Morgunblaðið - 26.09.1995, Qupperneq 6

6 ÞRIÐJUDAGUR 26. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Skiptar skoðanir eru um nýjan búvörusamning
Hópur Sunnlendinga
vill byggðastyrki
HÓPUR bænda af Suðurlandi er þessa dagana
að móta nýjar tillögur um stjórn sauðfjárfram-
leiðslunnar. Tillögurnar miða að því að afnema
alla tengingu milli framleiðslu og styrkja í sauð-
fjárframleiðslu. Bændur fái þannig beinar greiðsl-
ur í fimm ár líkt og þeir fá í dag óháð því hvað
þeir framleiða mikið. Jafnframt verði kvótakerfið
afnumið og verðlagning framleiðslunnar gefin
fijáls.
Frá tillögunum er sagt í Sunnlenska fréttabiað-
inu. Kjartan Ólafsson, ráðunautur hjá Búnaðar-
sambandi Suðurlands og fulitrúi á Búnaðarþingi,
sagði ljóst að núverandi framleiðslukerfi í sauð-
fjárframleiðslu væri komið í öngstræti og menn
yrðu að komast út úr því.
Hann sagðist vera þeirrar skoðunar að besta
leiðin væri að breyta beingreiðslunum í byggða-
styrki og afnema aila tengingu milli framleiðslu
og styrkja. Beingreiðslurnar yrðu þó greiddar til
bænda í sömu hlutföllum og þær eru greiddar í
dag út samningstímann án tillits til framleiðslu.
Framleiðendum fækki
Kjartan sagði ljóst að það yrði ekki komist hjá
því að framleiðendum fækkaði. Það væri miklu
heilbrigðari að fækkunin gerðist á þann hátt að
búið væri til kerfi sem gerði bændum kleift að
velja á milli þess að framleiða eða hætta, í stað
þess að búa til kerfi þar sem tiltekinn hópur fram-
leiðenda yrði þvingaður til að hætta, t.d. gamlir
bændur eða bændur með lítil bú.
Ef beingreiðslunum yrði breytt í byggðastyrki
gætu bændur notað styrkina til að snúa sér að
annarri framleiðslu eða annarri atvinnu. Markað-
urinn yrði þannig notaður til að ná jafnvægi í
greininni.
Tillögur Sunnlendinga ganga einnig út á að
lengja sláturtímann frá 15. ágúst fram undir jól,
fækkun sláturhúsa og lækkun sláturkostnaðar.
Þá er í tillögunum gert ráð fyrir að sá birgða-
vandi sem bændur standa nú frammi fyrir verði
leystur á þann hátt að tekið verði lán til skamms
tíma til að flytja kjötið úr landi.
Aðilar vinnumarkaðarins áttu fund með for-
ystumönnum bænda í gær um búvörusamnings-
drögin. A fundinum kynntu fulltrúar ASI, VSI,
BSRB og VMS tillögur að breytingum. Reiknað
er með að það komi í ljós í dag hvort fulltrúar
bænda komi til með að taka tillit til tillagnanna
eða hvort þeir hafni þeim alfarið. Hvorugur aðila
vildi tjá sig um tillögurnar í gær.
Þrír íslenskir fjallgöngumenn klífa tind Cho-Oyu í Tíbet
Ráðast til atlögu
við tindinn eftir
viku til 10 daga
ÞRÍR Íslendingar, Björn Ólafs-
son, Einar Stefánsson og Hall-
grímur Magnússon, eru að klífa
sjötta hæsta tind veraldar, Cho-
Oyu, í Tíbet, eins og áður hefur
komið fram í Morgunblaðinu.
Þeir eru nú komnir í rúmlega
7.000 metra hæð og eiga erfið-
asta hjallann eftir, en tindurinn
er 8.201 metri að hæð eða
nokkru lægri en Mount Everest,
hæsti tindur jarðar, sem er 8.848
metrar.
Hörður Magnússon, sem er
bróðir Hallgríms, sagði í samtali
við Morgunblaðið í gær, að þeir
félagar stefndu að því að kom-
ast á topp fjallsins eftir viku til
10 daga. Þeir stofna nú búðir
með 300 metra hæðarmillibili.
Erfitt er að athafna sig í slíkri
hæð vegna þunns lofts, en þeir
félagar nota ekki súrefniskúta.
Þeir stofnuðu aðalbúðir í
5.800 metra hæð, aðrar búðir
voru síðan stofnaðar í 6.400
metrum, en nú eru þeir komnir
í rúmlega 7 þúsund metra og
hyggjast stofna þriðju búðirnar
í 7.200 metrum. Þeir hyggjast
síðan ráðast til atlögu við tindinn
eftir viku til 10 daga úr fjórðu
búðum .
Cho-Oyu mun vera hæsti tind-
ur, sem Islendingar hafa reynt
að klífa. Að sögn Harðar hefur
allt gengið að óskum hjá þeim
félögum og þeir við góða heilsu.
Fyrir 10 árum kleif Helgi Bene-
diktsson tindinn Diran í Pakist-
an, sem er tæplega 7.300 metra
hár.
FJALLIÐ Cho-Oyu í Tíbet er sjötti hæsti tindur heims. Gangi
allt vel munu þrír Islendingar standa á tindinum fyrstu vik-
una í október.
Kínverska
kennd
viðHÍ
KÍNVERSKA er kennd við Háskóla
íslands á haustmisseri
Áhugi á kínversku hefur aukist
talsvert hér á landi á seinni árum,
en nærri þijátíu nemendur skráðu
sig í kínverskunám þegar hún var
kennd við skólann í fyrra. Það er
Edda Kristjánsdóttir sem kennir en
hún á að baki fimm ára nám við
háskóla í Peking.
Edda sagði að námið væri ætlað
fyrir byijendur. Lögð væri áhersla á
undirstöðumenntun í ritmáli og tal-
máli. Hún sagði að ekki væri svo
erfitt að ná tökuum á talmálinu, en
ritmálið væri erfiðara. Auk tungu-
málanámsins verður nemendum á
námskeiðinu veitt innsýn inn í kín-
verska sögu og menningu.
-----» » ♦----
Óhöpp í um-
ferðinni
EKIÐ var á stúlku á Miklubraut á
móts við Rauðagerði í gærmorgun
og kastaðist hún á kyrrstæðan stræt-
isvagn. Meiðsli hennar voru minni-
háttar, að sögn lögreglu.
Tveir árekstrar urðu í Reykjavík
um hádegisbilið í gær þar sem flytja
þurfti fólk á slysadeild. Á Kleppsvegi
lentu tveir bílar í árekstri og var
ökumaður annars bílsins fluttur á
slysadeild en meiðsli hans voru talin
minniháttar.
Þá varð árekstur tveggja bíla á
mótum Dugguvogs og Tranavogs og
var ökumaður annars bílsins fluttur
á slysadeild en að sögn lögregiu var
um minniháttar meiðsl að ræða.
------------------
Bílveltur á
Reykjanesbraut
ÞRÍR voru fluttir á slysadeild Borg-
arspítalans eftir að bíll sem þeir voru
í valt á Reykjanesbrautinni rétt sunn-
an við álverið í Straumsvík kl. 21
síðastliðið laugardagskvöld. Að sögn
lögreglunnar í Hafnarfirði var ekki
um alvarleg meiðsl að ræða.
Önnur bílvelta varð á Reykjanes-
brautinni á móts við Arnarnesveg
kl. 13 á iaugardaginn, en þar ók
bíll út af og valt. Ökumaður og far-
þegi sem í bílnum var voru fluttir á
slysadeild en hvorugur var alvarlega
slasaður að sögn lögreglu.
Hús Alþingis í Kirkjustræti
Ytri endurbygg-
ing langt komin
HÚSIN við Kirkjustræti eins og þau eiga að lita út eftir endur-
bætur, en teikningin er tölvuunnin hjá arkitektastofunni Batterí-
inu, sem hefur yfirumsjón með verkinu.
VINNUPÖLLUM verður svipt af
Kirkjustræti 8b og 10 um mánaða-
mótin, en þá lýkur endurbyggingu
ytra byrðis húsanna. Fyrirliggjandi
eru áætlanir um að halda endurbygg-
ingunni áfram í haust og ljúka við
frágang þeirra að innan.
Miðað er við að taka þau í notkun
næsta vor, að sögn Karls Kristjáns-
sonar yfirmanns rekstrarskrifstofu
Alþingis, en ekki er búið að sam-
þykkja það endanlega og verður ekki
gert fyrr en í haust með afgreiðslu
fjárlaga.
80 milljóna kostnaður
Áætlaður kostnaður við að gera
bæði húsin upp að utanverðu í upp-
haflegri mynd er 25 milljónir króna,
en áætlaður heildarkostnaður nemur
80 milljónum króna, auk þess sem
byggð verður tengibygging á milli
húsanna. Arkitektastofan Batteríið
hf. hefur yfirumsjón með endurbygg-
ingunni.
Kirkjustræti 8b var reist árið 1905
af Magnúsi Th.S. Blöndal trésmið
og hefur húsið skipt oftlega um eig-
endur síðan. Chr. Fr. Nielssen versl-
unarerindreki keypti það árið 1906,
meðan það var enn í byggingu.
Sveinn Jónsson í Völundi keypti það
árið 1917 og gerði á því endurbætur
sama ár og árið 1929, en hann rak
þar verslun. Hann seldi húsið árið
1936 og var húsið lengst af notað
til íbúðar, og bjuggu yfirleitt tvær
fjölskyldur í húsinu í senn.
Glæsilegt timburhús
Árið 1949 varð Samband íslenskra
samvinnufélaga eigandi hússins og
var þá neðstu hæð þess breytt í versl-
un og voru gluggar stækkaðir. Hefur
húsið nær eingöngu verið notað til
skrifstofu- ög verslunarreksturs á
síðustu áratugum. Ríkissjóður eign-
áðist það árið 1982.
Kirkjustræti 8b er talið eitt glæsi-
legasta timburhús sem enn stendur
í Reykjavík, þótt svo að skortur á
viðhaldi hafi dregið úr glæsileikanum
að nokkru seinustu ár. Greina má
áhrif frá viktoríanska tímabilinu á
Englandi í húsagerðarlistinni sem
einkennist m.a. af þremur útskotum
á framhlið með kvist upp af miðj-
unni en tveimur tumum hvorum sínu
megin við útskotið í miðið.
Borgarstjóri og náttúrugripir
Kirkjustræti 10 er mun eldra, eða
frá árinu 1879, og var það byggt
af Kristjáni Ó. Þorgrímssyni. Krist-
ján, sem var konsúll Svía, keypti
hluta af kálgarði Gróu Oddsdóttur,
eiganda Kirkjustrætis 4 til að reisa
húsið sem var tvílyft grindarhús á
kjallara, og var hraungijóti hlaðið í
grindina. Kristján rak þar bókabúð
um tíma, en seldi einnig ofna og elda-
vélar og veitti margháttaða þjónustu
aðra. í útliti hússins og gerð mótar
fyrir nýrri stefnu sem varð síðar al-
geng í Reykjavík, svo kallaðri ís-
lenskri klassík.
Kristján bjó í húsinu ásamt fjöl-
skyldu sinni ásamt því að reka versl-
un sína á neðri hæðinni, þar sem
voru stærri gluggar. Seinni kona
Kristjáns var Helga Magnea Jóns-
dóttir Norðfjörð, ekkja Matthíasar
Johannessens kaupmanns, en hann
rak verslun um skeið í Aðalstræti
12, og bjó hún í húsinu fram yfir
1930, en Kristján lést 1915.
Árið 1906 keypti Baðhúsfélag
Reykjavíkur skika af lóð Kristjáns
og byggði þar baðhús. Ári síðar var
húsið síðan lengt til vesturs að
Kirkjustræti 8b, sem fólst í að byggja
yfír sund sem var á milli húsanna.
Viðbyggingin skar sig frá, m.a. fyrir
þær sakir að ekki var gerður jafn
myndarlegur sökkull undir hana, en
undir gamla húsinu er tilhöggið grá-
grýti, steinlímt.
Frá 1913-1914 var í húsinu skrif-
stofa borgarstjóra, sem þá var Páll
Einarsson. í húsinu var einnig Nátt-
úrugripasafnið í nokkur ár.