Morgunblaðið - 17.12.1995, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
SUNNUDAGUR 17. DESEMBER 1995 15
Kaffileikhús-
ið fer í jólafrí
NÚ er sýningum í Kaffileikhús-
inu í Hlaðvarpanum lokið fyrir
jól og leikhúsið fer í jólafrí
þangað til í byrjun janúar.
Fyrsta frumsýning eftir ára-
mót verður á „Margföldum ein-
leikjum" í leikstjórn Þórhildar
Þorleifsdóttur. Það er Amar
Jónsson leikari sem mun Ieika
tvo einleiki. Fyrirlestur fyrir
Akademíu eftir Franz Kafka og
nýjan einþáttung eftir Ólaf
Hauk Símonarson, sem enn hef-
ur ekki hlotið endanlegt nafn.
Sem dæmi um nýjungar á
nýju ári má nefna grísk kvöld
þar sem Sif Ragnhildardóttir
mun syngja lög og ljóð gríska
skáldsins Theodorakis við und-
irleik þekktra tónlistarmanna.
Umsjón með þeirri dagskrá hef-
ur Þórunn Sigurðardóttur. Á
grískum kvöldum verður boðið
upp á ekta grískan mat í Kaffi-
leikhúsinu í Hlaðvarpanum.
Ljósmyndasýn-
ing, upplestur
og tónlist
Á KAFFIHÚSINU Café Au
Lait, Hafnarstræti 11, verða
ýmsar uppákomur dagana
18-21 desember;
Mánudaginn 18. desember
kl. 21, ljósmyndasýning Magn-
úsar Unnar, Dj. Tommi spilar.
Þriðjudaginn 19. desember kl.
22, Andn Snær Magnason og
Björgvin ívar lesa upp úr nýút-
komnum ljóðabókum sínum.
Miðvikudaginn 20. desember
kl. 22, klassískt kvöld og
fimmtudaginn 21; desember kl.
23, Bryndís Ásmundsdóttir
flytur jazz og blúslög frá 1920
til okkar tíma.
Jólabarokk
JÓLABAROKK tónleikar verða
haldnir í Listasafni Kópavogs,
Gerðarsafni, þriðjudaginn 19.
desember kí. 20.30.
Leikin verður frönsk barokk-
tónlist á upprunaleg hljóðfæri,
eftir Marin Marais, Boismortier,
Rameau, Philidor, Hotteterre
og Dornel.
Þeir sem köma fram á þess-
um tónleikum eru; Camilla Söd-
erberg blokkflautur, Martial
Nardeau og Guðrún Birgisdóttir
barokkflautur, Peter Tompkins
barokkóbó, Elín Guðmunds-
dóttir semball og Páll Hannes-
son violone.
Jólatónleikar
á Hellu og
Heimalandi
DAGANA 19. og 20. desember
mun Tónlistarskóli Rangæinga
halda sína árlegu jólatónleika
og verða þeir haldnir 19. des-
ember í Grunnskólanum á Hellu
og 20. desember á Heimalandi
og hefjast báða dagana kl. 21.
Þar munu nemendur sýna
afrakstur starfsins á þessari
önn sem nú er að ljúka og verð-
ur boðið upp á bæði söng og
hljóðfæraleik, en einnig mun
lúðrasveit skólans láta til sín
heyra.
Aðgangur er ókeypis og öll-
um heimill.
Sólstrandagæjar,
Súkkat og Zebra
1 Leikhús-
kjallaranum
TÓNLEIKAR þriggja hljóm-
sveita verða haldnir í Leikhús-
kjallaranum þriðjudaginn 19.
desember.
Fyrst ber að geta Sólstranda-
gæja, í annan stað dúettinn
Súkkat og að síðustu tvíeykið
Zebra.
Tónleikarnir byija kl. 23 og
eru allir velkomnir.
Guðni Franzson og
Gerrit Schuil leika
Brahms og Schumann
TONLIST
Hljómdiskar
BRAHMS, SCHUMANN
Guðni Franzson (klarínett). Gerrit
Schuil (píanó). Upptökustjóri: Hreinn
Valdimarsson. Utgáfa og dreifing:
Japis. JAP 9532-2.
„DAG nokkurn í september 1853
stóð tvítugur piltur við dyrnar á
heimili Clöru og Roberts Schumann
í Diisseldorf og spurði eftir hús-
bóndanum. Þetta var Johannes
Brahms, kominn alla leið norðan frá
Hamborg. Hann hafði tekið með sér
nokkrar af tónsmíðum sínum og var
nú beðinn að setjast strax við hljóð-
færið. Eftir að hafa hlustað á fá-
eina takta stökk húsráðandi á fætur
með þessum orðum: „Gjörið svo vel
að bíða smástund, ég verð að kalla
á konuna mína.“ Þannig uphófst
djúp og fræg vinátta þriggja fá-
gætra listamanna, sem entist fram-
yfir gröf og dauða. Það er því eink-
ar viðeigandi að gera þeim öllum
skil á einum hljómdiski. Clöru Schu-
mann líka, því hún á hér „lokaorð-
in“: Ich stand in dunkeln Tráum-
en ...
Aðalefni disksins eru tvær klari-
nettusónötur eftir piltinn frá Ham-
borg, sem reyndar var kominn á
sjötugs aldur og frægur og dáður,
þegar hann heimsótti Clöru ásamt
ungum klarinettuleikara, með són-
öturnar í farteskinu og bað hana
að gagnrýna. Þá átti hún tvö ár
ólifuð og farin að tapa heym. „En
ég veit nóg,“ sagði hún, „til að
gera mér grein fyrir að aftur hef-
urðu samið meistaraverk."
Bæði eru verkin framúrskarandi
fínar tónsmíðar, með þessari sér-
. stöku blöndu af djúpu látleysi og
tilfinningahita, sem Brahms er eig-
inleg. Sú fyrri, í f-moll, fylgir
strangri klassískri hefð, dramatísk
og heilsteypt, meðan sú síðari, í
Es-dúr, er fijálsari og minnir á
köflum meira á fantasíu en sónötu
í ströngu formi.
En Brahms hafði þetta allt í
hendi sér og þessar tónsmíðar bera
öll merki meistarans.
Á hljómdiskinum eru líka Þijár
rómönsur (op. 94) og Fantasíuþætt-
ir (op. 73) eftir Robert Schumann,
yndisleg verk, og stutt í sönginn.
Og, einsog tæpt hefur verið á, end-
ar hljómdiskurinn á mjög fallegri
tónsmíð eftir Clöru Schumann.
Leikur Guðna Franzsonar (sem
ég þekki betur í seinni tíma tónlist)
og Gerrit Schuil (sem er hollenskur
píanóleikari og hljómsveitarstjóri,
búsettur hér) er fallegur, blóðríkur
og ekta. Enda eins gott í tónlist sem
þessari.
Hér er um að ræða mjög vandað-
an hljómdisk að öllu leyti (bækling-
ur líka) og má vera kærkominn
þeim sem dá Brahms og unna Schu-
mann. A,, D...
Oddur Bjornsson
og fegurð hafsins. í fatnaðinn,
sem fyrst og fremst á að vera
glæsilegur enum leið þægileg-
ur og ævintýralegur, notaði
Dura einungis gerviefni eins
og poliester og nylon til að
leggja áherslu á Iéttleika og
drumkennt frelsi hafmeyjunn-
ar. Gerviefni munu vera í mik-
illi uppsveiflu í tískuheiminum
í dag enda bjóða þau upp á
ótæmandi möguleika auk þess
að vera mjög auðveld í allri
notkun.
Til að leggja enn frekari
áherslu á mýkt klæðanna og
heimkynni íshafmeyjunnar
voru sýningarstúlkur Duru
ævintýralega málaðar í litum
sjávarins. Einnig málar hún
mikið á efnin og nær þannig
fram samsvörun lita og nátt-
úru hafs og íss sem undirstrik-
ar dulúð þessarar tvískiptu og
sjálfstæðu konu sem er hálf
mennsk en um leið kvenleg og
ósnertanleg, íshafmeyja.
Hildur Inga lauk námi í graf-
ískri hönnun frá Myndlista- og
handíðaskóla Islands árið
1990. Tveimur árum síðar hélt
hún til Italíu þar sem hún nam
málaralist við Akademina di
Belle Arti di Brera í lista-
mannahverfi Mílanóoborgar.
Haustið 1994 hélt hún einka-
sýningu sem bar heitið „Um
konu - frá konu“ í Portinu í
Hafnarfirði, við góðar undir-
tektir.
Masters-
próf í
tísku-
hönnun
Mílanó. Morgunblaöið.
NÝLEGA lauk listakonan Dura
eða Hildur Inga Björnsdóttir
masters-gráðu í tískuhönnum
frá hinum virta skóla Domus
Academy í Mílanó.
Námsárinu lauk með hófi og
samsýningu útskriftarnema
tískudeildar en skólinn tekur
einungis um 20 nemendur inn
á ári hveiju. Sýningarstúlkur
gengu um salinn og sýndu fatn-
að hannaðan af nemendum þar
sem áberandi mesta athygli
vakti hönnun og fatnaður hinn-
ar íslensku listakonu enda
frumleiki og norænn kraftur í
fyrirrúmi.
Masters-verkefni Duru var
íshafmeyjan en hún sækir
þema verka sinna til ferskleika
hins norræna hafs og í heim
konunnar. í heim hinnar
sterku nútímakonu sem fórnar
öllu fyrir framann en skiptir
um ham á kvöldin þegar heim
er komið, konuna sem fær út-
rás fyrir frelsisþrá sína í mýkt
Morgunblaöið/Haraldur Hannes
ÍNA Hrund ísdal sýnir dæmi um kvöldklæðnað íshafmeyjunnar.
Kór á tímamótum
TONLIST
Kristski rkja
KÓRTÓNLEIKAR
Verk eftir Báru Grímsdóttur, Ingi-
björgu Þorbergs, Björgu Björns-
dóttur, Sigfús Halldórsson, Eyþór
Stefánsson, Sigvalda Kaldalóns og
Mozart. Þuríður G. Sigurðardóttir
sópran, Bernadel kvartettinn, Páll
Hannesson kontrabassi, Peter
Tompkins og Eydis Franzdóttir,
óbó, Agnar Th. Möller og Kári H.
Einarsson horn, Jakob Hallgríms-
son orgel og Selkórinn. Stjórnandi
Jón Karl Einarsson. Kristskirkju,
miðvikudaginn 13. desember kl. 21.
KAÞÓLSKA kirkjan í Landakoti
var stútungsfull á aðventutónleik-
um Selkórsins á miðvikudagskvöld-
ið var. Dagskráin bar ekki vott um
lítinn metnað, því seinni hluti tón-
leikanna var helgaður verkum eftir
W.A. Mozart, og eru sum þeirra
anzi kröfumikil fyrir kór, þótt frem-
ur stutt séu, að ekki sé talað um
kröfurnar sem Exultate Jubilate
leggja á herðar einsöngvarans.
Dagskráin virtist einkennast af
samspili, að maður segi ekki tog-
streitu, milli dæmigerðra viðfangs-
efna áhugamannakórs sem syngur
aðallega sjálfum sér og nákomnum
til skemmtunar, og kórs sem stefnir
hærra.
Eftir ýmsu að dæma gæti Selkór-
inn verið kominn að þeim tímamót-
um í lífi flestra kóra, þegar sam-
söngsárangur gefur tilefni til að
íhuga hvort lengra skuli haldið á
kostnað staðbundins félagsgildis og
út fyrir þröngan hóp heima í hér-
aði. Með hækkandi gæðastaðli í
tónlistarlífinu almennt - bæði með-
al atvinnu- og áhugamanna - þýð-
ir það óhjákvæmilega auknar fórnir
að færa út kvíamar, og mun þróun-
in án efa leiða almennt til skýrari
„stéttaskiptingar" á milli sönghópa
landsins en áður hefur þekkzt. Val-
ið um stefnu er því orðið meira
knýjandi en nokkru sinni.
Selkórinn söng fyrst Jól, látlausa
smáperlu eftir Báru Grímsdóttur.
Hin fyrstu jól eftir Ingubjörgu Þor-
bergs, Maríu sonur eftir Björgu
Björnsdóttur, Heimkoma eftir Sig-
fús Halldórsson, Ó, Jesú bam eftir
Eyþór Stefánsson og hið mars-
kennda Aðfangadagskvöld jóla eftir
Sigvalda Kaldalóns í útsetningu
Victors Urbanisch [sic] hljómuðu
þokkalega en stundum óþarflega
dapurt, og gáfu til kynna helztu
vankanta kórsins, áður en að viða-
meiri hluta tónleikanna kom, nefni-
lega ákveðna sighneigð, tilburði
einstakra meðlima til að renna sér
á milli tóna, óskýran texta og allt
of fámennar karlaraddir, þó að hin-
ir sex tenórar heyrðust furðu vel
innan um 17 sóprana og 15 al'ta. Á
hinn bóginn báru raddgæði flestra
kórmeðlima vott um, að með auk-
inni þjálfun og úthaldi gæti kórinn
komizt mun lengra.
Kom það gerr fram í seinni hluta
tónleikanna, sem helgaður var Moz-
art. Fyrst léku Jakob Hallgrímsson
og Peter Tompkins Adagio fyrir
orgel og óbó mjög fallega, nema
hvað deila mátti um gildi hins nær
víbratólausa breiðblöðungslega bar-
okkóbótóns fyrir þessa vínarklass-
íska tónsmíð. Sex dömur úr Sel-
kórnum sungu söng loftbelgsknap:
anna þriggja úr Töfraflautunni, í
dag er glatt í döprum hjörtum, og
náðu drengjahljómnum mjög vel,
þó að smá taugaóstyrkur gerði vart
við sig á efstu tónum. Agnus Dei
úr Missa brevis K65 var fullhægt
sunginn, svo jaðraði við þunglama,
og kórinn var sömuleiðis ögn
þreytulegur í Laudate dominum.
Betur tókst til í hinu fallega og til-
tölulega viðráðanlega Ave verum
corpus, og var það jafnbezta fram-
lag Selkórsins þetta kvöld.
Hin orðspara tónleikaskrá
greindi í engu frá ferli einsöngvar-
ans í Exsultate jubilate, sem mun
undirrituðum, og vafalaust fleirum,
lítt kunnur. Sömuleiðis hefði nafn-
tilgreining þátta getað komið í veg
fyrir ónauðsynlegt klapp í miðju
verki. Þuríður G. Sigurðardóttir
hefur fallega rödd og söng margt
vel í þessu níðþunga sýningar-
stykki, sem byggt er upp sem n.k.
einleikskonsert fyrir sópran (það
hefur m.a.s. „kadenzur"), en þó
vantaði herzlumuninn upp á að allt
flúrið og tónstökkin kæmust klakk-
laust til skila. Þar hefði meiri skól-
un og reynsla trúlega skipt sköpum,
enda söngkonan ung að árum.
Lokaverkið var Te Deum, Vér
lofum þig Guð; eftir tónverkaskrá
Mozarts að dæma bernskuverk,
eina tónsetning hans á þeim texta,
og frá Salzburg 1769. Hljómsveit-
aráhöfnin átti skv. téðri skrá að
vera eins og í hefðbundinni Vínar-
kirkjusónötu, þ.e. 2 fiðlur, fylgi-
bassi og orgel, að viðbættum 4
trompetum, sem hér voru fjarver-
andi. Verkið kom ekki beiniínis illa
út, en miðað við kröfur dagsins virt-
ist það ofvaxið núverandi getu Sel-
kórsins, einkum í lokafúgunni, In
te Dominum speravi, sem hefði
þurft á meira öryggi í tónstöðu og
hiynskerpu að halda. Á kórinn að
þessu leyti spölkorn ófarið.
En sú staða gæti breytzt án fyrir-
vara, því Jón Karl Einarsson var
greinilega skýr og röggsamur
stjómandi með metnað. Framhaldið
sýnist þar af leiðandi einkum háð
metnaði kórfélaganna sjálfra.
Ríkarður Ö. Pálsson