Morgunblaðið - 17.12.1995, Blaðsíða 40

40 SUNNUDAGUR 17. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Dýraglens
J§l ' p5<SAR TEGUHD/Mm EE ÖTVAUÞ, ÞÁ ÆFZ 1 /H/t£XJ^ íEJN-HMP sbm ete / ^

I CAN T 3ELIEVE IT! I M
P05ITIVE THERE WA5 A 6IRL
NAMED EMILV, AND THAT
5HE A5KED METODANCE..
VOUVE FOOLED Y0UR5ELF
BEFORE, CHARLIE BROWN, BUT
VOU'RE NOTTHE ONLY ONE,
YOU KNOUI..L0T5 0F PÉOPLE
FOOL THEM56LVE5!.
Ég trúi þessu ekki! Ég er alveg
viss um að það var stelpa sem
hét Emelía, og að hún bauð mér
upp í dans...
Þú hefur blekkt sjálfan þig áður, Ég hefði átt að dansa við það.
Kalli Bjama, en þú ert ekki einn
um það, þú veist.. fullt af fólki
blekkir sjálft sig.
BREF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1103 Reykjavík • Simi 569 1100 • Símbréf 569 1329
Ahrifamiklar
forvarnir
Frá Jóni K. Guðbergssyni:
Alþjóðaheilbrigðismálastofnun-
in gaf út bók í fyrra og ber hún
heitið „Alcohol Policy and the
Public Good“. Bókina sömdu 17
þekktustu vísindamenn heims á
þessu sviði áfengisrannsókna. Þeir
eru ekki á snærum bruggara og
áfengissala sem brugðust ókvæða
við niðurstöðunum. I forsíðufrétt
virtra enskra dagblaða birtust frá-
sagnir af tilraunum þeirra til að
múta vísindamönnum til að bera
brigður á staðreyndir sem þama
voru leiddar í ljós. Þar kom óvart
í ljós hver vinnubrögð áfenigis-
framleiðenda eru — en því miður
virðast sumir landa vorir liggja
hundflatir fyrir ódýrum og ómerki-
legum áróðri þeirra og alhæfing-
um og þar jafnvel þeir sem síst
skyldi.
í bókinni er m.a. fjallað um for-
varnir. Þar kemur fram að áhrifa-
mestu forvamimar em fólgnar í
ýmsu því sem íslensk áfengismála-
stefna á þessari öld hefur tekið
mið af, enda minna dmkkið hér
en annars staðar í Evrópu. Niður-
stöðumar sanna okkur, svo að
ekki verður um villst, að ráðamenn
íslendinga vissu löngum sínu viti.
Því furðulegra er að ýmsir þeir
sem nú eiga að setja lög og reglur
virðast hafa það helst að takmarki
að rífa niður þær varnir gegn
vímuvá sem vel hafa reynst þó að
þeir tali um í hinu orðinu að efla
forvarnir.
Eftirfarandi vamir em líkleg-
astar til að hafa áhrif og verður
þá jafnan að taka tillit til að-
stæðna, sögu og viðhorfa:
1. Fáir áfengissölustaðir. 2.
Ekkert eða afar lítið áfengismagn
í drykkjum. 3. Fáir áfengisveit-
ingastaðir. 4. Hár lögaldur til
áfengiskailpa. 5. Ábyrgir veitinga-
menn. (Áfengi ekki veitt ungling-
um og ölvuðu fólki.) 6. Veitinga-
menn beri ábyrgð, ásamt þeim sem
drekka, á tjóni sem kann að stafa
af drykkjunni. 7. Stuttur sölutími.
(Daglegur, vikulegur.)
Engar sannanir telja þeir fyrir
því að annars konar vamir hafi
áhrif nema þá í tengslum við þær
sem að framan greinir. Til dæmis
fræðsla um það að áfengi er engin
undantekning frá öðmm vímuefn-
um um það, að þeim mun víðar
sem hægt er að verða sér úti um
það þeim mun meiri er neyslan.
Um daginn birtist í Morgun-
blaðinu viðtal við tvo prófessora
við Harvard-háskóla í Bandaríkj-
unum. Ein spurning blaðamanns-
ins var: „Hveijar em helstu ástæð:
ur alkohólisma?“ og svarið: „í
fyrsta lagi ódýrt alkohól sem auð-
velt er að ná í.“
Augljóst er að áhrif upplýsinga
og fræðslu em vafasöm enda vís-
ast áróður áfengissalanna miklu
öflugri en sú starfsemi. Haldleysi
fræðslunnar kemur kannski hvað
best í ljós í því að enn em menn,
sem sumir mundu telja sæmilega
upplýsta, að bera vímuefnið áfengi
saman við sykur og leggja jafnvel
auglýsingar á vímuefni að jöfnu
við auglýsingar á matvömm og
öðrum nauðsynjum. Er þó ekki
vitað til að ofneysla sykurs valdi
því að fullorðið fólk, sem við
treystum til „að axla þá ábyrgð“
að kaupa sér áfengi löglega, velt-
ist um viti sínu fjær þegar
bjórsjoppum er lokað. En kannski
stafa margir ofbeldisglæpimir af
sykuráti? Og kannski eru gos-
þambarar hættulegir ökumenn?
Er ekki von að vísindamenn,
sem ekki em heimilshjú áfengis-
salanna, setji stórt spumingar-
merki við fræðsluna sem forvöm?
JÓN K. GUÐBERGSSON,
Máshólum 6, Reykjavík.
Indæla Reykjavík
Frá Guðrúnu Jacobsen:
ÉG ER nýbúin að lesa bók Guð-
jóns Friðrikssonar, Indæla Reykja-
vík, sem kemur mér fyrir sjónir,
sem nokkurskonar viðbót við bók
Páls Líndals og Lúðvíks Hjálmtýs-
sonar um Þingholtin, sem ég hafði
ánægju af að lesa í fyrra.
I framhaldi af því vil ég gera
nokkrar athugasemdir um húsið
númer 34 A við Bergstaðastræti
og fleira. Það var Hákon Bjama-
son, þáverandi skógræktarstjóri,
sem plantaði gráöspinni í garðin-
um 1932. Hann sagði mér það
sjálfur fyrir röskum tveim áratug-
um, þegar hann virti fyrir sér
handverk sitt ásamt förunautum.
Öllu forvitnilegra þætti mér samt
að vita en hver gróðursetti tréð,
hvenær húsið var byggt, en sótt
var um lóðina 1898.
Að húsið er augnstungið, er um
að kenna einu af þessum umhverf-
isslysum, þegar birtan er tekin frá
einum til að gefa öðmm.
Núnú. Prentsmiðja Jóns Helga-
sonar á númer 27 við sama stræti
hætti ekki störfum 1952. Ein af
bókum mínum, Alþýðuheimilið,
skemmtisaga úr Reykjavík, gefin
út af bókaútgáfunni Fróða, var
prentuð þar 1963.
Að síðustu. Skósmiðurinn á
númer 10A, heitir Hörður Steins-
son, en ekki Hörður heyrnarlausi.
Um það veit ég bezt sem ber út
póstinn.
Með þökk fyrir birtingu,
GUÐRÚNJACOBSEN,
Bergstaðastræti 34, Reykjavík
Allt efni sem þjrtist í Morgunblaðinu og Lesbók verður framvegis varðveitt í
upplýsingasafni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu það-
an, hvort sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu
efni til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fyigir fyrirvari hér að lútandi.