Morgunblaðið - 05.03.1995, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 5. MARZ 1995 B 3
Einar hafði einn fiskimanna á
þessum slóðum yfir utanborðsmótor
að ráða; aðrir lögðu til atlögu við
ægi með árarnar einar að vopni.
Hann komst um þetta leyti í kynni
við sænska ræðismanninn í Chile,
sem hafði á hendi umboð fyrir
Archimedes vélar. Gerði hann Einar
að sölumanni og áður en yfir lauk
hafði hann selt eina fjórtán mótora
í Valparaíso. „Það má því með sanni
segja að ég hafi haft áhrif á vélvæð-
inguna á staðnum.“
Unnu olíu úr sverðfiskhausum
Árið 1940 slóst Einar í för með
norskum fiskifræðingi, Zeiner að
nafni, til Iquique í norðurhéruðum
Chile. Sá hafði verið ráðinn af
stjórnvöldum í Chile til að kanna
möguleika varðandi fiskveiðar og
fiskvinnslu. Kappinn var hins vegar
kominn á kaldan klaka þar sem
skipt hafði verið um stjórn.
Zeiner hafði hug á að vinna olíu
úr sverðfískhausum og forvitnin
knúði Einar til þátttöku í tilrauna-
verkefni í Iquique. „Sannleikurinn
er sá að þetta fór út um þúfur. Ég
reyndi þetta í tvo mánuði en ekkert
var upp úr því að hafa. Hráefnið
var ekki nógu gott en olían var
notuð á saumavélar." Einar sneri
sér því aftur að túnfiskinum.
Einn góðan veðurdag var Einar
síðan kvaddur á fund borgarstjórans
í Valparaíso. Sá vildi fá hann til að
gera áætlun um fískihöfn við
strandlengjuna, en það mál var ein-
mitt ofarlega á baugi á þeim tíma.
Meðal annarra verkefna sem Einar
tókst á hendur í Chile var að kanna
grundvöll fyrir útgerð á eynni
Chiloé, en júgóslavneskur útgerðar-
maður sem bjó þar hafði gert boð
eftir honum.
Sú áætlun rann út í sandinn sak-
ir þess að Einar þurfti frá að hverfa;
Bretar höfðu gengið á land á ís-
landi. Dag eftir dag var frá því
greint og kváðu blöðin í Chile svo
fast að orði að Einar óttaðist að
stríðið hefði breiðst út til átthag-
anna. Honum héldu því engin bönd.
Það var þó hægara sagt en gert
að komast heim, því Evrópumenn
máttu ekki fara í gegnum Bandarík-
in. Eftir mikið japl, jaml og fuður
fékkst þó staðfesting á því frá Cor-
dell Hull, utanríkisráðherra Banda-
ríkjanna, að íslendingar tilheyrðu
vesturhveli jarðar. Þar með var Ein-
ari frjálst að fara.
Fiskurinn gekk á land
Þegar Einar var í Chile fyrir
meira en fímmtíu árum gekk fiskur-
inn bókstaflega á land. Síðan hefur
mikið vatn runnið til sjávar. Einar
hefur fram á síðustu ár fylgst vel
með gangi mála í fískveiðum þar
syðra og segir að aðstæður hafi
gjörbreyst. „Fiskveiðar voru fámenn
atvinnugrein fyrir stríð en að því
loknu byijaði ballið fyrst fyrir al-
vöru. Þá kom Marshall-aðstoðin til
sögunnar og Chilebúar fóru að
hrúga upp verksmiðjum. Eftir það
fór megnið af fiskinum í bræðslu.
Þeir fóru síðan að flytja út fisk til
Evrópu og Bandaríkjanna og í dag
er útflutningur töluvert mikill; ekki
síst túnfiskur og „pescada".
Einar hefur komið víða við á
löngu lífshlaupi; meðal annars starf-
að sem sjálfstæður atvinnurekandi,
skrifstofustjóri hjá Ölgerð Egils
Skallagrímssonar, umdæmisstjóri
hjá Canada Cry í Mexíkó og inn-
kaupastjóri hjá Rafmagnsveitum
ríkisins. Eitt á hann þó eftir, að
snúa aftur til Chile. Einar er hug-
fanginn af landinu og segir það eiga
fáa sína líka. Hann lýkur öðru frem-
ur lofsorði á loftslagið í Valparaíso.
„Ég var psoriasis-sjúklingur í æsku
en eftir að ég settist að í Valparaíso
hvarf exemið eins og dögg fyrir
sÓlu.“
Einar lætur hugann oft reika til
þessara fjarlægu slóða og er sann-
færður um að hann væri enn í Chile,
hefði stríðið ekki skollið á. En eng-
inn má sköpum renna og Einar ið-
rast þess ekki að hafa snúið heim.
Á leiðinni til Islands hafði hann við-
komu í New York og hitti þar af
tilviljun unga stúlku, Margréti Thor-
oddsen, sem var nýkomin vestur
með Lagarfossi. Gengu þau síðar í
hjónaband.
Loksins eru þau
fqqnleg q Islandi!
mótöIdin frá US Robotics!!
14.400 bps fax mótöld
V.32bis með V.42/MNP 2-4
og V.42 bis/MNP5.
Faxhugbúnaður fylgir.
Ein öruggustu mótöldin.
Hagstætt verð!_
PIþöri
TÖLVUDEILD
ÁRMÚLA 11 - SÍMI 681500
M vankintHllma. ókoypts oógonguf. B8S 91-881571
Vörulistinn
verð kr. 200 án bgj.
Vönduð þekkt vörumerki
Fermingargjafirnar:
Stór bakpoki, kr. 3.973, 2ja manna kúlutjald, kr. 4.348.
Sjálfvirk myndavél m/tösku, kr. 3.020, kíkir m/tösku, kr. 2.665.
Skartgripaskrín, kr. 1.590, ekta silfur/gull hringir, kr. 475-1.113.
Fyrir heimilið:
Mublur/garðáhöld/reiöhjól/leikföng/eldhúsáhöld o.fl.
B. Magnússon, Hólshrauni 2, Hafnarf., sími 52866
Verslun opin. 9-6 mán.-fös.
Verðbréfasjóðir Skandia eru góður kostur
fyrir þá sem vilja spara markvisst og
fjárfesta til lengri eða skemmri tíma.
Þegar þú Jjárfestir i verðbréfasjóðum
Skandia getur þú verið viss um að alltaf er
leitast við að ná hœstu ávöxtun
sem mögulegt er, án þess að mitdl
áhœtta sé tekin með peningana þína.
Á árinu 1994 nam raunávöxtun sjóða Skandia
alltaðll.1%0.
Skandia býður upp á 5 sjóði sem hver
um sig er sniðinn að mismunandi
þörfum fjárfesta: Kjarabréf Tekjubréf,
Markbréf Skyndibréf og Fjölþjóðabréf.
Ráðgjafar Skandia eru ávallt reiðu-
búnir til að leiðbeina þér við val
Htfp á rétta verðbréfasjóðnum fyiir þig.
»■ P
Tryggðu þér góðar fréttir i blaðinu
á morgun og fjárfestu í verðbréfa-
sjóðum Skandia.
Skandia
Löggilt veröbrófafyhrtæki • Laugavegi 170 Sími • 561 97 00
Fjárfestingarfélagið Skandia hf er alfarið í eigu Skandia
ER BESTA. FRÉTT
BLABSIIMS í DAG UM
ÞITT SRARIFÉ?
Verðbréfasjóðir Skandia bjóða Jjölbreyttar
leiðir til að ávaxta sparifé þitt