m.a. í Svíþjóð,
Noregi og á Spáni. Bergur hefur
tekið þátt í samsýningum í Svíþjóð
og er þetta önnur einkasýning
hans á Islandi. Sýningunni lýkur
á sunnudag, 3. júlí. Eitt verka Bergs Thorbergs.
Kaffistofa
Hafnarborgar
Bollasýning'
Leirlistar-
félagsins
NÚ STENDUR yfír sýning
Leirlistarfélagsins í kaffistofu
Hafnarborgar. Þemað á sýn-
ingunni er „Bolli“.
Á veggjum kaffístofunnar
er hægt að lesa nokkrar hug-
leiðingar um kaffidrykkju á
íslandi fyrr og nú. í fréttatil-
kynnigu segir: „Kaffibollinn er
einn algengasti nytjahlutur í
eigu íslendinga. Það er því ekki
úr vegi að sýna hve margvísleg-
ar myndir bolli getur tekið á
sig og minna um leið á íslensk-
an listiðnað, hönnun og hand-
verk á 50 ára afmæli íslenska
lýðveldisins."
Sýningin mun standa fram
eftir sumri og verða í stöðugri
endurnýjun. Kaffistofan er opin
virka daga frá kl. 11-18 og kl.
12-18 um helgar.
Norræna húsið og
FÍM-salurinn
Sýning á verk-
um Jóns Engil-
berts að ljúka
SÝNINGAR á verkum Jóns
Engilberts í Norræna húsinu
og FÍM-salnum við Garðastræti
lýkur nk. sunnudag, 3. júlí.
Sýningamar eru samstarfs-
verkefni Norræna hússins og
FÍM í tilefni af Listahátíð í
Reykjavík.
Á sýningunni í Norræna hús-
inu em olíumálverk, teikningr
af ýmsu tagi og frummyndir
að Vorgleði, en í FÍM salnum
eru grafíkverk Jóns Engilberts.
Sýningarnr eru opnar dag-
lega frá kl. 14-19. Aðgangur
er ókeypis, en sýningarskrá er
til sölu á 400 krónur.
Perlan
Kynning á ís-
lenskum vörum
og menningu
ALLA sunnudaga í júlí og ág-
úst verður kynning á íslenskum
vörum og menningu í Perlunni.
Stjórnandi þessara kynninga
er Kolbrún Aðalsteinsdóttir
framkvæmdastjóri Icelandic
Models og Stefán Sigurðsson
framkvæmdastjóri Perlunnar.
Dagana 17. og 24. júlí og
7., 14. og 21. ágúst mun þjóð-
lagasveitin Vikivaki flytja efn-
isskrá sem samanstendur af
íslenskum þjóðlögum og fara
tónleikarnir fram síðdegis og
dagana 1. júlí til 31. júlí verður
Bragi Jósefsson með ljós-
myndasýningu á 4. hæð Perl-
unnar.
Útileikhús á
Egilsstöðum
ÚTILEIKHÚSIÐ Hér fyrir aust-
an sýnir frumsamda leikþætti
og rímur fyrir íslenskt fjöl-
skyldufólk og erlenda ferða-
menn á Egilsstöðum í sumar.
Sýningamar fara fram í skógar-
ijóðri rétt fyrir utan bæinn. Þar
er búið að reisa trépall og bekki
og aðstöðu fyrir veitingasölu.
Á sýningunum er gestum m.a.
boði upp á að læra dansa hjá
þjóðdansafélaginu Fiðrildin.
Sýningarnar miða við íslenskt
ljölskyldufólk en útlendingar fá
útdrætti og skýringar á fjórum
tungumálum.