Morgunblaðið - 30.06.1996, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 30. JÚNÍ 1996 B 5
Kairó er mér endalaus upp-
spretta nýrrar upplifun-
ar og atvika. Það tekur
mann meira en vetur að
kynnast þessari borg með 18 millj-
ónum íbúa — kannski nokkur
hundruð þúsund færri og kannski
nokkur hundruð þúsund fleiri. Það
skiptir ekki svo ýkja miklu til eða
frá. Þessi borg er fjarri því að vera
falleg ásýndum og ekki er hún
hreinleg, hávaðinn er óttalegur og
mengunin veldur því að oft fyndist
manni ekki veita af að hafa grímu
fyrir vitunum.
Öll hljóðin, allur gauragangurinn,
öll háværa músíkin sem berst um
allt, allar lyktimar — smám saman
verður þetta bara hluti af mínu
daglega lífi og ég hef runnið inn í
það, að vísu ekki alveg án fyrirhafn-
ar. Því Kairó er stór biti jafnvel
þótt maður kynnist ekki nema broti
af henni.
Allar leiðir liggja frá Tahrir
Eitt aðaltorgið í Kairó er Tahrir,
við það og í grennd þess eru öll
helstu hótelin sem státa af því að
vera fimm stjörnu, þar eru ferða-
skrifstofur og aðsetur flugfélaga,
túristaverslanir með ilmvötn, teppi
og papírus. Sé einhver gatan upp
frá Tahir valin af handahófi mætir
maður að vísu söluköllum og stöku
betlurum en einkum og sér í lagi
rekst maður á túrista á stuttbuxum
og með peningapunginn um mittið.
Mér þótti það vera mikili sigur
þegar sölukallarnir hættu að kalla
til mín um að koma og skoða hjá
sér, ég skyldi fá allt á góðu verði
og svo framvegis. Þegar ég svaraði
kostakjörum þeirra á arabísku og
var reyndar hvorki á stuttbuxum
né með önnur einkenni ferðamanns-
ins urðu augun í þeim eins stór og
undirskálar og í stað þess að bjóða
mér eitthvað til kaups var boðið til
sætis og upp á te og ekki minnst
meira á viðskipti þann daginn.
Frá Tahrir-torgi sameinast göt-
urnar á Talat-torgi. Þar er meðal
annars gömul og fræg veitingastofa,
Groppi, sem selur te og sætar kökur
og þótti lengi með þeim fínni í Ka-
iró þangað til menn fóru að flytja
inn franska þekkingu og baka upp
á franska vísu svo að nú eru bakarí
meira og minna alþjóðleg.
Að minnsta kosti hér og hvar.
Inn á milli eru þó litlu hverfisbakarí-
in með allar egypsku brauðtegund-
irnar — ess — og kökur svo sætar
að þáð þarf mikið til að sporðrenna
einni kökusneið.
Síðan kvíslast götur frá Talat-
torgi og ef haldið er nógu lengi
áfram og helst í rétta átt er komið
að Ataba-torgi, sem er hvað þekkt-
ast fyrir það að aðalpósthús Kairó
er við það. Það er opið til klukkan
sjö alla daga nema föstudaga og á
hátíðum og það er líka eitt af fáum
pósthúsum sem hefur leyfi til að
senda hraðpóst.
Annars er líflegasta torgið Rams-
is. Þar er þvílík umferð og ærusta
allan sólarhringinn og er þá mikið
sagt því Kairó er ekki kyrrlát borg.
Þar er aðaljárnbrautarstöðin, önnur
af stærstu umferðarmiðstöðvum,
ferðaskrifstofur, litlir veitingastað-
ir, bestu blómabúðirnar og svo
mætti lengi telja.
Apótek og smábúðir
á hverju strái
Þegar ég kom hingað síðastliðið
haust og var hætt að vera mikið á
rápinu um miðbæinn nema til að
fara í skólann og skoðaði meira
úthverfin fannst mér eftirtektarvert
að sjá að hér lifir kaupmaðurinn á
horninu góðu lífi. Mér er sagt og
býst við að það sé ekki fjarri lagi,
að um 95% allra verslana í Kairó
séu litlar búðir. Þær eru í kjöllurum
í allra nýjustu hverfunum en yfir-
leitt eiga þær sameiginlegt að vera
varla meira en svona 20-30 fer-
metrar að stærð.
Það er ótrúlega mikið sem kemst
fyrir þarna, enda plássið nýtt til
hins ítrasta, vörur hanga í lofti og
þetta er einkar heimilislegt. Þarna
má fá allar helstu nauðsynjar,
mjólk, jógúrt, kaffi, brauð, þvotta-
duft og flestir eru með frysti og
selja frosinn egypskan fisk og þó
einkum kjötvörur.
Leiðbeiningar eru þó aðeins á
arabísku svo þegar ég var að malla
Árölti
um Kairó
í Kairó í Egyptalandi búa
um 18 milljónir manna. Þar
eru smáverslanir á hveiju
strái og veitingastaðir af öllu
tagi. Jóhanna Kristjóns-
dóttir er orðin hagvön í
Kairó eftir veturlanga dvöl.
GÖTUMYND frá Khorba.
fá sér vatnspípu að reykja á eitt
pund. Eða slá í spil. Á svona stöðum
get ég setið heilu klukkutímana yfir
einu glasi af te.
Fyrr í vetur var ég á rápinu í
grennd við Níl og sá þá stórt skilti
sem á stóð „Wiel coffee Huse“. Ég
hugsaði með mér að þarna væri
hægt að fá tertur og alls konar
nammi og ákvað að líta inn í húsa-
garðinn, en þá var þetta bara ekta
egypsk testofa með vatnspípum og
fínum köllum og ekki einasta súkku-
laðikala.
Veitingastaðir eru um allt,
egypskir, kínverskir, líbanskir, ind-
verskir, grískir, ítalskir, Kentucky
Fried, Pizza Hut, Pizza Inn, Mac-
Donald’s og allt það. Nokkrir góðir
hér í Heliopolis eru líka litlir egypsk-
ir staðir þar sem maður getur valið
sér sjávarrétti, salat, brauð og seven
up fyrir 12 pund (240 kr.) eða feng-
ið sér góðan kjúkling með alls kon-
ar meðlæti, sumu heldur skrítnu á
bragðið, fyrir 15 pund eða svo.
Langbestu staðirnir, sem ég hef
þó snætt á í vetur, eru kínversku
staðimir tveir sem Magnús íslend-
ingur Magnússon rekur, annan úti
í Maadi og hinn á flugvallarhótelinu
Novotel.
Til að athuga hvort ég væri alvar-
lega heilaþvegin af því hann er líka
íslendingur fór ég á fleiri kínverska
staði og samanburðurinn var óum-
deilanlega Magnúsi og hans fólki í
hag. Maður getur sannarlega verið
stoltur af landa sínum.
En umfram allt er það fólkið
Ágæt leið til að kynnast Kairó og
útborgum hennar þegar miðborginni
sleppir, og hefur þó náttúrulega að-
eins verið tæpt á örfáu, er að taka
sporvagnana hingað og þangað. Þeir
þetta í byrjun varð ég að fara eftir
brjóstvitinu, ekki skildi ég hvað stóð
á umbúðunum.
Sumir staðir eru forframaðri en
aðrir og hafa myndast litlar kringl-
ur, þar eru sams konar vörur seldar
í svona 3-4 búðum og þar e'r venju-
lega ávaxtamarkaður og stundum
slátrarabúðin og úti fyrir eru hljóð-
látir hænsnfuglar og kvíðafullar
kindur sem bíða örlaga sinna.
Þá er stundum rafvirkjabúð í
þessari kringlu, rakari og oft strau-
stofa. Það virðist sumsé vera lítið
um straujárn á heimilum því þessir
strauningamenn hafa nóg að gera
og vanda sig mikið við verkið.
Annað sem ég hjó eftir voru öll
apótekin. Þau eru við hvert fótmál.
Apótekararnir eru yfirleitt sæmi-
lega mælandi á ensku og þeir hafa
meira frelsi til iyijagjafa en íslensk-
ir kollegar þeirra höfðu
þegar ég vissi síðast.
Menn eru ekki ein-
lægt að fara til læknis-
ins, enda er það rán-
dýrt og því gefur apó-
tekarinn ráð sam-
kvæmt lýsingu við-
skiptavinar. Lyf svo
sem höfuðverkjatöflur
eru hræbilleg og vítam-
ín fæst hér á gjafverði.
Aftur á móti eru inn-
fluttar snyrtivörur sem
seldar eru líka í apótek-
inu dýrar á egypskan
mælikvarða.
STRÁKUR á gangstétt.
í fínni hverfunum
eru stórverslanir
Auðvitað eru hér stór-
verslanir, svo miklar að
umfangi og úrvali að
allar kringlur blikna við hlið þeirra.
Þær eru þó einkum í fínni hverfun-
um, úti í Zamalek þar sem sendiráð-
in eru flest, í Mohandisen og sums
staðar í Giza. Það eru öll merki fáan-
leg hér en það þarf að borga fyrir
þau eins og annars staðar.
Nýjasta stórverslunin var opnuð
fyrir síðustu jól og er í World Trade
Center sem er skammt frá Nílarfljóti.
Þangað fór ég einn daginn þegar
ég var að leita að stórbúðum og
sá að þar var allt að hafa nema
viðskiptavinina og það sem ég hafði
séð á mörkuðunum var að minnsta
kosti fimmfalt dýrara þarna. í þess-
ar verslanir leita þó ungmenni sem
eru að fara að gifta sig og útlend-
ingar versla töluvert.
Aðrar stórverslanir eru eins og
Hagkaup var og Bónus er núna,
t.d. Omar Effendi sem selur allt
Frá vinstri: í GRENND við Mugaamma, ljóta sovéska
arfleiðfð Nasserstímans.
mögulegt, leggur lítið upp úr ytri
glæsileika og þaðan af síður þjjón-
ustu en er þó með heil ósköp af
öllu, allt frá bómullargarni upp í
heimilistæki.
Kirkjur og moskur
en hvar eru bókabúðirnar?
Það verður ekki lengi rölt um
Kairó áður en maður kemur að
moskunum, sumar stórkostlegar og
tignarlegar og heimsfrægar og svo
minni hverfismoskur. Það má einnig
víða sjá fagrar kirkjur, enda eru
um 5-7% Egypta kristnir — koptar
— en það er ein elsta kirkja heims
og sögð stofnuð af guðspjallamann-
inum Markúsi.
Hér í grennd við þar sem ég á
heima er ákaflega indæl kirkja, ég
fer þangað stundum og sit þar bara
ein með sjálfri mér en hef ekki far-
KAIRÓ fyrir fótum mínum. Myndin tekin úr Kairó-turni.
fara ekki hratt' yfir
en það er líka ágætt,
þá hefur maður góð-
an tíma til að virða
allt fyrir sér sem ber
fyrir augu.
Hvað sem öllu
öðru líður hér í Kairó
eru það hvorki mosk-
ur, píramídar, Citad-
el né litlu búðirnar
sem eru mest áber-
andi. Það eru þessar
18 milljónir manna.
Karlar klæddir
gallabia-serknum og
með sinn höfuðbúnað
eða í gallabuxum og
skyrtu upp á vest-
rænan máta, eldri
konumar þéttholda
og klæddar á ýmsa
vegu, tískudrósir í
glæsikjólum sveifla sér inn á milli
en flestar eru í litríkum síðserkjum,
sumar svartklæddar og langflestar
nema þær allra nýtískulegustu með
ýmsar gerðir af slæðum um höfuðið.
Þær eru venjulega með eitt eða
tvö eða þijú börn með sér og stund-
um bera þær körfu á höfðinu, fulla
af ávöxtum, brauði eða grænmeti.
Svo skjótast krakkarnir alls stað-
ar, sum hafa áreiðanlega ekki farið
í bað lengi og þaðan af síður fengið
fötin sín þvegin. Kannski hafa sum
ekki fengið ærlega máltíð lengi en
þau virðast samt kát og glöð.
Það er líklega það sem mér finnst
hvað mest töfrandi við þessa borg
og fólkið sem í henni býr. Þrátt
fyrir margan vanda og alls konar
erfíðleika sem milljónir glíma við
eru íbúarnir einhvern veginn svo
glaðir.
GLÆSILEGAR stórverslan-
ir sem hafa allt nema við-
skiptavini.
ið þar í guðsþjónustu.
Aftur á móti hef ég ekki fundið
mikið af almennilegum bókabúðum
í þessari stóru borg. Á götum úti
breiða blaðasalar úr sér, selja ný
blöð frá öllum löndum, sín eigin blöð
og bækur, en bókabúðir í þeirri
merkingu, sem ég legg í það heiti,
eru tiltölulega fáar.
Það er mjög góð bókabúð í Amer-
ican University og vitanlega hljóta
þær að vera fleiri en miðað við
höfðatölu eru þær sárafáar.
Testofur og veitingastaðir
Litlar hefðbundnar egypskar te-
stofur heilla mig upp úr skónum.
Þar er setið á hörðum stólum, við
lítil járnborð og það er sag á gólfum
og þar sitja þeir sætu karlamir mín-
ir og skeggræða um heimsins mál
og önnur sem á þeim brenna. Og