Morgunblaðið - 15.09.1996, Blaðsíða 5

SUNNUDAGUR 15. SEPTEMBER 1996 B 5
f MORGUNBLAÐIÐ
ENN gerast þau ævintýri
í Bandaríkjunum að af-
komendur íslenskra inn-
fiytjenda, sem fluttu
vestur um haf á síðustu öld, halda
þar ættarmót. Þetta er þriðja og
fjórða kynslóð íslensku landnem-
anna. Við hjónin áttum þess kost
að taka þátt í slíku móti, afar
skemmtilegri samkomu, sem hald-
in var á Delray Beach í Suður-
Fórída og var það 4. ættarmót
þessara fjölskyldna, en mótin eru
haldin á 5 ára fresti, og kalla sig
„Icelandic Cousins Family Reuni-
on“ (Ættarmót íslensks frænd-
fólks).
Aðeins þeir elstu í þessum hópi
gátu talað eitthvað á íslensku, en
athygli vakti þó að í sumum fjöl-
skyldum kölluðu börnin í „afa“ og
„ömmu“ en ekki „grandpa" eða
„grandma“. Allir áttu það sameig-
inlegt að vera stoltir af sínum ís-
lenska uppruna og auðheyrt að
þetta fólk taldi sína bestu eigin-
leika vera íslenska arfleifð.
Þetta var sérlega myndarlegt
fólk. Svo vill til að sumir hafa eign-
ast maka af öðrum íslenskum
ættum og einnig af öðrum Norður-
landaættum enda höfðu forfeðurn-
ir sest að á slóðum innflytjenda,
í Norður-Dakota þar sem enn má
fínna Vestur-íslendinga í þús-
undatali. Núna búa afkomendurnir
vítt og breitt um Bandaríkin. Þijú
fyrri ættarmót þessa íslenska
frændfólks voru haldin í Norður-
Dakota og voru þá þátttakendur
yfir 200 talsins. Þetta fjórða ætta-
rót var haldið í Flórída og þar
mættu rúmlega 60 manns til
þriggja daga ættarmóts.
Ættin í 130 ár
Þetta fólk rekur ætt sína til
Hinriks Hinrikssonar frá Tungu-
holu í Skagafirði og konu hans
Þorgerðar Jónsdóttur frá Ytra-Gili
í Eyjafirði. Sonur þeirra, Jón,
fæddist 24. október 1829 að
Stóru-Reykjum í S-Þing. Hann
kvæntist síðan Friðriku Helgadótt-
ur frá Skútustöðum í Mývatns-
sveit, og héldu þau hjón vestur
um haf með börn sín. Meðal þeirra
var Þuríður, f. 29. sept. 1866, d.
27. apríl 1899.
Þuríður giftist Benjamín Jóns-
syni, sem fæddur var á íslandi 15.
apríl 1857, en lést aðeins 36 ára
í Winnipeg. Þau áttu saman þijú
börn, Marin, Stefán og Önnu Frið-
riku. Þuríður giftist síðan Eiríki
Simundson og átti með honum tvö
börn, Sigríði og Ástu Sigurlaugu.
Þuríður lést síðan 27. apríl 1899
aðeins 33 ára gömul. Síðari kona
Eiríks Simundsonar varð Stefanía
Stefánsdóttir, f. 6. maí 1861 að
Urriðavatni í Fellum. Þau áttu eina
dóttur, Önnu Katrínu. Frá því
fólki, sem hefur hefur verið minnst
á, er „íslenska frændfólkið" komið.
Við hittum að máli Árna Árna-
son og konu hans Jean, sem er
af sænskum og írskum ættum.
Árni er af elstu núlifandi kynslóð-
inni, sonur Sigríðar Simundsson
og Richards B. Árnasonar, sem
eignuðust átta börn. Það er því
Dá ísland -
þó þau hafi
aldreiséð
landið
Afkomendur íslenskra landnema í
Bandaríkjunum koma reglulega saman.
Þetta fólk telur sína bestu eiginleika vera
íslenska arfleifð þótt það hafi aldrei til
íslands komið. Atli Steinarsson brá sér á
ættarmót í Flórída.
Sigríd Elaine, svo og systir þeirra
og Árnason-bræðranna, Gloria
Anne, allt elskulegar konur.
Áðurnefndur Albert Fred Árna-
son, er búsettur í Norður-Dakota
og hefur látið af störfum sem lög-
fræðingur. Hann hefur mikinn
áhuga á ættfræði og er byijaður
að rekja ættir þeirra systkina og
hefur þegar orðið heilmikið
ágengt. Hann sagði m.a. að þrír
íslendingar hefðu verið tilnefndir
sem dómarar í hæstarétti Norður-
Dakota, en slíkri stöðu hefðu að-
eins um 30 menn gegnt frá upp-
hafi.
Hann var mjög fróður um ís-
lensku innflytjendurna og afkom-
endur þeirra. Hann sagði okkur
m.a. þá skemmtilegu sögu að á
eyjunni Heklu, sem er í Winnipeg-
vatni, og var upphaflega numin
af íslendingum, hefði nú verið
opnaður þjóðgarður. Þar er golf-
völlur, sem er afar sérstæður að
því leyti að í stað þess að brautirn-
ar hafi númer eins og á öðrum
golfvöllum heita þær allar íslensk-
um nöfnum: Ein heitir Árni, önnur
Gunnar, sú þriðja Magnús og svo
framvegis. Við höfum ekki heyrt
um annan golfvöll þar sem slíkur
háttur er á hafður!
MEGINHLUTI gesta á ættarmóti „íslensks frændfólks“ í Suður-Flórída.
ekki að furða að Árnason nafnið
hafi verið fyrirferðarmest á ættar-
mótinu. Árni ólst upp í N-Dakota,
en þau hjón fluttu fyrir meira en
þijátíu árum til Homestead í
Flórída, __ sem er fyrir sunnan
Miami. Árni er lögfræðingur að
mennt en á nú og rekur húsnæðis-
lánafyrirtæki í S-Flórída.
Dóttir Árna, Susan Árnason
Dougherty, sem einnig er lögfræð-
ingur, hafði yfirumsjón með fram-
kvæmd ættarmótsins í Flórída, og
fórst það mjög vel úr hendi. Hún
mun sjá um framhald ættartals-
ins, sem byijað var á 1981 en
hefur verið endurbætt og endurút-
gefið á 5 ára fresti síðan.
Margar íslenskar minjar á
slóðum landnemanna
Bróðir Árna, Albert Fred Árna-
son, var einnig mættur til leiks.
Bróðir þeirra, sem búsettur er í
Los Angeles og er þar dómari, gat
ekki komið til mótsins vegna anna
við morðmál, sem honum hafa
verið falin hvað eftir annað. En
þarna voru þríburasystur bræðr-
anna, Ásta Evonne, Lóa Eloise og
Erfiðleikar landnemanna
Afaforeldrar Árnason-systkin-
anna námu upphaflega land í
Kanada. Kanadastjórn greiddi
götu landnemanna því þá vantaði
fleiri íbúa. Stjórnin greiddi far-
gjaldið fyrir nýju landnemana og
gaf þeim eina kú og 40 ekrur
lands. Að öðru ieyti hafði fólkið
ekki nokkurn skapaðan hlut milli
handanna. Árnason-forfeðurnir
komu í hópi sem kom til Kanada
síðla sumars og varð þá að drífa
í að koma upp einhvers konar vist-
arveru fyrir veturinn. Veturinn var
miklu harðari en fólkið átti að
venjast á íslandi og hefur án vafa
komið því í opna skjöldu. En sumr-
in voru líka mun betri og innflytj-
endurnir voru dolfallnir yfir hinni
miklu uppskeru sem þeir fengu,
hveiti, byggi og hvers konar græn-
meti og jarðargróðri.
Bandaríkjastjórn var einnig á
höttunum eftir landnemum þegar
þetta var. Þeim sem vildu flytjast
suður yfir landamærin var boðið
miklu meira land en í Kanada.
Bandaríkin buðu upp á 126 ekrur.
En þetta boð stóð aðeins karl-
mönnum til boða. Konur, sem voru
höfuð sinna ætta, eins og ekkjur,
sem þarna voru, gátu ekki fengið
„homestead“ eins og það var kall-
að. Sögðu Árnason-bræðurnir frá
einni frænku þeirra, sem var orðin
64 ára er hún kom til Bandaríkj-
anna og hafði hún meðferðis þijú
barnabörn sín, stálpuð. Hún varð
að vinna fyrir sér og börnunum
sem vinnukona þangað til elsti
drengurinn var orðinn 21 árs. Þá
gat hann fengið úthlutun lands.
Og sagan heldur áfram
Ættarmótið í Flórída var haldið
í litlum, fallegum strandbæ á Suð-
ur-Flórída. Allir gistu á sama hót-
elinu, þar sem var sundlaug og
góð aðstaða til íþróttaiðkana, en
á mótinu fóru fram alls kyns
íþróttaviðburðir, golfmót, tennis-
mót og fleiri íþróttir sem allir gátu
tekið þátt í. Þriggja manna sveitir
kepptu í golfí og margir þessara
Vestur-íslendinga eru afreksmenn
í þeirri íþrótt því sveitin sem sigr-
aði lék á 5 höggum undir pari og
einn þeirra fór „holu í höggi" í
keppninni.
Lokahófið var haldið á strand-
svölum hótelsins í blíðskaparveðri.
Borinn var fram gómsætur matur
og ljúf hafgola lék um vanga
veislugestanna. Um það bil sem
máltíðinni lauk var kominn hrollur
í gestina því nú var orðið skugg-
sýnt og ljósin tendruð. Þá létu
óboðnir gestir, moskítóflugurnar,
ekki á sér standa. Var þá gripið
í flugnafælin krem og borið á við-
stadda en þeir sem verst urðu úti
urðu að flýja í hús. Enda var kom-
inn tími til að halda heimleiðis
fyrir okkur sem vorum langt að
komin, en aðrir mótsgestir héldu
hver til síns heima daginn eftir.
Ágætu ættarmóti var lokið. Það
næsta verður haldið að fimm árum
liðnum. Þá verður litla hnátan sem
átti þriggja ára afmæli síðasta dag
mótsins orðin átta ára, og elsta
konan sem nú er um nírætt
kannski horfin á vit forfeðra sinna.
En eitt er víst að þetta fólk heldur
áfram að vera íslendingar í eðli
sínu þótt það sé allt fyrir löngu
orðið að Könum.
Allir fullorðnir þátttakendur
mótsins, sem eru afkomendur ís-
lendinga, 28 að tölu, fylltu út eyðu-
blöð fyrir skráningu íslendinga í
Bandaríkjunum. Hinir eru „giftir“
inn í ættina, og því eins konar
tengdadætur eða tengdasynir ís-
lands.
Seljum í dag og næstu daga nokkra notaða og vel með farna bílaleigubíla
af eftirtöldum tegundum:
567 0722
Lada Station, Peugeot 205, Nissan Micra, Nissan Sunny, MMC
Colt, MMC Lancer, Toyota Touring, Ford Explorer, MMC L-
300, Izuzu Trooper, Toyota Double Cab og Lada Sport.
Góðir greiðsluskilmálar og ábyrgð fylgir bilunum.
Bflarnir verða til sýnis við afgreiðslu ALP við Umferðamiðstöðina
og á Skemmuvegi 20, Kópavogi, beint á móti BYKQ.
/
n

BILALEIGA
567 0722