Morgunblaðið - 21.02.1996, Blaðsíða 20

20 MIÐVIKUDAGUR 21. FEBRÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Stopp-um-
ferðarrapp
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
„STOPPLEIKHÓPURINN vinnur verk sitt af alúð og metnaði
og skapar sýningu sem er bæði skemmtileg og fræðandi," segir
meðal annars í dómnum.
LEIKTIST
Stopplcikhópurinn
UMFERÐARLEIKRITIÐ
STOPP
Leikendun Dofri Hermannsson,
Hinrik Ólafsson og Katrín Þorkels-
dóttir Leikstjóri: Eggert Kaaber.
Handrit: Gunnar Gunnsteinsson.
Tónlist: Valgeir Skagfjörð. Söngtext-
ar: Jón St. Kristjánsson. Danshreyf-
ingar: Auðbjörg Amgrímsdóttir.
Graffiti: Steinar V. Pálsson.
Alftamýrarskóla, 16. febrúar.
STOPPLEIKHÓPURINN var
stofnaður af leikendum, handritshöf-
undi og leikstjóra þessarar sýningar
gagngert í þeim tilgangi að vera
farandleikhús með sýningar sem
tengjast hvers kyns fræðslu- og for-
varnarstarfi. Þau ríða á vaðið með
fræðslusýningu fyrir 9-10 ára gömul
böm um hættur þær sem leynast í
umferðinni. Hópurinn er allur skrif-
aður fyrir leikritinu (þótt Gunnar
Gunnsteinsson sé einn skrifaður fyr-
ir handriti), leikmynd og búningum,
en leitað er til „reyndari manna“ í
lagasmíð og textagerð tveggja
söngva sem krydda leikinn.
í stuttu máli fjallar leikritið um
þijú skólabörn, samskipti þeirra og
íeiki sem snúast á einn eða annan
veg um að fara frá einum stað til
annars: gangandi, hjólandi eða á
línuskautum. Fljótt á litið gæti þetta
virst efni sem ekki hefði upp á mikla
skemmtun að bjóða en Stoppleikhóp-
urinn vinnur verk sitt af alúð og
metnaði og skapar sýningu sem er
bæði skemmtileg og fræðandi auk
þess sem hún gerir kröfur til áhorf-
enda sinna, barnanna, um fulla at-
hygli. Bygging leikritsins er hvorki
einföld né „línulaga“ því byijað er
á endanum og leikurinn fer í hring.
Upphafs- og endapunktur leikritsins
- og jafnframt dramatískur hápunkt-
ur þess - er umferðarslys sem eitt
barnanna lendir í. Þannig má ljóst
vera að bæði form og efni leikritsins
gera kröfur til barnanna að virkja
hugsun sína og ímyndunarafl, um
leið og þau eru frædd um helstu
slysagildrur í umferðinni og hvemig
beri að haga sér til að forðast þær.
Dofri Hermannsson, Hinrik Ólafs-
son og Katrín Þorkelsdóttir skila öll
góðum leik í hlutverkum bamanna.
Þeim tekst prýðilega, hveiju fyrir
sig, að skapa persónur með sín sér-
kenni og takta sem við könnumst
við frá börnum í dag. Þau hafa einn-
ig tileinkað sér málvenjur sem tíðk-
ast í dag, en fara sjaldnast yfir
markið í slanguryrðum og stælum.
Framsögn var skýr og textinn fór
ekki fram hjá áhorfendum, nema í
söngvunum, þar vildi hann stundum
týnast. Fyrir þann leka var sett með
því að útdeila „leikskrám" með
prentuðum söngtextum, það er þó
spurning hvort þar hafi verið um
ávinning að ræða þar sem textarnir
em óttalegur leirburður og að auki
illa prófarkalesnir. Lög Valgeirs
Skagfjörð era fjörag og svo grípandi
að maður man þau löngu eftir að
sýningunni lýkur. Eggert Kaaber
leikstjóri hefur náð vel að flétta sam-
an öll atriði leiksins og skapað góða
heild.
Auk umferðarfræðslunnar er
komið lítillega inn á fleiri málefni
úr heimi barnanna, svo sem sam-
skipti kynjanna og utangarðs-
mennsku, en Sindri (Dofri Her-
mannsson) er frá Akureyri og talar
„öðravísi" og verður því að þola
dálitla stríðni. Minnst er á þroska-
hefta systur Gijóna (Hinriks Ólafs-
sonar) sem hann skammast sín fyr-
ir, en ekki er meira unnið úr því
máli og má það teljast ámælisvert
að skilja þá staðreynd eftir „í lausu
lofti“ líkt og það sé óhjákvæmilegt
(og eðlilegt?) að skammast sín fyrir
þroskaheft systkini sitt. Þetta atriði
hefði mátt ræða að loknu leikritinu
því leikhópurinn fylgir sýningunni
eftir með umræðum um efni þess.
Þegar undirrituð var sjálf 10 ára
nemandi í Álftamýrarskóla, fyrir
röskum aldarfjórðungi, fólst umferð-
arfræðslan í því að vinalegur en
ábúðarmikill lögregluþjónn í fullum
skrúða heimsótti skólastofuna, hélt
ræðu um helstu umferðarreglurnar,
varpaði nokkrum léttum spurningum
út í bekk og gaf okkur endurskins-
merki að skilnaði. Með fullri virðingu
fyrir þeim ágæta lögregluþjóni verð
ég að viðurkenna að mikið hefði mér
þótt meira varið í að fá umferðar-
fræðsluna í formi slíkrar skemmtun-
ar sem hinir duglegu leikarar Stopp-
leikhópsins bjóða börnunum okkar í
dag. Og þau fá líka endurskinsmerki.
Soffía Auður Birgisdóttir
Benny og
Povl vænt-
anlegir
HINIR góðkunnu dönsku lista-
menn Benny Andersen og Povl
Dissing era væntanlegir til ís-
lands í næsta mánuði og munu
halda tónleika í Þjóðleikhúsinu
þann 12. mars ásamt Hans
Jefsen. Þann 13. mars spila
þeir síðan í Deiglunni á Akur-
eyri og kvöldið eftir, þann fjór-
tánda í Vestmannaeyjum.
Benny Andersen og Povl
Dissing eru ekki síst þekktir
hérlendis fyrir vísnabálkinn
Svantes Viser, sem hljómað
hefur um áraraðir í flutningi
ýmissa listamanna, en aðallega
í flutningi þeirra félaga.
Miðasala á tónleikana þann
12. mars hefst 2. mars í miða-
sölu Þjóðleikhússins.
Kammersveit
í Kaup-
mannahöfn
NÝSTOFNUÐ Kammersveit ís-
lendingafélagsins í Kaup-
mannahöfn heldur sína fyrstu
tónleika í Jónshúsi sunnudaginn
3. mars næstkomandi kl. 16.
Stofnendur kammersveitar-
innar og meðlimir era; Örnólfur
Kristjánsson sellóleikari, Helga
Torfadóttir fíðluleikari, Val-
gerður Andrésdóttir píanóleik-
ari, Ólafur Flosason óbóleikari
og Ingibjörg Guðjónsdóttir
söngkona.
A efnisskrá tónleikanna
verða verk eftir Bach, Beethov-
en, Puccini, Hándel og íslensk
tónskáld.
KynninG
Sletidhal
I snyrtivorum
fimmtudaginn
22. febrúar kl. 12-17
snyrtivöruverslun,
Nóatúni 17, sími 562-4217.
1
Tsurumi
Ljóðræn naumhyggja
MYNDTIST
Önnur hæð -
Laugavcgi B7
BLÖNDUÐ TÆKNI
Lesley Foxcroft. Opið kl. 14-18
alla miðvikudaga (eða eftir
samkomulagi) til 31. mars.
Aðgangur ókeypis.
NAUMHYGGJA (minimalismi)
hefur verið áberandi stefna í mynd-
listinni allt frá sjöunda áratugnum.
Grunnatriði hennar um hrein form,
línur og efnistök hafa ætíð verið í
öndvegi, en engu að síður hafa
komið fram ýmis tilbrigði og per-
sónuleg túlkun listamanna, sem
enn vekja athygli. Þannig hefur
stefnan náð að lifa og dafna þrátt
fyrir andstöðu margra. Andstreymi
er listum raunar hollásti gustur;
sú list sem allir eru sáttir við er
væntanlega þegar búin að missa
mestan kraftinn.
Lesley Foxcroft, sem nú sýnir á
Annarri hæð á Laugavegi 37, er
ensk listakona sem hefur hefur
tekið þátt í sýningum víða um heim
undanfama tvo áratugi. Rætur list-
sköpunar hennar liggja í naum-
hyggjunni, en þar hefur hún valið
sér afar persónulega leið. Utkoman
er oftar en ekki injög ljóðræn í
hreinleika sínum, þrátt fyrir þann
einfalda og hversdagslega efnivið
sem hún hefur kosið að vinna með.
í sýningarskrá sem liggur frammi
hér lýsir hún verkum sínum þannig:
„Eg vil helst nota eftirgefanleg
efni, spjöld, pappír, pappa, efni sem
ég ræð við og get hæglega unnið
með. Liturinn ræðst af eðlilegum
lit hvers efnis og verkin verða
ýmist tví- eða þrívíð. Best er að
segja að ég teikni með pappa og
papþír."
Þessi forskrift kemur vel fram á
sýningunni, sem samanstendur af
sex verkum sem eru unnin úr þess-
um efnivið, og alfarið miðuð við
það sýningarrými sem þau gista.
Þeim er hér ýmist raðað í fleti, eins
konar veggmyndir,
eða koma fram sem
þrep í þrívíðri mynd,
þar sem efniviðurinn
öðlast nýja tign fyrir
uppsetninguna. Hér
eru mælieiningar allar
mjög nákvæmar og
passað vandlega að
hlutföll standist á við
umhverfi salarins.
í stórri mynd sem
gerð er úr einföldum
pappírsörkum er 144
einingum raðað saman í ferning á
einum vegg. Hér verður áferð papp-
írsins að ljóðrænum grunni að
hreinlegri heild, þar sem skreyti-
gildið er þó til staðar,_ einkum fyrir
litbrigði pappírsins. Á öðrum stað
eru tvær rendur bylgjupappa felld-
ar inn í vegginn, og draga þannig
athyglina að þeirri stöðugu endur-
tekningu, sem einkennir efnið.
Bylgjupappinn sem listakonan
notar getur einnig verið skrautleg-
ur í eðli sínu. Það efni er á margan
hátt tengdara lífínu en mörg þau
hráefni sem minima-
listar nota gjarna. Lit-
urinn vísar til jarðar
og gróðurlífs fremur
en hörku málma eða
iðnaðarefna, á sama
tíma og notkun þess
bendir til stöðugra
breytinga - flutninga,
ferðalaga, geymslu og
endurfunda. Efnisvalið
gefur þannig verkum
hennar ákveðna ná-
lægð, og sú skreytni
sem byggir á efniviðri-
um reynist næsta eðli-
Lesley leg við nánari umhugs-
Foxcroft un.
Lesley Foxcroft hef-
ur fundið afar hugljúfan tón innan
naumhyggjunnar, sem hún hefur
náð að rækta á persónulegan og
einlægan hátt. Nýlegar sýningar
Ingólfs Arnarsonar báru þess vitni
að þessi stefna á sér enn vandvirka
fylgismenn, og sýning þessarar
ensku listakonu staðfestir glögg-
lega, að naumhyggjan hefur enn
ýmislegt að bjóða, sem getur orðið
til að auka hróður myndlistarinnar.
Eiríkur Þorláksson
BJARGVÆTTURINN
VATNSSUGA/GÓLFDÆLA
Þar sem þurrka þarf upp vatn
eða hætt er við flóðum.
Sýgur upp vatn niður í
1-2 mm vatnsborð!
Sterk og öflug, hefur sannað
ágæti sitt víða um land.
Eiturlyfjahraðlestin
KVIKMYNPIR
Stjörnubíó
KÖRFUBOLTADAGBÆK-
URNAR(THEBASKET-
BALL DIARIES) ★ ★ 'h
Leikstjóri Scott Kalvert. Handrits-
höfundar Jim Carrol og Bryan
Goluboff. Kvikmyndatökustjóri
David Phillips. Tónlist Pauli Di-
Bartolo. Aðalleikendur Leonardo
DiCaprio, Mark Wahlberg, James
Madio, Bruno Kirby, Lorraine
Bracco, Ernie Hudson, Patrick
McGaw. Bandarísk.
New Line Cinema 1995.
LÍFSREYNSLA tónlistarmanns-
ins og rithöfundarins Jims Carrols
er bakgrunnur þessarar myndar
og nafnið dregið af minningum
hans frá þeim tíma er hann tók sér
far með eiturlyfjahraðlestinni á sjö-
unda áratugnum. Breyttist á ótrú-
lega skömmum tíma úr efnilegum
námsmanni og upprennandi körfu-
boltastjömu í forfallinn heróínfíkil
með allar brýr mölbrotnar að baki.
Það sem virðist hafa haldið líft-
órunni í Carrol, sem hér er frábær-
lega leikinn af Leonardo DiCaprio,
er einmitt þörf hans til að tjá sig,
yrkja ljóð, halda þessar frægu
dagbækur sem hann skilur aldrei
við sig á þessari reisu um helvíti
eiturlyfjaþrælsins. Félagar hans
voru ekki jafn lánsamir og Carrol,
sem náði að snúa við blaðinu og
er nú virtur listamaður í sínu hei-
malandi.
Myndin sem er dregin upp í
Körfuboltadagbókumim er hrein og
klár. Carrol og félagar hans era í
upphafi baldnir nemendur við kaþ-
ólskan skóla í New York, og geng-
ur betur í boltanum, þar sem þeir
eru með besta skólalið borgarinn-
ar, en við námið. Byija að sniffa,
drekka, eitt leiðir af öðra. Fyrr en
varir eru þeir teknir að sprauta
sig, reknir úr skóla, reknir úr lið-
inu, reknir að heiman, stefnan
þráðbeint í ræsið.
Ljóður á myndinni er hversu
yfirborðskennd hún er og stafar
það einkum af því að persónurnar
eru ekki kynntar til sögunnar held-
ur er fylgst með þeim frá því að
niðurleiðin er hafin, vantar gjör-
samlega bakgrunninn. Það er held-
ur ekki mikið gert til þess að reyna
að fá áhorfandann til að fá samúð
með Carrol, sem frá upphafi er
heldur óaðlaðandi félagsskapur.
Þrátt fyrir það hefur myndin mikil
áhrif, beinskeytt og hreinskilin, á
því brýnt erindi til unglinga á öllum
tímum og ágætt innlegg í þá veig-
amiklu eiturlyfjaumræðu sem nú
fer fram í þjóðfélaginu. Þá er það
gæfa myndarinnar að Leonardo
DiCaprio fer með aðalhlutverkið
og þessi bráðsnjalli leikari skilar
helförinni á óaðfinnanlegan hátt.
Aðrir leikarar standa sig bærilega,
að undanskildum þeim ágæta
Bruno Kirby, sem virkar utangátta
í hlutverki samkynhneigðs körfu-
boltaþjálfara. Juliette Lewis bregð-
ur fyrir í gestahlutverki. Leikstjór-
inn er nýliði úr tónlistarmynd-
bandageiranum og ber myndin þess
full mikil merki á köflum.
Sæbjörn Valdimarsson