Morgunblaðið - 15.11.1994, Blaðsíða 4

4 ÞRIÐJUDAGUR 15. NÓVEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
K
Sjálfstæðisflokkurinn
á Vestfjörðum
Ólafur
færður
upp fyrir
Guðjón
KJÖRDÆMISRÁÐ Sjálfstæð-
isflokksins í Vestfjarðakjör-
dæmi ákvað að Ólafur Hanni-
balsson blaðamaður skyldi
skipa þriðja sæti framboðslista
flokksins í komandi þingkosn-
ingum, en Guðjón A. Kristjáns-
son, forseti Farmanna- og fiski-
mannasambandsins, sem hafn-
aði í því sæti í prófkjöri, færast
niður í fjórða sætið. í kjördæ-
misráðinu greiddu 23 atkvæði
með Ólafi í þriðja sætið, 21 með
Guðjóni og tveir seðlar voru
auðir.
Geirþrúður Charlesdóttir,
formaður kjördæmisráðs, sagði
að fylgjendur þess að Ólafur
og Guðjón skiptu um sæti hefðu
talið listann breiðari með þeim
hætti; ella hefðu efstu þijú
sætin öll verið skipuð mönnum
úr sjávarútvegi.
Úrslit prófkjörs
áttu að gilda
Guðjón sagði í samtali við
Morgunblaðið í gær, að hann
væri ekki ánægður með ákvörð-
un ráðsins. Niðurröðun í próf-
kjöri hefði átt að gilda. Honum
þætti lítið til þeirra röksemda
koma, að þrír efstu menn
mættu ekki allir tengjast sjáv-
arútvegi. „Flokkurinn sem ég
starfa í hefur þær leikreglur
að kjördæmisráð á síðasta orðið
og ég verð að sætta mig við
það,“ sagði hann. „Það er ekki
minn stíll að fara í langvarandi
fýlu.“ í fyrsta sæti á lista
flokksins í Vestfjarðakjördæmi
er Einar K. Guðfmnsson alþing-
ismaður og Einar Oddur Kristj-
ánsson útgerðarmaður skipar
2. sætið. í 5. sæti er Hildigunn-
ur Lóa Högnadóttir, 6. Ingi-
björg Guðmundsdóttir, 7. Sig-
ríður Sveinsdóttir, 8. Gunnar
Jóhannsson, 9. Steingerður
Hilmarsdóttir og 10. Matthías
Bjarnason.
Allt við það
VERKFALL sjúkraliða hefur leitt
til þess að álag á annað starfsfólk
á heilbrigðisstofnunum hefur aukist
verulega. Ragnheiður Stephensen,
hjúkrunarframkvæmdastjóri á
Hrafnistu í Hafnarfirði, segir að
þreytu sé farið að gæta hjá starfs-
fólkinu. Deila sjúkraliða og stjóm-
enda sjúkrahúsanna í Reykjavík um
undanþágulistana er óleyst. Sjúkra-
liðar mæta ekki til vinnu á deildum
þar sem ágreiningur er urri listana.
Verkfallið kemur mjög illa við
Hrafnistu í Hafnarfirði, en þar
dvelja 87 heimilismenn á þremur
öldrunardeildum og 139 eru á dval-
arheimilinu. Um þriðjungur starfs-
fólksins er sjúkraliöar og þeir eru
allir í verkfalli. Stofnunin þarf að
leita til undanþágunefndar Sjúkra-
liðafélagsins með allar undanþágur.
Um helgina fékk stofnunin þrjár
undanþágur fyrir tvær kvöldvaktir
og næturvakt.
Ættingjar koma til hjálpar
Þegar Morgunblaðið ræddi við
Ragnheiðí var enginn sjúkraliði við
vinnu á Hrafnistu. „Þetta er búið
að vera erfitt, en á örugglega eftir
að versna. Því lengur sem verkfall-
ið stendur þess erfiðara verður það.
Starfsfólkið vinnur undir meira
álagi í verkfallinu og það er hætt
við að það þreytist,“ sagði Ragn-
heiður.
Ragnheiður sagði að ættingjar
hefðu hjálpað til um helgina og
forðað vandræðaástandi. Fólk hefði
FRÉTTIR
Skattafsláttur foreldra vegna kostnaðar við menntun unglinga
Afturvirk leið-
rétting leyfileg
FORELDRUM námsmanna, sem
eru á aldrinum 16-20 ára og hafa
minni árstekjur en 415 þús. kr.,
er heimilt að sækja um til skatt-
stjóra að fá tekjuskattstofn sinn
lækkaðan vegna kostnaðar við
nám barna sinna. Jóhanna Sigurð-
ardóttir alþingismaður vakti at-
hygli á því í grein í Morgunblaðinu
sl. laugardag, hversu fáir hefðu
nýtt sér þessa heimild á undan-
förnum árum og sagði að þar sem
skattayfirvöld hefðu leiðrétt
framtöl allt að sex ár aftur í tím-
ann væru allar líkur á að þeir sem
ekki hafi haft vitneskju um þennan
skattafslátt og eigi rétt á honum
geti fengið leiðréttingu frá skatta-
yfirvöldum.
Steinþór Haraldsson, lögfræð-
ingur hjá ríkisskattstjóraembætt-
inu, staðfesti að fólk gæti sótt um
leiðréttingu vegna menntunar-
kostnaðar barna fyrir ótiltekin ár
aftur í tímann og sagði að skatta-
yfirvöld væru ekkert sérstaklega
bundin af sex árum í þessu sam-
bandi.
Gleymska eða þekkingarleysi
Hafi unglingurinn engar tekjur
og foreldrar fullnýta persónuaf-
slátt sinn, getur skattalækkunin í
heild numið um 60 þús. kr. Ef
unglingurinn hefur rétt til námsl-
áns fellur þessi heimild þó niður.
Margir foreldrar virðast mjög oft
annaðhvort gleyma að sækja um
þennan skattafslátt á ári hveiju
eða ekki vita um hann en Steinþór
sagði að hjá upplýsingadeild ríkis-
skattstjóra væri nú unnið að undir-
búningi átaks í að kynna þessi
mál. Oft væri erfitt að upplýsa
fólk um rétt sinn í skattamálum
en hann sagði að fyrir tveimur
árum hefði birst stutt grein um
þessa heimild til skattaafsláttar í
Morgunblaðinu og í kjölfarið hefðu
borist um 800 umsóknir um leið-
réttingu.
í grein sinni sagði Jóhanna Sig-
urðardóttir ekki óvarlegt að áætla
að heimilin ættu inni 150-200
millj. kr. hjá skattayfirvöldum
vegna þessarar heimildar skatta-
laganna.
Morgunblaðið/Ragnar Axelsson
VERIÐ er að endurbyggja gömlu
brúna vlð Fitjaála undir Eyja-
fjöllum og gera hana tvöfalda til
þess að auka umferðaröryggi.
Það er Jón Valmundsson brúar- Mýrdal sem sér um framkvæmd- haust. Brúin var byggð fyrir
smiður Vegagerðarinnar í Vík í ina, sem áætlað er að ljúki í nokkrum áratugum og segir Þór-
hallur Ólafsson umdæmisverk-
fræðingur Vegagerðarinnar á
Selfossi endurbæturnar hluta af
stóru átaksverkefni Vegagerðar-
innar um að fækka einbreiðum
og hættulegum brúm.
sama í vinnudeilu sjúkraliða og stjórnenda sjúkrahúsanna
Þýðir aukið álag
á annað starfsfólk
komið og klætt vistmenn, sem ekki
gætu klætt sig sjálfir, matað þá og
hjálpað þeim í rúmið. Nokkrir ætt-
ingjar hefðu útvegað sér bedda og
sofið hjá sínu fólki um helgina.
Ragnheiður sagði að ekki væri
hægt að treysta á ættingja með
sama hætti núna því að flestir
þeirra væru bundnir í vinnu.
Harðari undanþágur?
Ragnheiður sagði að það væri
sín tilfinning að undanþágunefnd
Sjúkraliðafélagsins væri að herða
reglur um undanþágur. „Við feng-
um ansi lítið síðast þegar við sóttum
um,“ sagði Ragnheiður.
Helga Steinarsdóttir, formaður
undanþágunefndar, sagði ekki rétt
að nefndin væri að herða undanþág-
ur. „Við skoðum undanþágubeiðnir
með tilliti til þeirrar mönnunar sem
fyrir er á deildunum. Það kann að
líta þannig út að þetta virki harð-
ara einn daginn miðað við annan.
Forsendan er sú að það er mismun-
andi mönnun á deildunum af öðru
starfsfólki frá degi til dags. Það er
því ekki hægt að segja að við séum
að herða undanþágur. Við höfum
verið mjög harðar og ég held að
það sé ekki svigrúm til að herða
reglurnar. Nefndin veitir aðeins
undanþágur fyrir neyðarþjónustu
þar Sem ástandið er verst,“ sagði
Helga.
Sjálfseignarstofnanir og sjúkra-
hús utan Reykjavíkur fengu undan-
þágu frá verkfalli í upphafí verk-
falls fram til dagsins í dag. í gær
samþykkti undanþágunefnd undan-
þágu hjá þessum stofnunum fyrir
tvo daga í viðbót.
Aukið álag á annað starfsfólk
Á öldrunardeildum í Hátúni er
ágreiningur milli Sjúkraliðafélags-
ins og Ríkisspítala um hvaða
sjúkraliðar eigi að vinna í verkfall-
inu. Sjúkraliðar mæta til vinnu á
einni deild, en ekki á hinum tveim-
ur sem ágreiningur er um. Tals-
menn Sjúkraliðafélagsins hafa
sagst tilbúnir til að veita einhveijar
undanþágur í Hátúni svo fremi sem
um það sé sótt til undanþágunefnd-
ar. Stjórnendur Ríkisspítalanna
vilja hins vegar ekki sækja um und-
anþágu til nefndarinnar þar sem
þeir líta svo á að Hátún sé á undan-
þágu og sjúkraliðum sé skylt að
mæta.
Guðrún Karlsdóttir, hjúkrunar-
framkvæmdastjóri í Hátúni, sagði
að verkfallið hefði enn ekki bitnað
á sjúklingum, en annað starfsfólk
deildanna hefði orðið að bæta við
sig vinnu. Hún sagði að á u.þ.b.
annarri hverri vakt hefði verið kall-
aður út aukamannskapur, hjúkrun-
arfræðingar og starfsstúlkur.
Guðrún sagði að erfitt væri að
skipuleggja vinnuna við þessar að-
stæður. „Ég vænti þess við hver
vaktaskipti að sjúkraliðar mæti, en
það hefur ekki gengið eftir enn.“
Hún sagði að þetta mál væri erfitt
fyrir alla aðila, ekki síður sjúkralið-
ana sjálfa, sem væru í þeirri stöðu
að þurfa að gera upp á milli hags-
muna vinnustaðarins og hagsmuna
stéttarfélagsins.
Kristín A. Guðmundsdóttir, for-
maður Sjúkraliðafélagsins, sagði að
listarnir, sem lægju til grundvallar
við framkvæmd verkfallsins í Há-
túni, gerðu ráð fyrir að tvær öldrun-
ardeildir af þremur væru opnar.
Ekki hefði hins vegar verið rætt
við Sjúkraliðafélagið um hvaða
deildir ættu að vera opnar og það
sætti félagið sig ekki við. Kristín
sagði að deilan í Hátúni væri hlið-
stæð öðrum deilum þar sem deilt
væri um framkvæmd verkfallsins.
Hún nefndi sem dæmi að á lyflækn-
isdeildum væri gert ráð fyrir að
hjartadeild væri opin og ein deild
að auki. Hún sagði að Ríkisspítal-
arnir hefðu tekið ákvörðun um að
hafa stærstu lyflæknisdeildina opna
og sinna auk þess sjúklingum á
öðrum deildum með þeim mannskap
sem væri tíl taks. Kristín sagði að
sjúkraliðar sættu sig ekki við þessa
túlkun.
Lítill árangur varð af fundi
sjúkraliða og samninganefndar rík-
isins í gær. Annar fundur er boðað-
ur í dag.
Búist er við að Félagsdómur felli
úrskurð í dag í ágreiningi Sjúkra-
liðafélagsins og Landakotsspítala.
ýrskurðurinn gefur vísbendingu
um hvers má vænta í öðrum málum
sem eru til úrskurðar hjá dómnum,
en Hrafnista í Hafnarfirði og
Sunnuhlíð í Kópavogi hafa vísað
ágreiningi sínum við Sjúkraliðafé-
lagið til Félagsdóms.