Morgunblaðið - 26.09.1995, Qupperneq 36

36 ÞRIÐJUDAGUR 26. SEPTEMBER 1995
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
VIVAN HREFNA
ÓTTARSDÓTTIR
+ Vivan Hrefna
Ottarsdóttir var
fædd í Reykjavík
hinn 17. apríl 1956.
Hún lést 9. septemb-
ersíðastliðinn. For-
eldrar hennar eru
Elín Sólveig Bene-
diktsdóttir, f. 19.
júní 1937, og Ottar
Hermann Guð-
laugsson, f. 8. októ-
ber 1931, d. 3. sept-
ember 1991. Vivan
bjó í Reykjavík
fram til haustsins
1983 er hún fluttist
til Kaupmannahafnar til fram-
haldsnáms i líffræði. Þar bjó
hún um fimm ára skeið, þar til
hún fluttist til Genf í Sviss þar
sem hún stundaði rannsóknar-
störf á vegum Sameinuðu þjóð-
anna og lauk doktorsritgerð
sinni. Vivan eignaðist eina dótt-
ur, Urði Úu Guðnadóttur, f. í
Reykjavík 19. júlí 1980.
Utför Vivan fer fram frá Frí-
kirkjunni í Reykjavik í dag og
hefst athöfnin kl. 15.
ÞAÐ var á árinu 1973 sem við
kynntumst og urðum vinir, þú 17
og komin með bílpróf og bíl og ég
16 iðandi í skinninu eftir skírtein-
inu. Þú fluttir inn á heimili okkar
mömmu, með allt þitt dót í plastpok-
um og pappakössum, komst þér
fyrir í forstofuherberginu á Stekkj-
arflötinni og bjóst þar í heilt ár.
Við höfðum kannast við hvort ann-
að áður, höfðum hist í Tónabæ og
áttum eitthvað af sameiginlegum
kunningjum, en vissum hvorugt að
mæður okkar væru vinkonur og
hefðu verið það síðan í barnæsku.
En þannig var þetta nú samt, þú
varst stelpan hennar Ellu Ben sem
vantaði húsaskjól í smátíma og ég
var strákurinn hennar Nönnu.
Þú færðir líf og gleði inn á
Stekkjarflötina. Við brölluðum
ýmislegt saman, fórum á rúntinn
og í bíó eins og gengur, fyrst á
þínum bíl og svo á mínum, þegar
ég var búinn að ná hinum lang-
þráða bílprófsaldri. Þú minntir mig
á það núna í sumar að einu sinni
skruppum við á Austin Mininum
mínum, sem ég hafði
verið að breyta í bíl-
skúrnum allan veturinn
áður en ég fékk prófið,
úr sumarbústaðnum
yfir til hans Gulla bróð-
ur þíns, sem var á
heimavistinni á
Laugarvatni. Við fór-
um Lyngdalsheiðina,
sem þá var lokuð vegna
vegaframkvæmda og
keyrðum hana á tæp-
um átta mínútum. Þú
sagðir mér það ekki
fyrr en í sumar, 21 ári
eftir bíltúrinn, að aldrei
á ævinni hefðirðu orðið eins hrædd.
Okkar leiðir skildu svo um tíma,
þú fórst að búa, fluttir til Danmerk-
ur og ég fór að búa og flutti líka
til Danmerkur. Þú fórst til Sviss og
ég aftur til Islands og það var ekki
fyrr en 1988 sem við fórum að tala
saman reglulega aftur. Löng og inni-
leg nætursímtöl milli Genf og
Reykjavíkur, þar sem við töluðum
um allt milli himins og jarðar, um
ástina, lífið, bömin okkar og allt sem
á daga okkar hafði drifið gegnum
árin. Og vissulega brá okkur stund-
um hressilega þegar símareikning-
arnir komu. Hlé varð á þessu sam-
bandi okkar um nokkurt skeið, en
síðasta árið hefur sennilega aldrei
liðið sú vika að við ræddumst ekkf
við. Það er einkennileg tilhugsun að
þú munir aldrei hringja í mig aftur
og vekja mig um miðja nótt, tilhugs-
un sem ég er ekki farinn að skilja
ennþá og skil kannski aldrei til fulls.
Þú ætlaðir að koma og heim-
sækja mig núna í júlí, en af því gat
ekki orðið og í staðinn ætlaðir þú
örugglega að koma um jólin. Eg
veit að við hlökkuðum bæði jafn-
mikið til að hittast þá, hafandi ekki
sést síðan um jólin 1989, en allt er
í heiminum hverfult og verðum við
því að bíða enn um stund eftir að
hittast aftur.
Elsku Vivan mín, þú varst ekki
komin heim úr vinnunni þegar ég
hringdi í þig á föstudaginn í síðustu
viku og ekki kann ég að hringja í
þig þar sem þú ert núna. En nú
ert þú búin að hitta pabba þinn
aftur. Ég veit að hann hefur tekið
vel á móti þér og að hann mun
£ wWg
\Gkesr
FOSSVOGI
_ PegaT' aneljcrt
ber oið könáum
Útfararstofa Kirkjugar&anna Fossvogi
Sfmi 551 1266
Erfidrykkjur
Glæsileg kaffi-
hlaðborð, fallegir
salir og mjög
góð þjónusta
Upplýsingar
ísíma 5050 925
og 562 7575
FLUGLEIÐIR
Him LÖFTLEIIIIR
Islenskur efniviður
íslenskar steintegundir henta margar
afar vel í legsteina og hverskonar
minnismerki. Eigum jafnan til fyrir-
liggjandi margskonar íslenskt efni:
Grástein, Blágrýti, Líparít og Gabbró.
Áralöng reynsla.
Leitið
upplýsinga.
Bi S. HELGASON HF
ISTEINSMIÐJA
SKEMMUVEGI 48 • SÍMI 557 6677
:
hjálpa þér að aðlagast þínum nýju
heimkynnum. Vivan mín, ég hlakka
til að fínna þig aftur og bið guð
að gefa þér og Urði Úu allan þann
styrk sem þið þurfið.
Þinn vinur,
Garðar.
í desember 1983 stígur kona upp
í leið tíu í Kaupmannahöfn. Varla
er hún sest þegar hún heyrir barns-
rödd syngja íslenska jólasöngva.
Hún lítur við og sér þá í fýrsta
skipti Urði Úu, þriggja ára, sitja
við hlið Vivan, móður sinnar.
Um haust verður annarri konu
litið út um gluggann á íbúð sinni á
Soffíugarðinum á Kristjánshöfn. Þá
sér hún fíngerða konu úti í rigning-
unni. Hún er í gúmmístígvélum og
er að tína saman skóflur og fötu
úr sandkassanum.
Fyrr en varði voru mæðgurnar
farnar að setja svip sinn á líf ná-
grannanna á Soffíugarðinum. Urð-
ur Úa eignaðist marga vini og varð
hvers manns hugljúfi. Fólk heyrir
nafn sitt kallað neðan úr ga'rði. Þar
stendur Vivan í svörtum frakka
með hlébarðakraga, með hatt á
höfði. Á vordegi stendur hún með
fangið fullt af rauðum túlipönum —
kveðja frá ástvinum sunnan úr
Evrópu. Á ljósmynd búa Vivan og
Úa til engla í snjónum.
Á vetrarkvöldi situr þreytt kona
í íbúð sinni á fjórðu hæð, þegar
barið er á gluggann. Hún dregur
gluggatjöldin varlega frá og sér þá
kústskaft. Um skaftið heldur Vivan
þar sem hún stendur úti á svölum
sínu á þriðju hæð. Hún heilsar hvat-
lega og andlitið er uppljómað af
stríðnislegu brosi.
Vivan var alltaf á hreyfingu, allt
fas hennar bar vott um dugnað og
brennandi áhuga á því sem var að
gerast í kringum hana. Hún settist
varla niður, það var þá helst þegar
hún talaði í síma. Þegar Urður Úa
var sofnuð settist móðirin við sím-
ann og ræddi heimspeki, vistfræði
og önnur hjartans mál við vini og
ættingja víðs vegar um heiminn.
Þær voru varla fluttar inn, þegar
tveggja herbergja námsmannaíbúð-
in breyttist í menningarheimili. For-
stofukrókurinn breyttist í spegla-
sal. Einhvern veginn tókst henni
að koma svörtu píanói fyrir á þess-
um örfáu fermetrum að ógleymdum
almennilegum hljómflutningstækj-
unum, en þau voru nauðsynleg.
í miðjum matarundirbúningi
dettur henni í hug að fara að
„betrekkja" borðstofustólana.
Garnir gestanna róast við klassíska
tóna sem leika um stofuna. Ilmurinn
af esdragon-kjúklingi verður æ
áleitnari á meðan „hanginluklan"
bograst yfir hvolfdum stól, berfætt
með granna fingur um hamarinn
og nagla í munnvikinu. Einn gest-
anna kvartar undan verðlagi á
Barbie-dúkkum, Vivan gerir hlé á
hamarshöggunum og spyr hvort
ekki sé hægt að fá þær rangeygðar
á niðursettu verði.
Kvöldstund við kertaljós og klass-
íska tónlist. Af mælsku og brenn-
andi áhuga segir hún frá æsispenn-
andi sambandi DNA við aðrar
skammstafanir líffræðinnar, svo
hlustendur standa á öndinni. Með
töfrasprota í hendi vitnar hún í
Hávamál og Völuspá. Nefnir stór-
menni sögunnar eing og þetta hafi
allt verið kunningjar hennar. Tónlist-
in spannar allt frá sígildum tónsmíð-
um til framúrstefnutónlistar, að
ógleymdu pönkinu. Alit er skemmti-
legt og kveikir forvitni hennar, hvort
sem það eru galdrar eða atferli
dúfna í tilhugalífinu. Eftir á gerir
ekkert til þótt fólki hafi ekki orðið
ekki mikið um svefn þá nóttina.
Hún gat afþakkað veitingar með
lengri vísindalegum útskýringum á
því hvers vegna hún borðaði ekki
skriðdýr, liðdýr, hryggleysingja eða
hvað hún kallaði það. Gestgjafinn
Crfisdrykkjur
HVeitiogahú/lð
CAPt-mn
Sími 555-4477
skammaðist sín og fann sárlega
fyrir lágstéttareðli sínu — að láta
sér detta í hug að bera fram rækj-
ur fyrir drottninguna. Því drottning
var hún. Fyrir einhvern misskilning
mannkynssögunnar eða duttlunga
á endurholdgunarskrifstofunni
hafði Vivan ekki fæðst í konungs-
höll. Hún bar sig þó með reisn,
þrátt fyrir að íjárhagur einstæðrar
móður væri frekar í ætt við hagi
landlausra ríkiserfíngja. Með út-
sjónarsemi sinni og hugmyndaflugi
tókst henni að byggja upp í kringum
sig lúxus. Hvíta dúka á borðum og
rauðvínsglösin öll af sömu sort. Hún
fyrirgaf aldrei gestinum sem tæmdi
hvítvínsflöskuna henanr. Ekki
vegna þess að hann drakk vínið
heldur gerði hann sig sekan um
eindæma smekkleysi þar sem hann
endurgalt dýrindisveigarnar með
ódýru sykurvatni.
Ef lausnar var leitað á vanda
stöðvaðist hugurinn ekki við næsta
götuhorn, heldur voru til kallaðir
prófessorar úr öðrum heimsálfum
ef því var að sinna. Hversdagsleik-
anum var miskunnarlaust lyft upp
í aðrar hæðir. í þvottahúsinu vorum
við að vandræðast yfir öllum þess-
um stöku sokkum. Þá vissi Vivan
að skrifuð hafði verið doktorsrit-
gerð í Kanada um þvottavélar sem
éta sokka. Vivan hafði að sjálfsögðu
lesið hana.
Sumarið 1988 tók hún ákvörðun
sem krafðist bæði dirfsku og skipu-
lagshæfileika. Þær mæðgur fluttust
búferlum með píanóið og allt sitt
hafurtask suður til Genf. Daglegum
samskiptum okkar við Vivan og
Urði Úu lauk þegar þær óku héðan
í ljósbláum Mercedes Benz. Þær
voru þó engan veginn farnar úr lífi
okkar. Vivan tók símabókina með
sér. Nú fengum við að njóta sím-
tala hennar, þar sem hún hreif okk-
ur hálfsofandi með sér út á glæný
pælingamið. Skriflegar orðsending-
ar hennar voru djarfur listdans á
svelli íslenskrar tungu.
Það var erfítt að ímynda sér Vi-
van einangraða bak við fjöllin sjö.
Þegar Genf var heimsótt kom í ljós
að hér var Vivan í essinu sínu sem
fyrri daginn. Hún tók á móti gestum
að höfðingjasið og færði þá um
fallega borg við vatn. Hafnarbúar
réttu úr kútnum og við blöstu fjöll
og jöklatindar allt í kring. Hér var
bæði bjart og víðsýnt og stutt í
sveitina. Hér mæltu nýir vinir á
franska, enska og íslenska tungu.
Upplifanir hennar voru sterkar
og ekki höfðum við alltaf við henni.
Nú sitjum við eftir og minnumst
ógleymanlegrar konu. Þar fór einn
glæstasti fulltrúi íslensku þjóðar-
innar á erlendri grund og þótt víðar
væri leitað.
Við hugsum til Urðar Úu og von-
um að umheimurinn reynist henni
góður. Þrátt fyrir erilinn í kringum
Vivan var Úa alltaf umlukin ró og
umhyggju. Vivan mun gæta hennar
um alla framtíð.
Og nú tekur vindur í trafið,
tryllt dansa örlagaský,
og þú berst burt yfir hafið
að binda þinn skóþveng á ný. _
(Egill Ólafsson.)
Anna Bella Saari,
Erla Sigurðardóttir,
Salvör Aradóttir.
Hugurinn tók undir sig heljar-
stökk þegar fréttin um sviplegt frá-
fall Vivan braust inn í kyrrð haust-
blíðunnar hér norður á Króki.
Við kynntumst Vivan og Urði Úu
á Soffíugarðinum, þar sem við
bjuggum samtímis í fjögur ár eða
frá 1983-1987. íslendingasamfé-
lagið þar var um margt sérstakt.
Þar voru börnin í öndvegi enda átt-
um við um helming barnanna í bak-
garðinum. Þar var frelsi til að fram-
kvæma hugdettur augnabliksins án
þess að af hlytust augngotur náung-
ans og þar var þátttaka okkar í
hvors annars lífi meiri en við eigum
að venjast meðal hefðbundinna ná-
granna. Samband okkar við Vivan
var ef til vill enn nánara vegna þess
að bömin okkar voru á svipuðum
aldri og Urður Úa, enda var hún
nánast daglegur gestur heima hjá
okkur á þessum tíma. í þessu samfé-
lagi krafðist Vivan vissulega mikils
af sínu fólki, en hún hafði líka svo
miklu meira að gefa bæði í gleði og
í raunum. Hugurinn hvarflaði til
danskra „hygge aftener" þar sem
Kristjánshöfnin naut okkar og við
nutum hennar. Hugurinn hvarflar
líka til þess, að þegar Vivan heyrði
um andlát pabba, eftir að hafa
kynnst honum og mömmu í skam-
man tíma á Soffíugarðinum, þá átti
hún, eins og meðfædd ræktarsemi
bauð henni, langt samtal við mömmu
frá Sviss, með huggunarorðum og
spjalli um lífið og dauðann.
í minningunni er Vivan meira
lifandi en aðrir lífsförunautar. Það
er kannski ekki síst þess vegna sem
það hefur verið svo erfitt fyrir okk-
ur að trúa. Símtölin hafa gengið
milli íslands, Danmerkur og Sviss.
Minningar koma upp, huggunarorð
eru töluð, en ráðgátunni „af
hverju?" er ósvarað.
Elsku Urður Úa, við sendum
þér, pabba þínum og Gerard okkar
innilegustu samúðarkveðjur, svo og
ömmu, Sólveigu_ og Gulla.
Guðm. Orn, Sigríður,
Herdís, Ingólfur.
Eftirminnileg manneskja er látin,
Vivan Hrefna Óttarsdóttir. Ég
gleymi aldrei þeim degi þegar ég
sá Vivan fyrst. Ég var komin í
fyrsta fyrirlesturinn í líffræði í há-
skólanum. Stuttu eftir að fyrirlest-
urinn byijaði gekk Vivan inn. Hún
settist nálægt mér og ég fann
hvernig persóna hennar fyllti sal-
inn. Ég kom inn í námið um ára-
mót og þekkti enga í hópnum, en
Vivan tók mig strax upp á arminn
og hjálpaði mér að skilja hvernig
hlutirnir gengju fyrir sig. Við unn-
um verkefni saman og varð þetta
upphafið að langri vináttu.
Stuttu síðar fór það svo að við
hjónin bjuggum á sama stúdenta-
garði og hún, Soffíugarðinum, með-
an við vorum við nám í Kaupmanna-
höfn. Á Soffíugarði bjuggu einnig
nokkrar aðrar íslenskar fjölskyldur
og var mikill samgangur þeirra á
milli. Margir íslendinganna komu
með börn og fleiri bættust við þeg-
ar leið á dvölina. Það mynduðust
sterk tengsl milli allra, barna jafnt
sem fullorðinna, og lífið varð nán-
ast eins og í stórri fjölskyldu. Dótt-
ir Vivan, Urður Úa, var alltaf mið-
punktur í lífi hennar. Samband
þeirra var mjög náið og hlýtt.
Vivan var einstök manneskja,
frjó í hugsun og blátt áfram. Hún
var mjög félagslynd og einstaklega
gestrisin, naut sín vel í góðra vina
hópi ásamt góðum mat, kaffí og
koníaki. Hún var heillandi,
skemmtileg og gædd einstakri frá-
sagnargleði. Sögurnar hennar voru
engu líkar, enda hafði hún upplifað
margt. Hún lifði mjög stórbrotnu
og stormasömu lífí, en tók alltaf
öllum með opnu hjarta. Við urðum
fyrir sterkum áhrifum af viðhorfum
hennar til lífsins og tilverunnar og
erum lánsöm að hafa fengið að
njóta vinskapar hennar.
Við hjónin viljum votta Urði okk-
ar dýpstu samúð vegna missis móð-
ur sinnar og sálufélaga.
Á þjóðveginum líður líf vort skjótt
og löndin bruna hjá með turna og hallir.
Sumarið hefur sagt þér góða nótt
og sólskinsdagar þínir munu allir.
Sú höll er seinust höpp þér veitti og auð
og hljóm af saung og ilm af rós á kveldi
og teppi á gólf og tjöldin jólarauð,
hún týnist nú í haustsins voðaeldi.
(Halldór Laxness.)
Katrín og Kristján.
Þann dimma dag _sem andláts-
fregn Vivan barst til íslands sigldu
lágskýin yfir sem báru með sér sorg.
Mann setur hljóðan einhveija stund.
Harmafregn þessi er þyngri en tár-
um taki. Olýsanlegt er umkomuleysi
manns á slíku andartaki. Sorgin er
djúpstæð, ung og orkumikil kona
er látin. Hún var hluti þess umrótar-
tíma er við Þeysarar upplifiðum og
þá oft dvöldum við langtímum á
heimili hennar, Guðna Rúnars og