Morgunblaðið - 21.09.1994, Blaðsíða 6

6 MIÐVIKUDAGUR 21. SEPTEMBBR 1994
MORGUNBLAÐIÐ
h
FJARHAGSSTAÐA HAFNARFJARÐAR
i
I
»
y
Endurskoðendur Hafnarfjarðarbæjar leggja til að 456,2 millj. verði afskrifaðar
Iáfangaskýrslu Löggiltra endur-
skoðenda hf. um fjárhagsstöðu
Hafnarfjarðarbæjar kemur
fram að bæjarstjórn hefur veitt sam-
tals 277 milljónir og 181 þúsund
krónur í bæjarábyrgðir. Þar af er
120 millj. króna ábyrgð vegna Mið-
bæjar Hafnarfjarðar hf. sem nú er
rúmar 143 millj., Byggðaverk hf.
70 millj., sem nú er rúmar 86,7
millj. Fiskvinnslufyrirtækið Skers-
eyri með 20 millj., sem nú er rúmar
28,9 millj. og á vegum Atvinnuefl-
ingar hf. eru 18,2 millj. vegna
smærri aðila. í skýrslunni er jafn-
framt lagt til að 456,2 millj. verði
færðar á afskriftareikning.
Skuldbindingar utan
efnahagsreiknings
Magnús Jón Árnason bæjarstjóri
sagðist vera í kapphlaupi við tímann
að reyna að tryggja veð bæjarins í
Miðbæ Hafnarfjarðar hf. Upphaflega
hefði bærinn veitt 120 millj. í bæjar-
ábyrgð með því skilyrði sjálfstæðis-
manna að veðin yrðu sett á verslun-
arhluta hússins og á hótelið en Al-
þýðuflokkurinn samþykkti hins veg-
ar aðra leið. Sagði hann að af 120
millj. væru 100 millj. bundnar í hót-
elturninum en 20 milij. í bílkjallára
og samkvæmt samþykkt Alþýðu-
flokksins gæti hann ekki betur séð
en að þar væri ákvæði um bakveð í
verslunarkjamanum um leið og
húsið yrði fokheit. „Þessi skuld
er í dag 143,171 milljón,“ sagði
Magnús Jón. Benti hann á að
einföld bæjarábyrgð væri fyrir
skuldabréfinu að fjárhæð 120
millj. til 17 ára með föstum 9,7%
vöxtum. „Þetta eru óheyrilegir
vextir,“ sagði hann, ,jafnvel á
þessum tíma, og ég læt mér detta
í hug að það sé til þess að þeir
hjá Miðbæ Hafnarfjarðar hf. fái
sem mest greitt út í sinn hlut I
upphafi.“
Magnús Jón sagði að 14. júní
sl., daginn áður en nýr meirihluti
tók við í Hafnarfirði, hefði Mið-
bær Hafnarijarðar hf. fengið 10
millj. króna víxil sem bærinn hefði
gefið út en fyrirtækið væri greið-
andi að. Jafnframt hefði því verið
lýst yfír að svo lengi sem víxillinn
stæði yrði bæjarsjóður ekki rukk-
aður um 10 millj. króna hlutafjár-
loforð í hótelhluta byggingarinn-
ar en það loforð var bundið við
að fyrst yrði stofnað eignarhalds-
félag með framlagi frá Miðbæ
Hafnarfjarðar hf. „Að mínu viti
er þessi gerningur brot á sveitar-
stjórnarlögum,“ sagði hann.
Engínn áhugi á kaupum
Þá mun bæjarsjóður eiga inni
ógreiddar 25 millj. vegna gatna-
gerðargjalda frá fyrirtækinu auk
þess sem bæjarsjóður hefur tekið
á sig skuldbindingar vegna bíla-
stæðakjallara, sem nú eru 55
millj. Auk þess hefur bæjarsjóður
keypt rúmlega 55,3 millj. króna
eignarhlut í húsinu. Hluti húsnæðis-
ins er á annarri og þriðju hæð og
hefur verið talað um að þar verði
bókasafn. „Þetta húsnæði var keypt
til að liðka fyrir,“ sagði Magnús Jón.
„Við erum því með umtalsverða fjár-
muni bundna í þessari byggingu fyr-
ir utan ábyrgðir eða um 290 milljón-
ir.“
Magnús Jón sagði það ekki rétt
sem Guðmundur Ámi Stefánsson,
félagsmálaráðherra og fyrrverandi
bæjarstjóri í Hafnarfirði, hefði haldið
fram að bærinn hefði óskað eftir við-
ræðum við eigendur hússins um kaup
á húsnæði í Miðbænum fyrir um 600
til 800 millj. „Ég held að áætlað
söluverð á allri eigninni sé 850 millj-
ónir,“ sagði hann. „Við höfum ekki
sýnt því nokkurn áhuga að kaupa
húsnæði þarna.“
Magnús Jón sagði að vegna þeirra
erfíðleika sem fyrirtækið ætti í hefði
það óskað eftir fundi en á þeim fundi
hefði ekki verið rætt um nein kaup.
Bærinn hefði hins vegar verið beðinn
um að deysa til sín hóteltuminn á
byggingarkostnaði að því að sagt
var. Hann sagðist hafa bent á að
bærinn keypti ekki húsnæði nema á
markaðsverði. Óskað hefði verið eftir
því að bæjaryfirvöld fengju að sjá
reikninga fyrirtækisins og þá kaup-
Bærimi í ábyrgðum
fyrir 277 milljónimi
samninga sem gerðir hefðu verið.
„Við erum með umtalsverða fjármuni
bundna í þessu húsi og við hljótum
að leiða hugann að því fyrir hveiju
þessi veð standa," sagði Magnús Jón.
Byggðaverk hf.
ÁBYRGÐ bæjarsjóðs Hafnarfjarðar vegna Miðbæjar Hafnarfjarðar er nú 143 milljónir króna.
Bæjarábyrgð Byggðaverks hf. var
upphaflega 70 millj. en er nú rúmar
86,7 millj. Sagði Magnús Jón að
þegar ábyrgðin hefði verið samþykkt
hefði jafnframt verið samið um kaup
á ákveðnum fjölda íbúða. „Af þeim
er eftir að kaupa um tíu íbúðir,"
sagði hann. „Þessi ábyrgð var skilyrt
við það að jafnframt ætti að færa
veðin niður eftir því sem verkum
miðaði áfram. Það hefur ekki verið
gert. Þessi lán Iðnlánasjóðs eru kom-
in í vanskil." Til tryggingar bæjar-
ábyrgðinni eru veð í húsbyggingum
Byggðaverks og 43 millj. króna veð
í lóð við Kaplakrikasvæðið í
Garðabæ, sem Magnús Jón telur
vafasamt. „Ef ég væri í sveitarstjórn
Garðabæjar og stæði frammi fyrir
því að Hafnarfjörður eignaðist þessa
lóð þá mundi ég leysa hana til mín,“
sagði hann. „Ég hef heyrt að á sínum
tíma hafí lóðin verið tekin í veð þar
sem hugmyndir voru uppi um að
reisa þar knattspymuhöll en það
fæst að vísu hvergi staðfest í bæjar-
plöggum."
Þegar gjaldþrota
TILLAGA ENDURSKOÐENDA UM FRAMLAG
Á AFSKRIFTAREIKNIN G (ÞÚS. KR.)
Útsvar/aðstöðugjöld:
Hlutdeild bæjarsjóðs í þessum
kröfum á aðila sem þegar
hefur verið gert árangurslaust
lögtak hjá eða eru gjaldþrota
Nokkur dæmi:
2.477
SH verktakar hf..............
Fórnarlambið hf................. 4.786
Skerseyri hf...................... 308
Norðurstjaman hf.................. 615
Hlunnarhf......................... 188
Hellulagnir sf.................... 595
Rásverk hf........................ 768
Fjarðarbilliard sf................ 425
Samtals 10.162
Fasteignagjöld:
Fasteignagjöld sem ekki njóta
lengur lögveðréttar í viðk.
fasteignum ..................
Gatnagerðar,- og bygg.leyfisgj.:
Gjöld í vanskil af lóðum sem
ekki hefur enn verið byggt á
og ekki eru líkur á að byggt
verði á á næstu misserum.....
Önnur vanskil gatnag.gjalda...
Gömul dagh.- og leikskólagjöld:
Gamlar kröfur, m.a. vegna
bama sem ekki eru lengur
Lagt í af-
skr.reikn
68.642
40.858
25.344
18.386
95.009
80.843
110.624
5.788
Lagt í af-
skr.reikn
á þessum stofnunum....................... 6.040
Vanskiláþessuári......................... 3.523
Kröfur á ríkissjóð: 79.744
Vegna framkv. á síðasta ára-
tug, einkum við grunnskóla og
sundlaug, sem ráðuneytið
hefurþegargertuppaðfullu... 79.744
Almennar viðskiptakröfur: 74.257
Nokkur dæmi:
Hagvirki-Klettur hf............ 6.163
Listahátíð í Hafnarfirði hf. 7.125
Kvistás hf..................... 3.225
Norðurstjaman hf............... 1.206
Skerseyrihf.................... 3.116
í lögfræðiinnheimtu (IE).... 19.045
í lögfræðiinnh. (bæjarlögm.)... 4.480
Viðskiptamenn sérmeðferð
(búið að taka úr innheimtu). 8.733 -
Islenska stálfélagið hf........ 6.969
Kvikm.hús Hafnarfjarðar..... 7.920
SH verktarar hf................ 8.563
Núnatakhf...................... 1.572
Kvistás hf..................... 1.362 79.479
Skuldabréf 53.132
Nokkur dæmi:
Íslandssíld hf................. 4.192
Búseti......................... 7.919
Kvistás hf. ................... 1.427
Hagvirki-Klettur hf........... 45.274 58.812
478.309 401.916
Fiskvinnslufyrirtækið Skers-
eyri, sem þegar er komið í gjald-
þrot, er með bæjarábyrgð sem
upphaflega var 20 millj. en er
nú rúmar 28,9 millj. Sagði
Magnús Jón að bærinn kæmist
ekki hjá að greiða Búnaðarbank-
anum þessa upphæð og er verið
að semja við bankann þar um.
Ábyrgðir vegna Atvinnuefl-
ingar hf. eru rúmar 18 millj. og
dreifast á marga aðila, með mis-
háar uppæðir allt frá 1.200 þús-
und til 7 milij. Hlutverk Atvinnu-
eflingar var að veita áhættufé
og styrkja fyrirtæki og sagði
Magnús Jón að ljóst hefði verið
að hugsanlega mundi tapast fé
en annað getað leitt til viðvar-
andi reksturs.
Afskriftareikningur
Höfundur skýrslu um fjárhagsstöðu Hafnarfjarðar
Guðlaugur Guðmundsson, endur-
skoðandi hjá Löggiltum endur-
skoðendum hf. og einn höfunda
skýrslu um fjárhagsstöðu Hafnar-
flarðar, segist harma ófagleg við-
brögð Guðmundar Áma Stefánsson-
ar, félagsmálaráðherra og fyrrver-
andi bæjarstjóra Hafnarfjarðar, við
niðurstöðum hennar. Guðmundur
Ámi hefur dregið skýrsluna í efa og
sagt að sú spuming hljóti að vakna
hvaða fyrirmæli eða forskrift endur-
skoðunarskrifstofan hafí fengið frá
núverandi meirihluta í bæjarstjórn.
Guðlaugur sagði það vekja undrun
að yfírmaður sveitarfélaga í landinu
skuli bregðast við með þessum hætti.
Guðmundur Ámi hafi til þessa frekar
viljað láta kenna sig við að taka
málefnalega á hlutunum. „Hann hef-
ur gjaman haft á orði að hann vilji
standa á faglegum grunni þegar
hann ræðir málin," sagði Guðlaugur.
„Það að núverandi meirihluti sé að
kaupa sér niðurstöður okkar hljómar
hálf broslega, þar sem samband okk-
ar við núverandi ráðamenn í Hafnarf-
iði var mjög lítið á meðan unnið var
að skýrslugerðinni. Það var vísvit-
Harma
ófagleg
viðbrögð
ráðherra
andi gert, þar sem við vildum ekki
vera undir^ áhrifum neinna yfirlýs-
inga frá þeirra hálfu. Auk þess vil
ég benda á að það er mjög langsótt
skýring á framkomnum fjárhags-
vanda Hafnarfjarðarbæjar að eitt
elsta og virtasta endurskoðunarfyrir-
tæki Iandins með níu Iöggilta endur-
skoðendur innanborðs, sem þar að
auki starfar í tengslum við eitt virt-
asta endurskoðunarfyrirtæki heims,
Arthur Andersen og Co., selji álits-
gerðir fyrir fárra mánaða laun eins
manns. Fullyrðing af þessu tagi er
í raun ekki svaraverð og verður ekki
rædd frekar af okkar hálfu hvorki í
fjölmiðlum né annars staðar.“
Guðlaugur sagði að samband hafí
verið haft við bæjarendurskoðendur
og aðra embættismenn við gerð
skýrslunnar til að afla upplýsinga
og einstakra gagna. „Við viljum forð-
ast allt persónulegt í þessu sambandi
og leitt að Guðmundur Árni skuli
reyna að varpa rýrð á þessar upplýs-
ingar með því einmitt að gera þetta
persónulegt," sagði Guðlaugur.
Benti hann á að skýrslan væri
unnin fyrir bæjarstjóm Hafnarfjarð-
ar en ekki fyrir fráfarandi eða núver-
andi meirihluta. „Við höfum ekki
fengið neinar hliðstæðar yfirlýsingar
frá minnihlutanum eins og við feng-
um frá Guðmundi Árna,“ sagði hann.
„Það komu ekki fram nein mótmæli
við niðurstöðum skýrslunnar á fundi
bæjarráðs þegar hún var kynnt þar.
Það er ekki fyrr en Guðmundur Árni
fer að fjalla um hana sem reynt er
að gera hana tortryggilega. Félagar
hans í Hafnarfírði hafa ekki séð
ástæðu til að hafa uppi hliðstæðan
málflutning."
Hagvirki
I
»
»

Magnús Jón sagði það rangt
hjá Guðmundi Árna Stefánssyni
að verið væri að mismuna bæj-
arbúum með afskriftum skulda.
Löggiltir endurskoðendur hf.
legðu til í sinni skýrslu að lagðar
yrðu í afskriftasjóð samtals 456
millj., svo að hægt yrði að af-
skrifa kröfur, sem sumar hveijar
væru vonlausar. Sagði hann að
meðal annars væri lagt til að
afskrifa útsvör og gömul að-
stöðugjöld að upphæð 68 millj.
en megnið af kröfunum hefði
þegar farið í gegnum gjaldþrot
eða árangurslaust lögtak.
Rúmlega 79,7 millj. krafa á
ríkissjóð segir Magnús Jón að
sé vegna uppgjörs þegar lög um
verkaskiptingu ríkis og sveitarfélaga
voru samþykkt. Kröfunum hafi verið
haldið inni og talað um af höfða mál
gegn ríkissjóði ef þær fengjust ekki
innheimtar. „Samningum sveitarfé-
lagsins við ríkið lauk árið 1992 og
ef meiningin var að halda þessu til
streitu þá hefði átt að höfða mál,“
sagði Magnús Jón. „En ég mun fagna
því fyrir hönd Hafnfirðinga ef Guð-
mundur Ámi félagsmálaráðherra
ætlar að tryggja okkur þessa peninga
s
«
s
I
i
Magnús Jón sagði að í reikningum
bæjarsjóðs væri 45 miilj. króna
skuldabréf á Hagvirki sem nú stæði
í 43 millj. Eftir því sem hann kæm-
ist næst á þessari stundu væri um
samsafn fyrri ára að ræða og að
stór hluti væri líklega fyrirfram-
greiðsla fyrir unnin verk. Enginn
reikningur hefði enn borist vegna
holræsaframkvæmdanna sem samið
hefði verið um að Hagvirki-KIettur
stæði að. Vegna þeirra hefði verið
tekið 200 millj. króna lán hjá Nor-
ræna fjárfestingarbankanum. „Því
láni var búið að eyða í aðra hluti
þegar framkvæmdir hófust á dögun-
um,“ sagði Magnús Jón.

T