Morgunblaðið - 19.06.1996, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
MIÐVIKUDAGUR 19. JÚNÍ 1996 23
Leikrit um Papa
ritað á Islandi
ÍRSKA leikritaskáldið Brian
Fitzgibbon, sem búsett er hér á
iandi, hefur ritað einþáttung um
Papana, írsku munkana sem sagðir
eru hafa sest að á íslandi áður en
Hrafna-Flóki fann landið.
Brian skrifaði leikritið síðastlið-
inn vetur samhliða því að stunda
nám í íslensku við Háskóla íslands.
„Áhugi minn á Pöpunum er einkum
tilkomin vegna þess að mér finnst
mikill leyndardómur umvefja sögu
þeirra og komu þeirra hingað til
lands. Einnig finn ég til samkennd-
ar með þeim þar sem ég er íri á
íslandi, þó aðstæður séu aðrar nú
en voru þegar þeir héldu í för sína
út í óvissuna," sagði Brian í sam-
tali við Morgunblaðið.
írska þjóðleikhúsið „The Abbey
Theatre" hefur sýnt mikinn áhuga
á að setja leikritið upp og skýrist
það síðar á þessu ári hvort af verð-
ur.
Tónlistarútibú
í grunnskólunum
TÓNLISTARSKÓLI Kópavogs
hefur sett upp útibú fyrir forskóla-
kennslu í tveimur grunnskólum.
Þetta samstarf er enn í mótun en
gert er ráð fyrir að það aukist
næsta haust.
Lokið er 33ja starfsári Tónlist-
arskólans. Þrír nemendur luku
prófi á 8. stigi í vor en það voru
þau Bjarney Halldórsdóttir í píanó-
leik, Tyrfingur Þórarinsson í gítar-
leik og Takako Inaba Jónsson í
einsöng. Takako hélt söngtónleika
í Tónleikasal skólans fyrir fullu
húsi áheyrenda og voru þeir hluti
af 8. stigs prófí hennar.
Haldnir voru flölmargir tónleik-
ar innan skólans sem utan. Á liðnu
ári buðu bæjaryfirvöld í Kópavogi
tónlistarskólanum að taka þátt í
vinabæjamóti norrænna tónlistar-
nema sem fram fór í Norrköping
í Svíþjóð. Þijár stúlkur voru valdar
til þátttöku. og komu þær víða
fram.
Tónlistarskólinn hefur komið á
fót tötvutónlistarhljóðveri sem ber
heitið Tónver Tónlistarskóla Kópa-
vogs. í lok apríl stóð tónverið fyrir
tónleikum þar sem frumflutt var
raf- og tölvutónlist eftir nemendur.
Þá voru verk nemenda í tónverinu
flutt í samvinnu við Guðna Franz-
son á listahátíð ungs fólks sem
fram fór í Tjamarbíói í Reykjavík
sl. haust undir yfirskriftinni „Ung-
list 95“. Einnig veitti tónverið að-
stoð við tónsmíðaþátt nemenda
12-18 ára fyrir sýninguna Ný öld
- norræn framtíðarsýn.
Nýjar bækur
• ÚT er komin Áftaness saga, -
Bessastaðahreppur - fortíð og
sagnir eftir Onnu Ólafsdóttur
Björnsson, sagnfræðing.
Um er að ræða söguna frá land-
námi til vorra daga og er þetta í
fyrsta sinn sem þessi saga er skráð.
Segja má að verkið skiptist í þijá
hluta; Frá landnámi til 1800, nítj-
ándu öldina og tuttugustu öldina
með upphafi þéttbýlis.
Saga byggðar á Álftanesi er tví-
þætt; annars vegar er hún dæmigerð
saga byggðarlags við sjávarsíðuna
og hins vegar saga sem á sér enga
hliðstæðu á íslandi. Segja má að
landinu hafí verið stjórnað um aldir
frá Álftanesi og þar hefur verið að-
setur forseta íslands frá stofnun
lýðveldisins.
Á Álftanesi stóð skólamenning
með miklum blóma fyrri hluta síð-
ustu aldar. í Bessastaðaskóla bergðu
Fjölnismenn með Jónas Hallgríms-
son í fararbroddi af menntabikarn-
um og þar kenndu snillingar eins
og Sveinbjörn Egilsson og Björn
Gunnlaugsson. Forðum átti Snorri
Sturluson Bessastaði og á seinni tím-
um hafa menn eins og sá einræni
Grímur Thomsen og sá félagslyndi
Skúli Thoroddsen búið á Bessastöð-
um.
Á nítjándu öld var líka mikið
blómaskeið sjósóknar á Álftanesi og
menn komu alla leið norðan úr
Húnaþingi og Skagafirði til að
stunda sjó með Álftnesingum.
Á tuttugustu öld var nokkuð
öflugur landbúnaður fyrri hluta ald-
arinnar en á síðari hluta aldarinnar
hefur vaxandi þéttbýli með blómlegu
mannlífi sett svip sinn á hin fornu
tún ogengjar.
Bókina prýðir mikill fjöldi mynda
sem snerta þessa sérstæðu átthaga-
sögu um svæði sem jafnframt hefur
haft svo mikil áhrif á íslandssöguna.
Bókin er 312 bls. að stærð og útgef-
andi er Þjóðsaga ehf.
Morgunblaðið/Jón Svavarson
„PÍANÓSNILLINGURINN Evgeny Kissin átti þá æsku, er gerði hann að undrabarni, og huldukonan
kallaði hann til sín og bað hann kveða sér ljóð sín.“
Það ótrúlega
TONLIST
Háskólabíó
PÍANÓTÓNLEIKAR
Píanósnillingurinn Evgeny Kissin
flutti d-moll Sjakonnuna eftir J.S.
Bach, Tunglskinssónötuna eftir Beet-
hoven, f-moll fantasíuna, op.49, eftir
Chopin og Paganíni-tilbrigðin, eftir
Brahms. Laugardagurinn 15. júní
1996.
ÞAÐ ótrúlega er oft satt en trúlega
ósatt, á sama hátt og draumur snýst
upp í veruleika og veruleikinn fær
svipmót þess tilbúna. Margir læra
að leika á hljóðfæri, ná góðri leikni
og sýna af sér töluvert listfengi.
En hvað skeður þegar allt sem er
erfitt verður leikandi létt í hendi
og það með þeim hraða, sem full-
orðnum er óyfirstíganlegur en verð-
ur barni leikur einn. C.E. Seashore
hefur rannsakað nokkra tónlistar-
menn og komist að því, að hreyfíng-
ar og andsvör píanóleikara í flutn-
ingi erfiðra tónverka, séu hraðari
og flóknari en við nokkra aðra
mannlega athöfn. Hæfileikinn til
að hugsa hratt gegnir þarna stóru
hlutverki og því gerist það iðulega,
þegar fara saman hraðvirkir hæfi-
leikar, snemmhafin þjálfun og vax-
andi líkamlegur og andlegur þroski,
að útkoman verður undrabarn. Það
hefur hins vegar oftlega komið í
ljós, að viðkomandi undrabarn, hef-
ur skort listfengi og hljóðfæraleik-
urinn orðið aðeins leikur, sem full-
orðinn leggur af sem barnabrek.
„Skáld er ei, en huldukonan kall-
ar“ kvað Jónas Hallgrímsson og
þessu kalli þarf hver sá að svara,
er ætlar sér sæti í salarkynnum
listagyðjanna. Píanósnillingurinn
Evgeny Kissin átti þá æsku, er
gerði hann að undrabarni og huldu-
konan kallaði hann til sín og bað
hann kveða sér ljóð sín. Því er mál
hans gætt dýpri skilningi en leik-
tækni einni og þó hann sé mest
upptekinn af þeirri tónlist, sem
samkvæmt röðunartækni skilgrein-
ingameistara er nefnd vera róman-
tísk, á hann svo margt að gefa, sem
mun verða honum gott veganesti á
langri leið hans til að nema ný lönd
á víðernum listarinnar.
Sjakonnan í d-moll eftir J.S.
Bach er ekki rómantísk tónsmíð en
umritun hennar er rómantísk sýn á
liðinn tíma, gerð af Busoni, sér-
kennilegum snillingi er reyndi einn-
ig að finna sér leið eftir óræðum
villistigum framtíðarinnar. Verkið
var glæsilega flutt og hreint ótrú-
legt hversu skýrt þetta erfiða verk
var mótað af hinum unga píanósnill-
ingi. Annað verkið á efnisskránni
var Tunglskinssónatan eftir Beet-
hoven og í fyrsta kaflanum, sem
margir rómantískir listamenn of-
túlka, náði Kinnin að leika mjög
fallega og á látlausan máta. Það
sama einkenndi annan þáttinn en
það var í lokaþættinum, sem Kissin
sleppti sér á flug og var leikur hans
glæsilegur og á stundum of glæsi-
legur. Tíminn mun gefa leik Kissin
meiri dýpt og yfirvinna óþol æsku-
mannsins, þó vel færi á með Kissin
og Beethoven í lokakaflanaum, sem
ber yfirskriftina „hratt og órólega“.
F-moll fantasían op. 49, stendur
ein og sér meðal verka Chopins en
er meistaraverk, glæsilegt og eitt
af vinsælustu stærri píanóverkum
meistarans. Verkið krefst styrkrar
tækni og margbreytilegrar tónmót-
unar og var öllu vel til haga haldið
í leik Kissin. Lokaverk tónleikanna
voru Paganini-tilbrigðin eftir
Brahms og þar leikur Brahms með
tæknikunnáttu sína og var ótrúlegt
hversu Kissin lék sér að þessu erf-
iða verki.
Evgeny Kissin er sannkallaður
snillingur, ræður yfir ótrúlegri
tækni, spannar í leik sínum yfir
allt styrkleikasviðið, túlkar margt
mjög fallega og af næmum skilingi
á formskipan, svo að horfa má til
bjartrar framtíðar með þessum
unga snillingi.
Jón Ásgeirsson