Morgunblaðið - 08.01.1995, Blaðsíða 10

10 SUNNUDAGUR 8. JANÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Alþýðuflokkurinn hefur siglt krappann sió síðustu mánuðina
Morgunblaðið/Sverrir
ÉG MUN BERJAST
TIL ÞRAUTAR
Alþýðuflokkurínn hefur búið við mikinn andbyr undanfar-
in misserí og átt undir högg að sækja í skoðanakönn-
unum. Það er hins vegar engan bilbug að finna á Jóni
Baldvini Hannibalssyni, formanni Alþýðuflokksins, sem
segist í samtali við Ómar Friðriksson og Hjálmar Jóns-
son sannfærður um að flokkurínn eigi eftir að bæta
stöðu sína fram að kosningum.
EGAR Jón Baldvin Hannibalsson
bauð sig fram til formennsku í
Alþýðuflokknum fyrir rúmum tíu
árum sagði hann að skipstjóri
sem ekki fískaði væri- látinn taka
pokann sinn.
Er „karlinn í brúnni" hættur að fiska?
„Karlinn er ekki hættur. Skipstjóri hleypur
ekki frá borði þegar skipið lendir í andbyr
eða ágjöf. Ég vísa til þess að undir minni
forystu hefur Alþýðuflokkurinn náð viðun-
andi kjörfylgi sem tryggt hefur honum meiri
völd og áhrif í okkar þjóðfélagi heldur en
lengst af í sögu sinni. Hann verður ekki
dæmdur af skoðanakönnunum. Hlutverk
skipstjórnarmannsins er að skila skipi sínu
heilu í höfn. Kosningarnar eru hinn endan-
legi dómur um hvernig til tekst og þegar þau
kosningaúrslit liggja fyrir mun ég meta þau
en ekki fyrirfram. En þeir eru fleiri en ætla
má af skoðanakönnunum, sem mega ekki tii
þess hugsa, þegar á reynir, að Alþýðuflokkur-
inn verði áhrifslaus í íslenskum stjórnmálum.
Það fólk verður senn að gera upp hug sinn.
En þeir sem halda að ég muni gefast upp
baráttulaust þekkja mig illa. Ég mun berjast
til þrautar í þessari kosningabaráttu."
Þannig að orðrómur um að þú munir
hugsanlega láta af störfum á aukaflokksþingi
er ekki á rökum reistur?
„Það er bara venjulegt slúður. Við höfum
ákveðið að efna til þessa aukaflokksþings 4.
febrúar. Það er ákvörðun seinasta flokksþings.
Ég geri ráð fyrir því að fyrir þann tíma verði
Alþýðuflokkurinn búinn að stilla upp í öllum
kjördæmum. A þessu flokksþingi munum við
birta kosningastefnuskrá okkar og leggja
höfuðlínumar í kosningabaráttunni sem fram-
undan er. Fiokksþingið verður til þess að þétta
raðimar og efla samstöðuna. Frá því munum
við fara með allt sjóklárt og leggja okkar verk,
okkar framtíðarsýn og okkar stefnu í dóm þjóð-
arinnar eins og okkur ber að gera. En við
munum ekki gefast upp fyrirfram."
Ertu að segja að ef þið komið illa út úr
kosningunum þá munir þú víkja úr formanns-
stólnum?
„Spyijum að leikslokum. Ég hef í dag átt
tvo fundi með baráttusveit flokksins, bæði í
Reykjavík og á Reykjanesi. Það er engan bil-
bug að finna á mínu fólki. Það er einfaldlega
ótímabært að afskrifa áhrif okkar jafnaðar-
manna fyrirfram. Andstæðingum okkar vil ég
ráðleggja að vanmeta ekki andstæðinginn.
Kosningaúrslitin munu koma ýmsum á óvart
sem nú hyggja gott til glóðarinnar.“
Kosningaúrslitin munu koma óóvart
Nú eru kosningar framundan og prófkjör.
Muntu gefa kost á þér ífyrsta sæti framboðs-
listans / Reykjavík?
„Já. Ég á von á því að við munum taka
ákvarðanir núna næstu daga um það hvernig
við stöndum að vali framboðslista. Við munum
hraða því verki. Fundur fulltrúaráðs Alþýðu-
flokksfélaganna verður á þriðjudagskvöld. Það
er á hreinu að ég mun gefa kost á mér til
þess að leiða framboðslista okkar jafnaðar-
manna hér í Reykjavík, Það er hins vegar
félaga minna að taka um það endanlegar
ákvarðanir."
Attu von á því að það verði átök um fyrsta
sætið?
„Satt að segja á ég ekki von á því. Ég
held að það sé ríkjandi skoðun meðal alþýðu-
flokksfólks í ijósi þess, hvernig að flokknum
hefur verið sótt, að nú sé honum lífsnauðsyn
að menn snúi bökum saman og efli samstöðu
og samheldni flokksmanna, þannig að flokkur-
inn leggi út í þessa kosningabaráttu sem sam-
hent og baráttuglöð sveit. Ég er sannfærður
um að sá tónn verður sleginn á aukaflokks-
þinginu enda eru engin vandamál sem við
þurfum að leysa innbyrðis í flokknum nema
ef vera skyldi að bregðast við klofningshætt-
unni með því að slá skjaldborg um einingu
flokksins og samstöðu flokksmanna.“
Alþýðuflokkurinn stendur mjög illa sam-
kvæmt skoðanakönnunum. Er ekki ljóst að
hann er í alvarlegri kreppu?
„Það neitar því enginn að Alþýðuflokkurinn
siglir krappan sjó og hefur hreppt mikinn
mótbyr. Skýringarnar á því eru margvísleg-
ar. Eftirlætisskýring andstæðinganna er að
herma upp á formanninn ummælin gömlu
um karlinn í brúnni sem er hættur að fiska
og á þá samkvæmt lögmálinu að taka pokann
sinn,“ segir Jón Baldvin. „Það er ekki ósann-
gjarnt að skoða formannsferil rninn, sem er
orðinn á ellefta ár, í samhengi. Á stjórnarand-
stöðuárunum frá 1984-1987 tókst mér að
gera Alþýðuflokkinn að sóknarafli í íslenskum
stjórnmálum. Fyrir kosningarnar 1987 mæld-
ist hann í skoðanakönnunum með upp undir
30% fylgi en yfirleitt á bilinu 20-25%. Ég
átti frumkvæði að því að setja flokknum skýr
stefnumið. Oft er til þess vitnað að það hafi
verið gráglettni örlaganna að brottrekstur
Alberts Guðmundssonar úr ríkisstjórn og
stofnun Borgaraflokks hafi tekið vind úr segl-
um okkar seinustu vikurnar fyrir kosningar
þannig að niðurstaðan varð ekki nema 15%.
Flokkurinn hélt því kjörfylgi eða rúmlega það
í kosningunum 1991. Eg held að það sé
mælikvarði á styrk Alþýðuflokksins að hann
hefur þótt vera eftirsóknarverður samstarfs-
aðili í ríkisstjórnum þessi tæpu átta ár. Þing-
flokkurinn hefur að mínu mati verið öflugur
og traustvekjandi og stefnan skýr, þannig
að Alþýðuflokkurinn náði að mínu mati póli-
tísku frumkvæði. Satt að segja hefur Alþýðu-
flokkurinn verið gerandinn í íslenskri pólitík
síðastliðinn áratug. Sé á þetta litið í sam-
hengi við langa sögu Alþýðuflokksiris hefur
hann ekki verið áhrifameiri í annan tíma eða
jafn lengi nema ef vera skyldi á Viðreisnarár-
unum. *
Það hafa hins vegar verið örlög flokksins
að karlinn í brúnni hefur oft hreppt mótvind.
íslenskt þjóðfélag hefur á þessum stjórnartíma
okkar farið í gegnum einhveija dýpstu lægð
sem um getur frá því á kreppuárunum og það
hefur brotið á fleyinu oftar en einu sinni. Sá
skipstjórnarmaður er ekki til á norðlægum
slóðum a.m.k. að hann geti búist við ljúfu
leiði allan tímann. Kannski reynir fyrst og
fremst á þegar menn sigla krappan sjó. Víst
hefur gustað um okkur, en þegar ég lít til
baka tel ég að alþýðuflokksmenn geti borið
höfuðið hátt. Flokkurinn hefur verið áræðinn,
ekki brostið kjark og haft innri styrk til þess
að taka nauðsynlegar ákvarðanir þótt þær
væru ekki til skyndivinsælda fallnar."
Reynir ó innviðina
Hvernig má það vera að stuðningur við
flokkinn mælist svona lítill ef hann hefur stað-
ið sig svona vel? Nýtur hann ekki sannmælis