Morgunblaðið - 23.02.1995, Blaðsíða 10

10 FIMMTUDAGUR 23. FEBRÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
RLRhefur upplýst öll rán sem framin hafa verið í söluturnum undanfarna mánuði
Sex verslanir rændar á síðustu sex mánuðum < öll málin upplýst
Slðustu sex mánuði hafa sex sölutumar og verslanir veríð rænd, þar afþrjú síðastliðna viku. í engu tilvikanna var
starfsfólki gerður likamlegur skaði, ræningjarnir fundust fljótlega í öllum tilvikum og teljast málin öll upplýst.
19. febrúar 1995; Askjör, Asgarði: Maður með andlit hulið ógnar 19 ára
afgreiðslustúlku með hnifi. Kemst undan með 14 þúsund krónur. 18 ára
pjltur, grunaður um verknaðinn, handtekinn rúmum sólarhring síðar.
Úrskurðaður í gæsluvarðhald til 5. apríl.
15. febrúar 1995; Söluturn, Leirubakka: Tveir grímuklæddir menn ógna
15 ára afgreiðslustúlku og 17 ára kærasta hennar með hnífum. Komast
undan með 50 til 60 þúsund krónur. Tveir 18 ára piltar handteknir, degi og
tveimur dögum síðar. Annar úrskurðaður í 14 daga gæsluvarðhald.
14. febrúar 1995; Söluturn, Hiíðarvegi: Tveir grímuklæddir menn ryðjast
inn, slíta síma úr sambandi og opna peningakassa. 16 ára afgreiðslustúlka
nær að kalla á hjálp. Fólkinu tekst að yfirbuga annan manninn. Hinn kemst
undan með 10 til 15 þúsund krónur. Sá sem haldið er eftir er 17 ára gamall,
hinn 19 ára. Hann næst daginn eftir.
4. desember 1994; Söluturn á horni Vesturgötu og Garðastrætis:
Maður hótar afgreiðslustúlku að hann muniskera hana efhún opnarekki
peningakassa og afhendir honum peninga. Hann stekkur út með um 15
þúsund krónur. Maður, grunaður um verknaðinn, er handtekinn sama kvöld.
20. september 1994; Nóatún, Kleifarseli: Fjórir grímuklæddir piltar
ráðast inn. Einn ógnar afgreiðslufólki með hnífi meðan hinir hrifsa seðla úr
tveimur afgreiðslukössum. Einn þeirra, 15 ára piltur, sem áður hefur komið
við sögu í afbrotamálum, næst sama kvöld. Hinir þrír, allir 17 ára, nást á
næstu dögum.
16. september 1994; Söluturn við Seljabraut: Þrir menn með hettur á
höfði komast inn. Einn þrífur í afgreiðslustúlku og heimtar þeninga. Hún
neitar að afhenda og hann hrindir henni í gólfið. Þeir leita að peningum en
fara tómhentir. Tveir 17 ára piltar og einn 15 ára handteknir fljótlega
Ýmislegt hægt að gera
til að fyrirbyggja ránin
Krcistu
VotflpaVcka
fráKaaber'. :
_ „ ^ Morgunblaðið/Júlíus
NYJASTA ránið var framið sl. sunnudagskvöld í versluninni Askjöri við Ásgarð.
HÍK og Kí um grunn-
skólafrumvarpið
Ekki tekið
tillit til at-
hugasemda
FUNDUR skólamálanefndar Hins
íslenska kennarafélags, sem haldinn
var í gær, varar eindregið við því
að reynt verði að þröngva grunn-
skólafrumvarpinu í gegn á Alþingi á
síðustu dögum þingsins og hvetur
ráðamenn til að leita sátta svo friður
megi ríkja um grunnskólann.
Vakin er athygli á að formenn
kennarafélaganna hafí í umræðunni
um grunnskólafrumvarpið einkum
gert athugasemdir við að ráðningar-
og lífeyrisréttindi kennara séu ekki
tryggð, en skólamálanefnd HÍK
bendir á að kennarafélögin hafi gert
ijölmargar aðrar athugasemdir við
grunnskólafrumvarpið, sem ekki hafi
verið tekið tillit til í endanlegri gerð
frumvarpsins.
Samhljóða fyrirvarar samtaka
kennara og sveitarfélaga
Á fundi stjómar Kennarasam-
bands íslands var samþykkt ályktun
þar sem furðu er lýst yfir þeirri
málsmeðferð sem grunnskólafrum-
varpið fær hjá menntamálanefnd og
menntamálaráðherra. AfgTeiðsla
menntamálanefndar sé í algjörri and-
stöðu við þá fyrirvara sem samtök
kennara og sveitarfélaga hafi sett
varðandi flutning grunnskóla til
sveitarfélaga, en þeir fyrirvarar hafi
nánast verið samhljóða og því krafist
að áður en til flutnings komi verði
fjárveitingar til sveitarfélaga og öll
samningsbundin og iögbundin rétt-
indi kennara tryggð.
Bendir stjóm KennarasambSnds-
ins á að þau vinnubrögð mennta-
málaráðherra og menntamálanefnd-
ar Alþingis að hraða afgreíðslu
grunnskólalaga í gegnum þingið sé
í hróplegri mótsögn við þau fyrirheit
sem gefin hafi verið um að ekki yrði
af flutningi grunnskóla til sveitarfé-
laga fyrr en öll grundvallaratriði
hefðu verið tryggð.
-----» ♦ ♦-----
Atvinnubílstjórar
Lagt til að
rýmka ald-
ursmörk
ATVINNUBÍLSTJÓRAR geta fengið
atvinnuleyfi framlengt til allt að 75
ára aldurs gegn því að standast
hæfnispróf og læknisskoðun, sam-
kvæmt tillögu samgöngunefndar Al-
þingis. Samkvæmt gildandi lögum
missa leigubílstjórar réttindi þegar
þeir ná 71. árs aldri og til stendur
að lögfesta samskonar ákvæði um
aðra atvinnubílstjóra.
Samgöngunefnd hefur afgreitt
fmmvörp um leigubílstjóra, vöru-
flutninga og fólksflutninga og er
stefnt að afgreiðslu frumvarpanna á
Alþingi fyrir helgi. í áliti nefndarinn-
ar kemur meðal annars fram að hún
vilji gefa þeim sem hafa heilsu til
kost á að aka leigubifreið allt til 75
ára aldurs á grundvelli árlegrar
læknisskoðunar og sérstaks hæfnis-
prófs. Pálmi Jónsson formaður
nefndarinnar sagði það vera skilning-
ur manna að hæfniprófið verði raun-
verulegt en ekki til málamynda.
Leigubílstjórar missa nú atvinnu-
Ieyfi þegar þeir ná 71 árs aldri. Sam-
kvæmt tillögum samgöngunefndar
geta þeir, sem misst hafa atvinnu-
Ieyfíð vegna aldurs en eru innan við
7 5 ára, fengið það aftur ef þeir stand-
ast hæfnispróf og læknisskoðun.
I frumvörpunum um vöru- og
fólksflutninga með Iangferðabifreið-
um eru ákvæði um 70 ára hámarks-
aldur sem eiga að taka gildi 1. jan-
úar nk. „Þennan frest höfum við
svona stuttan í ljósi þess að þessir
bílstjórar geta fengið framlengingu
á grundvelli hæfnisprófs og læknis-
skoðunar," sagði Pálmi.
Þijú rán í verslunum
og sölutumum á örfá-
um dögum hafa vakið
ugg og spumingar um
það hvað sé til ráða.
Gréta Ingþórsdóttir
komst að því að hægt
er að auka öryggi af-
greiðslufólks og
minnka líkur á ránum
á einfaldan hátt.
ÖGREGLAN í Reykjavík
hefur átt í samvinnu við
Kaupmannasamtökin um
það til hvaða ráðstafana
hægt sé að grípa í því skyni að
draga úr líkum á ránum og grip-
deildum. Þær eru m.a. að afgreiða
um söluop eftir ákveðinn tíma á
kvöldin, hafa sérstakt læst, traust
hólf til að stinga peningum í og að
þeir sem vinni við afgreiðslu á
kvöldin séu sæmilegir að burðum.
Ómar Smári Ármannsson, að-
stoðaryfirlögregluþjónn í Reykja-
vík, segir að margir verslunareig-
endur hafí sjálfír leitað til, lögregl-
unnar og beðið um upplýsingar um
viðbrögð ef tilraun til ráns er gerð.
Þegar sótt er um nætursöluleyfí til
borgaryfírvalda er óskað eftir um-
sögn embættis lögreglustjórans í
Reykjavík. í þeim umsögnum er að
sögn Ómars alltaf Iagt til, að ekki
sé gefíð leyfí til að hafa opið lengur
en til kl. 1 virka daga og til 2 um
helgar og að alltaf sé afgreitt um
söluop eftir kl. 23.30. Þá segir
Ómar að ekkert banni verslunareig-
endum að afgreiða um söluop eftir
kl. 21 á kvöldin þótt opnunartími
sé til kl. 23.30. Það auki mjög á
öryggi starfsfólks og dragi mjög
úr líkum á ránum.
Auðveldustu leiða leitað
Aðspurður um það hvort einhver
skýring sé á því hvers vegna sjoppu-
ránum hafi Ijölgap, t.d. tilkoma
debetkorta, sagði Ómar Smári, að
tilvikin væru of fá til að hægt væri
að fullyrða um slíkt. Ástæða þess-
ara afbrota í sumum tilvikum virt-
ist vera sú, að fjármagna vímuefna-
neyslu og það gæfi augaleið að erf-
iðleikar við að afla peninga á einn
hátt, eins og t.d. með því að falsa
ávísanir, auki líkumar á að menn
láti ti! skarar skríða á öðrum svið-
um. „Menn leita alltaf auðveldustu
Ieiða til að afla fjár og svo framar-
lega sem ekki er tekið jöfnum hönd-
um á þeim málum sem upp koma
og menn geta haldið áfram svo til
óáreittir þá er lítil von til þess að
dragi úr þessu,“ sagði Ómar Smári.
Mál atvinnurekandans
Svo virðist sem ræningjar láti
gjaman til skarar skríða þar sem
fyrirstaða virðist lítil, þ.e. þar sem
t.d. ungar stúlkur eru við af-
greiðslu. Elías Magnússon, starfs-
maður kjaramáladeildar Verslunar-
mannafélgas Reykjavíkur, var
spurður að því hvort til greina
kæmi að setja einhverjar reglur um
aldur þeirra sem vinna verslunar-
störf á kvöldin. Hann sagði að það
væri alfarið mál atvinnurekandans
hvern hann réði til starfans. Það
væri ekki óheimilt að vera með
ungt fólk í vinnu, svo framarlega
sem það samræmdist reglum um
útivistartíma. Verslunarmannafé-
lagið væri með launataxta fyrir
unglinga og félagið gæti ekki tekið
afstöðu til þess hvem ætti að ráða.
Upptökuvél
stöðugt í gangi
Söluturninn Bússa á horni Vest-
urgötu og Garðastrætis var rændur
í desember sl. Halldór Guðmunds-
son, eigandi Bússu, segist hafa
gert ýmsar ráðstafanir til að auka
öryggið í söluturninum. Hann var
reyndar búinn að fá sér upptökuvél
en upptökutækið vantaði þegar rán-
ið var framið. Þessi búnaður er hins
vegar kominn í gagnið nú og hefur
reyndar þegar nýst Halldóri því
hann á upptökur af tveimur mönn-
um sem fölsuðu ávísanir í Bússu í
sfðustu viku.
Halldór er búinn að loka af-
greiðsluborðið betur af og hann
segist vinna miklu meira á kvöldin
sjálfur en hann gerði. Þá segist
hann fjarlægja peninga úr kassan-
um reglulega þannig að eftir litlu
sé að slægjast.
„Maður er alltaf að hugsa hvort
maður geti gert eitthvað meira því
ég vil svo sannarlega ekki lenda
aftur í uppákomu eins og þeirri í
desember. Ég tel mig vera búinn
að gera það sem mögulegt er innan
skynsamlegra marka. Það kemur
manni a.m.k. enginn á óvart leng-
ur,“ segir Halldór.
Fangelsi allt
að 16 árum
Samkvæmt 252. grein almennra
hegningarlaga er refsirammi fyrir
rán fangelsisvist ekki skemmri en
6 mánuðir allt að 10 ár. Hafi mjög
mikil áhætta verið samfara ráninu
getur refsingin þó orðið allt að 16
ára fangelsi.