Morgunblaðið - 11.02.1996, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ
SKOÐUIM
SUNNUDAGUR 11. FEBRÚAR 1996 B 17
líkkistulokið:
Hann var fyrirtaksmaður stjettar
sinnar: vitur, stjórnsamur, tjett-
látur, árvakur embættismaður,
ástríkur faðir, ræktarfullur ekta-
maki, einlægur, tryggur, ráðholl-
ur vinur, staðfestu- og stillingar-
maður í öllu ráðlagi. Hann dó 23.
dag júnímánaðar 1846. En menj-
ar hans og minning mun leingi
lifa í verðskulduðum heiðri. S.N.
Á öðrum stað stendur um Blön-
dal: „.. . Yfirhöfuð var maðurinn
mikið þekkilegur, fríður og fyrir-
mannlegur, framgángan og látæðið
jók þar líka á, sem jafnan var stillt
og siðsamlegt. Rómurinn var fullur
og skemmtilegur, og teljast mátti
hann með betri saungmönnum,
bæði hvað rómsæld og lagsæld
snerti. Málfærið var sjerlega lið-
ugt, og ... í viðræðum, ritum og
öllu háttalagi tilgerðarlaus, jafn og
einlægur ... og hófsemdarmaður
um alla hluti, seint og snemma æfi
sinnar.“ Geri aðrir betur. Skyldu
þeir Egill og Snorri fá jafngóð eftir-
mæli. Vonandi.
í gamla daga talaði fólk ekki
svona. Samtöl og orðbragð í mynd-
inni Agnesi eru ekki sæmandi nein-
um handritshöfundi: „Helvítið þitt
þarna! Djöfulsins, andskotans og
tíkin þín!“ Á þessum árum talaði
fólk iðulega saman í hálfkveðnum
vísum og meira að segja Skáld-
Rósa kvað vísu til Agnesar eftir
að hún hafði drepið Natan:
Undrast þarft ei, baugabrú,
þó beiskrar kennir pínu:
Hefur burtu hrifsað þú
helft af lífí mínu.
Agnes svarar jafnskjótt:
Er mín klára ósk til þín,
angurs tárum bundin:
Yfðu ei sárin sollin mín,
sóiar báru hrundin.
Sorg ei minnar sálar herð!
Seka Drottinn náðar,
af því Jesús eitt fyrir verð
okkur keypti báðar.
Hugsa sér allan þann efnivið sem
Snorri og Egill höfðu úr að moða
við gerð myndarinnar. Ekkert varð
þeim að gagni. Kalla þessir menn
sig kvikmyndagerðarmenn, jú
kannski, en ég hélt að það væri á
allra vitorði að íslenzkar kvikmynd-
ir kolféllu alltaf á handritinu og
dróst víst í ein tvö ár að veita herra-
mönnunum sem hér um ræðir
styrk. Handritið er einskis virði að
mínu mati og verra en ekkert eins
og fyrr segir. Þögla mynd takk!
Eins hefðu þeir getað notað draum-
speki allra helztu persónanna í
myndinni. Agnesi dreymdi stór-
merkilega drauma fyrir örlögum
sínum, sömuleiðis Natan vissi ná-
kvæmlega upp á dag að hann yrði
veginn af mönnum. Svo hefði verið
glæsilegt að nota atriðið þegar
Natan stendur upp eftir rotið og
þekkir þá ekki Agnesi og Friðrik
en er með óráði og talar um að
hann þurfi að borga Worm Beck
peningana til baka, hugsa sér, á
dauðastundinni er hann að hugsa
um sjúkling sinn sem hann ætlaði
að vitja daginn eftir og bjarga frá
dauða en hafði sennilega tekið fyr-
irframborgað. Þetta kalla ég
samvizku og hetjulund. Því fékk
Natan ekki að njóta sannmælis
fyrst þið voruð að nefna hann á
nafn á annað borð?
Löðrungur þijú: Eru menn að
flýta sér? Af hveiju fer myndin
svona hratt? Ég náði aldrei neinum
tengslum við söguþráðinn, var
hann einhver? Myndin þaut áfram
á amerískum hraða eins og fyrr
segir. Ekki eitt augnablik var hægt
að halla sér aftur í sætinu og lifa
sig inn í líf fólksins. Heyra það
tala saman, reyna að skilja aðstæð-
ur þess og fyllast samúð og öðrum
æskilegum einleikum. Meira að
segja brúðkaupsveizlan flaug hjá.
Gaman hefði verið að gaumgæfa
gesti og alla leikarana örlítið betur
og lengur. Horfa á bíó í friði, ró
og næði smástund. Nei, brunað var
áfram. Hratt hratt sagði fuglinn
og myndin rann sitt skeið á enda
og ég í roti undir sætinu.
Rothöggið. Dónaskapur í öðru
hvetju skoti. Fólk í annarlegum
stellingum og óviðeigandi athöfn-
um miðað við atburðarás. Þvílíkt
blygðunarleysi. Leikurunum er
vissulega vorkunn að láta hafa sig
út í siðleysi á almannafæri. Því var
ekki höfð dulúð og rómantík í anda
gömlu daganna. Það hefði verið
trúverðugra og ánægjulegra. Og
það sem ég vildi sagt hafa frá upp-
hafi er að sjálf hefði ég treyst mér
til að, með smátilfæringum hér og
þar, gera óborganlega gamanmynd
úr þessari samsuðu sem þó var á
borð borin á kvikmyndatjaldinu.
Skopstæling á harmsögulegu efni.
Þegar Egill Ólafsson, sýslumaður-
inn, skaut með byssu beint upp í
loftið á tröppunum heima hjá sér
hélt ég að nú væri ég stödd í frum-
legri grínmynd. Monty Python tvö
eða álíka. Sýslumannsbústaðurinn
var eins og úr pappa, það sást
greinilega. Gat rétt eins verið teikn-
aður á léreftið. Ég hló og hló þeg-
ar vatnsmyllan kom í ljós í fjörunni
og þegar blái kjóllinn með blúnd-
unni lifði skyndilega sjálfstæðu lífi
og stúlkan hrokkinhærð sem í hon-
um var I byijun hvarf bara si sona
... svo kom önnur stúlka og var
komin í kjólinn og þetta var eitt-
hvert atriði sem kitlaði svo hlátur-
taugarnar í þessari bráðskemmti-
legu gamanmynd sem náði há-
marki sínu þegar Natan sat eins
og lítill svona fimm ára strákur á
steini... og það sást í axlaböndin,
þau sneru öfugt, krossinn var á
maganum ... aðalkrúxið!
Höfundur er skrúðgarðyrkju-
fræðingur.
KYNNINGARVERÐ
Fagor FE-624 ný gerö,
einstaklega einföld í notkun.
Vlnduhraöl: 650 sn/mín.
Stærö: fyrlr 5 kg
Hæö: 85 cm
Bréldd: 60cm t~‘
Dýpt: 60 cm >
FAGOR FE-624
Staögreltt kr.
39.900-

RÖNNING
BORGARTÚNI 24
SÍMI: 562 40 1 1
Húsnæðisstofnun ríkisins
auglýsir hér með til umsóknar
LÁN OG STYRKI
til tækninýjunga og annarra
umbóta í byggingariðnaði,
skv. heimild í lögum nr. 97/1993
Umsækjendur geta verið einstaklingar,
fyrirtæki og stofnanir.
Við mat á verkefnum sem berast verður haft að
leiðarljósi að þau stuðli að:
■ Framþróun í byggingariðnaði og/cða
tengdum atvinnugreinum.
■ Aukinni framleiðni í byggingarstarfsemi.
■ Lækkandi byggingarkostnaði.
■ Betri húsakosti.
■ Aukinni þekkingu á húsnæðis- og byggingarmálum.
■ Tryggari og betri veðum fyrir fasteignaveðlánum.
■ Almennum framförum við íbúðarbyggingar, bæði í
hönnun, framkvæmdum og rekstri.
■ Endurbótum á eldri húsakosti.
Athugið:
Ekki verða veitt lán eða styrkirtil verkefna sem miða að innflutningi
eða sölu á erlendum byggingarvörum, né heldur sölu á
byggingarvarningi hérlendis.
Urnsóknareyðublöð og frekari upplýsingar fást hjá
Húsnæðisstofnun ríkisins, Suðurlandsbraut 24, sími 569 6900
og Húsnæðisskrifstofunni á Akureyri.
Umsóknarfrestur er til 1. mars nk.
C^G HÚSNÆÐISSTOFNUN RÍKISINS
LJ - vinnur að velferð i þágu þjóðar