Morgunblaðið - 20.07.1994, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 20. JÚLÍ1994 21
AÐSENDAR GREINAR
Ný dýraverndarlög
HINN 1. júlí sl. tóku
gildi ný dýraverndar-
lög. Eftir langan að-
draganda skilaði dýra-
vemdarnefnd ítarlegri
tillögu að frumvarpi til
menntamálaráðuneyt-
isins árið 1986 og þar
lá það, þar til umhverf-
isráðuneytið var stofn-
að árið 1990 og dýra-
verndarmál fluttust
þangað. Frumvarp
þetta þótti of langt og
ítarlegt og dýravernd-
arnefnd stytti það um
tæplega helming og
sendi umhverfisráðu-
neytinu það í janúar
1991, ásamt tillögu að reglugerð
með efni því, sem fellt hafði verið
úr lögunum. Síðan hafa endurskoð-
uð frumvörp verið lögð fram árlega
á Alþingi.
Við tilkomu umhverfisráðuneyt-
isins má segja að nýtt líf hafi færst
í áhuga á málefnum er varða hvers-
konar afskipti manna af dýrunum.
Umhverfisráðuneytið ákvað að setja
heildarlög um vernd, friðun og veið-
ar á villtum fuglum og villtum spen-
dýrum, öðrum en hvölum. Heildar-
lög þessi eru aðallega byggð á lög-
um um fuglaveiðar og fuglafriðun,
en ýmsum öðrum lögum er steypt
saman við, svo sem um eyðingu
refa og minka, selaveiðar og hvíta-
birni, eyðingusvartbaks og tilskipun
um veiðar á Islandi, hlunnindi o.fl.
í lögum þessum er kafli um dýra-
veiðar, sem byggist að miklu Ieyti
á ofangreindum tillögum dýravernd-
arnefndarinnar frá 1986 að nýjum
dýraverndarlögum. Heildarlögin eru
rammalög og mikil áhersla lögð á
reglugerðir.
Til viðbótar ofangreindum laga-
setningum var ákveðið við setningu
nýrra búfjárræktarlaga árið 1989
að samræma ýmis lög og reglugerð-
ir um búfjárhald. Við gerð laga um
búfjárhald var að miklu leyti stuðst
við tillögur dýraverndarnefndar frá
1986 um meðferð búfjár. Tilgangur
laga um búfjárhald er að tryggja
vellíðan búfjár og að aðbúnaður sé
í samræmi við þarfir hans og eðli.
Einnig til að tryggja að við fram-
leiðslu búfjárafurða sé eingöngu
notað hraust og heilbrigt búfé. Lög-
in fjalla um takmörkun búfjárhalds,
vörslu, aðbúnað og meðferð búfjár
og forðagæslu.
í nýju dýraverndarlögunum er að
finna mörg og merk
nýmæli og auknar
áherslur, sem ekki er
hægt að gera tæmandi
skil hér. Leitað var álits
fjölda aðila á frumvarp-
inu og mikil vinna hefir
verið lögð í að sam-
ræma ólík sjónarmið.
Vert er að hafa það í
huga, er menn kynna
sér hin nýju lög, sem
taka til allra dýra. Um
helstu nýmæli í nýju
dýraverndarlögunum
er rétt að benda á eftir-
farandi atriði:
í kaflanum um skip-
un dýravemdarmála er
mælt fyrir um skipun dýraverndar-
ráðs og er verksvið þess mun um-
fangsmeira en dýraverndarnefndar-
innar, samkvæmt gömlu lögunum.
Má t.d. nefna að ráðið hefir með
höndum eftirlit með framkvæmd
laganna. Jafnframt skal ávallt leita
umsagna dýraverndarráðs við leyf-
isveitingar á grundvelli dýravernar-
laganna.
Allt eftirlit með framkvæmd lag-
anna hefír verið gert einfaldara og
skilvirkara. Má þar fyrst nefna hið
afdráttarlausa vald, sem lögreglunni
er veitt, jafnframt því sem henni
er lögð á herðar tvímælalaus, sjálf-
stæð, eftirlitsskylda. Jafnframt hvíl-
ir eftir sem áður sú skylda á almenn-
ingi að tilkynna grun um brot á
dýraverndarlögum til lögreglunnar,
en einnig má beina þeim upplýsing-
um til viðkomandi héraðsdýralæknis
eða til dýraverndarráðs. Að kröfu
héraðsdýralæknis eða fulltrúa dýra-
verndarráðs er lögreglunni skylt að
fara í fylgd annars hvors eða beggja,
á hvern þann stað innan umdæmis
þar sem dýr eru höfð, til að kanna
aðstæður þeirra og aðbúnað.
Leiki grunur á að um alvarlegt
brot á dýraverndarlögum sé að
ræða, getur lögregla fyrirvaralaust
tekið dýr úr vörslu eiganda eða
umsjónarmanns. í þessu skyni hefur
lögregla rétt til að fara inn í íbúðar-
hús, útihús eða aðra þvílíka staði
án dómsúrskurðar ef brýn hætta er
á að bið eftir úrskurði valdi dýrunum
heilsutjóni. Á meðan dýrin eru í
vörslu lögreglu er sveitarstjórn skylt
að útvega geymslustað, fóður og
umhirðu fyrir dýrin á kostnað eig-
anda eða umsjónarmanns. Sé sveit-
arstjórn það ókleift er henni heimilt
að láta bjóða dýrin upp, selja þau
Bannað er að nota lif-
andi dýr í tilraunum,
segir Sigríður Asgeirs-
dóttir, nema ekki séu
þekktar aðrar leiðir.
til lifs eða slátrunar eða 'láta aflífa
þau. Áður en til þessara úrræða er
gripið skal eiganda eða umsjónar-
manni þegar í stað gefinn kosiur á
að setja viðhlítandi tryggingu fyrir
kostnaði við geymslu, fóðrun og
umhirðu dýranna.
Telji lögreglustjóri nauðsynlegt,
til að stöðva eða fyrirbyggja illa
meðferð á dýrum, getur hann, að
tillögu héraðsdýralæknis eða dýra-
verndarráðs, fyrirvaralaust og til
bráðabirgða svipt eiganda eða um-
sjónarmann heimild til þess að hafa
eða sjá um dýr þar til úrbætur hafa
verið gerðar eða eigandi hefir borið
ágreiningsefnið undir dómstóla.
í kaflanum um meðferð, vistar-
verur og umhirðu dýra er mælt fyr-
ir um það að dýrum skuli tryggt
eðlilegt frelsi til hreyfingar sam-
kvæmt viðurkenndri reynslu og
þekkingu. Eigendur og umráða-
menn skulu fylgjast með heilsu dýr-
anna og gera viðeigandi ráðstafanir
til að koma í veg fyrir vanlíðan
þeirra. Sérstakt eftirlit skal haft
með dýrum, sem eru haldin á tækni-
væddum búum. Hverskonar vistar-
verur skulu vera skjólgóðar og þar
skal vera nægilegt fóður og vatn.
Að vetri til skal litið eftir dýrunum
reglulega og jafnvel daglega ef
nauðsyn krefur, að mati forða-
gæslumanns, ráðunautar eða dýra-
læknis. Að tillögum dýraverndar-
ráðs eða héraðsdýralæknis er sveit-
arstjórn heimilt að banna dýrahald
á tilteknum stöðum, séu framan-
greind skilyrði ekki uppfyllt. Um-
hverfisráðherra og landbúnaðarráð-
herra skulu hafa samráð um setn-
ingu reglugerðar um vistarverur og
aðbúnað dýra. Þar skal m.a. setja
skilyrði fyrir eða bann við innilokun
dýra í búrum eða þröngum stíum
og við tjóðrun þeirra til langframa.
Við keppni má einungis nota heil-
brigð og þjálfuð dýr og bannað er
að nota hormóna, deyfilyf eða hlið-
stæð efni tii að hafa áhrif á afkasta-
getu þeirra. Við þjáningarfullar
læknisaðgerðir á dýrum skal nota
deyfilyf. Aflífun skal fara fram með
skjótum og sársaukalausum hætti
og skulu dýrin svipt meðvitund áður
en blóðtæming fer fram.
í III. kafla laganna er mælt fyrir
um dýrahald í atvinnuskyni, annað
en í landbúnaði. Leyfi lögreglustjóra
þarf til hvers konar ræktunar, versl-
unar, þjálfunar, tamningar, geymslu
og leigu dýra í atvinnuskyni, sem
ekki fellur undir búfjárhald. Einnig
þarf leyfi umhverfisráðherra til að
setja á stofn dýragarða eða hand-
sama villt dýr fyrir dýragarða eða
önnur söfn lifandi dýra. Jafnframt
þarf leyfi hans til að halda dýrasýn-
ingar og efna til dýrahappdrættis.
Við framangreindar leyfisveitingar
skal ávallt leita umsagnar dýra-
verndarráðs.
í kaflanum um tilraunir á dýrum
er bannað að nota lifandi dýr í til-
raunum nema ekki séu þekktar aðr-
ar leiðir til að ná sambærilegum
árangri. Til dýratilrauna þarf sér-
stakt leyfi tilraunadýranefndar, að
fenginni umsögn dýraverndarráðs.
Tilraunadýranefnd skipa þrír full-
trúar, einn sem umhverfisráðherra
skipar án tilnefningar og skal hann
hafa lokið háskólanámi og hafa
þekkingu og reynslu á sviði dýratil-
rauna. Rannsóknarstofnun í sið-
fræði skipar einn fulltrúa, en yfir-
dýralæknir er formaður nefndarinn-
ar. Tilraunadýranefnd skal tryggja
að þeir, sem nota dýr í tilrauna-
skyni, hafi hlotið þjálfun og mennt-
un í meðferð tilraunadýra.
Að lokum segir í lögunum að
reglugerðir, sem settar verða sam-
kvæmt þeim, skuli vera í samræmi
við milliríkjasamninga, sem ísland
er aðili að.
Hér hefir í örstuttu máli verið
gerð grein fyrir helstu nýmælum í
nýju dýraverndarlögunum og einnig
nefnd lögin um búfjárhald og lögin
um villtu dýrin, en óhætt er að full-
yrða að bylting hefir orðið á sviði
lagasetningar um dýravernd og
hverskonar meðferð allra dýra með
ofangreindum lagasetningum. Nú
kemur til kasta okkar allra að sjá
til þess að lagasetningar þessar
stuðli að bættri meðferð dýra í
reynd en verði ekki eingöngu orðin
tóm.
Höfundur er fulltrúiSambands
dýraverndarfélaga Islands í
dýra verndarráði.
Sigríður Ásgeirs-
dóttir hdl.
Utsalan
hefst
I dag
kl.12
KRAKKAR
Kringlunni, sími 681719
iiiw mm
ELFA VORTICE
VIFTUR
TIL ALLRANOTA!
Spaðaviftur Fjarstýringar
hv.-kopar-stál fyrir spaðaviftur
Borðviftur Gólfviftur
margar gerðir
Baðviftur Gluggaviftur
með tímarofa Inn- og útblástur
Röraviftur Reykháfsviftur
margar gerðir fyrir kamínur
Iðnaðarviftur Þakviftur
Ótrúlegt úrval - hagstætt verð!
Einar Farestveit & Cohf
Borgartúni 28 - S 622901 og 622900
m mt
Subaru st 4x4 árg. '90, 5 gfra, ek. 72 þús. Sk.
Toyota Corolla STD. árg. '88,4 gíra, ek. 100
þús. Sk. mögul. Verö 480.000,-
Peugot 405 GL árg. '88,5 gfra, ek. 81 þús. Sk.
mögul. Verð 590.000,-
GLÆSILEGUR SYNINGARSALUR
MMC Colt GTl 16v árg. '90, 5 gíra, ek. 92 þús.
Skoda Forman statíon árg. '93, ek. 15 þús., 5
gfra. Verð 740.000,-
MMC Colt GLX árg. '88, 5 dyra 5 gfra, ek. 82
þús. Tilboðsverð 400.000,-
Mazda 323 1300 GLX árg. '87,4 gíra, 5 gíra
sedan, ek. 124 þús. Verð 390 þús.
Ford Escort 1300 órg. '88, 5 dyra, 5 gfra, ek. 77
þús. Verð 350.000,-
Saab 900i árg. '87, 4 dyra, 5 gfra, sóllúga,
álfelgur, ek. 114 þús. Tlliboðsverð 600.000,-
Susuki Swift GLI árg. '91, 5 dyra, 5 gíra, ek. 31
þús.Verð 690.000,-
BI'LASALAN
BÍLFANG
HÖFÐABAKKA9
112 REYKJAVlK
-879333