Morgunblaðið - 05.10.1995, Síða 40

40 FIMMTUDAGUR 5. OKTÓBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
OLI
GUÐMUNDSSON
+ Óli Guðmunds-
son var fæddur
á Höfða á Völlum í
Suður-Múlasýslu
28. júní 1914. Hann
lést á Borgarspíta-
lanum 26. septem-
ber síðastliðinn.
Foreldrar hans
voru hjónin Guð-
mundur Ólason,
bóndi á Höfða, og
kona hans Ingi-
björg Árnadóttir,
ættuð úr Borgar-
firði syðra. Guð-
mundur og Ingi-
björg eignuðust 13 börn og
komust tíu þeirra til fullorðins-
ára. Óli var elstur þeirra og
eru sex systkina hans enn á lífi.
Óli kvæntist 26. ágúst 1937
Liyu Sigurðardóttur frá Háa-
rima í Þykkvabæ. Þau áttu fjög-
MIG langar með nokkrum orðum
að kveðja elsku afa Óla. Þegar kom-
ið er að kveðjustund hugsar maður
til baka til æskuáranna og margs
er að minnast. Sem lítil stúlka fannst
mér mjög spennandi að vera hjá afa
og ömmu á Bræðraborgarstígnum.
Það var oft mikið um að vera hjá
þeim í sambandi við útgerðina og
mjög gestkvæmt, sjómennirnir voru
tíðir gestir og sumum kynntist mað-
ur vel. Ég minnist þess þegar við
vorum niður á Granda í verbúð nr.
33, þar var gaman að vera og mikið
hægt að dunda sér. Eins þegar var
verið að leggja netin á Melhúsatún-
inu til þerris eftir vertíðirnar.
Þetta var allt saman mikil vinna,
og það var líka eins gott að standa
sig ef maður ætlaði að láta eitthvað
verða úr sér. Sjómennskan var það
sem lífið snerist um, og ég er þakk-
lát fyrir að hafa fengið að alast upp
í svo nánum tengslum við sjómanns-
lífið.
Afi stundaði sjómennsku, var skip-
stjóri og rak eigin útgerð í nær hálfa
öld. Hann fylgdist vel með öllu sem
ur börn. Þau eru:
Ægir, f. 27.1. 1938,
kvæntur Þóru Ein-
arsdóttur. Ingi, f.
3.7. 1942, kvæntur
Minervu Haggerty,
Herbert, f. 4.11.
1943, kvæntur Ástu
Gunnarsdóttur, og
Elín Geira, f. 8.10.
1951, gift Stefáni
Aðalsteinssyni. Auk
þess hafði Lilja átt
áður dóttur, Sigríði
Guðmundsdóttur.
Óli fór ungur til
sjós og stundaði sjó-
mennsku alla sína starfsævi.
Hann var skipstjóri á fiskiskip-
um í 45 ár og rak eigin útgerð
frá árinu 1959.
Útför Óla fer fram frá Foss-
vogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
snerti sjávarútveg og atvinnuiífið í
landinu almennt og lá ekki á skoðun-
um sínum í þeim málum sem öðrum.
Afí gat verið fastur fyrir með skoð-
anir sínar og skýrði mál sitt tæpit-
ungulaust ef þvi var að skipta. Hann
vandaði þeim ekki kveðjumar sem
honum mislíkaði eitthvað við, var
ávallt hreinn og beinn. Engu að síður
var stutt í glettnina og hann sá gjam-
an skondnu hliðamar á mannlífmu.
Það má segja að lundarfar hans hafí
ekki verið ósvipað íslenska verðurfar-
inu. Hann gat verið kaldur og hijúf-
ur eins og úfínn sjór eða mildur og
blíður sem fegursti sumardagur, sem
sýndi sig best þegar smáfólkið í fjöl-
skyldunni sat í fangi langafa og
hlýddi á kvæði og söng.
Afi var söngelskur og kunni
kynstrin öll af kvæðum. Það var
ósjaldan þegar hann kom í heimsókn
til okkar á Látraströndina að hann
kom syngjandi upp stigann svo vel
heyrðist og þegar upp var komið
sagði hann stundarhátt: „Hvað,
kunnið þið ekki þessa vísu?“ eða
„veistu eftir hvern þetta er?“
Afí átti sér mörg uppáhaldsljóð-
skáld, einna mestar mætur hafði
hann á Einari Ben., Davíð Stefáns-
syni og Vilhjálmi frá Skáholti.
Afí hafði mjög gaman af söng og
tók virkan þátt í skólastarfí eldri
borgara í Reykjavík. Hann var alla
tíð heilsuhraustur þar til fyrir tveim-
ur árum að hann kenndi sér meins
sem lagði hann að velli eftir skamma
sjúkrahúsvist.
Elsku afí Óli. Fyrir hönd fjöl-
skyldu minnar vil ég þakka þér fyr-
ir allt það sem þú varst mér og
mínum og bið Drottin að blessa og
varðveita minningu þína að eilífu.
Guð blessi lífs þíns brautir,
þitt banastrið og þrautir
og starfs þíns mark og mið.
Við hugsum til þín hljóðir
að hjarta sér vor móðir
þig vefur fast og veitir frið.
(S. Egilsson)
Sigrún K. Ægisdóttir.
Haustið er falleg árstíð okkur
íslendingum. En þegar haustar að
í lífí fólks, líður ekki öllum jafnvel.
í kristinfræðikennslu barna á Ís-
landi eru okkur kennd boðorðin tíu.
í fjórða boðorðinu stendur svo:
„Heiðra skaltu föður þinn og móð-
ur.“ Kennarinn minn ræddi oft við
bekkinn, sem ég var í, að við ættum
að rækta samband okkar við for-
eldra, afa og ömmur og aðra ætt-
ingja alla okkar ævi. Nú er Óli afi
min dáinn. Haustið var honum erf-
itt, líkaminn gaf sig. Sjómennsku-
ævin hafði sett á hann mark. Er
ég sem þessar línur skrifa kom í
heiminn, var afí minn ekki allskost-
ar hrifinn, en því betur tók elsku
amma mín heitin, Lilja, á móti mér.
Hún áttaði sig á því að hægt er í
þessum heimi að elska og fyrirgefa.
En þrátt fyrir fyrstu kynni urðum
við afi minn, Óli Guðmundsson,
góðir vinir og átti ég því láni að
fagna að miklir kærleikar tókust
með mömmu minni, uppeldisföður
og afa. Það var mín dýrðlegasta
fermingargjöf þegar pabbi minn,
Herbert Ólason, og afi Óli komu í
fermingarveisluna mína. Þá var líf
mitt leitt að rótum þess er allir leita,
að vera viðurkennd af þeim sem að
lífi manns stendur.
Vinastundum fjölgaði. Heimsókn-
ir mínar urðu fleiri og fleiri til Óla
afa og pabba. En haustið kom of
snemma, lauf trjánna féllu of fljótt.
Ég sat of lengi og horfði á án þess
að gera mér grein fyrir haustinu í
lífi afa.
Elsku afí, megir þú hitta elsku
ömmu Lilju sem ég veit að bíður þín
handan tjaldsins mikla. Hafðu þökk
fyrir það sem þú gafst mér í lifandi
iífí.
Guðný Helga Herbertsdóttir.
Hann Óli frændi minn var stór-
brotinn persónuleiki sem tók lífíð
engum vettlingatökum. Leiðin var
löng og ströng frá Höfða á Völlum
þar sem Lögurinn streymir lygn um
hérað, til Suðumesja sem fast er
sóttur sjórinn. Föðurarfleifðin varð
eldinum að bráð með hörmulegum
afleiðingum fyrir fjölskylduna.
Sjómennskan og útgerðin eru
hluti af ævi Óla sem ég man óljóst
eftir sem barn og þekkti af afspum
eftir að ég flutti ung úr landi. Áldr-
ei var ég í vafa um að frændi minn
væri heljarmenni og mikill íslending-
ur. Lífsferill hans endurspeglar sögu
aldarinnar.
Alltaf heimsótti ég þau Lilju á
Bræðraborgarstíginn þegar ég hafði
viðkomu hér heima. Þau voru and-
stæður - hann ólgandi hafíð, hún
lygn höfn. Heimili þeirra var hefð-
bundið íslenskt heimili, gestrisið
heimili.
Þegar dætur mínar voru í heim-
sókn í fyrrasumar vorum við svo
lánsamar að fá að fagna áttræðisaf-
mæli Óla. Glæsilegur var hann
frændi minn og veitti höfðinglega
þeim fjölda vina og ættingja, sem
sumir voru komnir langt að. Hann
söng með kór eldri borgara, fór með
ljóðmæli um ástina sem ort voru í
Persíu hinni fornu - dansaði hann?
Auðvitað dansaði hann við fagrar
konur, því Óli var dansmaður mikill
og rómantískur innst inni.
Við Óli vorum fastagestir í Sel-
tjarnarneslauginni síðustu árin.
Þrautir sínar bar hann af karl-
mennsku og kom stundum í sund í
sumar þótt fársjúkur væri. Nú er
aldursforseti þessarar stóru ættar
allur og ég mun sakna þess að hitta
hann ekki í sundi annað slagið og
heilsa: Sæll frændi.
Jóna Margeirsdóttir.
Okkur langar að minnast elsku
afa Óla, sem nú hefur fengið hvíld-
ina langþráðu, í örfáum orðum.
í mörg ár hefur afí Óli verið fasta-
gestur á Vesturströndinni. Hann
kom gjarnan við eftir að hafa borðað
í Lönguhlíðinni og farið í sund. Sat
þá oft lengi dags og skeggræddi
iandsins gagn og nauðsynjar á sinn
hátt. Hann hafði sínar skoðanir á
þjóðmáium og var fastur fyrir í þeim
efnum.
Afi Óli virkaði hijúfur á yfírborð-
inu, en það var stutt í húmorinn og
hlýjuna. Það verður því skrýtið að
hann skuli ekki lengur koma í heim-
sókn á Vesturströndina. Óli afí var
góður afí. Það voru margar góðar
stundir, sem við áttum með honum.
Þegar 12 ára þijóskur strákur á *
í hlut, var gott að eiga hann að.
sérstaklega við lærdóminn, til dæm-
is við ljóðalestur. Hann reyndi að
hlýða strák yfir, en skammaðist um
leið yfir þeim ljóðum er væru í
námsbókum í dag. Sum þeirra kunni
hann, en skóf ekki utan af því, að
þau hefðu verið miklu betri í gamla
daga.
Bryndís Hildur dýrkaði afa Óla.
Hann kemur ekki lengur í heimsókn
með bijóstsykur. Bestu stundirnar
voru þegar afi kom í heimsókn.
Bryndís Hildur sat þá á hné afa og
drakk með honum te.
Var þá oft laumast í vasann eftir
bijóstsykri, er var þar alltaf vís. Þau
foru oft saman í bíltúr niður að Tjörn
eða út í Suðurnes að skoða fuglana.
Þar átti afi alltaf góðar stundir,
enda var nálægðin við sjóinn honum
iríikilvæg.
Hann kenndi okkur vísur og var
alltaf að syngja eða tralla fyrir okk-
ur. Ef til vill var afí ekki fullkom-
inn, en hann var traustur og í honum
fundum við traustan og góðan vin.
Nú kveðjum við þig, elsku afí Óli
og þökkum þér fyrir góðar stundir.
Guð geymi þig.
Far þú í friði,
friður guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Kveðja,
Ægir og Bryndís Hildur.
ÖRN
YNGVASON
+ Örn Yngvason
fæddist í Reykja-
vík 24. mars 1929.
Hann lést í Iljúkrun-
arheimilinu Skjóli
28. september síð-
astliðinn. Foreldrar
hans voru Yngvi Jó-
hannesson fulltrúi í
Reykjavík (1896-
1984) og kona hans
Guðrún Jónsdóttir
Bergmann, f. 1904.
Foreldrar Yngva
voru hjónin sr. Jó-
hannes L.L. Jóhann-
esson, prestur á
Kvennabrekku
(1859-1928), og Steinunn Jak-
obsdóttir (1861-1919). Foreldr-
ar Guðrúnar voru hjónin Jón S.
Bergmann, skáld frá Króksstöð-
um í Miðfirði (1874-1927), og
Helga M. Magnúsdóttir, ættuð
frá Miðhúsum í Garði (1880-
1955). Systkini Arnar eru Stein-
unn, f. 9. maí 1934, gift Herði
Einarssyni, fram-
kvæmdastjóra og
hrl., og Óttar, fram-
kvæmdastjóri og
hrl., f. 5. mars 1939,
kvæntur Bii-nu
Daníelsdóttur
hjúkrunarfræðingi.
Örn lauk 4. bekkj-
arprófi frá Mennta-
skólanum í Reykja-
vík 1946 og stúd-
entsprófi frá The
Polytechnic í Lond-
on 1953. Hann
stundaði nám í eðlis-
fræði og stærðfræði
við University of
Landon 1953-4 og í stærðfræði
og ensku við Háskóla íslands
1954-5 og lauk hluta BA prófa
í þeim greinum. Hann starfaði
sem fulltrúi hjá Innkaupastofn-
un ríkisins frá 1960 til 1991.
Útför Arnar fer fram frá kap-
ellunni í Fossvogi í dag og hefst
athöfnin klukkan 15.
NÆR undrabam þótti Öm Yngvason
sex ára gamall, þegar ég kynntist
honum fyrst, en móðir hans var í
hinum góða vinkvennahópi móður-
systur minnar. Aðeins sáumst við
einu sinni eða tvisvar á ári fram til
1942. Þá um haustið varð Öm efstur
á inntökuprófi i MenntaSkólanum í
Reykjavík og hóf nám í 1. bekk. Og
sáumst við nær daglega næstu fjóra
vetur. Vorið 1946 tók hann próf upp
úr 4. bekk, enn með ágætiseinkunn,
þótt kenndi þá vanheilsu, sem varð
til þess, að hann hvarf frá námi um
haustið. Upp frá því var hann hald-
inn þeirri vanheilsu, eins konar geð-
veilu, að ég taldi. Varð honum ekki
eiginlegt að einbeita sér.
Til læknismeðferðar í Danmörku
var Öm hálft árið 1948. Til Eng-
lands fór hann 1952, í senn sér til
lækninga og til náms. Innritaðist
hann í London Polytechnic og lauk
ensku stúdentsprófí. Haustið 1954
hóf hann BA-nám í Háskóla íslands,
og lauk hann tveimur stigum í stærð-
fræði og einu í ensku. Aftur fór hann
til Bretlands 1955 og dvaldist þar
til 1959. Til Innkaupastofnunar ríkis-
ins réðst hann 1960 og varð starfs-
maður hennar liðlega þijá áratugi,
eða fram til 1991.
í London hittumst við Örn oft,
einkum fyrstu mánuðina eftir komu
hans og veturinn 1955-56, en þá
vorum við nágrannar. Sýndist mér
Örn una sér vel, en kynni hafa af
sárafáum. Hann las allmargt,
gluggaði í stærðfræði og leysti
dæmi, en þau efni voru honum ávallt
hugleikin, leit yfir dagblöð, þótt
áhugalítill væri um dægurmál. Um
öll þessi efni ræddi hann, á stundum
meira að segja mjög vel, en þau
lágu honum ekki þungt á hjarta.
Öm Yngvi var hár maður, í með-
allagi á vöxt, en ósýnt um líkamlegt
erfíði, hæglátur, fremur glaðlyndur.
Ef gengið hefði heill til skógar, hefði
hann án efa orðið gegn iðkandi fræða
sinna.
Haraldur Jóhannsson.
Okkur langar að minnast með
örfáum orðum ástkærs móðurbróður
okkar, Arnar Yngvasonar, sem lést
28. september síðastliðinn á hjúkr-
unarheimilinu Skjóli í Reykjavík.
Össi, eins og hann var iðulega
kallaður, á mjög sérstakan stað í
hjarta okkar. Samskipti okkar við
hann voru náin. Lengst af bjuggum
við í sömu húsakynnum og Össi og
deildum við saman mörgum stund-
um. Þau eru líka ófá ferðalögin sem
við fórum saman.
Okkur leið alltaf vel í návist Össa.
Hann var maður sem gott var að
hafa sér nærri. Össi var hæglyndur
og látlaus í allri framkomu. Kurteis-
in var honum eðlislæg. Ekki þurfti
mikið til að kalla fram þakklæti hans,
en þeim mun meira til að reita hann
til reiði. Oft var eins og það kæmi
fólki skemmtilega á óvart að svona
sannur séntilmaður væri í návist
þess. Össi var góðhjartaður með af-
brigðum og barngóður. Við fengum
öll að njóta góðs af því. Það var oft
gott að leita til Össa í tengslum við
lærdóminn, en hann var einkar vel
heima í stærðfræði. Hún var honum
einstakt áhugamál og deildi hann
fúslega með okkur innsæi sínu í þeim
efnum.
Fyrir fáeinum árum tók heilsu
hans nokkuð að hraka. Síðustu ár,
og þá sérstaklega síðustu mánuðir,
voru honum erfiðir. Söknuðurinn er
sár en við trúum því að Össi sé kom-
inn á betri stað. Erfíð veikindi síð-
ustu ára eru að baki.
Við getum ekki öll verið viðstödd
til að votta honum virðingu okkar í
dag þegar hann verður lagður til
hinstu hvílu. Fyrir þau okkar er sárt
að þurfa að vera fjarri þegar svo
góður vinur er kvaddur. En Össi
veit hug okkar allra.
Yngvi, Magnús, Páll, Guð-
rún Dóra og Vilborg Helga.
Samferðamenn á lífsleiðinni koma
og fara. Með sumum eiga menn
stutta samleið, með öðrum langa og
minnisstæða. I dag kveðjum við þann
mann sem ég hef átt að daglegum
samstarfsmanni um ævina og þá
hvarflar hugurinn til skammdegis-
daganna um miðjan desember 1960.
Innkaupastofnun ríkisins var þá til
húsa á Ránargötu 18 í Reykjavík og
einn daginn kom þar ungur maður
með systur sinni sem starfaði þá við
stofnunina og hafði fengið heimild
til að reyna að þjálfa bróður sinn til
starfa, eftir að hann hafði átt við
alvarleg veikindi að stríða um fjölda
ára. Hann var kynntur fyrir okkur
starfsfólkinu, Örn Yngvason, og ég
hygg að við fyrstu kynni hafí fáir
talið að hér væri á ferð framtíðar-
starfsmaður. En það átti eftir að
breytast. Brátt kom í ljós að hér var
á ferðinni einstakt ljúfmenni, fjölgef-
inn og hæfileikaríkur piltur sem ör-
lögin höfðu markað þrönga lífsbraut.
Eftir fá ár, þegar þrek og heilsa
leyfðu, var hann kominn í fullt starf
ritara hjá Innkaupastofnuninni, og
ritaði bréf jöfnum höndum á fjórum
tungumálum, sinnti pantanagerð á
erlendum málum, gjaldeyrisum-
sóknum, fjarskiptum við erlend fyr-
irtæki og öðru því er til féll innan
hans verkahrings. Dugnaði hans og
nákvæmni var við brugðið af sam-
starfsfólki. Samt sem áður náði
hann aldrei fullri heilsu, þurfti á
vissri vemd í umhverfi að halda, en
skilaði þjóðfélaginu fullum og góð-
um starfsdegi. Hann gladdist með
samstarfsfólkinu og léttleiki og
gamansemi voru oftast í samskipt-
um við aðra og hafði hann mikinn
metnað fyrir sínu starfi og stofnun-
inni.
Öm Yngvason var minn ritari í
aldarfjórðung. Samskiptin voru því
mikil og góð, en á níunda áratugnum
var ljóst að heilsu hans var aftur
tekið að hnigna og síðustu árin var
hann aðeins í hálfu starfí, er hinn
erfiði sjúkdómur, heilabilun, sótti
mjög að honum. Hann lét endanlega
af starfí um áramótin 1991-92 eftir
rösklega 30 ára starf.
Að leiðarlokum þakka ég Erni vini
mínum samstarfið og trúmennskuna
á liðnum árum. Ég færi líka fjöl-
skyldu hans innilegustu þakkir fýrir
samstarfið við að nýta einstaka og
sérstaka hæfileika hans og stuðning
við hann á erfíðum tímum í lífí hans.
Aldraðri móður, systkinum og öðr-
um ættingjum bið ég blessunar Guðs
og óska Erni mínum góðrar móttöku
í nýjum heimkynnum.
Blessuð sé minning hans.
Ásgeir Jóhannesson.